اصلاح هندوانه آجیلی: ارزیابی و گزینش از بین جمعیت‌های برخی نژادهای بومی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• کاظم حکم آبادی ¹
• سید حسین نعمتی ¹
• رضا توکل افشاری ²

¹ دانشگاه فردوسی مشهد- دانشکده کشاورزی-گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز

² گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

10.22067/jhs.2025.90646.1390

چکیده

چکیده

جهت ارزیابی تنوع ژنتیکی و حذف نژادهای محلی ضعیف و کم کیفیت در نسل اول و بررسی بهبود ژنتیکی در نسل دوم 10 نژاد محلی هندوانه ایران از طریق بررسی صفات رشدی و مرتبط با بذر، پژوهشی طی دو سال در شهرستان‌ فاروج اجرا شد. بذر نژادهای محلی جابانی (4 نژاد محلی)، سنبک (4 نژاد محلی) و کلاله (2 نژاد محلی) از جوین، کاشان وگرگان، بر اساس رنگ پوست میوه و صفات مرتبط با بذر تفکیک و جمع آوری شدند. کشت مستقیم بذر در اراضی شهرستان فاروج صورت گرفت. ارزیابی 10 نژاد محلی در سال اول (نسل اول) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و10 نمونه در واحد آزمایشی اجرا شد. سپس گزینش بین توده ای و گزینش دورن توده‌ای از بین 10 نژاد محلی با توجه به یکنواختی و به ویژه داده‌های صفات کلیدی مرتبط با بذر از جمله عملکرد بذر و درصد مغز به دانه انجام شد. 4 نژاد محلی گزینش شده از سال اول مجددا در سال دوم( نسل دوم) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و10 نمونه در واحد آزمایشی ارزیابی شدند. نهایتا آنالیز داده های نژادهای محلی گزینش شده در سال اول و دوم به صورت آزمایش اسپیلت پلات تجزیه واریانس شد. بررسی تغییرات مورفوفیزیولوژیک و عملکردی نژادهای محلی مختلف هندوانه در نسل اول نشان داد نژادهای محلی کلاله1 و2 و جابانی 1 و 3 از نظر صفات رشدی و عملکرد میوه دارای برتری نسبت به سایر نژادهای محلی می‌باشند اما در نسل دوم جابانی 1 بهترین عملکرد میوه را از نظر وزنی و درصد گوشت میوه داشت و می‌توانند به عنوان نژادهای محلی مادری جهت اصلاح هندوانه آجیلی مورد استفاده قرار گیرند. همچنین در نسل اول بررسی صفات تعیین کننده کیفیت و کمیت دانه مانند وزن هزاردانه، درصد وزن مغز به دانه، طول، عرض و ضخامت بذر، ضخامت پوست بذر نشان داد نژاد محلی جابانی 1 و 3 مطلوبترین می‌باشند. که در سال دوم نیز نژاد محلی جابانی 1 و 3 بالاترین کمیت و کیفیت دانه را به خود اختصاص داده است و جهت کشت به عنوان هندوانه آجیلی مطلوب می‌باشند. مقایسه دو نسل هر کدام از نژادهای محلی برگزیده نشان داد اکثر صفات میوه و دانه تحت تاثیر نسل بهبود میابند و نسل دوم میوه‌های سنگین‌تر با عملکرد دانه بیشتری ایجاد کرد. همچنین این بهبود صفات مربوط به میوه در نژاد محلی جابانی 1 و بهبود صفات دانه در نژاد محلی کلاله 1نسبت به سایر نژادهای محلی چشمگیرتر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• عملکرد
• نژاد محلی
• گزینش
• هندوانه
• دانه

موضوعات

• سبزیکاری

عنوان مقاله [English]

Breeding of nutty watermelon: evaluation and selection from among the populations of some landraces

نویسندگان [English]

• Kazem Hokmabadi ¹
• Seyyed Hosein Nemati ¹
• Reza Tavakkol Afshari ²

¹ Department of Horticulture,, Faculty of Agriculture,, Ferdowsi University of Mashhad.

² Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Breeding of nutty watermelon: evaluation and selection from among the populations of some landraces

Abstract

Introduction

Selecting desirable traits in plants and improving them for desired traits requires the existence of sufficient genetic diversity within the population or between them and on the other hand, the use of genetic diversity within a population can be used as a suitable solution to deal with genetic vulnerability in plants. Usually, the genetic diversity of plants changes in time and place. Genetic diversity of a trait is the different value of individuals or genotypes for that trait. Usually, in the classical breeding program, varieties are identified based on the morphological characteristics of leaves, flowers and fruits. However, most cultivars cannot be identified based on these traits, especially if they are closely related. In addition, phenotypic identification based on morphology is affected by environmental changes. The success of breeding programs depends on the existence of diversity in germplasms in terms of the desired trait or traits. Collecting superior watermelons and examining their characteristics provides valuable resources to researchers for breeding programs. Watermelon (Citrullus lanatus) has great diversity in terms of shape, fruit size, fruit skin pattern, fruit flesh color, seed length and width, and number The seed in the fruit as well as the quality of the fruit is among its cultivars and varieties, therefore it seems that by examining the native cultivars and populations, it is possible to find desirable traits and use them in future commercial cultivars for breeding processes.

Materials and Methods

In order to evaluate the genetic diversity of 10 native stands of Iranian watermelon by examining the growth and seed-related traits, a research was conducted in Farouj city in 2019 in the form of a randomized complete block design with three replications. The seeds of Jabani, Sonbek and Kalaleh trees were collected from Joven, Kashan and Gorgan. After the selection in the first year, the desired traits were also checked in the selected populations in the second year.

Conclusion

In this research, it was found that the type of mass and the choice of generation had a significant effect on the yield of the product. The highest fruit yield, i.e. 65 tons per hectare, corresponds to Jabani 1 mass. After Jabani cluster 1, Kalaleh cluster 1 had the highest yield with a yield of 45 tons per hectare, which seems to have a direct relationship with the fruit weight per plant. There was a significant difference in the yield between the stands in terms of seed characteristics and yield, fruit flesh and skin yield, fruit length and width. In the breeding goals of nutty watermelons, the most important are the characteristics of the seeds. Coarseness of the seed and high percentage of the kernel compared to the skin of the seed and the softness of the seed texture are also among the other improvement goals in these watermelons. In the first year experiment, among these traits that determine the quality and quantity of seeds, the highest 1,000-seed weight (326.6 grams) in Jabani stand 1, the highest percentage of brain to seed weight (50%) in Sanbek stand 1, the longest seed (average 20 mm) and the widest fruit (average 11.7 mm) belongs to Jabani 1, while the lowest thickness of the seed coat (0.37 mm) is evident in Sanbek 3 mass. Therefore, Jabani mass and stigma are desirable for the cultivation of a nut watermelon. In the second generation of the first experiment, Jabani mass 1 with an average weight of 1000 seeds was 350 grams, seed length was 20.35 mm, seed width was 12.44 mm, seed diameter was 3.39 mm, and seed coat thickness was 0.86 mm. m and seed yield of 1.39 tons per hectare was the best group among the tested groups. Regarding fruit traits, Jabani 1 had the heaviest fruit weight (3.14 kg), the heaviest weight of fruit flesh (1.80 kg) and the highest fruit yield per hectare (62.80 tons per hectare).

The examination of traits that determine the quality and quantity of seeds, such as the weight of 1000 seeds, percentage of kernel weight to seed, length, width and diameter, thickness of the seed coat, showed that Jabani 1 and 3 are the most desirable types. In the second year, Jabani 1 and 3 have the highest quantity and quality of seeds and they are suitable for cultivation as nut watermelon. The comparison of two generations of each of the selected populations showed that most of the fruit and seed traits improved under the influence of the generation and the second generation produced heavier fruits with better seed yield. Also, this improvement of fruit traits in Jabani population 1 and the improvement of seed traits in Kalaleh population 1 is more significant than other populations.

کلیدواژه‌ها [English]

• yield
• landrace
• selection
• watermelon
• Seed