گیاهان دارویی
هدی ساجدی مهر؛ محیا ساجدی مهر؛ مجید عزیزی
چکیده
چکیدهگیاهان دارویی با سطح بالایی از فعالیتهای آنتیاکسیدانی، به دلیل تأثیر بر طیف وسیعی از بیماریها از قبیل: دیابت، بیماریهای التهابی، پارکینسون، آلزایمر، بیماریهای قلبی و عروقی، فشار خون و دیگر بیماریهای ناشی از استرس اکسیداتیو، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.گیاه موسیر یکی از بزرگترین جنس از گروه تک لپهها است. در ...
بیشتر
چکیدهگیاهان دارویی با سطح بالایی از فعالیتهای آنتیاکسیدانی، به دلیل تأثیر بر طیف وسیعی از بیماریها از قبیل: دیابت، بیماریهای التهابی، پارکینسون، آلزایمر، بیماریهای قلبی و عروقی، فشار خون و دیگر بیماریهای ناشی از استرس اکسیداتیو، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.گیاه موسیر یکی از بزرگترین جنس از گروه تک لپهها است. در پژوهش حاضر، تأثیر چهار دمای مختلف ( 5، 10، 15و 20 درجهی سانتیگراد) و چهار زمان متفاوت اسیدشویی با اسید سولفوریک ( 0، 5، 10، 15 دقیقه) بر جوانهزنی و خصوصیات میکرومورفولوژی بذور سه جمعیت (فریدونشهر، تیران و خوانسار) گیاه موسیر مورد بررسی قرار گرفت. از طرف دیگر، میکروسکوپ الکترونی اسکن (نگاره) (SEM) با درجات مختلفی از بزرگنمایی، برای تأثیر تیمار اسید سولفوریک، بر روی سطح بذور استفاده گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در پایان آزمایش، صفات درصد جوانهزنی، میانگین مدت زمان جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و طول ساقچه اندازهگیری شد. همچنین صفاتی نظیر قطر، طول، حجم و وزن بذور نیز مورد بررسی آماری قرار گرفتند. نتایج میکروسکوپ الکترونی نشان داد، در هر سه جمعیت بذور گیاه موسیر ایرانی، پوستهی بذر، پس از استفاده از تیمار اسیدشویی به وسیلهی اسید سولفوریک با زمان 15 دقیقه، دچار تغییرات محسوس و معنیداری نسبت به بذور شاهد شده و برجستگیهای سطح بذر، توسط اسید سولفوریک از بین رفته و سطح بذر حالت فرورفتگی و برآمدگیهای طبیعی خود را نسبت به شاهد ندارد. همچنین تأثیر دما، مدت زمان اسیدشویی و جمعیت بذور، برصفات درصد جوانهزنی، سرعتجوانهزنی، میانگین مدت زمان جوانه زنی، طول ریشهچه و طول ساقهچه، در سطح احتمال یک درصد، معنیدار بود. جمعیت فریدونشهر، بیشترین درصدجوانهزنی (16/69 درصد)، سرعت جوانهزنی 7/3 (تعداد بذر در روز) و میانگین مدت زمان جوانهزنی 64/9 (تعداد بذر در روز ) را در دمای 5 درجهی سانتیگراد و زمان 15 دقیقه اسیدشویی داشت. بیشترین طول ساقهچه و طول ریشهچه (7/19 و 81/8 (میلیمتر) به ترتیب در جمعیت تیران با دمای 20 درجهی سانتیگراد و زمان 15 دقیقه اسیدشویی و جمعیت خوانسار با دمای 20 درجهی سانتیگراد و زمان 5 دقیقه اسیدشویی داشت. نتایج نشان میدهد، با توجه به خواب بذور و نیاز سرمایی در آنها، بهترین دما، برای جوانهزنی بذور گیاه موسیر، دمای 5 درجهی سانتیگراد با زمان 15 دقیقه اسیدشویی توسط اسید سولفوریک است. تنوع در جمعیتهای گیاه موسیر، تأثیر به سزایی در نحوهی عملکرد در بهبود جوانهزنی بذور، در این گیاه دارد. واژههای کلیدی: تنوع موسیر( مورفولوژی بذر )، چینه سرمایی، خراشدهی بذر، جوانهزنی، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)
میوه کاری
توکل راسته؛ جواد عرفانی مقدم؛ سید سمیح مرعشی
چکیده
نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) متعلق به خانوادهArecaceae گیاهی دوپایه است و تولید تجاری محصول آن نیازمند به گردهافشانی مصنوعی میباشد. دما یکی از عوامل محیطی تأثیرگذار بر گردهافشانی، لقاح و تشکیل میوه در نخل خرما است. در این مطالعه اثر دما بر جوانهزنی و رشد لوله گرده خرما در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل ...
بیشتر
نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) متعلق به خانوادهArecaceae گیاهی دوپایه است و تولید تجاری محصول آن نیازمند به گردهافشانی مصنوعی میباشد. دما یکی از عوامل محیطی تأثیرگذار بر گردهافشانی، لقاح و تشکیل میوه در نخل خرما است. در این مطالعه اثر دما بر جوانهزنی و رشد لوله گرده خرما در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پنج رقم نر ’غنامی سرخ‘، ’غنامی سبز‘، ’سبزپرک‘، ’نرپاکوتاه‘ و ’خارجی‘ به همراه 9 سطح دمایی 15، 18، 21، 24، 27، 30، 33، 36 و 39 درجه سانتیگراد بودند. نتایج نشان داد تفاوت معنیداری در بین ارقام، دمای مورد بررسی و اثرات متقابل بین آنها در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد. در بین دماهای مورد بررسی، بیشترین جوانهزنی دانه گرده در همه ارقام در دمای 30 درجه سانتیگراد اتفاق افتاد و بعد از آن بهترتیب مربوط به دمای 33 و 27 درجه سانتیگراد بوده است و کمترین درصد جوانهزنی مربوط به دمای 15 درجه سانتیگراد بوده است. در بین ارقام مورد مطالعه، رقم ’غنامی سرخ‘ دارای بیشترین درصد جوانهزنی دانه گرده (45/92 درصد) و بعد از آن ارقام ’نرپاکوتاه‘ (33/87 درصد) و ’سبزپرک‘ (82/84 درصد) در رتبههای بعدی قرار گرفتند و کمترین مقدار جوانهزنی دانه گرده مربوط به رقم ’خارجی‘ بوده است. درصد جوانهزنی دانه گرده در رقم ’غنامی سرخ‘ در دامنه وسیع دمایی از 21 تا 39 درجه سانتیگراد بهطور متوسط بالای 59 درصد بوده است. نتایج کلی نشان داد ارقام ’غنامی سرخ‘، ’سبزپرک‘ و ’نرپاکوتاه‘ در گستره دمایی وسیعی قابلیت جوانهزنی مطلوبی را دارند و برای اقلیمهای دارای نوسانات دمایی در زمان باز شدن گلهای ماده نخل خرما قابل توصیه میباشند.
وحید روحی؛ زهرا رفیعی
چکیده
بادام از جنس Prunus و از خانواده Rosaceae است که خویشاوندی نزدیکی با گونههای مختلف میوههای هستهدار دارد. یکی از مهمترین دلایل طولانی بودن دورهی جوانهزنی بذور جنس Prunus بدلیل وجود خواب مرکب در این بذور است، به صورتی که پوستهی خارجی بذور عامل خواب فیزیکی و خواب جنین بذر عامل خواب فیزیولوژیکی بذر است. سرمادهی مرطوب بذور و تیمار با هورمونهای ...
بیشتر
بادام از جنس Prunus و از خانواده Rosaceae است که خویشاوندی نزدیکی با گونههای مختلف میوههای هستهدار دارد. یکی از مهمترین دلایل طولانی بودن دورهی جوانهزنی بذور جنس Prunus بدلیل وجود خواب مرکب در این بذور است، به صورتی که پوستهی خارجی بذور عامل خواب فیزیکی و خواب جنین بذر عامل خواب فیزیولوژیکی بذر است. سرمادهی مرطوب بذور و تیمار با هورمونهای مختلف برای از بین بردن خواب فیزیولوژیکی در بذور جنس Prunus مورد استفاده قرار میگیرد. به منظور از بین بردن خواب فیزیکی بذور نیز از روشهایی مانند حذف پوستهی خارجی و یا خراشدهی پوسته بذر استفاده میشود. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تیمارهای خراشدهی پوسته بذر و عدم خراشدهی پوسته بذر و همچنین هورمون اسید جیبرلیک (در 4 سطح 0، 150، 300 و 450 میلیگرم در لیتر) بر درصد و سرعت جوانهزنی در 4 گونه بادام (شامل 3 گونه وحشی ارژن، بادامک و تنگرس و 1 گونه بادام اهلی تلخ) در قالب طرح فاکتوریل با طرح پایهی کاملاً تصادفی و 3 تکرار انجام پذیرفت. حذف پوسته بذر باعث افزایش معنیدار درصد و سرعت جوانهزنی در تمامی گونهها گردید، به طور کلی تیمار بذور با محلول 300 میلیگرم در لیتر اسید جیبرلیک نیز باعث افزایش معنیدار درصد و سرعت جوانهزنی بذور نسبت به تیمار شاهد گردید، اما با توجه به عمق خواب بذور در هر گونه پاسخدهی هر یک از گونهها به سطوح هورمونی متفاوت بود. با توجه به نتایج بدست آمده، میزان جوانهزنی بذر در ژنوتیپهای مختلف بسیار متفاوت است.
