TY - JOUR ID - 34918 TI - استخراج و شناسایی ترکیبات فرار دو گونه مریم‌گلی بومی ایران (Salvia limbata وSalvia multicaulis ) با استفاده از روش میکرواستخراج با فاز جامد JO - علوم باغبانی JA - JHS LA - fa SN - 2008-4730 AU - رمضانی, صدراله AU - عباسی, علیرضا AU - شجاعیان, عبدالعلی AU - احمدی, نوراله AU - کوزولینو, رزاریا AU - پیاچنته, سونیا AD - تربیت مدرس تهران AD - دانشگاه تهران AD - دانشگاه تربیت مدرس AD - موسسه علوم غذایی آوولینو AD - دانشگاه سالرنو Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 29 IS - 3 SP - 466 EP - 473 KW - سزکوئی‌ترپن‌ها KW - متابولیت های ثانویه KW - مریم‌گلی ارغوانی KW - مریم‌گلی لبه‌دار KW - مونوترپن‌ها DO - 10.22067/jhorts4.v0i0.40346 N2 - تعداد 58 گونه از جنس مریم‌گلی به صورت گیاه علفی یکساله و چندساله در نقاط مختلف ایران وجود دارد که 17 گونه آن انحصاری ایران و دارای خواص دارویی متعدد مانند آنتی‌بیوتیک، آرام‌بخش، ضد نفخ، ضد اسپاسم است و به طور معمول در درمان بیماری‌های تنفسی مانند عفونت، سرفه، سرماخوردگی و گلو درد و صنایع آرایشی-بهداشتی کاربرد دارد. بخش‏‌های هوایی دو گونه مریم‌گلی لبه‌دار (‏Salvia limbata) ‏و ارغوانی (Salvia multicaulis) کشت شده در مرحله گلدهی در خرداد 1391 برداشت شدند. ترکیبات فرار این گیاهان با روش میکرواستخراج با فاز جامد برای اولین مرتبه در ایران استخراج شد و ترکیبات اسانس های استخراج شده آن توسط دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به ﻃﻴﻒ‌ﺳﻨﺞ جرمی تعیین شدند. تعداد 66 ترکیب فرار در گیاه مریم‌گلی لبه‌دار شناسایی شد. سابینن (16/19 درصد)، بتا-پینن (19 درصد)، آلفا-پینن (30/16درصد)، آلفا-ترپینولن (41/14 درصد)، 1،8-سینئول (86/10 درصد) و لیمونن (73/3 درصد) بالاترین مقدار ترکیبات فرار این گیاه را تشکیل دادند. 58 ترکیب فرار در گیاه مریم‌گلی ارغوانی شناسایی شد. بیشترین میزان ترکیبات فرار گیاه مریم‌گلی ارغوانی به ترتیب کامفن (85/28 درصد)، آلفا-پینن (33/12 درصد)، کامفور (73/10 درصد)، لیمونن (01/9 درصد)، 1،8-سینئول (47/5 درصد)، بتا-پینن (58/4 درصد) و بورنیل استات (75/3 درصد) بود. بخش اصلی ترکیبات فرار گیاهان مریم‌گلی لبه‌دار و ارغوانی از نوع مونوترپن‌ها (به ترتیب 57/91 و 28/84 درصد) و سزکوئی‌ترپن‌ها (به ترتیب 12/5 و 58/7 درصد) بودند. با توجه به نتایج بدست آمده در روش میکرواستخراج با فاز جامد که به ترکیبات در گیاه نزدیک‌تر است، استفاده از این روش توصیه می‌شود. UR - https://jhs.um.ac.ir/article_34918.html L1 - https://jhs.um.ac.ir/article_34918_16e1a1bc3795581f1e92550275c4f941.pdf ER -