سبزیکاری
جابر پناهنده؛ محمد صدیق زارع فر؛ علیرضا مطلبی آذر؛ فریبرز زارع نهندی؛ مینا امانی
چکیده
سالیسیلیک اسید یکی از ترکیبات مفید برای گیاهان محسوب میشود که نقش مهمی در مقاومت گیاهان به تنشهای محیطی از جمله تنش شوری دارد. بدینمنظور جهت بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید در تعدیل اثرات تنش شوری در گوجهفرنگی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، با 12 تیمار، در 3 تکرار و با مجموع 36 واحد آزمایشی در گلخانهی هیدروپونیک ...
بیشتر
سالیسیلیک اسید یکی از ترکیبات مفید برای گیاهان محسوب میشود که نقش مهمی در مقاومت گیاهان به تنشهای محیطی از جمله تنش شوری دارد. بدینمنظور جهت بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید در تعدیل اثرات تنش شوری در گوجهفرنگی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، با 12 تیمار، در 3 تکرار و با مجموع 36 واحد آزمایشی در گلخانهی هیدروپونیک گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در بهار و تابستان سال 1397 صورت گرفت. تیمارها شامل دو سطح سالیسیلیک اسید (صفر و 1 میلیمولار) و سه سطح شوری (صفر ، 35 و 70 میلیمولار NaCl) بر روی دو ژنوتیپ گوجهفرنگی توده محلی بانه و لاین نیمه پاکوتاه (Semi Dwarf) بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری تا سطح 70 میلیمولار، شاخصهای رویشی در هر دو ژنوتیپ کاهش یافت. درحالیکه برهمکنش تیمار سالیسیلیکاسید در تنش شوری باعث افزایش شاخصهای رویشی شد. بیشترین عملکرد مربوط به ژنوتیپ Semi Dwarf بدون تنش شوری (1373 گرم) است. با اعمال تنش شوری و سالیسیلیک اسید میزان اسیدیته قابل تیتراسیون و ویتامین ث در هر دو ژنوتیپ افزایش یافت. برهمکنش سطوح مختلف شوری در سالیسیلیکاسید باعث افزایش میزان پرولین شد، اما اثر متقابل تنش شوری × سالیسیلیک اسید باعث کاهش میزان کلروفیل شد. این نتایج نشان میدهد که تیمار با سالیسیلیک اسید میتواند تحمل گیاه را در برابر تنش شوری از طریق تجمع پرولین و در نتیجه حفظ فشار تورژسانس سلولها افزایش دهد.
سبزیکاری
غفار کیانی؛ ساسان گل چشمه
چکیده
پژوهش حاضر با هدف برآورد اجزای واریانس ژنتیکی و قابلیتهای ترکیبپذیری عمومی و خصوصی برخی صفات کمی در ژنوتیپهای گوجهفرنگی با استفاده از تجزیه لاین×تستر انجام شد. لاینهای SC و V بهعنوان پایه مادری و تسترهای L، R و MZ بهعنوان والدین پدری با یکدیگر تلاقی یافتند و در سال بعدی شش نتاج هیبرید بههمراه والدین تلاقیها در آزمایشی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف برآورد اجزای واریانس ژنتیکی و قابلیتهای ترکیبپذیری عمومی و خصوصی برخی صفات کمی در ژنوتیپهای گوجهفرنگی با استفاده از تجزیه لاین×تستر انجام شد. لاینهای SC و V بهعنوان پایه مادری و تسترهای L، R و MZ بهعنوان والدین پدری با یکدیگر تلاقی یافتند و در سال بعدی شش نتاج هیبرید بههمراه والدین تلاقیها در آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری کشت شدند. صفات مورد ارزیابی شامل تعداد روز تا اولینگلدهی، زودرسی (تعداد روز از جوانهزنی تا اولین رنگگیری میوه)، تعداد میوه در بوته، وزن میوه در بوته (گرم)، عملکرد میوه (گرم)، طول و عرض میوه (سانتیمتر) بودند. نتایج تجزیه واریانس لاین×تستر نشان داد میانگین مربعات والدین و تسترها برای تمامی صفات بهجز طول و عرض میوه و میانگین مربعات تلاقیها و لاینها برای تمامی صفات بهجز طول میوه معنیدار بودند. اثر لاین×تستر برای تمامی صفات بهجز تعداد میوه در بوته و طول میوه معنیدار بود. لاین SC برای بهبود صفات تعداد روز تا اولین گلدهی، زودرسی، ارتفاع بوته، وزن میوه در بوته و عرض میوه و لاین V برای بهبود صفت تعداد میوه در بوته ترکیبشوندههای عمومی مناسبی با تسترها بودند. تستر L برای بهبود تمام صفات بهجز عملکرد و تستر MZ برای بهبود صفت ارتفاع بوته بهترین ترکیبشوندههای عمومی با لاینهای مادری بودند. در میان تلاقیها، تلاقی SC×L برای بهبود صفات زودرسی و عرض میوه و تلاقیهای SC×R و V×MZ بهترتیب برای بهبود صفات ارتفاع بوته و وزن میوه در بوته ترکیبشوندههای خصوصی مطلوبی بودند. بررسی متوسط وضعیت ژنوتیپها نشان داد از میان ارقام والدینی، لاین SC و از میان تلاقیها، ژنوتیپ L×SC کمترین میانگینها را برای صفات تعداد روز تا اولین گلدهی و زودرسی داشتند. همچنین لاین SC برای صفت تعداد میوه در بوته و تلاقی L×SC برای صفات وزن میوه در بوته، عملکرد و عرض میوه بیشترین میانگینها را به خود اختصاص دادند. در میان والدین، لاینهای مادری SC و V بهترتیب برای صفات تعداد میوه در بوته و ارتفاع بوته، تستر L برای صفت عملکرد میوه و تستر MZ برای صفات وزن میوه در بوته و عرض میوه بیشترین میانگینها را ثبت کردند. در میان تلاقیها، تلاقی L×SC برای صفات وزن میوه در بوته، عملکرد و عرض میوه، تلاقی L×V برای صفت تعداد میوه در بوته و تلاقی V×MZ برای صفت ارتفاع بوته بیشترین میانگینها را به خود اختصاص دادند. بهطور کلی، بررسی متوسط وضعیت ژنوتیپها نشان داد هیبرید L×SC برای صفات تعداد روز تا اولین گلدهی، زودرسی، وزن میوه در بوته، عملکرد میوه و طول و عرض میوه برتر از والدین خود میباشد. برآورد واریانسهای افزایشی و غیرافزایشی نشان داد در صفات ارتفاع بوته و وزن میوه در بوته، واریانس افزایشی نقش اصلی داشته و گزینش از میان نسلهای درحال تفکیک روش اصلاحی مناسبی برای صفات مذکور است. درحالیکه برای صفات تعداد روز تا اولین گلدهی، زودرسی و عملکرد سهم واریانس غیرافزایشی بیشتر از واریانس افزایشی بود، لذا برای بهبود صفات مذکور تولید هیبرید توصیه میشود.
ساناز خضرلو؛ بابک عبدالهی مندولکانی
چکیده
شکل میوه از صفات بسیار مهم و موثر در کیفیت گوجهفرنگی (Solanum lycopersicum L.) بوده و ژنهای SUNو OVATE از ژنهای کلیدی کنترل کننده طول میوه میباشند. به منظور شناسایی SNPها (Single nucleotide polymorphism) در این ژنها، قطعاتی از نواحی کد کننده آنها در 96 ژنوتیپ گوجهفرنگی تکثیر و با آنزیمهای محدود کننده TruI وPstI هضم شد. هضم قطعات تکثیری این دو ژن در ...
بیشتر
شکل میوه از صفات بسیار مهم و موثر در کیفیت گوجهفرنگی (Solanum lycopersicum L.) بوده و ژنهای SUNو OVATE از ژنهای کلیدی کنترل کننده طول میوه میباشند. به منظور شناسایی SNPها (Single nucleotide polymorphism) در این ژنها، قطعاتی از نواحی کد کننده آنها در 96 ژنوتیپ گوجهفرنگی تکثیر و با آنزیمهای محدود کننده TruI وPstI هضم شد. هضم قطعات تکثیری این دو ژن در ژنوتیپها چندشکلی تولید نکرد بنابراین چهار ژنوتیپ از جمعیتهای مختلف انتخاب و قطعه تکثیری ژنها در این ژنوتیپها توالییابی شد. همردیفی توالیها برای شناسایی SNPها با استفاده از نرم افزار Clustal Omega انجام گرفت. توالییابی قطعه تکثیری ژن SUN منجر به شناسایی یک ناحیه اینترونی به طول 369 جفت باز شد. بر اساس نتایج، در ژن SUN ده SNP شناسایی شد. از کل SNPهای شناسایی شده در این ژن، 80 درصد آنها از نوع همجنس و 20 درصد آنها از نوع غیرهمجنس بود. در ژن OVATE پنج SNP شناسایی شد که 80 درصد آنها از نوع همجنس و 20 درصد آنها از نوع غیرهمجنس بود. میانگین تعداد SNPها به ازای هر 100 جفت باز در نواحی اگزونی و اینترونی ژن SUN به ترتیب 9/0 و 62/1 بود. در ژن OVATE به ازای هر 100 جفت باز نیمSNP در ناحیه اگزونی شناسایی شد. با توجه به نقش مهم کیفیت میوه بخصوص شکل آن در بازارپسندی گوجهفرنگی، SNPهای شناسایی شده در این تحقیق میتواند در برنامههای اصلاحی گوجه فرنگی برای مطالعه تنوع ژنتیکی، تهیه نقشههای ژنتیکی و شناسایی نشانگرهای عملکردی مرتبط با شکل میوه مورد استفاده قرار گیرد.
فیزیولوژی پس از برداشت
سهیلا آقائی درگیری؛ داود صمصام پور؛ مجید عسکری سیاهویی؛ عبدالنبی باقری
چکیده
اندوفیتها میتوانند نقش مهمی در بقای گیاهان در شرایط تنش شوری به واسطه کاهش اثر سو سدیم داشته باشند. این مطالعه با هدف بررسی اثر اندوفیت باکتریایی (aurantiacumExigubacterium)، جداسازی شده که از گیاه شورپسند(Salsola imbricata) در بهبود رشد گیاهچه گوجهفرنگی (Solanum lycopersicum L.) رقم ’8320‘، تحت شرایط تنش شوری انجام شد. بذور تلقیح شده با باکتری به صورت آزمایش ...
بیشتر
اندوفیتها میتوانند نقش مهمی در بقای گیاهان در شرایط تنش شوری به واسطه کاهش اثر سو سدیم داشته باشند. این مطالعه با هدف بررسی اثر اندوفیت باکتریایی (aurantiacumExigubacterium)، جداسازی شده که از گیاه شورپسند(Salsola imbricata) در بهبود رشد گیاهچه گوجهفرنگی (Solanum lycopersicum L.) رقم ’8320‘، تحت شرایط تنش شوری انجام شد. بذور تلقیح شده با باکتری به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سینی نشاء کشت و بعد از رشد، انتقال گیاهچه به گلدانها در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه هرمزگان انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطوح تنش شوری (صفر، 4، 6، 8 و 10 دسیزیمنس بر متر) و تلقیح باکتری بود. در این آزمایش صفات ارتفاع ساقه، وزن خشک ساقه، برگ و ریشه، تعیین درصد نشت الکترولیت، کلروفیل a، کلروفیل b، کارتنوئید، پرولین و محتوای کربوهیدارت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد تنش شوری باعث کاهش معنیدار ارتفاع ساقه، وزن خشک ساقه، برگ و ریشه، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید و افزایش نشت الکترولیت شد؛ اما باکتری باعث کاهش اثرات منفی تنش شوری روی گوجهفرنگی شد. گیاهچه گوجهفرنگی تحت تیمار با اندوفیت باکتریایی سطوح بالاتری از اسمولیتهای کلیدی؛ پرولین آزاد و کربوهیدراتهای محلول کل در مقایسه با گیاهچه تیمار نشده در شرایط تنش شوری نشان دادند. نتایج همچنین نشان داد باکتری باعث افزایش رشد گوجهفرنگی در آب و خاک شور میشود و میتوان از آن به عنوان یک ابزار موثر برای کشت گیاهان حساس به شوری مانند گوجهفرنگی استفاده کرد.
مهدی مرادی؛ حمیدرضا روستا؛ احمد استاجی
چکیده
بهمنظور تعیین بهترین روش کاربرد و نوع کود آهن بر جذب و تاثیر آن بر فرآیند فتوسنتز و رشد گیاه گوجهفرنگی، آزمایشی بصورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با روش کاربرد کود (اضافه کردن به محیط ریشه و محلول پاشی) و نوع کود آهن (FeSO4، Fe-DTPA، Fe-EDTA و Fe-EDDHA) با 3 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که ارتفاع، وزن تر و وزن خشک گیاه تحت تاثیر روش ...
بیشتر
بهمنظور تعیین بهترین روش کاربرد و نوع کود آهن بر جذب و تاثیر آن بر فرآیند فتوسنتز و رشد گیاه گوجهفرنگی، آزمایشی بصورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با روش کاربرد کود (اضافه کردن به محیط ریشه و محلول پاشی) و نوع کود آهن (FeSO4، Fe-DTPA، Fe-EDTA و Fe-EDDHA) با 3 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که ارتفاع، وزن تر و وزن خشک گیاه تحت تاثیر روش کاربرد و نوع کود آهن قرار گرفت، به طوری که بیشترین و کمترین مقدار پارامترهای مذکور به ترتیب در تیمار Fe-EDTA در محیط ریشه و محلولپاشی FeSO4 بدست آمد. مقدار آهن ریشه و شاخساره گیاه نیز تحت تاثیر نوع کود آهن و روش کاربرد قرار گرفت بهطوری که تیمار Fe-EDTA در محیط ریشه و محلولپاشی آن به ترتیب بیشترین مقدار آهن ریشه و شاخساره را به خود اختصاص داد. همچنین عناصر میکرو و برخی از عناصر پرمصرف نظیر منیزیم و فسفر تحت تاثیر نوع کود و روش کاربرد عناصر قرار گرفتند. با توجه به تاثیر معنیدار کودهای مذکور و روش کاربرد، حداکثر محتوای کلروفیل (a، b و کل)، نسبت کلروفیل فلورسانس متغیر به حداکثر (Fv/Fm) و شاخص کارایی دستگاه فتوسنتزی (PI) برگهای جوان و پیر در تیمارFe-EDTA از طریق ریشه بدست آمد و بیشترین مقدار کارتنوئید و قندهای محلول به ترتیب در تیمار FeSO4 در محیط ریشه و محلول پاشی آن بدست آمد. لذا با توجه به نتایج این آزمایش، کود آهن Fe-EDTA بیشترین تاثیر را نسبت به سایر منابع آهن بر رشد رویشی گوجهفرنگی داشت.
مریم حقیقی؛ مریم مظفریان
چکیده
کاهش میزان آبیاری از طریق آبیاری کاهشی یکطرفه یا موضعی (PRD) باعث صرفهجویی در آب و هزینههای تولید میشود. بدین منظور آزمایشی جهت مقایسه آبیاری یکطرفه و آبیاری معمولی بر گوجه فرنگی رقم فالکاتو در دانشگاه مسی نیوزلند به اجرا در آمد، تیمارها به صورت شاهد (آبیاری در حد ظرفیت مزرعه در هر بار آبیاری به کل حجم ریشه) و PRD (آبیاری به صورت ...
بیشتر
کاهش میزان آبیاری از طریق آبیاری کاهشی یکطرفه یا موضعی (PRD) باعث صرفهجویی در آب و هزینههای تولید میشود. بدین منظور آزمایشی جهت مقایسه آبیاری یکطرفه و آبیاری معمولی بر گوجه فرنگی رقم فالکاتو در دانشگاه مسی نیوزلند به اجرا در آمد، تیمارها به صورت شاهد (آبیاری در حد ظرفیت مزرعه در هر بار آبیاری به کل حجم ریشه) و PRD (آبیاری به صورت نصف ظرفیت مزرعه فقط به یک سمت ریشه در هر دور آبیاری) ترتیب داده شد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و سوپراکسیداز دیسموتاز در تیمار آبیاری یکطرفه نسبت به شاهد افزایش داشت. کاهش فتوسنتز، هدایت مزوفیلی و کارآیی مصرف آب فتوسنتزی، وزن تر و خشک ریشه و شاخساره در تیمار آبیاری یکطرفه نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد. بازده کسب مواد غذایی (NACE) برگ به ترتیب برای عناصر سدیم و روی بالاترین و کمترین میزان بازده کسب مواد غذایی در فسفر زمانیکه آبیاری موضعی در مقایسه با شاهد اعمال شد مشاهده گردید، شاخصهای عملکردی از جمله میانگین عملکرد (MP) افزایش معنیدار و 63 درصدی نسبت به اولین برداشت میوه داشت، شاخص پایداری عملکرد (YSI) 46 درصد در سومین برداشت میوه نسبت به دومین برداشت کاهش یافت. شاخص مقاومت (TOL) در آخرین برداشت میوه 80 درصد نسبت به اولین برداشت افزایش داشت، همچنین میانگین ژئومتری عملکرد (GMP) در دومین برداشت نسبت به اولین برداشت 62 درصد افزایش مشاهده شد.
مریم حقیقی؛ مریم مظفریان؛ زهرا عفیفیپور
چکیده
پلیمرهای سوپرجاذب میتوانند با جذب مقادیر قابل ملاحظه آب و افزایش قدرت نگهداری آب در خاک، به مرور آن را در اختیار ریشه گیاه قرار دهند. برای تعیین تاثیر کاربرد مقادیر پلیمر سوپر جاذب در کاهش اثرات تنش خشکی و افزایش راندمان آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار و تیمارهای 0، 10 و 20 درصد حجمی سوپر جاذب ...
بیشتر
پلیمرهای سوپرجاذب میتوانند با جذب مقادیر قابل ملاحظه آب و افزایش قدرت نگهداری آب در خاک، به مرور آن را در اختیار ریشه گیاه قرار دهند. برای تعیین تاثیر کاربرد مقادیر پلیمر سوپر جاذب در کاهش اثرات تنش خشکی و افزایش راندمان آبیاری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار و تیمارهای 0، 10 و 20 درصد حجمی سوپر جاذب و میزان رطوبت100 درصد، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی به روش وزنی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. تنش آبی باعث کاهش اجزای عملکرد چون محتوای کلروفیل، وزن تر و خشک شاخساره شد ولی تاثیر معنیداری در سطح احتمال 5 درصد بر شاخص های میوه نداشت. سوپرجاذب باعث بهبود پارامترهای رشدی گوجهفرنگی در شرایط تنش شد بهطوری که در ظرفیت زراعی 50 درصد سوپرجاذب 10 درصد حجمی باعث افزایش 14 درصدی محتوای نسبی آب بافت و 60 درصدی وزن تر ریشه نسبت به تیمار بدون اعمال سوپرجاذب شد. سوپرجاذب 20 درصد حجمی باعث افزایش 22 درصدی کلروفیل در ظرفیت زراعی 25 درصد، سوپرجاذب 10 درصد حجمی به ترتیب باعث افزایش 28 و 53 درصدی محتوای نسبی آب بافت و وزن تر ریشه در ظرفیت زراعی 25 درصد نسبت به تیمار بدون اعمال سوپرجاذب در سطح احتمال 5 درصد شد. به کار بردن پلیمر سوپرجاذب با افزایش ویژگیهایی مانند افزایش قدرت نگهداری آب در خاک و ریشه میتواند در شرایط تنش رشد معمول گیاه را منجر شود.
