ارزیابی تأثیر روش ضدعفونی ونوع بسته‌بندی برشاخص‌های کیفی رطب رقم برحی (Phoenix dactylifera cv. Barhee)

روشنی, فاطمه; مرتضوی, سید محمد حسن; مستعان, احمد; صیاحی, ناجی

doi:10.22067/jhorts4.v0i0.21894

ارزیابی تأثیر روش ضدعفونی ونوع بسته‌بندی برشاخص‌های کیفی رطب رقم برحی (Phoenix dactylifera cv. Barhee)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشگاه شهید چمران اهواز

² مؤسسه تحقیقات خرما و میوه‌های گرمسیری

³ مؤسسه غذا و داروی استان خوزستان

10.22067/jhorts4.v0i0.21894

چکیده

رقم برحی یکی از مهم‌ترین ارقام تجاری خرما می‌باشدکه تولید آن در ایران عمدتاً در استان خوزستان صورت می‌گردد. این رقم در هر سه مرحله پایانی نمو به‌ویژه مرحله رطب، طرفداران زیادی دارد. بافت میوه خرما در مرحله رطب نرم بوده و به علت رطوبت و قند بالا، خیلی زود توسط میکروارگانیسم‌ها آلوده شده و عمر نگهداری کوتاهی دارد. استفاده از روش‌های نوین جهت ضدعفونی و بسته‌بندی مناسب می‌تواند با کاهش این محدودیت‌ها، سبب گسترش بازار مصرف این محصول با ارزش شود. در این پژوهش میوه‌های خرمای رقم برحی در مرحله رطب برداشت و پس از ضدعفونی به دو روش پاستوریزاسیون با حرارت و پرتودهی فرابنفش در بسته‌های از جنس پلی‌پروپیلن به دو روش کاملاً بسته (سیل) و منفذدار بسته‌بندی شدند. میوه‌ها در دمای 5 درجه سانتی‌گراد قرار گرفته و پس از گذشت سه ماه از نظر خصوصیات بیوشیمیایی و کیفی شامل درصدکاهش وزن، درصد آب بافت، غلظت مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، غلظت ترکیبات فنولی، میزان کلنی کپک رشد یافته و رنگ ظاهری آنالیز شدند. این پژوهش بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار طراحی و اجرا شد. نتایج نشان دادکه ضدعفونی میوه‌ها به هر دو روش سبب کنترل قابل توجه بار میکروبی میوه رطب گردید و میوه‌های ضدعفونی شده با پرتو فرابنفش، کم‌ترین تغییرات از نظر رنگ سطحی، درصد کاهش وزن، اسیدیته قابل تیتر و غلظت مواد جامد محلول راداشتند. هم‌چنین میوه‌های قرار گرفته در بسته‌بندی سیل کاهش وزن ناچیزی داشته، و به دلیل عدم قرار گرفتن در معرض هوای محیط، از تغییرات رنگ و آلودگی میکروبی ناچیزی برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20084730.1394.29.1.9.7

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Effects of Disinfection Method and Packaging Type on Quality Attributes of Rutab Fruit (Phoenix dactylifera cv. Barhee)

نویسندگان [English]

F. Roshani ¹
S.M.H. Mortazavi ¹
A. Mostaan ²
N. Sayyahi ³

¹ Shahid Chamran University of Ahvaz

² Date Palm and Tropical Fruit Institute

³ Drug and Food Institute

چکیده [English]

Barhee is one of the most important date cultivar worldwide that its production in Iran is done mainly in Khuzestan province. This cultivar has many consumers at its three last developmental stages especially Rutab stage. In Rutab stage, the fruit texture is very soft and due to high water and sugar content is a good target for microorganisms and so it has a short storage life. Using new disinfection and proper packaging methods to reduce these undesirable factors can result in expanding the market of this valuable product. In this research, date fruit cv. Barhee was harvested at Rutab stage and after disinfection with two methods (i.e. heat pasteurization and UV-C irradiation) was packed with polypropylene films in two types of completely sealed and perforated. Fruit was stored at 5°C for three months and then analyzed for quality attributes including weight loss, fruit water content, TSS, titratable acidity, antioxidant capacity, phenolic content, mold content and surface color. The experiment was conducted as factorial based on completely randomized design with three replications. The results showed that both method of disinfection resulted in considerable control of fruit microbial count and the fruit which was treated with UV-C light had lowest level of weight loss, titratable acidity and TSS. Also, the fruit that packed in sealed type represented negligible weight loss and color changes as well as microbial contamination due to lack of exposure to ambient air.

کلیدواژه‌ها [English]

Date fruit
UV-C irradiation
Pasteurization
Packaging and Quality

مراجع

- چراغی دهدزی س. و همدمی ن. 1390. بررسی تغییرات رنگ و بافت خرمای (رقم کبکاب) بسته‌بندی شده تحت فشار اتمسفری یا خلأ طی انبارداری در دماهای مختلف. مهندسی بیوسیستم ایران، 42 (2): 225-231.

2- راحمی م. و زارع ح. 1381. تاثیر نوع بسته‌‌بندی و دماهای مختلف بر ضدعفونی و نگهداری انجیر خشک استهبان. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 6 (2): 29-41.

3- رمضان‌نژاد م. معلمی ن.، مرتضوی س.م.ح. و حیاتی ج. 1391. مدیریت تلفیقی کیفیت پس از برداشت نارنگی (پرتانجلو) با استفاده از پرتو فرابنفش و اسانس اکالیپتوس. مجله علوم و فنون باغبانی ایران، 13 (2): 139-152.

4- سیروئی‌نژاد ب، مرتضوی س.م.ح.، معلمی ن. و عشقی س. 1392. تأثیر کاربرد پس از برداشت پوترسین و پرتوتابی فرابنفش بر کیفیت میوه توت‌فرنگی رقم "سلوا". مجله تولیدات گیاهی، 36 (1): 117-127.

5- عشورنژاد م. و قاسم نژاد م. 1391. اثر بسته بندی با فیلم سلوفان و انبارداری سرد بر کیفیت نگهداری و عمر انبارمانی (Eriobotrya japonica) میوه ازگیل ژاپنی. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 7 (2): 95-102

6- کریمی‌پور فرد ه. 1380. پوسیدگی و ترشیدگی میوة خرما و راهکارهای کنترل آن. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، مؤسسة تحقیقات خرما و میوه‌های گرمسیری کشور، 14 ص.

7- مرتضوی س.م.ح.، ارزانی ک. و برزگر م. 1387. تاثیر زمان و دمای آبگیری بر خصوصیات کیفی خرمای رقم برحی در مرحله رطب. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 21 (2): 187-193.

8- مرتضوی س.م.ح.، ارزانی ک. و برزگر م. 1390. بررسی الگوی رشد و تغییرات فیزیکوشیمیایی میوه‌های نرمال و بکربار خرما رقم برحی. مجله علوم و فنون باغبانی ایران، 12 (2): 131-148.

9- Achour M., Amara S., Salem N., Jebali A. and Hamdi M. 2003. Effect of vacuum and modified atmosphere packaging on Deglet Nour date storage in Tunisia. Fruits, 58: 205-212.

10- Bal E. and Kok D. 2009. Effect of UV-C treatment on kiwifruit quality during the storage period. Journal of Central European Agriculture, 10: 375-382.

11- Barka M., Mercier J., Corcuff R., Castaigne F., and Arul J. 1999. Photochemical treatment to improve storability of fresh strawberries. Journal of Food Science, 64: 1068-1072.

12- Barreveld W.H. 1993. Date Palm Products. Agricultural Services Bulletin, No 101. 216 p. F.A.O., Rome.

13- Benzie I.F.F. and Strain J.J. 1996. Ferric reducing ability of plasma (FRAP) as a measure of antioxidant power: the FRAP assay. Analytical Biochemistry, 239: 70-76.

14- Biglari F., Alkarkhi A.F.M. and Easa A.M. 2008. Antioxidant activity and phenolic content of various date palm (Phoenix dactylifera) fruits from Iran. Food Chemistry, 107: 1636-1641.

15- Cia P., Pascholati S.F., Benato E.A. Camili E.C. and Santos C.A. 2007. Effects of gamma and UV-C irradiation on the post harvest control of papaya anthracnose. Postharvest Biology and Technology, 43: 366-373.

16- Droby S., Chalutz E., Horev B., Cohen L., Gaba V., Wilson C.L. and Wisniewski M. 1993. Factors affecting UV-C induced resistance in grapefruit against green mould decay caused by Penicillium digitatum. Plant Pathology, 42: 418-424.

17- Fan X., Annous B.A., Beaulieu J.C. and Sites J.E. 2008. Effect of hot water surface pasteurization of whole fruit on shelf life and quality of fresh-cut cantaloupe. Journal of Food Science, 73: 91-98.

18- Gonzalez Aguilar G., Wang C.Y. and Buta G.J. 2004. UV-C Irradiation reduces break down and chilling injury of peaches during cold storage. Journal of the Science of Food and Agriculture, 84: 415–422.

19- Gonzalez Aguilar G.A., Villegas-Ochoa M.A., Martinez-Tellez M.A., Gardea A.A. and Ayala-Zavala J.F. 2007. Improving antioxidant capacity of fresh-cut mangoes treated with UV-C. Journal of Food Science, 72: 197-202.

20- Kader A.A. 1986. Biochemical and physiological basis for effects of controlled and modified atmospheres on fruits and vegetables. Food Technology, 34: 99-104.

21- Khali M., and Selselet-Attou G. 2007. Effect of heat treatment on polyphenol oxidase and peroxidase activities in Algerian stored dates. African Journal of Biotechnology, 6: 790-794.

22- Loir Y.L., Baron F. and Gautier M. 2003. Staphylococcus aureus and food poisoning. Genetics and Molecular Research, 2: 63-76.

23- Marquenie D., Michiels C., Geeraerd A.H., Schen K.A., Soontjens C., VanImpe J.F., and Nicola B.M. 2002. Using survival analysis to investigate the effect of UV-C and heat treatment on storage life strawberry and sweet cherry. International Journal of Food Microbiology, 73: 187-196.

24- Nielsen T. and Leufven A. 2008. The effect of modified atmosphere packaging on the quality of Honeoye and Korona strawberries. Food Chemistry, 107: 1053-1063.

25- Sandhya 2010. Modified atmosphere packaging of fresh produce: current status and future needs. Food Science and Technology, 43: 381-392.

26- Vicente A.R., Civello P.M., Matinez G.A., Powell A.L.T., Labavitch J.M. and Chavez A.R. 2005. Control of postharvest spoilage in soft fruit. Stewart postharvest Review, 1: 1-11.

27- Yam K.L. and Papadakis S.E. 2004. A simple digital imaging method for measuring and analyzing color of food surfaces. Journal of Food Engineering. 61: 137-142.