گیاهان دارویی
ساقی کیقبادی؛ رضا فتوحی قزوینی؛ یحیی تاجور؛ عاطفه صبوری
چکیده
خشکی یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که انواع گیاهان از جمله گیاهان زینتی را تحت تاثیر قرار می دهد. شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای مقاوم گیاهان زینتی برای اجرای پروژههای فضای سبز ضروری به نظر می رسد. بدین منظور پژوهشی به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با یازده ژنوتیپ رونده اُرس، در دو سطح آبیاری (تیمار شاهد یا ...
بیشتر
خشکی یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که انواع گیاهان از جمله گیاهان زینتی را تحت تاثیر قرار می دهد. شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای مقاوم گیاهان زینتی برای اجرای پروژههای فضای سبز ضروری به نظر می رسد. بدین منظور پژوهشی به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با یازده ژنوتیپ رونده اُرس، در دو سطح آبیاری (تیمار شاهد یا آبیاری و خشکی شدید) در آزمایشگاه پژوهشکده مرکبات و میوههای گرمسیری رامسر انجام شد. تنش خشکی موجب کاهش رنگیزههای فتوسنتزی در ژنوتیپهای مورد بررسی گردید. محتوای قندهای محلول، پرولین و پروتئین محلول کل در شرایط تنش خشکی افزایش یافتند و بیشترین افزایش نسبت به گیاهان شاهد در ژنوتیپ G3 به‌ترتیب 8/30 میلیگرم بر گرم وزن خشک، 5/30 میکروگرم بر گرم وزن خشک و 2/965 میکروگرم بر گرم وزن تر بدست آمد. همچنین بیشترین افزایش در میزان صفات پراکسید هیدروژن در ژنوتیپ G11، مالون دی آلدئید در ژنوتیپ G4 و نشت یونی در ژنوتیپ G10 نسبت به گیاهان شاهد مشاهده شد. بیشترین فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در ژنوتیپ G3 (57/85 درصد)، محتوای فنل کل در ژنوتیپ G5 (09/181 درصد) و فلاونوئید کل در ژنوتیپ G8 (46/98 درصد) مشاهده شد. ژنوتیپ G3 (رونده معمولی) بر مبنای بالا بودن مقادیر آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، قندهای محلول، پرولین و پروتئین محلول نسبت به خشکی مقاومترین ژنوتیپ شناخته شد. ژنوتیپ G5نیز به دلیل افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و افزایش تولید فلاونوئید کل در گروه ژنوتیپهای مقاوم قرار گرفت. بنابراین در ژنوتیپهای اُرس افزایش متابولیتهای سازگار و سیستم آنتی اکسیدانی، مکانسیم حفاظتی کارآمدی در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از تنش خشکی است.
میوه کاری
رضا فیفائی؛ حسین طاهری؛ یحیی تاجور؛ اسماعیل غلامیان
چکیده
مرکبات جزو میوههای نیمهگرمسیری و گرمسیری و از مهمترین محصولات باغبانی هستند. خشکی از مهمترین تنشهای زیستی در مرکبات است. این پژوهش به منظور بررسی اثر خشکی بر دوره بقاء، تعرق کل و برخی صفات در دانهال‌های نوسلار 10 ژنوتیپ طی دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. در آزمایش اول ...
بیشتر
مرکبات جزو میوههای نیمهگرمسیری و گرمسیری و از مهمترین محصولات باغبانی هستند. خشکی از مهمترین تنشهای زیستی در مرکبات است. این پژوهش به منظور بررسی اثر خشکی بر دوره بقاء، تعرق کل و برخی صفات در دانهال‌های نوسلار 10 ژنوتیپ طی دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. در آزمایش اول 10 ژنوتیپ، تحت تنش شدید قرار گرفته تا دوره بقاء تعیین شود، سپس در آزمایش دوم این 10 ژنوتیپ تحت تاُثیر دو تیمار آبیاری (شاهد و قطع آبیاری) واقع شده و برخی صفات اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد در آزمایش اول پونسیروس و G11 دوره بقاء طولانیتری (125 روز) داشته و متحمل‌تر و رافلمون (با 38 روز) و G12 (با 44 روز) نیز حساس‌تر بودند. کندترین زمان مصرف آب در پونسیروس و سریع‌ترین آن در رافلمون، همچنین بیشترین میزان تعرق تجمعی در G25 و کمترین آن در پونسیروس دیده شد. در آزمایش دوم بیشترین کاهش وزن تر برگ (37/0 برابر)، شاخه (47/0 برابر) و کل (42/0 برابر) ناشی از خشکی در G22 و کمترین کاهش در G11 بترتیب با 48/0، 54/0 و 52/0 برابر در مقایسه با شاهد، بیشترین کاهش وزن تر ریشه ناشی از خشکی در G22 با 35/0 برابر و کمترین کاهش در G18 با 52/0 برابر، بیشترین کاهش وزن تر ریشه به شاخه ناشی از خشکی در G18 با 61/0 برابر و کمترین کاهش در G23 با 65/0 برابر و بیشترین افزایش وزن خشک ریشه به شاخه ناشی از خشکی در G16 با 56/1 برابر و کمترین افزایش در پونسیروس با 3/1 برابر نسبت به شاهد دیده شد. در شرایط تنش G18 و G12 بترتیب با 32/32 و 37/34 درصد کمترین محتوای نسبی آب برگ را داشتند. همچنین G23، G22، G25، G12 و G18 از بیشترین و پونسیروس از کمترین درصد نشت یونی (85/31 درصد) برخوردار بودند. بنابراین پس از بررسی شاخصهای فوقالذکر، میتوان رافلمون و G12 و G18 را بعنوان حساس در برابر خشکی و پونسیروس و G11 را نیز بعنوان متحمل به خشکی معرفی نمود.
صالح محمدی؛ حمیدرضا خزاعی؛ احمد نظامی؛ یحیی تاجور
چکیده
پرتقال از محصولات باغی حساس به تنش دمای پایین بوده، لذا در این مطالعه میزان آسیب‌پذیری به تنش دمای پایین در شرایط محیطی کنترل شده نسبت به سطوح تیمار دمای (3، 0، 3- و 6- درجه سیلسیوس) در شش ژنوتیپ بومی شبه پرتقال (شماره 6-1) رقم حساس (پرشین لایم) و رقم مقاوم (انشو) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی ...
بیشتر
پرتقال از محصولات باغی حساس به تنش دمای پایین بوده، لذا در این مطالعه میزان آسیب‌پذیری به تنش دمای پایین در شرایط محیطی کنترل شده نسبت به سطوح تیمار دمای (3، 0، 3- و 6- درجه سیلسیوس) در شش ژنوتیپ بومی شبه پرتقال (شماره 6-1) رقم حساس (پرشین لایم) و رقم مقاوم (انشو) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها بیانگر آن بود که تیمارهای دما، ژنوتیپ و اثر متقابل این دو در صفت‌های پراکسیداسیون لیپید، پرولین، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، نشت یونی، آبگزیدگی، کلروفیل a و کلروفیل کل معنی‌دار بوده است. این در حالی است که کربوهیدرات محلول تنها تحت تأثیر عامل ساده ژنوتیپ معنی‌دار شد. بر صفات رنگدانه‌های کلروفیل b و کارتنوئید نیز هیچ یک از تیمارهای اعمال شده تأثیر معنی‌دار نداشت. بیشترین مقدار آبگزیدگی (33/99 درصد)، نشت یونی (63/91 درصد) و واکنش پراکسیداسیون لیپید (با میانگین 33/3 میکروگرم درگرم وزن تر برگ) در شاهد حساس پرشین لایم در دمای 6- درجه سیلسیوس ثبت گردید. در مقابل، بیشترین مقدار پرولین (01/32 میلیگرم در گرم وزن‌تر برگ) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (36/73%) نیز در شاهد متحمل انشو در دمای 3- درجه سلسیوس ثبت گردید. در بین ژنوتیپهای بومی شبه پرتقال مورد بررسی در این پژوهش تحت شرایط تنش دمای پایین نیز واکنش‌های متفاوتی مشاهد شد. بر این اساس بعد از شاهد متحمل انشو، ژنوتیپ بومی شبه پرتقال شماره یک در مقابل کاهش دما پایداری بهتر داشت. این در حالی بود که در بین ژنوتیپهای شبه پرتقال مورد مطالعه، در اغلب صفات تخریبی اندازهگیری شده، ژنوتیپ بومی شبه پرتقال شماره 6 در جایگاه آماری مشابه و یا نزدیک به شاهد حساس پرشین‌لایم قرار داشت. قرار گرفتن سرشاخه ژنوتیپ‌ها در معرض تنش سرما افزایش مالون دی آلدهید را به دنبال داشت. در این شرایط به دلیل افزایش فعالیت‌های اکسیداتیو تجمع ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز افزایش یافت.
یحیی تاجور؛ رضا فتوحی قزوینی؛ یوسف حمیداوغلی؛ رضا حسن ساجدی
چکیده
تولید رادیکال های فعال اکسیژن در اثر تنش دمای پایین از عوامل مؤثر آسیب به گیاه است. به منظور بررسی اثر پایه و دما بر واکنش های آنتی-اکسیدانی درختان جوان نارنگی پیج آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. عامل دما در هفت سطح شامل دمای 9، 6، 3، 0، 3- ، 6- وC ˚ 2 ± 25 (به عنوان شاهد) و پایه در سه سطح نارنج، سیترنج و پونسیروس انتخاب شد. ...
بیشتر
تولید رادیکال های فعال اکسیژن در اثر تنش دمای پایین از عوامل مؤثر آسیب به گیاه است. به منظور بررسی اثر پایه و دما بر واکنش های آنتی-اکسیدانی درختان جوان نارنگی پیج آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. عامل دما در هفت سطح شامل دمای 9، 6، 3، 0، 3- ، 6- وC ˚ 2 ± 25 (به عنوان شاهد) و پایه در سه سطح نارنج، سیترنج و پونسیروس انتخاب شد. بر اساس تجزیه داده ها کاهش دما در افزایش نشت یونی، پراکسیداسیون لیپیدها، ظرفیت آنتی اکسیدانی، فعالیت آنزیم های سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و پراکسیداز تاثیر معنی دار داشت (P
