بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
داود هاشم آبادی؛ بهزاد کاویانی؛ کبری شاکری کیاسرایی؛ رسول انسی نژاد؛ محمد رضا صفری مطلق
چکیده
گل لاله (Tulipa L.) از خانواده سوسن، از گلهای پیازی و تکلپه میباشد که با بذر و سوخ قابل تکثیر است. مدت زمان از کاشت بذر تا تولید گل در این گیاه طولانی است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر تراکم و الگوی کاشت بر ویژگیهای رشد رویشی و گلدهی در گل لاله رقم ʹSpryngʹ بود. این پژوهش بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با 3 تکرار ...
بیشتر
گل لاله (Tulipa L.) از خانواده سوسن، از گلهای پیازی و تکلپه میباشد که با بذر و سوخ قابل تکثیر است. مدت زمان از کاشت بذر تا تولید گل در این گیاه طولانی است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر تراکم و الگوی کاشت بر ویژگیهای رشد رویشی و گلدهی در گل لاله رقم ʹSpryngʹ بود. این پژوهش بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با 3 تکرار در 27 پلات انجام گردید. سه الگوی کاشت (مربع، مثلث و مستطیل) بهعنوان فاکتور اول و سه تراکم کاشت (25، 45 و 65 پیاز در هر متر مربع) بهعنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک در مرحله رشد رویشی و زایشی اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد شاخه گل بریده (59/90) در گیاهان کاشتهشده در الگوی کاشت مثلثی با تراکم کاشت 65 گیاه در هر متر مربع شمارش شد. کمترین زمان تا آغاز گلدهی (69/30 روز) و بالاترین میزان کلروفیل برگ (13/57 میکروگرم در میلیلیتر) در گیاهان کاشتهشده در الگوی کاشت مثلثی با تراکم کاشت 45 بوته در هر متر مربع بهدست آمد. بیشترین ماندگاری گل (12/73 روز) و بالاترین میزان کاروتنوئید (1/68 میکروگرم در میلیلیتر) در گیاهان کاشتهشده در الگوی کاشت مربعی با تراکم کاشت 45 بوته در هر متر مربع حاصل شد. در مجموع، نتایج کلی این پژوهش نشان داد که تراکم 45 بوته در متر مربع و الگوی کاشت مثلث یا مربع، برای بهبود خصوصیات کمی و کیفی گل لاله در شرایط آب و هوایی گیلان مناسب است.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
لیلا بقازاده دریایی؛ داود صمصام پور؛ عبدالنبی باقری؛ جلوه سهرابی پور
چکیده
رشد و عملکرد گیاهان بهسبب تنشهای زنده و یا غیر زنده متعدد محدود میشود. در سالهای اخیر، افزایش خشکی و خشکسالی در ایران روی کیفیت آب آبیاری تأثیرگذار بوده و آنرا به سمت شور شدن سوق داده است. میکروارگانیسمهای اندوفیت نقش مهمی در محافظت از گیاهان میزبان خود در برابر تنشهای زیستی و غیرزیستی ایفا میکنند. در این مطالعه، از ترکیب ...
بیشتر
رشد و عملکرد گیاهان بهسبب تنشهای زنده و یا غیر زنده متعدد محدود میشود. در سالهای اخیر، افزایش خشکی و خشکسالی در ایران روی کیفیت آب آبیاری تأثیرگذار بوده و آنرا به سمت شور شدن سوق داده است. میکروارگانیسمهای اندوفیت نقش مهمی در محافظت از گیاهان میزبان خود در برابر تنشهای زیستی و غیرزیستی ایفا میکنند. در این مطالعه، از ترکیب اندوفیتی قارچی Aspergillus niger و باکتریایی OD14 Bacillus aquimaris همزیست با جلبک دریایی، بهترتیب در غلظتهای 106×1 سلول در یک میلیلیتر و 108×1 سلول در یک میلیلیتر، بهمنظور ارتقاء تحمل دانهالهای لیموترش رقم مکزیکن لایم نسبت به تنش شوری استفاده شد. اندوفیت قارچی و باکتریایی بر اساس مورفولوژیک و مولکولی (بهترتیب بر پایه تکثیر نواحی ITS1 و ITS4 و ژن 16s rRNA) با استفاده از تکنیک PCR مورد شناسایی قرار گرفتند. تلقیح در مرحله هشت ماهگی دانهالها انجام و پس از گذشت سه ماه، تنش شوری صفر، 2000، 4000 و 6000 میکروزیمنس بر سانتیمتر بهصورت مرحله به مرحله اعمال شد. پس از هشت هفته، صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی، آنتیاکسیدانی و میزان رنگدانههای فتوسنتزی دانهالها مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان دادند، اکثر صفات مورد بررسی، اختلاف معنیداری نسبت به نمونههای شاهد داشتند. در شوری 6000 میکروزیمنس بر سانتیمتر، اندوفیت باعث افزایش وزن تر و خشک ساقه (بهترتیب 206/81 و 202/38 درصد)، وزن تر و خشک برگ (بهترتیب 203/49 و 870/58 درصد) و وزن تر و خشک ریشه (بهترتیب 347/41 و 421/95 درصد) نسبت به شاهد شد. ترکیب اندوفیتی توانسته بود سطح رنگدانههای فتوسنتزی از جمله کلروفیل a (65/21 درصد)، کلروفیل b (11/9 درصد) و کاروتنوییدها (59/09 درصد) را بهطور معنیداری نسبت به شاهد افزایش دهد. در بررسی ظرفیت آنتیاکسیدانی دانهالها در بالاترین سطح شوری، ترکیب اندوفیتی توانسته بود باعث روند افزایشی آنزیمهای آنتیاکسیدانت کاتالاز (141/84 درصد)، پراکسیداز (66/8 درصد)، سوپراکسید دیسموتاز (60/01 درصد)، گلوتاتیون ردوکتاز (232/41 درصد) و اسکوربیک پراکسیداز (24/88 درصد) نسبت به شاهد شود. همچنین، ترکیب اندوفیتی توانست باعث کاهش معنیدار مالون دی آلدئید (35/18 درصد) و افزایش قندهای محلول (17/85 درصد) و پروتئین کل (22/62 درصد) در دانهالهای تلقیح شده نسبت به شاهد شود. بهطور کلی، اندوفیتهای قارچی و باکتریایی همزیست با ماکروجلبکها میتوانند بهعنوان گزینه مناسب برای افزایش تحمل گیاهان نسبت به تنشهای زیستی و غیر زیستی از جمله شوری مورد استفاده قرار گیرند.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
مرضیه قربانی؛ خسرو پرویزی؛ محمد یزدان دوست همدانی؛ داراب حسنی
چکیده
این تحقیق بهمنظور بهینهسازی دستورالعمل کشت بافت گردو و تعیین بهترین محیطکشت و ترکیب ماده تنظیمکننده رشدی در ریزازدیادی این گیاه، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان اجرا شد. جوانههای جانبی و انتهایی گردو رقم ̓چندلر̒، از ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺳﺎل ﺟﺎری، برداشت شده و پس از مراحل سترونسازی در شرایط استریل ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بهینهسازی دستورالعمل کشت بافت گردو و تعیین بهترین محیطکشت و ترکیب ماده تنظیمکننده رشدی در ریزازدیادی این گیاه، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان اجرا شد. جوانههای جانبی و انتهایی گردو رقم ̓چندلر̒، از ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺳﺎل ﺟﺎری، برداشت شده و پس از مراحل سترونسازی در شرایط استریل داخل محیطکشت ﭘﺎﻳﻪ DKW حاوی 2 میلیگرم بر لیتر ماده تنظیمکننده رشد ﺑﻨﺰﻳﻞآدﻧﻴﻦ و مقدار 0/01 میلیگرم بر لیتر ماده تنظیمکننده رشد ایندولبوتریکاسید، 1 گرم بر لیتر پلیوینیلپیرولیدین و 2 گرم ذغال فعال کشت شدند. پس از مرحله استقرار که با تورم و سرسبزی جوانه ها و عدم وجود هر نوع علائم نکروزه و رنگپریدگی آنها همراه بود، بهمنظور پرآوری، از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی استفاده شد. بدینمنظور از محیطکشت DKW حاوی ماده تنظیمکننده رشد گیاهی بنزیلآمینوپورین در پنج سطح با غلظتهای صفر، 0/5، 1، 1/5 و 2 میلیگرم بر لیتر در ترکیب با 0/01 میلی گرم در لیتر بوتیریکاسید بهعنوان فاکتور اول و پنج سطح مختلف آدنینسولفات (صفر، 20 و 40، 60 و 80 میلیگرم بر لیتر) بهعنوان فاکتور دوم، مورد استفاده قرار گرفت. پس از دو ماه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی رﺷﺪ ﺷﺎﻣﻞ صفات وزن گیاهچه، طول ساقه نورسته، تعداد برگ، تعداد جوانه و تعداد برگچه در هر گیاهچه، در محیطکشتهای مختلف مورد اندازهگیری قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس، دو ماده تنظیمکننده رشد گیاهی بنزیلآمینوپورین و آدنینسولفات اثر بسیار معنیداری در سطح احتمال یک درصد بر صفات مورد بررسی نشان دادند. متناسب با افزایش غلظت در هر دو ماده تنظیم کننده رشد، میزان پرآوری و رشد گیاهچهها افزایش پیدا کرد. بهطوریکه در محیط کشتهای حاوی 2 میلیگرم بر لیتر بنزیلآمینوپورین و 80 میلیگرم بر لیتر آدنینسولفات در مقایسه با سایر غلظت ها، اثرات مثبت قابل توجهی در کلیه صفات مورد بررسی ایجاد گردید.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
فرهاد شکوهی فر؛ مجتبی ممرآبادی؛ صهبا طوسی
چکیده
دستیابی به نشانگرهای مرتبط به صفت مقاومت به بیماری پژمردگی فوزاریومی ملون میتواند در پیشبرد برنامههای اصلاحی مؤثر باشد. بدین منظور تعدادی از ارقام استاندارد ملون شامل ‘Charentais T’، ‘Charentais Fom1’، ‘Charentais Fom2’ و ‘BG-5384’ با سطوح مقاومتی مختلف در برابر قارچ Fusarium oxysporum f. sp. melonis، و یک رقم محلی به نام’خاتونی‘، از ...
بیشتر
دستیابی به نشانگرهای مرتبط به صفت مقاومت به بیماری پژمردگی فوزاریومی ملون میتواند در پیشبرد برنامههای اصلاحی مؤثر باشد. بدین منظور تعدادی از ارقام استاندارد ملون شامل ‘Charentais T’، ‘Charentais Fom1’، ‘Charentais Fom2’ و ‘BG-5384’ با سطوح مقاومتی مختلف در برابر قارچ Fusarium oxysporum f. sp. melonis، و یک رقم محلی به نام’خاتونی‘، از نظر صفات ظاهری گیاه و همچنین الگوی حضور ژنهای مقاومت در برابر بیماریها مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده هر چند امکان تمایز ارقام بر اساس صفات ظاهری ممکن بود ولی از آنجا که مطالعه این صفات در ارزیابی تعداد زیاد نمونهها در مطالعات گزینشی کاری بسیار زمانبر و هزینهبر است، الگوی حضور ژنهای مقاومت در دادههای ژنومی این ارقام مورد بررسی قرار گرفت. آنالیزهای دادههای ژنومی ملون با هدف مکانیابی موقعیت گروه لینکاژی MRGH21 بهعنوان یکی از گروههای لینکاژی حامل تعدادی از ژنهای مقاومت انجام شد. توالی این گروه لینکاژی از دو پایگاه بانک ژن در NCBI و پایگاه MELONOMICS ردیابی شد و توالی حدفاصل دو ژن MRGH12 (MELO3C022143.2.1) و MRGH13 (MELO3C000335.2.1) در برگیرنده این گروه لینکاژی روی کروموزوم شماره Ch09 استحصال شد. وجود جهشهای نقطهای متعدد در دادههای ژنومی سبب شد تا توالی ژن MRGH13 جهت ردیابی در ارقام ملون مورد بررسی قرار گیرد. آغازگرهای اختصاصی PSh21-F/R برای ردیابی بخشی از توالی این ژن طراحی شد. نتایج ردیابی نشان داد تک باند اختصاصی در ارقام ‘Charentais Fom1’ و ‘BG-5384’ منطبق با اندازه مورد انتظار قابل ردیابی است. نقش احتمالی پروتئین کدشونده توسط ژن MRGH13 با آنالیز توالی آن در ابزار تحت شبکه InterPro این پروتئین را بهعنوان یک عضو خانواده پروتئینهای حامل توالیهای تکراری غنی از لوسین تایید نمود و موقعیت دمینهای TIR، NB-ARC و LRR را مشخص نمود. فرآیندهای زیستی مرتبط با پروتئین MRGH13 در ابزار تحت شبکه QuickGO ارتباط آن را در مسیر پیامرسانی تنظیمکننده پاسخهای ایمنی نشان داد. در مطالعات آتی ارزیابی قابلیت تمایز ارقام مقاوم براساس ژنهای مقاومت از جمله ژن MRGH13 در تعداد بیشتری از نمونهها مورد بررسی پیشنهاد میگردد. همچنین با توجه به کارکردهای پیشبینیشده برای پروتئین MRGH13 بررسی نحوه برهمکنش آن با دیگر پروتئینهای مقاومت و همچنین پروتئینهای عوامل بیماریزا میتواند در شناسایی نقش کارکردی آن در مقاومت مفید باشد.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
لطافت مرادی؛ سید نجم الدین مرتضوی؛ میترا اعلائی
چکیده
رفع آلودگی بهعنوان یک چالش اساسی در تکنیک کشت سلول، بافت و اندام گیاهی بهشمار میرود. با اینکه روشهای مختلفی برای این منظور وجود دارد، امّا توسعه روشهای ضدعفونی مختص هر گونه یک عامل مهم در استقرار و موفقیت سیستم کشت بافت بهشمار میرود. لذا، پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر زمان و غلظتهای مختلف هیپوکلریت سدیم، قارچکش ...
بیشتر
رفع آلودگی بهعنوان یک چالش اساسی در تکنیک کشت سلول، بافت و اندام گیاهی بهشمار میرود. با اینکه روشهای مختلفی برای این منظور وجود دارد، امّا توسعه روشهای ضدعفونی مختص هر گونه یک عامل مهم در استقرار و موفقیت سیستم کشت بافت بهشمار میرود. لذا، پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر زمان و غلظتهای مختلف هیپوکلریت سدیم، قارچکش کاربندازیم و کلرید جیوه در مهار آلودگی پیازهای لاله واژگون (Fritillaria spp.) در محیط کشت بافت بهصورت طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل قارچکش 0/1 درصد در زمانهای مختلف (صفر، 30،25، 35 و 40 دقیقه)، پنج سطح هیپوکلریت سدیم (صفر ، 1، 1/5، 2، 2/5 و 3 درصد) در زمانهای مختلف (صفر ، 7، 9، 10، 12 و 15 دقیقه)، الکل 70 درصد با زمان (صفر ، 60 و 90 ثانیه) و کلرید جیوه (صفر ، 0/1 و 0/2 درصد) بود. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که با وجود اینکه کمترین درصد آلودگی در زمان 40 دقیقه قارچکش کاربندازیم، الکل 70 درصد در زمان 90 ثانیه، غلظت 3 درصد و زمان 15 دقیقه هیپوکلریت سدیم و غلظت 0/2 درصد کلرید جیوه حاصل شد، امّا میزان زندهمانی ریزنمونهها به کمترین میزان کاهش یافت و باعث قهوهای شدن ریزنمونهها شد. طبق نتایج حاصل، بهترین تیمار با رفع آلودگی 80 درصد و درصد زندهمانی بالا، زمان 30 دقیقه قارچکش، زمان 60 ثانیه الکل 70 درصد، هیپوکلریت سدیم 2 و 2/5 درصد بهترتیب بهمدت 12 و 10 دقیقه و کلرید جیوه 0/1 درصد بهمدت هفت دقیقه بود. لذا استفاده از تیمارهای ذکر شده در شرایط کشت درون شیشهای، جهت کاهش آلودگی و ریزازدیادی پیازهای گیاه لاله واژگون پیشنهاد میگردد.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
رضا شفیعی؛ محمدرضا عبداللهی؛ اصغر میرزائی اصل؛ سید سعید موسوی؛ حسن ساریخانی
چکیده
تولید گیاهان هاپلویید، یک موضوع با اهمیت در برنامههای به نژادی جهت دستیابی سریع به لاینهای خالص به منظور تولید بذر هیبرید میباشد. در پژوهش حاضر، پاسخ بساکهای دو گونه گل جعفری (Tagetes spp.) به القاء آندروژنز در کشت بساک در قالب دو آزمایش مجزا بررسی شد. در آزمایش اول، اثر متقابل ژنوتیپ (T1، T2، T3، T4 و T5) و اندازه غنچه (5-3، 10-5 و 15-10 میلیمتر) ...
بیشتر
تولید گیاهان هاپلویید، یک موضوع با اهمیت در برنامههای به نژادی جهت دستیابی سریع به لاینهای خالص به منظور تولید بذر هیبرید میباشد. در پژوهش حاضر، پاسخ بساکهای دو گونه گل جعفری (Tagetes spp.) به القاء آندروژنز در کشت بساک در قالب دو آزمایش مجزا بررسی شد. در آزمایش اول، اثر متقابل ژنوتیپ (T1، T2، T3، T4 و T5) و اندازه غنچه (5-3، 10-5 و 15-10 میلیمتر) و در آزمایش دوم، اثر متقابل روش اعمال تیمار مانیتول (اضافه کردن غلظتهای مختلف مانیتول به محیط کشت اصلی و پیشتیمار بساکها با محیط کشت مایع حاوی غلظتهای مختلف مانیتول بمدت 24 ساعت) و غلظتهای مختلف مانیتول (صفر، 1/0، 2/0، 3/0، 4/0 و 5/0 مولار) بر القاء آندروژنز در کشت بساک گل جعفری بررسی گردید. نتایج نشان داد که مرحله میکروسپوری مناسب جهت کشت بساک گیاه گل جعفری مرحله تک هستهای میانی تا دوهستهای ابتدایی میباشد و مراحل میکروسپوری مذکور در غنچههایی با اندازه 10-5 میلیمتر مشاهده شد. همچنین ژنوتیپهای T3 و T4 بیشترین پاسخ به آندروژنز را نشان دادند. در آزمایش دوم بیشترین درصد کالوسزایی از تیمار محیط کشت جامد حاوی 2/0 مولار مانیتول با 55/95 درصد کالوسزایی بدست آمد. پیشتیمار با محیط کشت مایع حاوی 5/0 مولار مانیتول در روش دوم از نظر صفت تعداد نوساقه به ازای هر بساک و تعداد نوساقه به ازای هر کالوس برتری نشان داد. پیشتیمار با محیط کشت مایع حاوی 2/0 مولار مانیتول با باززایی گیاه کامل 11/31 درصد از نظر این صفت بعنوان برترین تیمار شناخته شد. نتایج شمارش کروموزومی نشان داد که از ۵ گیاه بررسی شده ۳ گیاه دی هاپلوئید بودند و ۲۴ کروموزوم در سلولهای نوک ریشهشان داشتند در حالیکه گیاهان مادری بررسی شده تتراپلوئید بودند و ۴۸ کروموزوم در سلولهای نوک ریشهشان نشان دادند.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
فاطمه کیخا آخر؛ عبدالرضا باقری؛ نسرین مشتاقی؛ مسعود فخرفشانی
چکیده
رنگ گل یکی از مهمترین خصوصیات گیاهان زینتی است که نقش ویژه ای را در فروش این نوع گیاهان ایفا میکند. در سالهای اخیر با استفاده از فناوریهای نوین از قبیل مهندسی ژنتیک ارقام جدیدی وارد بازار شده است که یکی از موثرترین روشهای آن، کاهش مقدار رنگدانههای داخلی گل بوسیله ممانعت از فعالیت آنزیمهای ضروری مورد نیاز برای بیوسنتز ...
بیشتر
رنگ گل یکی از مهمترین خصوصیات گیاهان زینتی است که نقش ویژه ای را در فروش این نوع گیاهان ایفا میکند. در سالهای اخیر با استفاده از فناوریهای نوین از قبیل مهندسی ژنتیک ارقام جدیدی وارد بازار شده است که یکی از موثرترین روشهای آن، کاهش مقدار رنگدانههای داخلی گل بوسیله ممانعت از فعالیت آنزیمهای ضروری مورد نیاز برای بیوسنتز آنها میباشد. روش RNAi یک فناوری نوین خاموشی ژن است که امکان بررسی ژنهای دخیل در تولید رنگ گل را فراهم کرده است. در این پژوهش، با استفاده از این فناوری نوین، نقش ژن چالکون ایزومراز (chi) به عنوان یکی از ژنهای کلیدی در مسیر بیوسنتزی آنتوسیانینها مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش سازه RNAi ژن chi طراحی شد و به اطلسیهای با رنگ گل بنفش و صورتی انتقال یافت. لاینهای تراریخته، تغییرات متنوعی را در رنگ گل نشان دادند و به گروههای فنوتیپی متفاوتی تقسیم شدند. این تغییرات بیشتر به صورت کاهش مقدار تجمع رنگدانهها و کمرنگ شدن گلها بود. با بررسی بیان ژن chi، کاهش معنیدار بیان این ژن نیز مشاهده شد. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که خاموشی ژن با استفاده از فناوری RNAi میتواند روش مناسبی برای کاهش بیان ژن باشد به طوری که با استفاده از این روش میتوان به نقش ژنهای مختلف در مسیرهای بیوسنتزی ترکیبات از جمله آنتوسیانینها پی برد. علاوه بر این، ژن چالکون ایزومراز به عنوان یکی از ژنهای موثر در مسیر بیوسنتزی آنتوسیانینها در گیاه اطلسی شناخته شد که میتواند در تولید رنگ در این گیاه نقش داشته باشد.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
محمد اسماعیل نداف؛ ابراهیم گنجی مقدم؛ غلامرضا ربیعی؛ عبدالرحمان محمدخانی
چکیده
این مطالعه، با هدف بررسی تاثیر اندازه و منشاء پیوندک روی ریزپیوندی گیلاس در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در طی سالهای 1396-1394 انجام شد. این پژوهش در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاَ تصادفی انجام شد. فاکتور اول: رقم در هفت سطح (’زرد‘، ’سیاه مشهد‘، ’دوم رس‘، ’بینگ‘، ’پیش رس‘، ...
بیشتر
این مطالعه، با هدف بررسی تاثیر اندازه و منشاء پیوندک روی ریزپیوندی گیلاس در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در طی سالهای 1396-1394 انجام شد. این پژوهش در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاَ تصادفی انجام شد. فاکتور اول: رقم در هفت سطح (’زرد‘، ’سیاه مشهد‘، ’دوم رس‘، ’بینگ‘، ’پیش رس‘، ’تکدانه ‘ و ’حاج یوسفی‘) و فاکتور دوم: نوع پیوندک در چهار سطح (ریزپیوندک با اندازههای دو و پنج میلیمتری با منشاء درون شیشهای و برون شیشهای) بود. عملیات ریزپیوندی با ریزپیوندکهایی از نوک شاخه ارقام گیلاس روی پایههای ’گیزلا 6 ‘ به روش اسکنه انجام شد. گیاهان ریزپیوندی شده، ابتدا برروی محیط کشت MS حاوی یک میلیگرم برلیتر بنزیل آمینو پورین (BAP ) و بعد از سه هفته، در محیط پرلیت با محلول غذاییMS حاوی یک میلیگرم بر لیتر ایندول بوتیریک اسید (IBA) قرار گرفتند و سپس به بستر پرلیت:پیت موس (به نسبت یک :یک) منتقل شدند. نتایج نشان داد که در همه شاخصها بین تیمارهای نوع پیوندک و اثرات متقابل رقم در نوع پیوندک، به جز زمان گیرایی پیوند، اختلاف معنیدار بود، اما تفاوت معنیداری بین ارقام (به جز رشد طولی پیوندک) وجود نداشت. در نوع پیوندک، ریزپیوندکهای پنج میلیمتری با منشاء درون شیشهای دارای بیشترین درصد موفقیت پیوند (42 درصد)، تعداد برگ (7/3)، رشد طولی (3/6 سانتیمتر) و زمان گیرایی پیوند (دو روز) بودند و در نهایت در بین تمام ریزپیوندهای موفق، درصد ریشه زایی، 41 درصد و درصد سازگاری، 3/25 درصد بدست آمد. در مجموع استفاده از ریز پیوندکهای 5 میلیمتری درون شیشهای در همه ارقام گیلاس، برای ریزپیوندی روی پایه ’گیزلا‘ کارایی بهتری داشت.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
لیلا بقازاده دریایی؛ داود صمصام پور؛ عبدالنبی باقری؛ جلوه سهرابی پور
چکیده
اندوفیتها میکروارگانیسمهای مفیدی هستند که نقش مهمی در محافظت از گیاهان در برابر عوامل بیماریزا و تنشهای غیرزیستی ایفا میکنند. این مطالعه با هدف استفاده از اندوفیت قارچی Aspergillus niger همزیست با جلبک سبز Cladophoropsis membranacea برای ارتقا صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و رنگدانههای فتوسنتزی دانهالهای مکزیکن لایم ...
بیشتر
اندوفیتها میکروارگانیسمهای مفیدی هستند که نقش مهمی در محافظت از گیاهان در برابر عوامل بیماریزا و تنشهای غیرزیستی ایفا میکنند. این مطالعه با هدف استفاده از اندوفیت قارچی Aspergillus niger همزیست با جلبک سبز Cladophoropsis membranacea برای ارتقا صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و رنگدانههای فتوسنتزی دانهالهای مکزیکن لایم صورت گرفته است. از مناطق ساحلی شهرستان بوشهر، نمونه جلبک جمعآوری شد. اندوفیت قارچی بر اساس مورفولوژیک و مولکولی بر پایه تکثیر نواحی ITS1 و ITS4 با استفاده از تکنیک PCR مورد شناسایی قرار گرفت. بذور استریل شده مکزیکن لایم در سینیهای کشت حاوی پیتماس اتوکلاو شده کشت و در مرحله چهار برگی به گلدانهای جدید منتقل شدند. هشت ماه بعد، تلقیح انجام و پس از سه ماه صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و میزان رنگدانههای فتوسنتزی مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان دادند، اکثر صفات مورد بررسی، اختلاف معنیداری نسبت به نمونههای شاهد داشتند. از جمله صفات مورفولوژیک اندازهگیری شده میتوان به افزایش تعداد برگ (42/144 درصد)، وزن تر ریشه (13/144 درصد)، وزن تر ساقه (85/94 درصد) و عرض ریشه (55/105 درصد) نسبت به گیاه شاهد اشاره کرد که اکثراً در سطح 1 درصد معنیدار بودند. اندوفیت قارچی توانسته بود سطح رنگدانههای فتوسنتزی از جمله کلروفیل آ (98/10 درصد) و کاروتنوییدها (62/40 درصد) را بهطور معنیداری نسبت به شاهد افزایش دهد. در بررسی ظرفیت آنتی اکسیدانی دانهالها، آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون ردوکتاز و اسکوربیک پراکسیداز اندازهگیری شدند. اندوفیت توانسته بود باعث روند افزایشی آنزیمهای آنتی اکسیدانت در دانهالهای مکزیکن لایم پس از تلقیح شود. همچنین، اندوفیت قارچی توانسته بود باعث افزایش معنیدار عدد اسپد و کاهش معنیدار مالون دی آلدئید در دانهالهای تلقیح شده نسبت به شاهد شود. بهطورکلی، اندوفیتهای قارچی همزیست با ماکروجلبکها میتوانند بهعنوان گزینه مناسبی برای افزایش تحمل گیاهان نسبت به تنشهای زیستی و غیر زیستی از جمله شوری مورد توجه واقع شوند.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
نیما جواهری؛ بهزاد کاویانی
چکیده
تکثیر سوسن شرقی دورگ (Lilium oriental hybrid ‘Casablanca’)، به عنوان یک گیاه پیازدار چند ساله از خانوادهی لیلیوم (Liliaceae) در شرایط درونشیشهای به دلیل فرآیند زمانبر تکثیر به روش طبیعی آن با استفاده از پیاز از اهمیت زیادی برخوردار است. از فنون کشت درونشیشهای به دلیل باززایی سریع مواد گیاهی و تولید انبوه و یکنواخت گیاهان، در برنامههای ...
بیشتر
تکثیر سوسن شرقی دورگ (Lilium oriental hybrid ‘Casablanca’)، به عنوان یک گیاه پیازدار چند ساله از خانوادهی لیلیوم (Liliaceae) در شرایط درونشیشهای به دلیل فرآیند زمانبر تکثیر به روش طبیعی آن با استفاده از پیاز از اهمیت زیادی برخوردار است. از فنون کشت درونشیشهای به دلیل باززایی سریع مواد گیاهی و تولید انبوه و یکنواخت گیاهان، در برنامههای اصلاحی و تولید تجاری سوسنها استفاده میشود. در این تحقیق به منظور افزایش سرعت تکثیر، اثر غلظتهای مختلف 6-بنزیل آدنین (BA؛ صفر، 5/0، 1 و 2 میلیگرم در لیتر) و ɑ-نفتالن استیک اسید (NAA؛ صفر، 1/0، 2/0 و 4/0 میلیگرم در لیتر) بر تکثیر درونشیشهای سوسن شرقی دورگ کازابلانکا ارزیابی شد. فلس پیاز به عنوان ریزنمونه، محیط پایهی MS به عنوان محیط کشت و زغال فعال به عنوان جاذب ترکیبات فنلی به منظور ممانعت از قهوهای شدن محیط کشت و ریزنمونه استفاده شدند. بعد از 90 روز کشت، برخی صفات مرتبط با تکثیر درونشیشهای از جمله رشد و نمو پیازچهها، برگچهها و ریشهها اندازهگیری شدند. نتایج نشان دادند که بیشترین تعداد پیازچه (66/8) و ریشه (36/5) در محیط کشت غنیشده با 5/0 میلیگرم در لیتر BA همراه با 4/0 میلیگرم در لیتر NAA و بیشترین تعداد برگ (33/4) در محیط کشت حاوی 1 میلیگرم در لیتر BA همراه با 1/0 میلیگرم در لیتر NAA تولید شدند. بعد از تکثیر، گیاهچهها برای سازگاری به بستری از کوکوپیت، پیتماس و پرلیت به نسبت مساوی منتقل شدند که حدود 90 درصد از گیاهچههای باززاییشده بقا داشتند و از نظر ریختشناسی شبیه پایههای مادری بودند. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، حضور هر دو تنظیمکنندهی رشد اکسین NAA و سیتوکینین BA برای ریزازدیادی بهینه (تولید پیازچه، برگچه و ریشه) بهینهی سوسن شرقی دورگ کازابلانکا لازم است.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
فاطمه بیدرنامنی؛ سید نجم الدین مرتضوی؛ یعثوب شیری
چکیده
ارکیده فالانوپسیس یکی از گونههای زیبا و تجاری از خانواده ارکیده بوده و تحقیقات در زمینه خواص دارویی آن اندک است. این تحقیق با هدف ارزیابی همبستگی کانونی صفات ریختشناسی و فیتوشیمیایی پنج رقم ارکیده فالانوپسیس شامل ‘Dubrovnik’، ‘Memphis’، ‘Andorra’، ‘Bucharest’ و ‘Nottingham’ انجام شد. اندامهای برگ و ریشه حاصل از کشت ...
بیشتر
ارکیده فالانوپسیس یکی از گونههای زیبا و تجاری از خانواده ارکیده بوده و تحقیقات در زمینه خواص دارویی آن اندک است. این تحقیق با هدف ارزیابی همبستگی کانونی صفات ریختشناسی و فیتوشیمیایی پنج رقم ارکیده فالانوپسیس شامل ‘Dubrovnik’، ‘Memphis’، ‘Andorra’، ‘Bucharest’ و ‘Nottingham’ انجام شد. اندامهای برگ و ریشه حاصل از کشت بافت بذر 5 رقم ارکیده در محیط کشت Chen در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1399 برداشت شد. فاکتورهای تعداد ریشه، طول ریشه، تعداد برگ و طول برگ اندازهگیری شد. پس از تهیه عصاره اتانولی برگ و ریشه میزان فنول کل، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی اکسیدانی و در نهایت همبستگی کانونی بین صفات مورفولوژی و فیتوشیمیایی محاسبه شد. نتایج نشان داد که دو متغیر کانونی اول معنیدار میباشد و متغیر سوم معنیدار نشد. اولین متغیر کانونی دارای بیشترین مقدار ویژه 83/65 است و متغیر دوم و سوم کانونی به ترتیب دارای 59/4 و 10/0 مقادیر ویژه است. با توجه به نتایج این تحقیق، متغیر کانونی اول با بالاترین مقادیر ویژه، مربع همبستگی کانونی و بیشترین درصد تجمعی باید در تمام صفات ریختشناسی و فیتوشیمیایی مورد بررسی قرار گیرد. متغیرهای کانونی معنیدار در صفات ریخت شناسی، 94 درصد از واریانس کل متغیرهای فیزیولوژیک را برازش میکند. در حالی که متغیرهای کانونی معنیدار در صفات فیتوشیمیایی 100 درصد از واریانس صفات فیتوشیمیایی را برازش میکند. با توجه به نتایج به دست آمده و درصد بالای برازش در صفات فیتوشیمیایی میتوان نتیجه گرفت صفات فیتوشیمیایی میتوانند با دقت بیشتری همبستگی بین صفات را بیان کنند. همچنین معنیداری همبستگی کانونی بین دو گروه متغیر، ارتباط بین صفات فیتوشیمیایی و ریختشناسی پنج رقم ارکیده فالانوپسیس را نشان داد. به طورکلی آنالیز نتایج این تحقیق نشان داد ارقام ارکیده دارای ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی بالایی بوده و بالاترین قدرت مهار رادیکالهای آزاد را در همبستگی کانونی داشتهاند، میتوان از آنها به عنوان دارو استفاده کرد.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
معصومه وکیلی قرطاول؛ ناصر مهنا
چکیده
سیب (Malus spp.) یکی از مهمترین درختان میوه مناطق معتدله است. رنگ گوشت میوه سیب، از سفید تا قرمز متغیر است و تجمع مقدار بالایی از آنتوسیانین باعث قرمز بودن گوشت میوه آن میباشد، چنین افزایشی در مقدار آنتوسیانین در بسیاری از موارد به دلیل بیان بالای ژن MdMYB10 در بسیاری از بافتها از جمله گوشت میوه است، با این وجود، در مواردی، یک مکان ...
بیشتر
سیب (Malus spp.) یکی از مهمترین درختان میوه مناطق معتدله است. رنگ گوشت میوه سیب، از سفید تا قرمز متغیر است و تجمع مقدار بالایی از آنتوسیانین باعث قرمز بودن گوشت میوه آن میباشد، چنین افزایشی در مقدار آنتوسیانین در بسیاری از موارد به دلیل بیان بالای ژن MdMYB10 در بسیاری از بافتها از جمله گوشت میوه است، با این وجود، در مواردی، یک مکان ژنی پیوسته با آلل S3 مکان ژنی S-RNase، به عنوان مسئول قرمزی گوشت میوه در بعضی از ژنوتیپها پیشنهاد شده است. برای بررسی سازوکار قرمز بودن رنگ گوشت میوه در برخی ژنوتیپهای محلی، استخراج DNA ژنومی از نمونههای برگی بدست آمده از 9 ژنوتیپ سیب با گوشت قرمز و گوشت سفید انجام شد و آللوتیپ آنها از نظر ناحیه پیشبری ژن MdMYB10 و نیز وجود آلل S3 در مکان ژنی S-RNase با استفاده از تکنیک واکنش زنجیرهای پلیمراز برای تکثیر با آغازگرهای اختصاصی هر ژن و الکتروفورز ژل آگارز قطعات تکثیر شده، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که ژنوتیپهای گوشت سفید در ناحیه پیشبری ژن MdMYB10 فاقد آلل R6 بوده و همگی هموزیگوت R1R1 تشخیص داده شدند. در حالیکه، ارقام سیب گوشت قرمز دارای حداقل یک آلل R6 در ناحیه پیشبری بوده و از نظر ژنوتیپ مکان ژنی خودناسازگاری S-RNase، آلل S3 را دارا بودند. بنابراین، میتوان نمونههای مذکور را هیبریدی از واریته ‘Niedzwetzkyana’ دانست. ممکن است گوشت قرمزی در یکی از ژنوتیپهای مورد بررسی که برای ناحیه پیشبری R1R1 بود، مربوط به مکان ژنی پیوسته با آلل S3 مکان ژنی S-RNase باشد. استفاده از این ژنوتیپهای گوشت قرمز برای اصلاح میوههایی با آنتوسیانین بالا توصیه میگردد.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
مهدی رضائی؛ میترا رحمتی؛ عبدالرضا کاوند؛ مرتضی همتی؛ سید رضا کاظمی
چکیده
در ایران، بسیاری از ارقام محلی زردآلو توسط باغداران و نهالکاران با هدف بهرهبرداری از ارقام جدید در میان استانها جابجا شده و متعاقباً در برخی موارد نام آنها در مقصد تغییر یافته است. بنابراین برای مدیریت بهینه ژرمپلاسم زردآلوی کشور و شناسایی ارقامی که از نظر ژنتیکی از یکدیگر متفاوت هستند، غربالگری ژرمپلاسم زردآلو ...
بیشتر
در ایران، بسیاری از ارقام محلی زردآلو توسط باغداران و نهالکاران با هدف بهرهبرداری از ارقام جدید در میان استانها جابجا شده و متعاقباً در برخی موارد نام آنها در مقصد تغییر یافته است. بنابراین برای مدیریت بهینه ژرمپلاسم زردآلوی کشور و شناسایی ارقامی که از نظر ژنتیکی از یکدیگر متفاوت هستند، غربالگری ژرمپلاسم زردآلو در ایران ضروری به نظر میرسد. بنابراین هدف از انجام این مطالعه، غربالگری تعدادی از ارقام تجاری زردآلوی ایران با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره، جهت بررسی وضعیت نامهای اطلاق شده به ارقام، شناسایی همنامیها و درک بهتر از تفاوتهای ژنتیکی میان ارقام بود. در این مطالعه 29 رقم مختلف زردآلو با پنج تکرار از 14 نهالستان از شش استان کشور جمعآوری شدند. برای ارزیابی وضعیت حفظ اصالت ژنتیکی در نهالستانهای کشور، برخی از ارقام، دو بار از نهالستانهای مختلف جمعآوری شدند. همچنین DNA 10 رقم بومی زردآلو که قبلا ثبت و در فهرست ملی ارقام وارد شده بودند نیز به عنوان شاهد در مطالعه گنجانده شدند. علاوه بر آن زردآلوی رقم Orange Red (با نام محلی پرتقالی) به عنوان نمونه Outgroup در این بررسیها گنجانده شد. برای انجام آزمایشات، استخراج DNA به روش CTAB انجام و از 13 جفت آغازگر ریزماهواره که در مطالعات مختلف بیشترین میزان تنوع را آشکار کرده بودند، برای انجام واکنشهای زنجیرهای پلیمراز استفاده شد. سپس محصولات این واکنشها بر روی ژل پلیاکریلامید ده درصد الکتروفورز شد. نتایج نشان داد که شاخصهای تنوع ژنی نی و شانون به ترتیب 0/32 و 0/48 بودند. بیشترین فاصله ژنتیکی (0/74) میان ارقام عسگرآبادی و زودرس و همچنین ارقام محلی گوشتی زودرس و نصیری مشاهده شد. در این مطالعه، برخی از ارقام علیرغم داشتن اسامی متفاوت، دارای زمینه ژنتیکی مشابهی بودند. همچنین نتایج نشان داد که ارقام نصیری، طبرزه و شاهرودی که هر کدام از دو نهالستان از استانهای متفاوت جمعآوری شده بودند، علیرغم نام یکسان دارای زمینه ژنتیکی متفاوتی بودند. در نهایت میتوان گفت که یکی از چالشهای جدی در مدیریت ژرمپلاسم و نهالستانهای کشور، عدم وجود باغات مادری استاندارد از ارقام اصیل بومی زردآلو جهت تامین پیوندکهای سالم و اصیل برای نهالستانها میباشد.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
احمد شریفی؛ مریم مرادیان؛ نسیم صفری؛ آزاده خادم؛ سیده مهدیه خرازی
چکیده
امروزه استفاده از گیاهان برگزینتی در فضای آپارتمان برای زیباسازی فضا و طراحی فضای داخلی امری رایج است. بنابراین، تعیین بهترین روش تکثیر با هدف تولید تعداد زیاد گیاه در مدت زمان کوتاه، در این گیاهان امری ضروری است. بدین منظور آزمایشی برای ریزافزایی گیاه برگزینتی سینگونیوم طراحی و اجرا گردید. در راستای درصد باززایی ریزنمونههای ...
بیشتر
امروزه استفاده از گیاهان برگزینتی در فضای آپارتمان برای زیباسازی فضا و طراحی فضای داخلی امری رایج است. بنابراین، تعیین بهترین روش تکثیر با هدف تولید تعداد زیاد گیاه در مدت زمان کوتاه، در این گیاهان امری ضروری است. بدین منظور آزمایشی برای ریزافزایی گیاه برگزینتی سینگونیوم طراحی و اجرا گردید. در راستای درصد باززایی ریزنمونههای گره با طول یک سانتیمتر در محیطکشت نیمهجامد MS حاوی غلظتهای مختلف تنظیم کننده رشد گیاهی BA و Kin قرار داده شدند. به منظور بررسی درصد پرآوری ریزنمونهها آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار انجام شد. عامل اول شامل نوع محیط کشت (MS و B5) و عامل دوم غلظتهای مختلف آن (0/5 و 1) بود. در آزمایش سوم، به بررسی سازگاری گیاهچهها با استفاده از بسترهای کشت مختلف پرداخته شد. این آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی انجام شد. با توجه به نتایج آزمایش، مشخص گردید که استفاده از سیتوکینین در محیط کشت پایه MS بر باززایی گیاه موثر است. بیشترین تعداد گیاهچه باززاشده در محیط کشت حاوی 4 میلیگرم بر لیتر BA به همراه 0/2 میلیگرم بر لیتر IAA مشاهده شد. همچنین، با افزایش غلظت BA در محیط کشت، از ارتفاع گیاه کاسته شد اما تعداد گیاهچه تولیدی در آن افزایش یافت. در مقایسه دو محیط کشت MS و B5، مشخص گردید که استفاده از محیط کشت نصف غلظت MS در مرحله پرآوری در این گیاه به دلیل بهبود صفات رشدی مانند ارتفاع گیاهچه و طول ریشه مناسب است. در مرحله سازگاری استفاده از بستر کشت ورمی کولایت + پیت ماس منجر به سازگاری صد درصدی گیاهان و بهبود صفات رشدی در گیاه گردید.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
غلامحسین داوری نژاد؛ ساجده کریم پور
چکیده
به منظور تولید درختان خودریشه گلابی رقم ʼنطنزʽ (Pyrus communis cv. Natanz) در شرایط درون شیشهای سه آزمایش جداگانه برای بهبود پرآوری شاخه (تاثیرات BAP و Fe-NaEDDHA)، استقرار مریستم (تاثیرات BAP و GA3) و ریشهدهی ریزشاخهها (تاثیرات IBA و NAA) در قالب طرح کاملاً تصادفی به اجرا در آمد. شاخهها در محیط کشت PMI (MS ×1.5 CaCl2. 2H2O, KH2PO4 and MgSO4. 7H2O) حاوی 5/1 میلیگرم بر لیتر ...
بیشتر
به منظور تولید درختان خودریشه گلابی رقم ʼنطنزʽ (Pyrus communis cv. Natanz) در شرایط درون شیشهای سه آزمایش جداگانه برای بهبود پرآوری شاخه (تاثیرات BAP و Fe-NaEDDHA)، استقرار مریستم (تاثیرات BAP و GA3) و ریشهدهی ریزشاخهها (تاثیرات IBA و NAA) در قالب طرح کاملاً تصادفی به اجرا در آمد. شاخهها در محیط کشت PMI (MS ×1.5 CaCl2. 2H2O, KH2PO4 and MgSO4. 7H2O) حاوی 5/1 میلیگرم بر لیتر BAP و صفر میلیگرم بر لیتر Fe-NaEDDHA پرآوری شدند (50/5 شاخه/ریزنمونه) و رشد طولی خوبی داشتند در صورتیکه غلظتهای پایین BAP و Fe-NaEDDHA برگهای بالغ بیشتری را تولید کرد. محیط کشت PMI غنی شده با 1 میلیگرم بر لیتر BAP بعلاوه 150 میلیگرم بر لیتر Fe-NaEDDHA برای پرآوری شاخه نطنز بدلیل بالاترین میزان در رشد رویشی و بالاترین کیفیت شاخههای پرآوری شده پیشنهاد میشود. محیط کشت MS حاوی 5/0 میلیگرم بر لیتر BAP و 5/0 میلیگرم بر لیتر GA3 و یا 1 میلیگرم بر لیتر BAP (81 درصد) و 1/0 میلیگرم بر لیتر GA3 (63 درصد) به ترتیب بالاترین درصد استقرار مریستم را داشتند. ریزشاخههای درون شیشهای نطنز از طریق فروبری سریع در محلول IBA+NAA (1000+1000 میلیگرم بر لیتر) و سپس قرار دادن در محیط کشت PMI ریشهدار شدند.