گیاهان دارویی
قاسم اسماعیلی؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی؛ جمیل واعظی
چکیده
از پیش نیازهای هر برنامه اصلاحی آشنایی با جزئیات گردافشانی و باروی در گیاه میباشد. در پژوهش پیشرو مراحل فنولوژیکی و برخی خصوصیات گل و همچنین فرایند باروری گل تحت تاثیر تیمارهای مختلف گردافشانی دستی در شرایط کشت شده مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد تمام گونه‌ها دارای دوره گلدهی طولانی بین 15 روز برای گونه S. atropatana تا 41 روز برای ...
بیشتر
از پیش نیازهای هر برنامه اصلاحی آشنایی با جزئیات گردافشانی و باروی در گیاه میباشد. در پژوهش پیشرو مراحل فنولوژیکی و برخی خصوصیات گل و همچنین فرایند باروری گل تحت تاثیر تیمارهای مختلف گردافشانی دستی در شرایط کشت شده مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد تمام گونه‌ها دارای دوره گلدهی طولانی بین 15 روز برای گونه S. atropatana تا 41 روز برای گونه S. virgata میباشند. گردافشانی گلها غالباً توسط زنبورها و مگسها صورت می‌گیرد که نشان‌دهنده دگرگشنی گونه‌ها میباشد. کمترین نرخ سازگاری در گونههای S. atropatana (6/%16) و S. syriaca (25%)، مشاهده شد و گونه S. virgata بیشترین میزان سازگاری (91%) را در شرایط آب و هوایی مشهد نشان داد. دو گونه S. atropatana و S. syriaca با فاصله 1/7 و 2/5 میلیمتری بین نوک پرچم تا سطح کلاله دارای گلهای هترواستیل[1] بودند. نتایج گردافشانی دستی نشان داد، بیشترین درصد تشکیل بذر در تمام گونه‌ها با میانگین 63/73% از طریق گردافشانی آزاد حاصل گردید. تشکیل بذر در تیمار اتوگامی خودبخودی[2] به شدت پایین و بین 3 تا 2/12% بود. تشکیل بذر در تیمار ژینوگامی[3] در محدوده بین 2/10% برای گونه S. syriaca و 5/32% برای گونه S. frigida بود. گونه های مورد مطالعه دارای ناسازگاری نسبی یا شدید بودند که از عوامل دگرگشنی در این گونه‌ها میباشد. نتایج نشان داد تیمارهای با امکان دسترسی به منابع دانه گرده متنوع موفقیت بیشتری در تشکیل بذر داشتند. [1] - Long-styled morph[2] - Spontaneous autogamy[3] - Xenogamy
سبزیکاری
لادن آژدانیان؛ حسین آرویی؛ مجید عزیزی
چکیده
به عنوان یک منبع نور مصنوعی، لامپ های LED می توانند به رشد بهتر و سریع تر محصولات گلخانه ای کمک شایانی کنند. در این بین، نور آبی و قرمز برای رشد گیاه از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. در این تحقیق اثر متقابل نور تکمیلی و تغذیه (محلول تجاری کالفومیت حاوی عناصر فسفر و کلسیم در غلظت بالا به همراه عناصر ریز مغذی) به صورت یک آزمایش گلدانی تحت ...
بیشتر
به عنوان یک منبع نور مصنوعی، لامپ های LED می توانند به رشد بهتر و سریع تر محصولات گلخانه ای کمک شایانی کنند. در این بین، نور آبی و قرمز برای رشد گیاه از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. در این تحقیق اثر متقابل نور تکمیلی و تغذیه (محلول تجاری کالفومیت حاوی عناصر فسفر و کلسیم در غلظت بالا به همراه عناصر ریز مغذی) به صورت یک آزمایش گلدانی تحت شرایط کشت بدون خاک در گلخانه، در قالب آزمایش کرت های خرد شده بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار نوری شامل: نور طبیعی (شاهد)، 60% نور قرمز+ 40% نور آبی و 90% نور قرمز + 10% نور آبی و 2 تیمار تغذیه شامل: عدم محلول پاشی با کود تجاری کالفومیت و محلول پاشی با غلظت 2 در هزار در 3 تکرار پایه ریزی و اجرا شد. نتایج بدست آمده نشان داد که کاربرد نور تکمیلی بر روی عملکرد میوه، قطر ساقه و ارتفاع بوته، مدت زمان رسیدن محصول و تعداد برگ (p
گیاهان دارویی
زینب صفایی؛ مجید عزیزی؛ غلامحسین داوری نژاد؛ حسین آرویی
چکیده
خشکی از جمله تنشهای فیزیکی است که به‌عنوان عامل محدودکننده رشد گیاهان در بیشتر نقاط جهان شناخته شده است. به‌منظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضدتعرق بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن سیاهدانه، تحقیقی در سال زراعی 1392- 1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب آزمایش کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل ...
بیشتر
خشکی از جمله تنشهای فیزیکی است که به‌عنوان عامل محدودکننده رشد گیاهان در بیشتر نقاط جهان شناخته شده است. به‌منظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضدتعرق بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن سیاهدانه، تحقیقی در سال زراعی 1392- 1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب آزمایش کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در کرتهای اصلی فواصل آبیاری (8 و 16 روز) و در کرتهای فرعی ترکیبات ضدتعرق کیتوزان (1، 5/0، 25/0 و صفر درصد)، موسیلاژ اسفرزه (5/1، 1، 5/0 و صفر درصد) و صمغ عربی (75/0، 5/0، 25/0 و صفر درصد) با سه تکرار قرار گرفتند. صفات اندازهگیری شده عبارت بودند از: عملکرد دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن دانه در بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت و میزان روغن. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تیمارهای مختلف آبیاری و ترکیبات ضدتعرق تأثیر معنیداری بر تمامی صفات مورد مطالعه به‌جز وزن هزار دانه داشتند. افزایش فواصل آبیاری عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن سیاهدانه را کاهش داد. ترکیبات ضدتعرق تأثیر معنیداری بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن داشتند. در بین تیمارهای مورد مطالعه، بیشترین عملکرد دانه (760 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (05/27 درصد) و کمترین آنها (419 کیلوگرم در هکتار و 57/23 درصد) به‌ترتیب در تیمارهای ترکیب ضدتعرق کیتوزان 1 درصد با فاصله آبیاری هشت روز و تیمار صمغ عربی 25/0 درصد با فاصله آبیاری 16 روز حاصل شد.
گیاهان دارویی
مهدی مرادی؛ بهرام عابدی؛ حسین آرویی؛ ساسان علی نیائی فرد؛ کمال قاسمی بزدی
چکیده
نور منبع انرژی برای فتوسنتز و عاملی تحریک‌کننده برای رشد و نمو گیاه میباشد. جنبه‌های مختلف نور شامل شدت، کیفیت و دوره تابش نور، رشد و نمو گیاهان و واکنش مربوط به روابط گازی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. در مطالعه حاضر به منظور بررسی عملکرد فتوسنتزی، شاخص‌های رشدی و میزان اسانس گیاه مریم گلی در واکنش به طیف‌های مختلف نوری از شش ...
بیشتر
نور منبع انرژی برای فتوسنتز و عاملی تحریک‌کننده برای رشد و نمو گیاه میباشد. جنبه‌های مختلف نور شامل شدت، کیفیت و دوره تابش نور، رشد و نمو گیاهان و واکنش مربوط به روابط گازی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. در مطالعه حاضر به منظور بررسی عملکرد فتوسنتزی، شاخص‌های رشدی و میزان اسانس گیاه مریم گلی در واکنش به طیف‌های مختلف نوری از شش تیمار نوری شامل نور سفید، قرمز، آبی و سه نور ترکیبی (قرمز30:آبی70، قرمز50:آبی50 و قرمز70:آبی30) ساطع شده از لامپ‌های LED با شدت نوری 10±250 میکرومول فوتون بر متر مربع در ثانیه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار استفاده شد. نتایج به‌دست آمده حاکی از تاثیر معنیدار طیف‌های مختلف نوری بر صفات مورد بررسی در سطح پنج و یک درصد بود. درصد بیشتر نور قرمز به ویژه نور ترکیبی قرمز70:آبی30 باعث بهبود شاخص‌های رشدی گیاه گردید. ارزیابی‌های فتوسنتزی نشان داد بیشترین شدت فلورسانس در تمامی مراحل تست OJIP متعلق به نور قرمز و کمترین مقدار فلورسانس در نورهای ترکیبی قرمز50:آبی50 و قرمز70:آبی30 بود. کارایی سیستم تجزیه آب فتوسیستم II (Fv/F0) و حداکثر کارائی فتوسیستم II (Fv/Fm) در تیمار نور قرمز حداقل بودند. نور قرمز باعث کاهش شاخص کارایی سیستم به ازای نور جذب شده (PIABS) و افزایش عملکرد کوانتومی اتلاف انرژی (ФD0)، میزان جذب نور به ازای هر مرکز واکنش (ABS/RC) و میزان گرفتن الکترون (TR0/RC) شد. بیشترین و کمترین گشودگی دهانه‌ی روزنه به‌ترتیب در نور آبی و قرمز به دست آمد. نتایج نشان داد با افزایش نسبت نور قرمز، ابعاد و منفذ روزنه کوچکتر و موجب کاهش نرخ تعرق و اتلاف آب برگ و بهبود قابلیت حفظ آب برگ شد و بالعکس گیاهانی که تحت نور آبی پرورش یافته‌اند، دارای روزنه‌های بزرگتر با شکاف روزنه‌ای عریض‌تر بودند. طول و عرض روزنه در محیط نوری آبی نسبت به نور قرمز به‌ترتیب 52/20 و 47/10 درصد افزایش نشان داد. به نظر می‌رسد به وجود آمدن این خصوصیات روزنه‌ای در شرایط با نسبت زیاد نور آبی باعث افزایش هدایت روزنه‌ای و افزایش نرخ تعرق و کاهش محتوی نسبی آب برگ در گیاهان پرورش‌یافته در نور آبی گردیده است. بیشترین مقدار اسانس (75/1 درصد حجمی وزنی) در محیط نوری قرمز70:آبی30 مشاهده شد و نسبت به نور سفید افزایش 33/32 درصدی را نشان داد. نتایج این پژوهش نشان داد، برای تولید تجاری گیاه مریم گلی در محیط‌های کنترل شده با سیستم‌های نوردهی مصنوعی برای بهینه‌شدن تبادلات گازی گیاه (فتوسنتز و تعرق)، بهبود خصوصیات رشدی و فیتوشیمیایی، نور ترکیبی قرمز70:آبی30 مناسب میباشد.
گیاهان دارویی
طیبه بااراده؛ حسین آرویی؛ محبوبه ناصری؛ مجتبی ممرآبادی
چکیده
میوهها و سبزیها به دلیل داشتن رطوبت بالا و فعالیت بیولوژیکی بعد از برداشت (تنفس، تعرق و فعالیتهای بیوشیمی) فسادپذیرند. پوششدهی میوهها با ترکیبات ضدمیکروبی و در عین حال خوراکی و ایمن برای مصرفکنندگان راهکار موثری برای جلوگیری از فساد میوهها و افزایش ماندگاری آن است. تولید این قبیل پوششهای خوراکی با بهرهگیری ...
بیشتر
میوهها و سبزیها به دلیل داشتن رطوبت بالا و فعالیت بیولوژیکی بعد از برداشت (تنفس، تعرق و فعالیتهای بیوشیمی) فسادپذیرند. پوششدهی میوهها با ترکیبات ضدمیکروبی و در عین حال خوراکی و ایمن برای مصرفکنندگان راهکار موثری برای جلوگیری از فساد میوهها و افزایش ماندگاری آن است. تولید این قبیل پوششهای خوراکی با بهرهگیری از فناوری نانو سـبب افزایش کارایی مواد تشکیل دهنده پوشش میشود. در همین راستا این پژوهش با هدف تهیه و تولید پوشش خوراکی نانوکپسول حاوی اسانس کاکوتی انجام شد. اجزای سازنده فرمولاسیون نانوکپسول، ژل آلوئه ورا، آب، توئین و اسانس کاکوتی بود. جهت شناسایی ترکیبات اسانس از دستگاه گازی کروماتوگرافی GC و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمیGC-MS استفاده شد. میانگین اندازه ذرهای و پتانسیل زتا، تصویر میکروسکوپ الکترونی نانوکپسول و میزان پایداری ذرات و درصد کارایی نانوکپسول محاسبه شد. در اسانس گیاه کاکوتی (Ziziphra tenuiorL.) 21 ترکیب شناسایی شد. ترکیبات اصلی و مهم اسانس کاکوتی شامل پولگون (23/65 درصد)، منتوفوران (72/12 درصد) و 1و8- سینئول (01/6 درصد) بودند. اندازه نانوکپسول حاوی اسانس، 46/84 نانومتر و پتانسیل زتا 02/16- میلیولت بود. براساس نتایج حاصل از میکروسکوپ الکترونی، اندازه ذرات کمتر از 200 نانومتر بود. سطح خارجی نانوکپسولها کاملاً صاف و یکنواخت بود. درصد انکپسولاسیون اسانس 25/83 درصد محاسبه شد. مطالعات پایداری اندازه ذرات و پتانسیل زتا در مدت 3 ماه نشان داد که نانوکپسول حاوی اسانس از پایداری خوبی برخوردار بوده است. به طور کلی نتیجه تحقیق حاضر نشان داد نانوکپسول ژل آلوئه ورا حامل مناسبی برای اسانس کاکوتی است و میتوان به عنوان پوشش خوراکی برای ماندگاری میوهها از آن استفاده کرد.
گیاهان دارویی
مهسا خدابنده؛ مجید عزیزی؛ احمد بالندری؛ حسین آرویی
چکیده
زرشک‌ها (Berberis spp.) گروه بزرگی از درختچه‌های خاردار همیشه‌سبز یا خزان‌دار متعلق به خانواده زرشک (Berberidaceae) هستند که به دلیل کاربردهای متعدد از قبیل مصارف خوراکی، خواص دارویی اندامهای مختلف آنها در پزشکی و همچنین به عنوان گیاهان زینتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. گونههای زرشک با توجه به تنوع زیادی که دارند، یکی از ذخایر توارثی ...
بیشتر
زرشک‌ها (Berberis spp.) گروه بزرگی از درختچه‌های خاردار همیشه‌سبز یا خزان‌دار متعلق به خانواده زرشک (Berberidaceae) هستند که به دلیل کاربردهای متعدد از قبیل مصارف خوراکی، خواص دارویی اندامهای مختلف آنها در پزشکی و همچنین به عنوان گیاهان زینتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. گونههای زرشک با توجه به تنوع زیادی که دارند، یکی از ذخایر توارثی گیاهی ارزشمند کشورمان محسوب میشوند. یکی از اقدامات اولیه در مورد به‌نژادی و بهبود کیفی محصول زرشک بیدانه، شناسایی و جمع‌آوری انواع ژنوتیپهای وحشی بیدانه و دانهدار زرشک میباشد. در پژوهش حاضر شانزده ژنوتیپ زرشک بومی ایران (زرشک بیدانه و پانزده ژنوتیپ دانهدار) از لحاظ برخی خصوصیات فیزیکی ارزیابی گردید. دامنه مقادیر این صفات شامل طول خوشه (29/6 - 67/1 سانتیمتر)، تعداد حبه در خوشه (90/23- 67/4 عدد)، طول حبه (87/11- 66/7 میلیمتر)، قطر حبه (39/7- 74/4 میلیمتر)، تعداد بذور سالم (73/1- 0 عدد)، تعداد بذور سقط شده (27/3- 0 عدد) در حبه، وزن صد حبه تازه (72/30- 89/10 گرم) و خشک (00/10- 32/3 گرم)، درصد گوشت (17/98- 93/51 درصد) و درصد بذور (07/48- 50/1 درصد)، درصد آّب‌میوه (87/71- 22/51 درصد)، درصد رطوبت (84/11- 20/8 درصد) و شاخص‌های رنگ L (13/38- 83/22)، a (76/37- 31/2) و b (52/21- 23/3-) تعیین شد. رنگ میوه ژنوتیپهای زرشک مورد بررسی بسیار متنوع و از رنگ نارنجی تا قهوه‌ای و آبی تیره متغیر بودند. ژنوتیپ 2-5 بیشترین شباهت را از لحاظ ویژگیهای فیزیکی به زرشک بیدانه داشت. در مجموع میتوان اظهار نمود که ژنوتیپهای زرشک مورد بررسی از نظر خصوصیات میوه (رنگ، ابعاد حبه، درصد گوشت و بذر و غیره) تنوع قابل توجهی داشته و مواد ژنتیکی ارزشمندی جهت پژوهش‌های به‌نژادی آینده در زمینه بهبود خصوصیات کمی و کیفی ریزمیوه زرشک میباشند.
سبزیکاری
میثم نجفی؛ حسین آرویی؛ محمد حسین امینی فرد
چکیده
مواد هیومیکی از طریق تولید هورمونهای مختلف و نگهداری رطوبت در خاک کارایی مصرف آب در گیاه را افزایش میدهند. در شرایط نامساعد محیطی عمل ساخت اسیدهای آمینه متوقف میشود که مصرف اسیدهای آمینه به صورت کود، نیاز ساخت آن را توسط گیاه برطرف میکند و این امکان را به گیاه میدهد که انرژی ذخیره شده خود را صرف رشد بیشتر و بالا بردن عملکرد ...
بیشتر
مواد هیومیکی از طریق تولید هورمونهای مختلف و نگهداری رطوبت در خاک کارایی مصرف آب در گیاه را افزایش میدهند. در شرایط نامساعد محیطی عمل ساخت اسیدهای آمینه متوقف میشود که مصرف اسیدهای آمینه به صورت کود، نیاز ساخت آن را توسط گیاه برطرف میکند و این امکان را به گیاه میدهد که انرژی ذخیره شده خود را صرف رشد بیشتر و بالا بردن عملکرد و کیفیت محصول نماید. به منظور بررسی تاثیر موادهیومیکی و اسید آمینه بر خصوصیات کمی و کیفی خیار مزرعهای رقم ’سوپر دامینوس‘ در شرایط خشکی آزمایشی در باغ تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طراحی و اجرا گردید. این مطالعه به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 6 تکرار انجام شد. عامل اول کوددهی در چهار سطح (شاهد، کاربرد اسید هیومیک در غلظت 200 پیپیام، کاربرد اسید آمینه گلایسین و گلوتامیک اسید به میزان 6 لیتر در هکتار و کاربرد توام اسید هیومیک در غلظت 200 پیپیام و اسید آمینه گلایسین و گلوتامیک اسید به میزان 6 لیتر در هکتار) و عامل دوم دور آبیاری در سه سطح 3، 5 و 7 روز بود. با توجه به نتایج مشخص گردید که اعمال تنش خشکی در خیار صفات رشدی مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار داد. بدین صورت که با افزایش دور آبیاری از 3 به 7 روز، طول ریشه، قطر ساقه، وزن خشک بوته، طول میانگره و سطح برگ به شدت کاهش یافت. کاربرد اسید هیومیک به تنهایی در سطح تنش متوسط، طول ریشه (23/99 سانتیمتر) را بهبود بخشید. کاربرد توام اسید هیومیک و اسید آمینه منجر به بهبود قطر ساقه (12/44 میلیمتر)، طول میانگره (30/38 میلی متر) و وزن خشک بوته (46/43 گرم) در سطح تنش متوسط شد. در هنگام کاربرد اسید هیومیک به تنهایی و یا در ترکیب با اسید آمینه در سطح تنش متوسط، سطح برگ در گیاه حدود دو برابر افزایش یافت. وزن تر بوته، تعداد ساقه فرعی و طول بوته با افزایش سطح تنش نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. کاربرد توام اسید هیومیک و اسید آمینه نسبت به سایر تیمارهای آزمایش منجر به افزایش وزن تر بوته (174/44 گرم)، تعداد ساقه فرعی (6/72 گرم) و طول بوته (96/45 سانتیمتر) نسبت به تیمار شاهد (عدم کاربرد کود) شد. صفات مرتبط با عملکرد مورد مطالعه در آزمایش به شدت تحت تاثیر اعمال تنش قرار گرفت. کاربرد اسید هیومیک وزن خشک میوه و قطر میوه را در سطح متوسط تنش بهبود بخشید. به طور کلی مشخص گردید که اعمال دور آبیاری هفت روز، رشد گیاه و تولید میوه را به شدت تحت تاثیر قرار داده و کاربرد انواع مختلف کود نتوانست در این سطح موثر واقع شود. اما در سطح تنش متوسط خشکی کاربرد اسید هیومیک توانست تا حدودی از اثرات منفی تنش بکاهد. به طور کلی، اسیدهیومیک و اسیدآمینه در شرایط تنش متوسط به منظور متعادل کردن اثرات نامطلوب تنش، قابل استفاده میباشند.
مجید عزیزی؛ هدی احمدی؛ حسین آرویی
چکیده
به منظور بررسی اثر نوع بستهبندی، دما و زمان انبارداری بر ویژگیهای روغن بذر گل مغربی، آزمایشی به صورت کرت خرد شده در زمان بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 32 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل 4 سطح بستهبندی (بسته کاغذی، آلومینیومی، پی وی سی و سلوفان)، 2 سطح دما (درجه سانتیگراد 4 و دمای محیط) و 4 سطح مدت انبارداری (3، 6، 9 و 12 ماه) بودند. ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر نوع بستهبندی، دما و زمان انبارداری بر ویژگیهای روغن بذر گل مغربی، آزمایشی به صورت کرت خرد شده در زمان بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 32 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل 4 سطح بستهبندی (بسته کاغذی، آلومینیومی، پی وی سی و سلوفان)، 2 سطح دما (درجه سانتیگراد 4 و دمای محیط) و 4 سطح مدت انبارداری (3، 6، 9 و 12 ماه) بودند. در پایان هر دوره انبارداری، استخراج روغن با دستگاه سوکسله انجام و عدد اسیدی و عدد پراکسید به عنوان شاخص کیفی روغن بررسی شد. بر اساس نتایج آزمایش، اثر ساده دما، نوع بسته بندی و مدت انبارداری بر تمام ویژگیهای روغن گل مغربی معنیدار بود. پیش از انبارداری، درصد روغن 45/16 درصد بود که بعد ازگذشت 3 ماه با افزایش راندمان استخراج به 75/19 درصد و سپس با روند کاهشی شدید به 71/12 درصد در انتهای دوره 9 ماهه رسید و در خاتمه انبارداری، اندکی افزایش مشاهده شد. عدد اسیدی و عدد پراکسید، پیش از انبارداری به ترتیب mg KOH g-1 oil 16/1 و meq O2 kg-1 oil 4/2 گزارش گردید. بعد از گذشت 3 ماه، عدد پراکسید روغن، 14/3 و در خاتمه انبارداری به بالاترین میزان یعنی 82/9 میلی‌اکی‌والان اکسیژن بر کیلوگرم روغن رسید. دمای محیط، از نظر بهبود میزان روغن و دمای 4 درجه سانتیگراد، از نظر حفظ کیفیت روغن مناسب بود. بذرهای موجود در بسته‌های کاغذی و سلوفان به ترتیب با 29/17 درصد و 75/16 درصد بیشترین میزان روغن را داشتند. انبارداری بذر در بسته سلوفان با توجه به عدد اسیدی و عدد پراکسید روغن آن (به ترتیب mg KOH g-1 oil 89/0و meq O2 kg-1 oil 05/5)، جهت حفظ کیفیت روغن مطلوب بود.
محبوبه ناصری؛ حسین آرویی؛ مریم محمدی
چکیده
اسید هیومیک به عنوان یک اسید آلی، بدون اثرات مخرب زیستمحیطی میتوانـد در جهـت تغذیه صحیح سبزیها و بهبود کمی و کیفی آن استفاده شود.در همین راستا آزمایش حاضر به منظور بررسی کاربرد غلظتهای مختلف اسید هیومیک در زمانهای مختلف و اثرات آن بر شاخص‌های کمی و کیفی اسفناج به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصـادفی با سه تکرار در ...
بیشتر
اسید هیومیک به عنوان یک اسید آلی، بدون اثرات مخرب زیستمحیطی میتوانـد در جهـت تغذیه صحیح سبزیها و بهبود کمی و کیفی آن استفاده شود.در همین راستا آزمایش حاضر به منظور بررسی کاربرد غلظتهای مختلف اسید هیومیک در زمانهای مختلف و اثرات آن بر شاخص‌های کمی و کیفی اسفناج به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصـادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تربتحیدریه انجام شد. تیمارها شامل سه غلظت صفر، 3 و 6 میلیلیتر در لیتر اسید هیومیک و دو زمان کاربرد یک هفته و دو هفته کاربرد آن بود. با کاربرد 3 میلیلیتر در لیتر اسید هیومیک صفات مورفولوژیک گیاه اسفناج شامل تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ و ارتفاع بوته به ترتیب 21، 59، 134 و 75 درصد افزایش نسبت به شاهد (غلظت صفر) نشان دادند. همچنین در این غلظت صفات فیزیولوژیک شامل شاخص کلروفیل، کلروفیل a، کلروفیل b، سطح برگ، تاجپوشش، کاروتنوئید و زیستتوده به ترتیب 48، 59، 56، 45، 108، 31 و 275 درصد افزایش نسبت به شاهد (غلظت صفر) داشتند. بر اساس نتایج بین غلظت 3 و 6 میلیلیتر اسید هیومیک تفاوت معنیداری وجود نداشت. در بیشتر صفات زمان کاربرد دو هفته نسبت به یک هفته از مقادیر بالاتری برخوردار بود بطوریکه مقدار زیستتوده اسفناج در زمان کاربرد دو هفته 156 و در زمان کاربرد یک هفته 74 میلیگرم بود. بر اساس نتایج آزمایش حاضر کاربرد اسید هیومیک در غلظت 3 میلیلیتر در لیتر میتواند باعث بهبود صفات مورفوفیزیولوژیک و تولید گیاه اسفناج شود.
زینب صفایی؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی؛ غلامحسین داوری نژاد
چکیده
به منظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضد تعرق بر خصوصیات بیوشیمیایی سیاهدانه، تحقیقی در سال زراعی 1392-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در کرتهای اصلی فواصل آبیاری (8 و 16 روز) و در کرتهای فرعی ترکیبات ضد تعرق کیتوزان (1، 5/0 ، 25/0 ،0 درصد)، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضد تعرق بر خصوصیات بیوشیمیایی سیاهدانه، تحقیقی در سال زراعی 1392-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در کرتهای اصلی فواصل آبیاری (8 و 16 روز) و در کرتهای فرعی ترکیبات ضد تعرق کیتوزان (1، 5/0 ، 25/0 ،0 درصد)، موسیلاژ اسفرزه (5/1، 1 ، 5/0، 0 درصد) و صمغ عربی (75/0، 5/0، 25/0، 0 درصد) با سه تکرار قرار گرفتند. صفات مورد اندازهگیری عبارت بودند از: ترکیبات فنولی، پرولین، کلروفیل، کاروتنوئید، درصد و عملکرد اسانس. نتایج به دست آمده نشان داد اثر آبیاری و مواد ضد تعرق بر صفات مورد اندازهگیری معنیدار بود. میزان ترکیبات فنولی، پرولین، کلروفیل و کارتنوئید در فاصله آبیاری 16 روز افزایش یافت، که این افزایش خود نوعی مکانیسم مقاومت به شرایط خشکی است. ترکیبات ضد تعرق محتوی کلروفیل، کاروتنوئید، ترکیبات فنلی، پرولین را نسبت به شاهد کاهش دادند. افزایش فواصل آبیاری درصد و عملکرد اسانس را کاهش داد. ترکیبات ضد تعرق اثر معنیداری بر میزان مواد موثره گیاه داشت. در بین تیمارهای مورد مطالعه دور آبیاری 8 روز و تیمار کیتوزان 1 درصد بیشترین درصد اسانس (23/0 درصد) و عملکرد اسانس (91/12 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. دور آبیاری 8 روز و ترکیب کیتوزان در غلظت 1 درصد تاثیر معنیداری در کلیه صفات مورد بررسی نسبت به نمونه شاهد داشتند. با توجه به اثر بخشی ترکیبات ضد تعرق این ترکیبات طبیعی میتوانند جایگزین مناسبی برای ترکیبات شیمیایی باشند.
شهاب الدین آهوئی؛ لادن آژدانیان؛ سید حسین نعمتی؛ حسین آرویی؛ مهدی بابائی
چکیده
با توجه به اهمیت کودهای زیستی و استفاده بهینه از آنها در کشاورزی پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر ورمیکومپوست و قارچ تریکودرما بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی گیاه کرفس پایه‌ریزی شد. این طرح به صورت یک آزمایش گلدانی تحت شرایط کشت بدون خاک در گلخانه، در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 غلظت قارچ Trichoderma harzianum جدایه BI : صفر ...
بیشتر
با توجه به اهمیت کودهای زیستی و استفاده بهینه از آنها در کشاورزی پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر ورمیکومپوست و قارچ تریکودرما بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی گیاه کرفس پایه‌ریزی شد. این طرح به صورت یک آزمایش گلدانی تحت شرایط کشت بدون خاک در گلخانه، در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 غلظت قارچ Trichoderma harzianum جدایه BI : صفر درصد (شاهد)، 5 درصد، 10 درصد و 15 درصد حجم50 لیتری آب مصرفی و همچنین 4 تیمار ورمی کمپوست شامل: صفر درصد (شاهد)، 25 درصد، 50 درصد و 75 درصد حجم گلدان با 3 تکرار اجرا شد. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از اثر مثبت کاربرد توام ورمیکمپوست و قارچ تریکودرما بود. به طوری‌که بیشترین وزن خشک ساقه (23/49 گرم)، تعداد برگ (46 عدد)، قطر ساقه (15 میلیمتر) و میزان کلروفیل و کاروتنوئید در کاربرد ورمیکمپوست × قارچ تریکودرما نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد. طول ساقه اصلی به میزان (20/77 سانتیمتر) تحت تاثیر قارچ با غلظت 10 درصد در بیشترین میزان نسبت به سایر تیمارها بود، همچنین تیمار 50 درصد حجمی ورمیکمپوست بیشترین طول ریشه (66/36 سانتیمتر) را داشت. بیشترین میزان کلروفیل a در اثر متقابل ورمیکمپوست 75 درصد و غلظت قارچ 15 درصد (02/10 میلیگرم در گرم وزن تر برگ) مشاهده شد. به طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد ورمیکمپوست در بستر کشت و استفاده از عصاره قارچ تریکودرما با تیمار هم زمان از عصاره قارچ 15 درصد × ورمیکمپوست 75 باعـث بهبود رشد و عملکرد گیاه کرفس میشوند که میتوان استفاده از آنها را در جهت بهبود رشد و عملکرد گیاه کرفس توصیه کرد.
مسعود قاسمی؛ حسین آرویی؛ پژمان آزادی؛ آتوسا علی احمدی
چکیده
مامیران(Chelidonium sp.) دارای رویشگاه‌های محدودی در ایران است. این گیاه حاوی مقدار زیادی متابولیت‌های ثانویه نظیر آلکالوئیدهای ایزوکینولین و ترکیبات فنولی میباشد. هدف از این تحقیق، بهینهسازی ریزازدیادی و مقایسه فنول تام موجود در برگ، ساقه و ریشه گیاهچه‌های آن است. آزمایش به صورت طرح پایه کاملاً تصادفی در ۴ تکرار انجام شد. در این تحقیق ...
بیشتر
مامیران(Chelidonium sp.) دارای رویشگاه‌های محدودی در ایران است. این گیاه حاوی مقدار زیادی متابولیت‌های ثانویه نظیر آلکالوئیدهای ایزوکینولین و ترکیبات فنولی میباشد. هدف از این تحقیق، بهینهسازی ریزازدیادی و مقایسه فنول تام موجود در برگ، ساقه و ریشه گیاهچه‌های آن است. آزمایش به صورت طرح پایه کاملاً تصادفی در ۴ تکرار انجام شد. در این تحقیق ابتدا اثر سایتوکینین‌های BAP در غلظتهای صفر، 5/0، 1، 5/1، 2 میلیگرم در لیتر و TDZ در غلظتهای صفر، 25/0، 5/0، 75/0 و 1 میلیگرم در لیتر بررسی شد. سپس بهترین تیمار سایتوکینین از نظر درصد باززایی به صورت ترکیب با یکی از اکسین‌های IBA وNAA در غلظتهای 25/0، 5/0، 75/0 و 1 میلیگرم در لیتر ارزیابی شد. شاخه‌های باززایی شده به منظور ریشه‌زایی برروی محیط کشت‌های MS حاوی 3 گرم در لیتر زغال فعال با تیمارهای IBA، NAA وIAA در غلظتهای صفر، 5/0، 1 و 2 میلیگرم در لیتر کشت شدند. سپس گیاهچه‌های ریشه‌دار شده سازگار شدند. برای اندازهگیری میزان فنول تام از روش فولین استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین پرآوری در تیمار 5/0 میلیگرم در لیتر TDZ با میانگین 12/8 عدد شاخه بدست آمد. در این مطالعه محیط کشت MS حاوی 5/1 میلیگرم در لیتر IBA، مناسب‌ترین تیمار به منظور ایجاد ریشه تشخیص داده شد. همچنین نتایج نشان داد، میزان فنول تام برگ بیشتر از ساقه و ریشه است.
زینب صفایی؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی؛ غلامحسین داوری نژاد
چکیده
به منظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضد تعرق بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و شاخص بهره‌وری آب آبیاری سیاهدانه، تحقیقی در سال 1392-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب آزمایش کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در کرتهای اصلی فواصل آبیاری (8 و 16 روز) و در کرتهای فرعی محلول‌پاشی ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضد تعرق بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و شاخص بهره‌وری آب آبیاری سیاهدانه، تحقیقی در سال 1392-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب آزمایش کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در کرتهای اصلی فواصل آبیاری (8 و 16 روز) و در کرتهای فرعی محلول‌پاشی ترکیبات کیتوزان (1، 5/0 ، 25/0 و صفر درصد)، موسیلاژ اسفرزه (5/1، 1، 5/0 و صفر درصد) و صمغ عربی (75/0، 5/0، 25/0و صفر درصد) با سه تکرار قرار گرفتند. ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، دمای سطح برگ، میزان هدایت روزنه‌ای و شاخص بهره‌وری آب آبیاری اندازهگیری شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین تیمارها از نظر تمامی صفات مورد بررسی اختلاف معنیداری وجود داشت. بهترین میزان صفات مورد اندازهگیری در دور آبیاری 8 روز و تیمار کیتوزان مشاهده شد. محلول‌پاشی کیتوزان با ایجاد شرایط مناسب نظیر کاهش دمای برگ، میزان هدایت روزنه‌ای و افزایش شاخص بهره وری آب ابیاری موجب بهبود صفات مورفولوژیکی نسبت به شرایط تنش در فواصل آبیاری 16 روز شد. محلول‌پاشی با تیمار صمغ عربی نه تنها موجب بهبود صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و شاخص بهره‌وری آب ابیاری نشد، بلکه به عنوان یک عامل بازدارنده تعیین شد. کلیه ترکیبات طبیعی ضد تعرق میزان هدایت روزنه‌ای و دمای سطح برگ را نسبت به شاهد به طور معنیداری کاهش دادند. به نظر می‌رسد استفاده از ترکیب طبیعی کیتوزان میتواند در شرایط تنش رطوبتی به عنوان یک ماده ضد تعرق در شرایط آب و هوایی مشهد مورد استفاده قرار گیرد.
هدی مرادی؛ مجید عزیزی؛ وحید روشن؛ حسین آرویی
چکیده
گیاه دارویی پونه‌سای‌انبوه (Nepeta glomerulosa Boiss.) گیاهی است معطر و بومی ایران که متعلق به خانواده نعناعیان میباشد. یکی از مشکلات عمده در گیاهان دارویی این است که جوانه‌زنی بذر گیاهان در شرایط محیطی طبیعی مطلوب بوده، ولی تحت شرایط آزمایشگاهی یا زراعی، مناسب نیست. این پژوهش به منظور اطلاع از نحوه جوانه‌زنی بذر جهت استقرار موفق و مطلوب ...
بیشتر
گیاه دارویی پونه‌سای‌انبوه (Nepeta glomerulosa Boiss.) گیاهی است معطر و بومی ایران که متعلق به خانواده نعناعیان میباشد. یکی از مشکلات عمده در گیاهان دارویی این است که جوانه‌زنی بذر گیاهان در شرایط محیطی طبیعی مطلوب بوده، ولی تحت شرایط آزمایشگاهی یا زراعی، مناسب نیست. این پژوهش به منظور اطلاع از نحوه جوانه‌زنی بذر جهت استقرار موفق و مطلوب این گیاه، با بررسی خصوصیات مختلف جوانه زنی و تعیین درجه حرارت‌های کاردینال بذور، در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 93-92 انجام شد. تیمارها شامل تیمار سرمایی در 4 سطح (1، 2، 3 و 4 هفته سرمادهی در دمای 5 درجه سانتیگراد) و تیمار نیترات پتاسیم در 4 سطح (صفر، 1/0، 2/0 و 3/0 درصد) بودند، که به منظور ارزیابی خصوصیات جوانه‌زنی بذور این گیاه مورد استفاده قرارگرفت. همچنین اثر 8 تیمار درجه‌حرارت ثابت شامل درجه‌حرارت‌های 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه‌سانتیگراد و 3 درجه‌حرارت متغیر شب و روز شامل درجه‌حرارت‌های 15/5، 20/10 و 30/20 درجه‌سانتیگراد بر درصد، سرعت و میانگین زمان جوانه‌زنی بذور، مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج حاصل از تجزیه‌ی واریانس و مقایسه‌ی میانگین نشان داد که اثر تیمار سرما بر بیشتر صفات اندازه گیری شده، معنیدار بود. در بین تیمارهای مورد استفاده، 3 هفته سرمادهی و نیترات‌پتاسیم 1/0 درصد، بیشترین اثر مثبت را بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر داشت، اگر چه بر درصد جوانه‌زنی تاثیر معنیداری نشان نداد. همچنین نتایج بدست آمده از تاثیر درجه‌حرارت‌های مختلف بر جوانه‌زنی بذور، نشان داد که، بیشترین درصد، سرعت و میانگین زمان جوانه‌زنی بذور این گونه در دامنه حرارتی 20 تا 25 درجه‌سانتیگراد بود. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی بذور در درجه‌حرارت متغیر روز و شب 30/20 و 20/10 درجه‌سانتیگراد بدست آمد. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون بین سرعت جوانه‌زنی و دما نشان داد که درجه‌حرارت‌های 15، 22 و 46 درجه‌سانتیگراد، به ترتیب به عنوان درجه‌حرارت‌های پایه، بهینه و بیشینه جوانه‌زنی برای گیاه پونه‌سای انبوه میباشند.
گون آی بغدادی؛ مجید عزیزی؛ ناصر صداقت؛ وحید روشن؛ حسین آرویی
چکیده
مهمترین هدف از انبارداری گیاهان دارویی حفظ مواد مؤثره آن میباشد. مدیریت انبار و ایجاد شرایط مناسب کمیت و کیفیت ماده مؤثره، قوه نامیه و بنیه بذر را از طریق کاهش سرعت زوال بذر، بمدت طولانی‌تر حفظ میکند. به منظور بررسی اثرات شرایط انبار (بستهبندی و دما) و زمان انبارمانی بر کیفیت بذور انبار شده زنیان آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه ...
بیشتر
مهمترین هدف از انبارداری گیاهان دارویی حفظ مواد مؤثره آن میباشد. مدیریت انبار و ایجاد شرایط مناسب کمیت و کیفیت ماده مؤثره، قوه نامیه و بنیه بذر را از طریق کاهش سرعت زوال بذر، بمدت طولانی‌تر حفظ میکند. به منظور بررسی اثرات شرایط انبار (بستهبندی و دما) و زمان انبارمانی بر کیفیت بذور انبار شده زنیان آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در آزمایشگاه پژوهشی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392-93، به اجرا درآمد. دما (در دو سطح: 3 ±20 و 3 ±30)، نوع بستهبندی (در شش سطح: کاغذی، پلی اتیلنی، فویل آلومینیومی در شرایط خلأ، پلی اتیلن/پلی‌آمیدی در شرایط خلأ و پلی اتیلن/پلی‌آمید با ترکیب گازی (N298 درصد O2+2 درصد) و (N290 درصد O2+10 درصد) و دوره انبار (در 4سطح: صفر، سه، شش و نه ماه) بعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تغییرات درصد اسانس، وزن و تغییرات گاز در درون بسته‌های با اتمسفر تغییر یافته و فاکتورهای مربوط به جوانه‌زنی بذرها (درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، متوسط زمان جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی) در طی 9 ماه انبارداری بررسی شدند. بر اساس نتایج بدست آمده، درصد اسانس و درصد جوانه‌زنی با گذشت زمان انبارداری بطور معنیداری کاهش یافت. در مجموع بسته‌های پلی اتیلن/پلی‌آمید با ترکیب گازی (N298 درصد O2+2 درصد) و (N290 درصد O2+10 درصد) و دمای30 درجه طی نه ماه ویژگیهای کیفی را بهتر از سایر شرایط حفظ نمود، درحالی‌که، برای 6 ماه انبارداری، دمای نگهداری20 درجه و بسته آلومینیوم تحت خلأ بهترین نتیجه را داشت.
ژاله زندوی فرد؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی؛ امیر فتوت
چکیده
در بین عناصر سنگین، کادمیم به دلیل تحرک و زیست فراهمی زیاد در خاک و ایجاد سمیت در غلظتهای کم، اهمیت ویژه‌ای دارد. گل راعی، دومین گیاه پرمصرف در درمان افسردگی،به عنوان یک گیاه بیش‌اندوز کادمیم شناخته شده است. به دلیل ظرفیت تبادل کاتیونی بالای کانی زئولیت و شباهت رفتار شیمیایی یون‌های روی و کادمیم، افزایش زئولیت و روی در محیط رشد ...
بیشتر
در بین عناصر سنگین، کادمیم به دلیل تحرک و زیست فراهمی زیاد در خاک و ایجاد سمیت در غلظتهای کم، اهمیت ویژه‌ای دارد. گل راعی، دومین گیاه پرمصرف در درمان افسردگی،به عنوان یک گیاه بیش‌اندوز کادمیم شناخته شده است. به دلیل ظرفیت تبادل کاتیونی بالای کانی زئولیت و شباهت رفتار شیمیایی یون‌های روی و کادمیم، افزایش زئولیت و روی در محیط رشد گیاه، میتواند تعدیل کننده‌ی اثرات سمی کادمیم باشد. بدین منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی بر پایه‌ی طرح بلوکهای کامل تصادفی با 27 تیمار و سه تکرار، به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال‌های 1393-1392 اجرا گردید. تیمارها شامل سولفات کادمیم (0، 10، 20 میلیگرم در کیلوگرم خاک)، سولفات روی (0، 25، 50 میلیگرم در کیلوگرم خاک) و زئولیت معدنی (0، 5، 10 گرم در کیلوگرم خاک) بر خاک اعمال شدند. نتایج نشان داد که افزایش سطح کادمیم منجر به کاهش معنیدار صفات ارتفاع گیاه، طول ریشه، تعداد ساقه گل‌دهنده، تعداد گل، سطح برگ و میزان کلروفیل نسبی به ترتیب 28/6 ، 45/3 ، 04/2 ، 49/5 ، 82/0 و 71/15 درصد نسب به شاهد گردید و تنها، تعداد گرهک‌های سیاه در برگ را 23/4 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. تیمار ترکیبی روی و کادمیم تنها در صفات ارتفاع گیاه و طول ریشه توانست به طور معنیداری اثرات کاهنده کادمیم را کاهش دهد. همچنین اثر متقابل کادمیم و زئولیت تنها برای صفات طول ریشه و تعداد گل معنیدار شد. به طور کلی، کاربرد سولفات روی و زئولیت تا حدودی اثرات سوء کادمیم بر صفات اندازهگیری شده را تعدیل کرد.
علی فرهادی؛ حسین آرویی؛ سید حسین نعمتی؛ رضا صالحی؛ فرانچسکو جوفریدا
چکیده
تنش شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاه، بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. این تحقیق در دو آزمایش جداگانه کشت درون پتری‌دیش و کشت در بستر خاک درون کیسه نشا برای ارزیابی تحمل به شوری تعدادی از پایه‌های کدو در سال 92 و 93 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. جمعیت‌های بومی از کدوی حلوایی (اصفهان ...
بیشتر
تنش شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاه، بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. این تحقیق در دو آزمایش جداگانه کشت درون پتری‌دیش و کشت در بستر خاک درون کیسه نشا برای ارزیابی تحمل به شوری تعدادی از پایه‌های کدو در سال 92 و 93 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. جمعیت‌های بومی از کدوی حلوایی (اصفهان و کوشک)، کدوی مسمایی (الور، تیران، کوشک و اصغرآباد)، کدوی تنبل (کرمانشاه، شهرضا، محمدیه و الور)، کدوی قلیانی، لیف، کدوی ماری و هیبریدهای بین گونه‌ای (Ferro، 113، 910، 909، 913، 426 و152) جمعاً 20 تیمار در آزمایش اول استفاده شد. در آزمایش دوم جمعیت لیف و کدوی ماری و هیبریدهای 426 و 152 حذف گردید و توده بومی کدوی پوست کاغذی اضافه گردید. در واقع آزمایش دوم با 17 تیمار انجام شد. تنش شوری با کاربرد کلرید سدیم در سطوح (صفر، دو، چهار، شش، هشت و10 دسی زیمنس بر متر) برای آزمایش اول و سطوح (صفر، دو و چهار دسی زیمنس بر متر) برای آزمایش دوم انجام شد. با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. صفات سرعت و درصد جوانه‌زنی، قطر ساقه، طول ساقه و ریشه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه، شاخص بنیه، حجم نسبی آب برگ و عدد اسپد (شاخص سبزینگی) اندازهگیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد (که به استثنای نسبت ریشه به ساقه در آزمایش اول) کلیه صفات رشد اندازهگیری شده در کدوها در هر دو آزمایش در پاسخ به افزایش شوری کاهش معنی داری (05/0< P) نشان دادند. در تیمار رقم برای صفات اندازهگیری شده (به استثنای سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه در آزمایش دوم) اختلاف معنیداری بین کدوها مشاهده شد. هیبرید فرو بیشترین درصد جوانه زنی را در بین پایه ها داشت. بیشترین قطر ساقه مربوط به توده های کدو تنبل بود. بیشترین طول ریشه در کدوی تنبل توده های شهرضا، کرمانشاه و الور و هیبریدهای بین گونه ای فرو، 909 و 910 بدست آمد. تیمار شوری 4 دسی زیمنس بر متر از منبع NaCl، آستانه خسارت برای کدوهای حساس به تنش شوری بود. تنش شوری 8 و 10 دسی زیمنس بر متر به شدت سبب محدودیت رشد رویشی پایه های کدو گردید. در مجموع، از بین ارقام و پایه‌های مورد مطالعه، جمعیت‌های کدو حلوایی کوشک، کدو مسمایی کوشک و اصغرآباد، کدو قلیانی، کدو پوست کاغذی و هیبرید وارداتی 113 حساس به شوری و کدوی تنبل کرمانشاه و شهرضا، کدو حلوایی اصفهان و هیبریدهای بین گونه‌ای فرو، 909 و 910 بر اساس صفات ارزیابی شده بعنوان پایه‌های برتر در تحمل به شوری معرفی شدند.
زینب آقاخانی؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی
چکیده
به منظور بررسی اثر بیوفسفر و سطوح مختلف اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گل مغربیآزمایشیبه صورت فاکتوریلدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکراردر مزرعه آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح اسید هیومیک (صفر، 1، 3 و 5 میلیلیتر در لیتر) و دو سطح بیوفسفر (کاربرد و عدم کاربرد) بودند. نتایج بدست ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر بیوفسفر و سطوح مختلف اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گل مغربیآزمایشیبه صورت فاکتوریلدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکراردر مزرعه آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح اسید هیومیک (صفر، 1، 3 و 5 میلیلیتر در لیتر) و دو سطح بیوفسفر (کاربرد و عدم کاربرد) بودند. نتایج بدست آمده نشانداد بیشترین ارتفاع گیاه (59/85 سانتیمتر)، تعداد بذر کپسول های ساقه اصلی (17/251) و درصد روغن (75/21درصد) در اثر متقابل بین سطح 5 میلیلیتر بر لیتر و بدون کاربرد بیوفسفر و عملکرد بذر (1080کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (227 کیلوگرم در هکتار) در اثر متقابل بین سطح 3 میلیلیتر بر لیتر و بدون کاربرد بیوفسفر به دست آمد. اثر ساده اسید هیومیک نیز بر بهبود برخی از صفات گل مغربی اثر معنی داری داشت، به طوری‌که بیشترین میزان تعداد شاخه جانبی (8/26) و تعداد کپسول ساقه اصلی (35/117) در سطح 5 میلیلیتر بر لیتر با تیمار اسید هیومیک به دست آمد. بیوفسفر نیز بر افزایش تعداد شاخه جانبی تاثیر معنی داری داشت. استفاده از این کود به تنهایی و بدون کاربرد اسید هیومیک بالاترین میزان کپسول شاخه های جانبی را تولید کرد. کاربرد بیوفسفر بر درصد روغن افزایش معنی داری نداشت و عملکرد روغن با کاربرد این کود در سطح صفر و 1 اسیدهیومیک نسبت به شاهد کاهش یافت و در سطح 3 و 5 میلیلیتر در لیتر اسید هیومیک تفاوت معنی داری نسبت به شاهد نداشت. از میان سطوح مختلف اسید هیومیک سطح 3 و 5 میلیلیتر در لیتر نتایج بهتری بر روی صفات اندازه گیری شده داشتند و به جز درصد و عملکرد روغن در اثر متقابل با بیوفسفر دارای اثرات بهتری بودند.
راضیه ولی اصیل؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی؛ معصومه بحرینی؛ محدثه مربایان
چکیده
امروزه گیاهان دارویی با روشهای مختلف ضدعفونی میشوند که هر کدام از این روش‌ها تاثیرات متفاوتی بر بار میکروبی آنها می‌گذارد. بنابراین استفاده از روش‌هایی که تاثیر زیادی در سالم‌سازی و کمترین تاثیر را روی مواد موثره این گیاهان داشته باشد ضروری است از این رو هدف از این تحقیق که بصورت طرح کامل تصادفی وآزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا ...
بیشتر
امروزه گیاهان دارویی با روشهای مختلف ضدعفونی میشوند که هر کدام از این روش‌ها تاثیرات متفاوتی بر بار میکروبی آنها می‌گذارد. بنابراین استفاده از روش‌هایی که تاثیر زیادی در سالم‌سازی و کمترین تاثیر را روی مواد موثره این گیاهان داشته باشد ضروری است از این رو هدف از این تحقیق که بصورت طرح کامل تصادفی وآزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت بررسی تاثیر پرتو‌تابی با اشعه گاما و گاز ازون بر بار میکروبی گیاه دارویی بادرنجبویه میباشد. به این صورت که برگهای خشک شده بادرنجبویه در برابر دوزهای ۳، ۷، ۱۰ و ۱۵ کیلوگری اشعه گاما و غلظتهای ۰/۳، ۰/۶ و ۰/۹میلیگرم در لیتر گاز ازون در مدت زمانهای 10 و 30 دقیقه قرار گرفتند سپس بار میکروبی آنها مورد بررسی قرار-گرفت. نتایج نشان داد که هر دو روش بار میکروبی بادرنجبویه را کاهش دادند. اما ازون‌دهی تاثیر بیشتری در کاهش بار میکروبی این گیاه داشت بیشترین تاثیر اشعه گاما بر بار میکروبی مربوط به دوز ۱۵ کیلوگری بود. و غلظت ۰/۹ میلیگرم در لیتر گاز ازون و زمان ۳۰ دقیقه بیشترین تاثیر را در کاهش بار میکروبی داشت. بطور کلی نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که استفاده از گاز ازون به منظور ضدعفونی بادرنجبویه روش ضدعفونی مناسبی می باشد. با توجه به این که استفاده از ازون هزینه کمتری نسبت به اشعه گاما نیاز دارد . اما باید تحقیقات بیشتری در مورد زمان قرار گیری نمونه های گیاهی در برابر گاز ازون و تاثیر آن روی مواد موثره گیاهان داریی انجام شود.
گلنار قاضیان تفریشی؛ حسین آرویی؛ مجید عزیزی؛ حمیدرضا خزاعی؛ سعید رضا وصال
چکیده
خیار یک گیاه فصل گرم و حساس نسبت به سرمازدگی میباشد و در صورت مواجهه با سرمای بهاره رشد آن به شدت کاهش یافته یا متوقف می شود. به منظور بررسی تاثیر مواد تنظیم کننده رشد (اسپرمیدین) بر ایجاد مقاومت به سرما در گیاهچه های خیار رقم سوپردامینوس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت تیمار و در سه تکرار انجام شد. تیمارها ...
بیشتر
خیار یک گیاه فصل گرم و حساس نسبت به سرمازدگی میباشد و در صورت مواجهه با سرمای بهاره رشد آن به شدت کاهش یافته یا متوقف می شود. به منظور بررسی تاثیر مواد تنظیم کننده رشد (اسپرمیدین) بر ایجاد مقاومت به سرما در گیاهچه های خیار رقم سوپردامینوس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت تیمار و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل: دو سطح دما (6 و 12 درجه سانتی گراد) و چهار سطح اسپرمیدین (0، 25/0، 5/0 و 75/0 میلی گرم در لیتر) بود. وزن خشک ریشه چه، نسبت وزن ریشه به اندامهای هوایی و درصد کلروفیل برگ تحت اثر تنش سرما و کاربرد اسپرمیدین قرار گرفتند. اثرات متقابل کاربرد اسپرمیدین و تنش سرما بر طول ساقهچه، طول ریشهچه، وزن خشک اندامهای هوایی و نشت الکترولیت برگ و ریشهمعنی دار بود (p
مجید عزیزی؛ سهیلا شهریاری؛ حسین آرویی؛ حسین انصاری
چکیده
نعنا فلفلی با نام علمی Mentha piperita L.، از جمله گیاهان دارویی و معطر با ارزش در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی است که به دلیل طیف وسیع کاربرد آن در صنایع مختلف دارویی در سطح وسیعی از مزارع کشت می شود. به منظور بررسی تأثیر رژیم های مختلف آبیاری و انواع مالچ بر شاخص‌های فیزیولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی نعنا فلفلی، آزمایشی در سال ...
بیشتر
نعنا فلفلی با نام علمی Mentha piperita L.، از جمله گیاهان دارویی و معطر با ارزش در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی است که به دلیل طیف وسیع کاربرد آن در صنایع مختلف دارویی در سطح وسیعی از مزارع کشت می شود. به منظور بررسی تأثیر رژیم های مختلف آبیاری و انواع مالچ بر شاخص‌های فیزیولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی نعنا فلفلی، آزمایشی در سال های 1390-1389 در مزرعة دانشکدة کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد که فاکتورهای آن را سه سطح آبیاری (100 ،80 و 60 درصد نیاز آبی محاسبه شده از تشت تبخیر کلاس A) و دو نوع مالچ (پلاستیک سیاه، چیپس چوب) و شاهد بدون پوشش تشکیل می-دادند. نتایج حاصل از دو چین به تفکیک به صورت آزمایش فاکتوریل بر مبنای بلوکهای کامل تصادفی و داده های حاصل از یک سال به صورت اسپلیت پلات در زمان آنالیز شده است. نتایج حاصل از دو چین نشان داد که نعنا فلفلی در چین اول نسبت به چین دوم از رشد بهتری برخوردار بود. به طوری که این گیاه بیشترین میزان وزن خشک بوته، درصد و عملکرد اسانس را در چین اول تولید نمود، اما بالاترین وزن خشک (12/44 گرم)، بالاترین میزان اسانس (835/2 درصد حجمی به وزنی) و همچنین بالاترین عملکرد اسانس (7/116 لیتر در هکتار) با تیمار اثر متقابل مالچ چیپس چوب به همراه سطح سوم آبیاری در چین دوم حاصل شد. نتایج نشان داد نعنا فلفلی با تیمار مالچ چیپس چوب به همراه سطح سوم آبیاری بیشترین عملکرد ماده خشک و عملکرد اسانس را در واحد سطح تولید نمود.
سعید نادی؛ محمد فارسی؛ سید حسین نعمتی؛ حسین آرویی؛ غلامحسین داوری نژاد
چکیده
در این مطالعه اقدام به بازیافت خاک پوششی مصرف شده واحدهای پرورش قارچ دکمه‌ای سفید جهت استفاده مجدد و مکرر شده است. خاک پوششی به‌عنوان لایه‌ای جهت تحریک باردهی قارچ دکمه‌ای بر روی کمپوست (بستر کشت) به قطر 5-3 سانتیمتر پهن می‌گردد و حدود 30 درصد هزینه‌های تولید را به خود اختصاص میدهد. در این آزمایش جهت سهولت در جمع‌آوری خاک پوششی ...
بیشتر
در این مطالعه اقدام به بازیافت خاک پوششی مصرف شده واحدهای پرورش قارچ دکمه‌ای سفید جهت استفاده مجدد و مکرر شده است. خاک پوششی به‌عنوان لایه‌ای جهت تحریک باردهی قارچ دکمه‌ای بر روی کمپوست (بستر کشت) به قطر 5-3 سانتیمتر پهن می‌گردد و حدود 30 درصد هزینه‌های تولید را به خود اختصاص میدهد. در این آزمایش جهت سهولت در جمع‌آوری خاک پوششی مصرف شده از روی کمپوست، در مرحله خاکدهی یک لایه توری با قطر منافذ 5 میلیمتر روی کمپوست پر شده قرار دادیم. این توری به عنوان حاﺋلی بین کمپوست و خاک پوششی عمل میکند به طوری‌که در انتهای دوره کشت می توان براحتی اقدام به جداسازی و جمع‌آوری خاک پوششی مصرف شده نمود پس از بهینهسازی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک پوششی بازیافت شده، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت پلات با دو فاکتور آزمایشی توری و درصدهای خاک پوششی بازیافتی در ترکیب با خاک پوششی تازه انجام شد. عامل اصلی در دو سطح، توری وبدون توری، و عامل فرعی در 5 سطح از خاک پوششی بازیافتی در ترکیب با خاک تازه شامل100 درصد، 75 درصد، 50 درصد، 25 درصد و صفر درصد در 3 تکرار مورد استفاده قرارگرفته شد. با استفاده از نرم افزارتحلیلی SAS، سه صفت عملکرد میوه، متوسط وزن میوه، و تعداد میوه در متر مربع مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در هیچ‌کدام از صفات مورد مطالعه بین انواع ترکیبات خاک پوششی، اختلاف معنیداری وجود ندارد. همچنین اثر متقابل دو فاکتور معنیدار نشد، در نهایت میتوان به نتیجه این رسید که استفاده از خاک پوششی بازیافتی در چرخه تولید قارچ دکمه‌ای در مقایسه با خاک پوششی تازه هیچ تأثیری منفی در کمیت و کیفیت محصول تولیدی نخواهد داشت. بنابراین تولیدکنندگاه قارچ میتوانند از خاک پوششی بازیافتی پس از اصلاح آن از نظر شوری، اسیدیته و پاتوژن‌ها به کرات استفاده نمایند.
حمیده فاطمی؛ حسین آرویی؛ مجید عزیزی؛ سید حسین نعمتی
چکیده
خاکپوش‌های پلاستیکی امروزه در تولید اغلب سبزیها در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آزمایش در فصل زراعی سال 1389 در باغ تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل 3×2 بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل سه فاکتور خاکپوش (خاکپوش ...
بیشتر
خاکپوش‌های پلاستیکی امروزه در تولید اغلب سبزیها در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آزمایش در فصل زراعی سال 1389 در باغ تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل 3×2 بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل سه فاکتور خاکپوش (خاکپوش آبی، خاکپوش قرمز و بدون خاکپوش) و فاصله کشت (در دو سطح 120 × 30 و 120 × 40 سانتیمتر) در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کاهش فاصله کاشت (120 × 30 سانتیمتر) سبب افزایش معنیدار صفات عملکرد و میانگین وزن میوه شد. بیشترین عملکرد، تعداد میوه و تعداد برداشت در خاکپوش قرمز مشاهده شد. عملکرد میوه در بوته در خاکپوش قرمز، آبی و بدون خاکپوش به ترتیب 36/5، 57/3 و 69/2کیلوگرم در یک فصل رشد به‌دست آمد.
راحله خطیب‌زاده؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی؛ محمد فارسی
چکیده
کشت درون شیشه‌ای توانسته است گیاهان بااهمیت و نادر را به نحو مؤثرتری در مقایسه با روشهای سنتی ازدیاد رویشی، تکثیر و حفظ نماید. انجدان رومی (Levisticum officinale Koch.) متعلق به تیره Apiaceae گونه مهم، در حال انقراض و فراموش شده‌ای از گیاهان دارویی ایران است که دارای خواص متعدد دیورتیک، ضداسپاسم و ضدنفخ میباشد. به منظور دستیابی به ماده گیاهی ...
بیشتر
کشت درون شیشه‌ای توانسته است گیاهان بااهمیت و نادر را به نحو مؤثرتری در مقایسه با روشهای سنتی ازدیاد رویشی، تکثیر و حفظ نماید. انجدان رومی (Levisticum officinale Koch.) متعلق به تیره Apiaceae گونه مهم، در حال انقراض و فراموش شده‌ای از گیاهان دارویی ایران است که دارای خواص متعدد دیورتیک، ضداسپاسم و ضدنفخ میباشد. به منظور دستیابی به ماده گیاهی کافی برای ریزازدیادی و مطالعه اثر روشهای مختلف ضدعفونی و سطوح متفاوت سرمادهی بر جوانه‌زنی بذور در کشت درون‌شیشهای، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل، برای استقرار گیاهچه‌های استریل از کشت بذر ترتیب داده شد. کاربرد پیش سرمای مرطوب به مدت 3 ماه بیشترین درصد جوانه‌زنی به میزان92 درصد و حداکثر سرعت جوانه‌زنی را درپی داشت. بهترین تیمار استریلیزاسیون، شستشو با اتانول70 درصد برای 30 ثانیه، سپس کاربرد هیپوکلریت سدیم 2 درصد به مدت 15 دقیقه و در ادامه 3 بار آبشویی با آب مقطر استریل تعیین شد.
الهه میرابی؛ سید حسین نعمتی؛ غلامحسین داوری نژاد؛ حسین آرویی
چکیده
سبزی جدید پپینو (Solanum muricatum) گیاهی علفی یا بوته ای از تیره Solanaceae بوده که به صورت یکساله کشت می شود. بمنظور بررسی تأثیر مالچ برنج و چیپس چوب بر وزن خشک علف های هرز در پپینو و همچنین رطوبت و درجه حرارت خاک، آزمایشـی در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار، در سال 89-1388 در گلخانه گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارها ...
بیشتر
سبزی جدید پپینو (Solanum muricatum) گیاهی علفی یا بوته ای از تیره Solanaceae بوده که به صورت یکساله کشت می شود. بمنظور بررسی تأثیر مالچ برنج و چیپس چوب بر وزن خشک علف های هرز در پپینو و همچنین رطوبت و درجه حرارت خاک، آزمایشـی در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار، در سال 89-1388 در گلخانه گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارها شامل مالچ کلش برنج، چیپس چوب و شاهد بودند. قلمه گیری از پپینو در اواسط اردیبهشت ماه از شاخه های علفی انجام و قلمه ها در اواسط تیرماه به گلخانه منتقل شدند. بمنظور اندازه گیری جمعیت علف های هرز، درجه حرارت و رطوبت خاک در شرایط اعمال مالچ، نمونه برداری در چهار مرحله انجام شد. نتایج نشان داد که اثر مالچ بر وزن خشک علف های هرز، دمای خاک و درصد رطوبت خاک در مراحل مختلف نمونه برداری در پپینو معنی دار (01/0p≤) بود. بیشترین و کمترین وزن خشک علف های هرز در مراحل مختلف نمونه برداری به ترتیب در شاهد و چیپس چوب مشاهده شد. کمترین وزن خشک علف های هرز در مرحله اول، دوم، سوم و چهارم نمونه برداری به ترتیب با 7/321، 9/175، 9/109 و 7/56 گرم بر متر مربع بود. همچنین حضور مالچ در مقایسه با شاهد باعث کاهش درجه حرارت خاک و افزایش رطوبت خاک گردید. مالچ چیپس چوب در کاهش درجه حرارت و افزایش درصد رطوبت خاک در مقایسه با کلش برنج تاثیر بیشتری داشت.
