%0 Journal Article %T بهینه سازی کالوس زایی و باززایی دو توده بومی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum– graecum) در شرایط درون شیشه ای %J علوم باغبانی %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2008-4730 %A حسنی جیفرودی, حسن %A محب الدینی, مهدی %A اسماعیل پور, بهروز %A چمنی, اسماعیل %D 2017 %\ 05/22/2017 %V 31 %N 1 %P 180-189 %! بهینه سازی کالوس زایی و باززایی دو توده بومی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum– graecum) در شرایط درون شیشه ای %K بقولات %K ریزنمونه %K کوتیلدون %K محیط کشت MS %K هیپوکوتیل %R 10.22067/jhorts4.v0i0.49180 %X شنبلیله با نام علمی Trigonella foenum– graecum گیاهی یکساله از تیره بقولات است. ریشه، برگ و بذر آن دارای ترکیبات دارویی مهمی می‌باشد. تحقیق حاضر به منظور تعیین مناسبترین غلظت تنظیم کننده‌های رشد گیاهی برای تولید گیاهچه‌های درون‌شیشه‌ای با استفاده از ریزنمونه‌های کوتیلدون و هیپوکوتیل دو ژنوتیپ ایرانی (اردستانی و نیشابوری) شنبلیله انجام گرفت. ریزنمونه‌ها در محیط کشت MS حاوی تنظیم کننده‌های رشد گیاهی IBAو TDZ جهت القای کالوس و باززایی مستقیم کشت گردیدند. در این آزمایش از دو ترکیب TDZ + IBAاستفاده شد. در ترکیب اول، IBA دارای 4 سطح (0، 1/0، 3/0، 5/0 میلی‌گرم در لیتر) و TDZ دارای 5 سطح (0، 2/0، 4/0، 6/0، 8/0 میلی‌گرم در لیتر) و در ترکیب دوم، IBA دارای 4 سطح (0، 05/0، 1/0، 15/0 میلی‌گرم در لیتر) و TDZ دارای 7 سطح (0، 2/0، 25/0، 3/0، 35/0، 4/0، 45/0 میلی‌گرم در لیتر) بودند. آزمایش‌ها بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که ریزنمونه‌های کوتیلدون و هیپوکوتیل ژنوتیپ‌های اردستانی و نیشابوری کالوس‌زایی کردند، در حالیکه باززایی مستقیم تنها در ریزنمونه‌های هیپوکوتیل ژنوتیپ‌ها مشاهده شد. بیشترین درصد کالوس‌زایی ریزنمونه‌های کوتیلدون (75 درصد) در ژنوتیپ نیشابوری و در محیط کشت MS حاوی IBAmg l-1 5/0 + TDZmg l-1 4/0 بدست آمد. همچنین بیشترین درصد کالوس‌زایی ریزنمونه‌های هیپوکوتیل (75 درصد) در ژنوتیپ اردستانی مشاهده شد که در محیط کشت MS حاوی IBAmg l-1 5/0 + TDZmg l-1 8/0 بدست آمد. بیشترین درصد باززایی مستقیم (5/37 درصد) در ریزنمونه‌های هیپوکوتیل ژنوتیپ نیشابوری در محیط کشت MS حاوی IBAmg l-1 05/0 +TDZmg l-1 35/0 حاصل شد. %U https://jhs.um.ac.ir/article_36008_c87132f53fa4354a3180c3757a5d1c85.pdf