گیاهان دارویی
بهروز رحیم خانی؛ محبوبه ناصری؛ احمد احمدیان؛ مسعود علی پناه
چکیده
به‌منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی روی نشاهای گل‌گاوزبان (Fisch. & Mey Echium amoenum) در شرایط تنش شوری، آزمایشی به‌‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور جلبک دریایی و تنش شوری با نمک کلرید سدیم، در قالب طرح کاملاَ تصادفی در گلخانه انجام شد. در این آزمایش، تیمارها شامل غلظت ppm 1500 از عصاره جلبک دریایی و سه سطح شوری ( 6/1، 4 و 8 میلی‌موس بر ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی روی نشاهای گل‌گاوزبان (Fisch. & Mey Echium amoenum) در شرایط تنش شوری، آزمایشی به‌‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور جلبک دریایی و تنش شوری با نمک کلرید سدیم، در قالب طرح کاملاَ تصادفی در گلخانه انجام شد. در این آزمایش، تیمارها شامل غلظت ppm 1500 از عصاره جلبک دریایی و سه سطح شوری ( 6/1، 4 و 8 میلی‌موس بر متر) بود. یک هفته بعد از اولین محلول‌پاشی عصاره‌های جلبک دریایی، اعمال تنش شوری آغاز گردید. به‌منظور جلوگیری از ایجاد شوک در گیاهان، تیمار شوری به‌تدریج و در سه مرحله انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات ساده تیمارهای شوری و جلبک دریایی و همچنین اثرات متقابل شوری در جلبک دریایی بر وزن تر اندام هوایی، وزن تر ریشه، طول ریشه و وزن خشک کل بوته گل‌گاوزبان معنیدار بود. عصاره جلبک دریایی سبب افزایش میزان پرولین و پتاسیم در برگ گیاه گردید و از این طریق سبب کاهش اثرات مخرب تنش شوری برای گیاه گل‌گاوزبان شد. علاوه‌براین محلول‌پاشی گیاه گل‌گاوزبان با استفاده از عصاره جلبک دریایی سبب افزایش میزان کلروفیل در گیاه گردید و از این طریق با افزایش میزان فتوسنتز در گیاه به رشد بهتر گیاه در شرایط تنش شوری کمک کرد. استفاده از عصاره جلبک سبب افزایش میزان قند محلول تحت شرایط تنش شوری گردید. به‌طوری‌که در غلطتهای 6/1، 4 و 8 میلی‌موس بر متر تنش شوری، میزان قند محلول به‌ترتیب 80، 33 و 33 درصد افزایش یافت. استفاده از عصاره جلبک دریایی سبب کاهش 11 و 15 درصدی میزان سدیم در غلظتهای 4 و 8 شوری شد. همچنین جلبک دریایی، جذب پتاسیم را 33 و 24 درصد در غلطتها شوری افزایش داد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده میتوان نتیجه گرفت که کاربرد جلبک دریایی میتواند اثرات منفی تنش شوری را در نشاء گل‌گاوزبان ایرانی کاهش دهد، همچنین به‌دلیل قیمت پایین و در دسترس بودن میتواند به‌عنوان یک کود زیستی مناسب برای حفظ رشد گیاه در شرایط تنش شوری استفاده گردد.
گیاهان دارویی
محبوبه ناصری
چکیده
این تحقیق به‌منظور بررسی عملکرد زعفران و عوامل مؤثر بر آن مانند سن مزرعه، روش آبیاری، منبع آبیاری، سطح کشت، سطح تحصیلات و سن کشاورز در بخش کدکن تربت حیدریه در سال1400 انجام شد. برای جمع‌آوری دادهها از پرسشنامه و مصاحبه چهره به چهره با تولیدکنندگان زعفران استفاده شد. در همین راستا از 447 نفر (در سطح 302 هکتار) از زعفرانکاران پرسشنامه ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور بررسی عملکرد زعفران و عوامل مؤثر بر آن مانند سن مزرعه، روش آبیاری، منبع آبیاری، سطح کشت، سطح تحصیلات و سن کشاورز در بخش کدکن تربت حیدریه در سال1400 انجام شد. برای جمع‌آوری دادهها از پرسشنامه و مصاحبه چهره به چهره با تولیدکنندگان زعفران استفاده شد. در همین راستا از 447 نفر (در سطح 302 هکتار) از زعفرانکاران پرسشنامه انجام شد. عملکرد زعفران 8/3 کیلوگرم کلاله خشک در هکتار بود که نسبت به سالهای گذشته کاهش داشت (کاهش 26 و 56 درصدی نسبت به سالهای 1399 و 1398). براساس نتایج بیشترین عملکرد زعفران در مزارع چهار ساله (17/4 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. براساس مطالعه حاضر مزارعی که از آب رودخانه آبیاری شده بودند از کمترین عملکرد (76/2 کیلوگرم در هکتار) برخوردار بودند. براساس تجزیه دادههای تحقیق تفاوت چندانی بین عملکرد کلاله زعفران در آبیاری تحت فشار (07/4 کیلوگرم در هکتار) و آبیاری غرقابی (03/4 کیلوگرم در هکتار) مزارع مورد تحقیق وجود نداشت. عملکرد در مزارع زعفران با سن کشاورز رابطه عکس داشت، به‌طوری‌که با افزایش سن، مزارعی که تحت پوشش سن کشاورزان با سن بیشتر بود عملکرد کاهش پیدا کرد و مزارعی که تحت پوشش مدیریتی افراد جوانتر بود، عملکرد بیشتر بود. براساس نتایج مزارع زعفرانی که با مدیریت کشاورزان بدون سواد کشت شدند دارای کمترین عملکرد (8/2 کیلوگرم در هکتار) و دارای تحصیلات دانشگاهی بیشترین عملکرد کلاله زعفران (1/5 کیلوگرم در هکتار) را داشتند. نتایج حاصل از دادههای سطح کشت نشان داد با افزایش سطح زیرکشت زعفران عملکرد آن کاهش یافته است (ضریب رگرسیون با مدل درجه اول 26 و درجه دوم 38 درصد بود). بر همین اساس کشت این گیاه برای خرده مالکین نسبت به عمده مالکین توصیه میشود.
گیاهان دارویی
طیبه بااراده؛ حسین آرویی؛ محبوبه ناصری؛ مجتبی ممرآبادی
چکیده
میوهها و سبزیها به دلیل داشتن رطوبت بالا و فعالیت بیولوژیکی بعد از برداشت (تنفس، تعرق و فعالیتهای بیوشیمی) فسادپذیرند. پوششدهی میوهها با ترکیبات ضدمیکروبی و در عین حال خوراکی و ایمن برای مصرفکنندگان راهکار موثری برای جلوگیری از فساد میوهها و افزایش ماندگاری آن است. تولید این قبیل پوششهای خوراکی با بهرهگیری ...
بیشتر
میوهها و سبزیها به دلیل داشتن رطوبت بالا و فعالیت بیولوژیکی بعد از برداشت (تنفس، تعرق و فعالیتهای بیوشیمی) فسادپذیرند. پوششدهی میوهها با ترکیبات ضدمیکروبی و در عین حال خوراکی و ایمن برای مصرفکنندگان راهکار موثری برای جلوگیری از فساد میوهها و افزایش ماندگاری آن است. تولید این قبیل پوششهای خوراکی با بهرهگیری از فناوری نانو سـبب افزایش کارایی مواد تشکیل دهنده پوشش میشود. در همین راستا این پژوهش با هدف تهیه و تولید پوشش خوراکی نانوکپسول حاوی اسانس کاکوتی انجام شد. اجزای سازنده فرمولاسیون نانوکپسول، ژل آلوئه ورا، آب، توئین و اسانس کاکوتی بود. جهت شناسایی ترکیبات اسانس از دستگاه گازی کروماتوگرافی GC و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمیGC-MS استفاده شد. میانگین اندازه ذرهای و پتانسیل زتا، تصویر میکروسکوپ الکترونی نانوکپسول و میزان پایداری ذرات و درصد کارایی نانوکپسول محاسبه شد. در اسانس گیاه کاکوتی (Ziziphra tenuiorL.) 21 ترکیب شناسایی شد. ترکیبات اصلی و مهم اسانس کاکوتی شامل پولگون (23/65 درصد)، منتوفوران (72/12 درصد) و 1و8- سینئول (01/6 درصد) بودند. اندازه نانوکپسول حاوی اسانس، 46/84 نانومتر و پتانسیل زتا 02/16- میلیولت بود. براساس نتایج حاصل از میکروسکوپ الکترونی، اندازه ذرات کمتر از 200 نانومتر بود. سطح خارجی نانوکپسولها کاملاً صاف و یکنواخت بود. درصد انکپسولاسیون اسانس 25/83 درصد محاسبه شد. مطالعات پایداری اندازه ذرات و پتانسیل زتا در مدت 3 ماه نشان داد که نانوکپسول حاوی اسانس از پایداری خوبی برخوردار بوده است. به طور کلی نتیجه تحقیق حاضر نشان داد نانوکپسول ژل آلوئه ورا حامل مناسبی برای اسانس کاکوتی است و میتوان به عنوان پوشش خوراکی برای ماندگاری میوهها از آن استفاده کرد.
گیاهان دارویی
محبوبه ناصری؛ عباس عباسیان
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی ارتباط سطح کشت و عملکرد و مقایسه عملکرد زعفران در روستاهای بخش کدکن تربت حیدریه در سالهای 1396 و 1398 انجام شد. از دادههای سطح کشت و عملکرد زعفران در 95 مزرعه در سال 1396 و 173 مزرعه در سال 1398 بخش کدکن تربت حیدریه جهت تجزیه و تحلیل سطح کشت و عملکرد زعفران استفاده شد. این دادهها از اطلاعات معرفینامههای صادر ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی ارتباط سطح کشت و عملکرد و مقایسه عملکرد زعفران در روستاهای بخش کدکن تربت حیدریه در سالهای 1396 و 1398 انجام شد. از دادههای سطح کشت و عملکرد زعفران در 95 مزرعه در سال 1396 و 173 مزرعه در سال 1398 بخش کدکن تربت حیدریه جهت تجزیه و تحلیل سطح کشت و عملکرد زعفران استفاده شد. این دادهها از اطلاعات معرفینامههای صادر شده برای تحویل زعفران به مراکز خرید حمایتی توافقی و مصاحبه چهره به چهره با تولید کنندگان زعفران در سالهای 1396 و 1398 جمع‌آوری شد. بر اساس نتایج عملکرد زعفران در روستاهای بخش کدکن در سال 1396 و 1398 به‌ترتیب 5/17 و 8/64 کیلوگرم کلاله خشک در هکتار بود. بر اساس نتایج عملکرد زعفران در سال 1398 نسبت به سال 1396 به دلیل شرایط اقلیمی و مدیریتی، 67 درصد افزایش داشته است. برازش دادههای سطح کشت و عملکرد 95 مزرعه زعفران در سال 1396 با استفاده از مدل خطی نشان داد که با افزایش سطح زیر کشت زعفران، عملکرد کاهش مییابد (**0/26 (R=. همچنین در مدل چند جملهای درجه دو با افزایش سطح زیر کشت تا سطح پنج هکتار عملکرد کاهش پیدا کرد و از آن به بعد کمی روند افزایشی نشان داد (**0/26 (R=. برازش دادههای سطح کشت و عملکرد 173 مزرعه زعفران در سال 1398 بر اساس مدل چند جملهای درجه دو (**0/24 (R= نشان داد با افزایش سطح زیر کشت تا سطح هفت هکتار عملکرد کاهش پیدا کرد و از آن به بعد روند افزایشی داشت. در مدل چند جملهای درجه سه (**0/28 (R= نیز مانند درجه دو عملکرد تا سطح هفت هکتار کاهش و پس از آن افزایش را نشان داد و سپس ثابت شد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر و با توجه به اینکه زعفران جزو محصولاتی است که نیاز کارگری زیادی دارد و با نظام خانوادگی اداره شده، کشت این گیاه برای خرده مالکین نسبت به عمده مالکین بخش کشاورزی بیشتر توصیه میشود.
محبوبه ناصری؛ حسین آرویی؛ مریم محمدی
چکیده
اسید هیومیک به عنوان یک اسید آلی، بدون اثرات مخرب زیستمحیطی میتوانـد در جهـت تغذیه صحیح سبزیها و بهبود کمی و کیفی آن استفاده شود.در همین راستا آزمایش حاضر به منظور بررسی کاربرد غلظتهای مختلف اسید هیومیک در زمانهای مختلف و اثرات آن بر شاخص‌های کمی و کیفی اسفناج به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصـادفی با سه تکرار در ...
بیشتر
اسید هیومیک به عنوان یک اسید آلی، بدون اثرات مخرب زیستمحیطی میتوانـد در جهـت تغذیه صحیح سبزیها و بهبود کمی و کیفی آن استفاده شود.در همین راستا آزمایش حاضر به منظور بررسی کاربرد غلظتهای مختلف اسید هیومیک در زمانهای مختلف و اثرات آن بر شاخص‌های کمی و کیفی اسفناج به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصـادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تربتحیدریه انجام شد. تیمارها شامل سه غلظت صفر، 3 و 6 میلیلیتر در لیتر اسید هیومیک و دو زمان کاربرد یک هفته و دو هفته کاربرد آن بود. با کاربرد 3 میلیلیتر در لیتر اسید هیومیک صفات مورفولوژیک گیاه اسفناج شامل تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ و ارتفاع بوته به ترتیب 21، 59، 134 و 75 درصد افزایش نسبت به شاهد (غلظت صفر) نشان دادند. همچنین در این غلظت صفات فیزیولوژیک شامل شاخص کلروفیل، کلروفیل a، کلروفیل b، سطح برگ، تاجپوشش، کاروتنوئید و زیستتوده به ترتیب 48، 59، 56، 45، 108، 31 و 275 درصد افزایش نسبت به شاهد (غلظت صفر) داشتند. بر اساس نتایج بین غلظت 3 و 6 میلیلیتر اسید هیومیک تفاوت معنیداری وجود نداشت. در بیشتر صفات زمان کاربرد دو هفته نسبت به یک هفته از مقادیر بالاتری برخوردار بود بطوریکه مقدار زیستتوده اسفناج در زمان کاربرد دو هفته 156 و در زمان کاربرد یک هفته 74 میلیگرم بود. بر اساس نتایج آزمایش حاضر کاربرد اسید هیومیک در غلظت 3 میلیلیتر در لیتر میتواند باعث بهبود صفات مورفوفیزیولوژیک و تولید گیاه اسفناج شود.
