گیاهان دارویی
نحله تقوایی فرد؛ عسکر غنی؛ سید مهدی حسینی فرهی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر مرحله بلوغ میوه بر ویژگیهای بیوشیمیایی بخشهای مختلف میوه اترج صغیر، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور و چهار تکرار اجرا گردید. فاکتور اول، دارای چهار سطح شامل مراحل مختلف بلوغ میوه (سبزرسیده، تغییررنگ پوست، زردرسیده و بسیاررسیده) بود. فاکتور دوم دارای چهار سطح شامل ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر مرحله بلوغ میوه بر ویژگیهای بیوشیمیایی بخشهای مختلف میوه اترج صغیر، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور و چهار تکرار اجرا گردید. فاکتور اول، دارای چهار سطح شامل مراحل مختلف بلوغ میوه (سبزرسیده، تغییررنگ پوست، زردرسیده و بسیاررسیده) بود. فاکتور دوم دارای چهار سطح شامل بخشهای مختلف میوه اترج صغیر (فلاودو، آلبیدو، تفاله و آبمیوه) بود. مهمترین صفات اندازهگیری شده شامل میزان فلاون و فلاونول، فلاونوئید کل، ترکیبات فنلی کل و فعالیت آنتیاکسیدانی بود. تغییرات فیزیکی بخشهای مختلف میوه و همچنین ویژگیهای مربوط به آبمیوه (اسیدیته، مواد جامد محلول، اسیدیته قابلتیتر و ویتامین ث) در طی بلوغ میوه اندازهگیری شد. مهمترین ترکیبات فیتوشیمیایی بخش فلاودو شامل درصد و عملکرد اسانس، محتوی کلروفیل و پلیفنلها (روتین، ترانس-فرولیک اسید، هسپریدین، هسپرتین و کوئرستین) در طی رسیدن میوه بررسی شد. نتایج نشاندهنده تاثیر معنیدار مرحله بلوغ میوه بر بیشتر صفات مورد بررسی بود. بیشترین میزان فلاون و فلاونول (377/0 میلیگرم برگرم) و فلاونوئید کل (38/16 میلیگرم برگرم) مربوط به فلاودو در مرحله بسیار رسیده بود. بالاترین میزان اسانس فلاودو (37/2 درصد حجمی-وزنی) در مرحله تغییر رنگ اندازهگیری شد و با پیشرف بلوغ محتوی کلروفیل دستخوش تغییرات نزولی گردید. پیشرفت بلوغ باعث کاهش بیشتر اجزای پلیفنلهای اندازهگیری شده شامل هسپریدین (86/1 به 68/0 میلیگرم برگرم)، کوئرستین (62/1 به 89/0 میلیگرم برگرم) و روتین (42/0 به 17/0 میلیگرم برگرم) گردید. به طور کلی بخش فلاودو به عنوان مهمترین بخش دارویی میوه اترج و مراحل ابتدایی بلوغ زمان مناسبتری برای برداشت تعیین گردید.
سید علیاکبر باقریان؛ عسکر غنی؛ علیرضا صنیعخاتم
چکیده
بیماریها، آفات و عارضههای نوظهور، تهدیدی جدی برای مناطق کشت مرکبات هستند. عارضهی زوال یکی از همین مشکلات نوظهور است که بهویژه در دو سال گذشته در بخشهایی از جنوب استان فارس گزارش شده است. این عارضه، موجب خشک شدن کامل درخت یا بخشهایی از آن میشود. به منظور بررسی مهمترین عوامل غیر زنده مؤثر بر وقوع عارضهی زوال مرکبات، ...
بیشتر
بیماریها، آفات و عارضههای نوظهور، تهدیدی جدی برای مناطق کشت مرکبات هستند. عارضهی زوال یکی از همین مشکلات نوظهور است که بهویژه در دو سال گذشته در بخشهایی از جنوب استان فارس گزارش شده است. این عارضه، موجب خشک شدن کامل درخت یا بخشهایی از آن میشود. به منظور بررسی مهمترین عوامل غیر زنده مؤثر بر وقوع عارضهی زوال مرکبات، تعداد 64 باغ مرکبات در جنوب استان فارس مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابیها از اسفند ماه 1396 تا آبان ماه 1397 صورت پذیرفت. میانگین سن درختان، میانگین دمای هوا، وجود و یا عدم وجود سایهانداز، مقدار نسبت جذب سدیم (SAR)، مصرف کودهای ضد شوری، درصد رس و نوع بافت خاک مورد سنجش قرار گرفت. به منظور تعیین روابط بین متغیرها و درصد وقوع زوال، تجزیه و تحلیلهای آماری چند متغیره شامل تحلیل عاملی، همبستگی، تحلیل خوشهای و تحلیل مسیر انجام شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی، چهار عامل اول، در مجموع 53/80 درصد از کل تغییرات را توجیه کردند. خصوصیات فیزیکی خاک، 37/26 درصد و تبخیر و تجمع تدریجی املاح، 95/23 درصد از واریانس کل را توجیه نمودند. همبستگی معنیداری بین زوال و میانگین سن درخت، زوال و درصد رس، زوال و وجود سایهانداز، مشاهده شد. تحلیل مسیر، اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرها را بر میزان وقوع زوال مشخص نمود. به طور کلی مشخص شد که زوال، یک عارضه فیزیولوژیکی چند متغیره است که با انجام برخی از عملیات مدیریت باغ میتوان تا حدود زیادی آن را کنترل نمود.
فاطمه روزدار؛ مجید عزیزی؛ عسکر غنی؛ غلامحسین داوری نژاد
چکیده
برای انجام این تحقیق، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 11 تیمار اجرا شد. شش توان مختلف ماکروویو شامل 100، 180، 300، 450، 600 و 900 وات، دو دمای آون شامل 50 و 70 درجه سانتی گراد، روش خشککن، سایه مصنوعی و نمونه تازه به عنوان تیمارهای این آزمایش مورد مقایسه قرار گرفتند. در روشهای مختلف خشککردن، کاهش وزن نمونه ها تا رسیدن محتوای رطوبتی ...
بیشتر
برای انجام این تحقیق، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 11 تیمار اجرا شد. شش توان مختلف ماکروویو شامل 100، 180، 300، 450، 600 و 900 وات، دو دمای آون شامل 50 و 70 درجه سانتی گراد، روش خشککن، سایه مصنوعی و نمونه تازه به عنوان تیمارهای این آزمایش مورد مقایسه قرار گرفتند. در روشهای مختلف خشککردن، کاهش وزن نمونه ها تا رسیدن محتوای رطوبتی به 10/0 بر پایه وزن خشک رسید ادامه داشت. پس از خشک شدن نمونه ها صفاتی مانند مدت زمان خشکشدن، درصد اسانس، خصوصیات رنگ (L*، a*، b*، هیو و درجه خلوص رنگ) و برخی خصوصیات بیوشیمیایی (میزان فنل کل، فلاوونوئید کل، فلاون و فلاونول کل، کربوهیدرات کل و فعالیت آنتیاکسیدانی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده تأثیر معنی دار روش های مختلف خشککردن بر تمامی صفات مورد مطالعه بود. کمترین و بیشترین زمان خشککردن (03/5 و 570 دقیقه) به ترتیب مربوط به تیمارهای خشککردن با توان 900 وات ماکروویو و روش خشککردن در خشک کن بود. بیشترین درصد اسانس (6/2 درصد) در روش خشککردن در خشک کن به دست آمد. بالاترین میزان شاخص b* و درجه خلوص رنگ در نمونه تازه و سپس در تیمارهای سایه مصنوعی و خشککن بود و کمترین میزان در تیمارهای ماکروویو 180 و 900 وات بود. همچنین بالاترین میزان فنل کل در نمونه تازه و سپس در نمونه های خشک شده در ماکروویو 900 وات و سایه مصنوعی بود در حالیکه کمترین میزان فنل کل در تیمار آون با دمای 70 درجه سانتی گراد به دست آمد. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به نمونه تازه، نمونههای خشک شده در سایه مصنوعی و ماکروویو (600 و 900 و 450 وات) بود و کمترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در نمونه های خشک شده در آون با دمای 70 و 50 درجه سانتی گراد بود.
عسکر غنی؛ علی تهرانی فر؛ ولی اله قاسمی؛ سمیرا هاتفی
چکیده
گیاه کاکلزری از جمله گیاهان متعلق به خانواده آستراسه میباشد. از این گیاه یک گونه در ایران وجود دارد که فقط در استان خراسان رویش دارد. این گیاه دارای گل آذین نسبتاً بزرگ و زیبایی است که در صورت کشت انبوه بسیار مناسب فضای سبز شهری میباشد. در این پژوهش، بهمنظور بررسی امکان کشتبافت این گیاه در شرایط درونشیشهای دو آزمایش جداگانه ...
بیشتر
گیاه کاکلزری از جمله گیاهان متعلق به خانواده آستراسه میباشد. از این گیاه یک گونه در ایران وجود دارد که فقط در استان خراسان رویش دارد. این گیاه دارای گل آذین نسبتاً بزرگ و زیبایی است که در صورت کشت انبوه بسیار مناسب فضای سبز شهری میباشد. در این پژوهش، بهمنظور بررسی امکان کشتبافت این گیاه در شرایط درونشیشهای دو آزمایش جداگانه طراحی گردید. در مرحله اول آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور جهت بررسی میزان کالوسزایی این گیاه انجام شد که فاکتور اول شامل تیمارهای هورمونی با 12 سطح (BAP, IAA, KN 2,4-D و با غلظتهای مختلف) و فاکتور دوم، نوع ریز نمونه شامل 3 سطح (ریزنمونههای برگ، جوانه انتهایی و جوانه جانبی) و در مجموع 36 تیمار بود. در مرحله بعد جهت ساقهزایی کالوسهای تولیدشده، آزمایشی به صورت کاملاً تصادفی شامل 34 تیمار (شامل تیمارهای هورمونی نامبرده، محیط MS پایه و ریزنمونههای مختلف) انجام شد. در پایان کالوسهای ساقهزا به محیط کشت MSو محیط حاوی هورمون IBA جهت ریشهزایی انتقال یافتند. نتایج آزمایش اول نشان داد که عکسالعمل این گیاه به تیمارهای هورمونی فوق به جز 2,4-D در محیط کشت جهت کالوسزایی خوب بوده است و تیمارها از نظر میزان کالوسزایی و ویژگیهای تولید شده متفاوت بودند. نتایج آزمایش دوم نشان داد که تعداد محدودی از تیمارها تولید ساقه کردند و بسیاری از تیمارها در واکنش به تیمارهای فوق فقط تولید کالوس کردند. همچنین از نمونههایی که تولید ساقه کرده بودند تعداد بسیار کمی از گیاهان در محیطMS ریشهدار شدند.
عسکر غنی؛ سید حسین نعمتی؛ مجید عزیزی؛ محمدجمال سحرخیز؛ محمد فارسی
چکیده
در این تحقیق به منظور بررسی تنوع بیوشیمیایی عصاره 25 جمعیت نعنای خوراکی، آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی با 25 تیمار (جمعیتها) و 3 تکرار به صورت گلدانی در شرایط طبیعی، به اجرا درآمد. بدین منظور، درون هر گلدان 3 عدد استولون به طول 5 سانتیمتر انتخاب و کشت گردید. در مرحله گلدهی کامل، بوتههای مربوط به هر تیمار برداشت شدند و مهمترین صفات ...
بیشتر
در این تحقیق به منظور بررسی تنوع بیوشیمیایی عصاره 25 جمعیت نعنای خوراکی، آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی با 25 تیمار (جمعیتها) و 3 تکرار به صورت گلدانی در شرایط طبیعی، به اجرا درآمد. بدین منظور، درون هر گلدان 3 عدد استولون به طول 5 سانتیمتر انتخاب و کشت گردید. در مرحله گلدهی کامل، بوتههای مربوط به هر تیمار برداشت شدند و مهمترین صفات بیوشیمیایی عصاره شامل: میزان کلروفیل (b,a و کل)، کاروتنوئید، فلاون و فلاونول، فلاونوئید کل، میزان ترکیبات فنلی کل، میزان فعالیت آنتیاکسیدانی و میزان کربوهیدرات اندازهگیری شد. همچنین جمعیتها از نظر صفات فوق مورد تجزیه خوشهای قرار گرفتند و همبستگی بین صفات بیوشیمیایی عصاره در این جمعیتها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده تفاوت معنیدار بین جمعیتها از نظر خصوصیات بیوشیمیایی اندازهگیری شده بود. بیشترین و کمترین میزان محتوای کلروفیل کل (77/35 و 5/10 میلیگرم بر گرم نمونه تر) به ترتیب مربوط به تیمارهای فارس (منطقه خفر 2) و مازندران (منطقه نور) بود. در بین جمعیتهای مورد مطالعه، تیمارهای اصفهان 2، مازندران- قائمشهر، مازندران- نور و یاسوج از نظر صفات ارزشمند بیوشیمیایی عصاره (فعالیت آنتیاکسیدانی، ترکیبات فنلی، فلاونوئید کل و میزان کربوهیدرات) برتر بودند. همچنین برخی از جمعیتهای مربوط به استان فارس از نظر رنگیزههای کاروتنوئید و محتوای کلروفیل نسب به سایر جمعیتها دارای برتری بودند. همچنین بین فعالیت آنتیاکسیدانی، میزان ترکیبات فنلی، میزان فلاونوئید کل همبستگی مثبتی وجود داشت.
سعید ملک زاده شفارودی؛ عسکر غنی؛ مازیار حبیبی؛ اکرم امیری
چکیده
چکیده
به منظور بررسی القاء پلی پلوئیدی در گیاه ریحان (L. Ocimum basilicum)، دو آزمایش مستقل به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا" تصادفی با دو فاکتور غلظت کلشی سین و مدت زمان تیمار با 4 تکرار انجام شد. غلظت کلشی سین با چهار سطح (صفر، 05/0، 1/0 و 2/0 درصد) و مدت زمان تیمار در سه سطح (6، 12 و 24 ساعت) بود. در آزمایش اول تیمارهای فوق روی بذر و در آزمایش دوم روی ...
بیشتر
چکیده
به منظور بررسی القاء پلی پلوئیدی در گیاه ریحان (L. Ocimum basilicum)، دو آزمایش مستقل به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا" تصادفی با دو فاکتور غلظت کلشی سین و مدت زمان تیمار با 4 تکرار انجام شد. غلظت کلشی سین با چهار سطح (صفر، 05/0، 1/0 و 2/0 درصد) و مدت زمان تیمار در سه سطح (6، 12 و 24 ساعت) بود. در آزمایش اول تیمارهای فوق روی بذر و در آزمایش دوم روی مریستم انتهایی اعمال شد. در آزمایش اول کلیه گیاهان غیر از شاهد از بین رفتند. در آزمایش دوم اعمال تیمارها در مرحله 8-6 برگی با استفاده از روش آغشته نمودن نوک مریستم انتهایی توسط گلوله پنبه ای انجام شد. پس از مشاهده تغییرات ظاهری، از هر تیمار تعدادی نمونه توسط فلوسایتومتری مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین مطالعات روزنه ای جهت بررسی تغییرات روزنه ای انجام شد. نتایج حاصل از بررسیهای فلوسایتومتری، مورفولوژیک و روزنه ای در رابطه با القای پلوئیدی نشان داد که غلظت تیمار تاثیر معنی داری بر این فاکتور داشته است به طوری که بیشترین میزان احتمال پلوئیدی (63/3 درصد) مربوط به غلظت 05/0 درصد کلشی سین می باشد و زمان تیمار و اثرات متقابل تاثیر معنی داری بر این فاکتور نداشتند. از طرف دیگر اثرات ساده غلظت کلشی سین و مدت زمان تیمار و اثر متقابل آنها بر درصد زنده مانی گیاهان معنی دار بود به طوری که پس از تیمار شاهد (غلظت صفر) بیشترین زنده مانی (4/47) مربوط به غلظت 05/0 بود. غلظتهای بالاتر باعث از بین رفتن درصد بالاتری از گیاهان شدند. در میان زمانهای مختلف تیمار نیز بیشترین زنده مانی (5/60 درصد) مربوط به تیمار 12 ساعت بود. نتایج کلی نشان داد که غلظت 05/0 درصد و مدت زمان 6 ساعت بهترین تیمار جهت القاء پلوئیدی در گیاه ریحان می باشند.
واژههای کلیدی: ریحان، سطح پلوئیدی، فلوسایتومتری، کلشی سین
عسکر غنی؛ مجید عزیزی؛ علی تهرانی فر
چکیده
چکیده
به منظور بررسی سازگاری 5 گونه وحشی بومادران (A. eriophora, A. millefolium, A. biebersteinii, A. nobilis, A. wilhelmsii) به شرایط کشت شده و ارزیابی پتانسیل های زینتی آن، کشت بذور وحشی این گیاه که از رویشگاههای واقع در خراسان رضوی، شیراز و کرج جمعآوری شده بود، ابتدا در نیمه اول شهریور 1385 در گلدان انجام شده، پس از رشد اولیه، نشاهای گیاهان در مرحله 8-6 برگی در نیمه ...
بیشتر
چکیده
به منظور بررسی سازگاری 5 گونه وحشی بومادران (A. eriophora, A. millefolium, A. biebersteinii, A. nobilis, A. wilhelmsii) به شرایط کشت شده و ارزیابی پتانسیل های زینتی آن، کشت بذور وحشی این گیاه که از رویشگاههای واقع در خراسان رضوی، شیراز و کرج جمعآوری شده بود، ابتدا در نیمه اول شهریور 1385 در گلدان انجام شده، پس از رشد اولیه، نشاهای گیاهان در مرحله 8-6 برگی در نیمه دوم آبان همان سال به زمین اصلی، داخل کرت با فاصله 40×30 سانتیمتر انتقال یافتند. کلیه ویژگی های فنولوژیک و مرفولوژیک گیاهان طی مراحل مختلف رشد بررسی شد. طرح آماری مورد استفاده شامل بلوکهای کاملا تصادفی (RCBD) با 5 تیمار و 3 تکرار و تیمارها شامل 5 گونه بومادران بود. نتایج این تحقیق نشان داد که هر کدام گونههای مختلف بومادران دارای ویژگیهای خاص ظاهری بوده که میتواند بسته به هدف مورد استفاده قرار گیرند. گونه A. millefolium از نظر طول دوره گلدهی (100 روز) و ارتفاع بوته (حدود 1 متر) از دیگر گونه ها برتری داشت در حالی که گونه A. biebersteinii از نظر تعداد جست، قطر و ارتفاع گل برتری داشت. گونه های A. wilhelmsii و A. eriophora بیشترین تعداد گل آذین جانبی را داشتند و زودتر از دیگر گونه ها وارد مرحله زایشی شدند. به طور کلی این گونه ها به دلیل عدم داشتن مشکلی خاص جهت کشت و کار، مقاومت به شرایط نامساعد محیطی، داشتن دوره گلدهی نسبتا طولانی، پایا بودن، داشتن گلهای زیبا و درشت به نظر میرسد که گیاهان بسیار مناسبی جهت کشت در فضای سبز میباشند.
واژههای کلیدی: بومادران، گیاهان بومی، خصوصیات مرفولوژیک، اهلی کردن، گیاهان زینتی
