%0 Journal Article %T ارزیابی تاثیر روش‌های مختلف خشک‌کردن بر زمان خشک‌شدن و برخی خصوصیات فیتوشیمیایی شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens) %J علوم باغبانی %I دانشگاه فردوسی مشهد %Z 2008-4730 %A مومیوند, حسن %A رضایی نژاد, عبدالحسین %A تقی پور, شیرین %A سپهوند, کبری %A مرادی, بهنام %D 2020 %\ 02/20/2020 %V 33 %N 4 %P 655-668 %! ارزیابی تاثیر روش‌های مختلف خشک‌کردن بر زمان خشک‌شدن و برخی خصوصیات فیتوشیمیایی شمعدانی عطری (Pelargonium graveolens) %K شمعدانی عطری %K خشک کردن %K فنول کل %K فلاونوئید کل %K فعالیت آنتی اکسیدانی %R 10.22067/jhorts4.v33i4.76354 %X خشک­کردن یکی از مهم‌ترین فرآیندهای پس از برداشت گیاهان دارویی است. در این پژوهش به‏منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف خشک‌کردن بر گیاه دارویی شمعدانی عطری، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 12 تیمار اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل خشک­کردن در ماکروویو (توان 300، 600 و 900 وات)، خشک کردن در آون (دمای 45، 55 و 65 درجه سانتی­گراد)، خشک کردن طبیعی (خشک­کردن در سایه محصور اتاق، سایه هوای آزاد، 5 ساعت آفتاب و سپس انتقال به سایه، 10 ساعت آفتاب و سپس انتقال به سایه، و آفتاب کامل) و نمونه گیاهی تازه (به­عنوان شاهد) بودند. در روش‌های مختلف خشک­کردن، کاهش وزن نمونه­ها تا رسیدن محتوای رطوبت به 12 درصد (بر پایه ماده خشک گیاهی) ادامه یافت. نتایج تجزیه واریانس نشان­دهنده تاثیر معنی­دار روش­های مختلف خشک­کردن بر زمان خشک­کردن، فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی با دو روش دی‌پی‌پی‌اچ و اف‌آر‌اِی‌پی و محتوای اسانس بود. کم­ترین و بیش­ترین زمان خشک­کردن (05/4 دقیقه و 6 روز) به­ترتیب مربوط به تیمارهای خشک­کردن با توان­ 900 وات ماکروویو و خشک­کردن در سایه هوای آزاد بود. بالاترین محتوای فنل کل (78/14 میلی­گرم گالیک اسید در صد گرم ماده خشک) و فلاونوئید کل (83/12 میلی­گرم کوئرستین در صدگرم ماده خشک) به­ترتیب در تیمار سایه محصور و سایه هوای آزاد و بیشترین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (02/1IC50=) در نمونه تازه مشاهده گردید. هم­چنین گیاهان خشک‌شده در آون با دمای 45 درجه نیز از نظر فنل کل، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی غنی بودند. در حالی­که نمونه‌های خشک­شده در سه توان ماکروویو و نمونه‌های خشک‏شده در آفتاب کامل کم­ترین میزان را برای این صفات نشان دادند. بالاترین محتوای اسانس (2/0 درصد وزنی/وزنی بر پایه ماده خشک گیاهی) نیز در تیمار خشک‌‌کردن در آون با دمای 45 درجه مشاهده گردید. به‌طور کلی می‌توان گفت که خشک‌کردن در دماهای بالای آون و توان­های بالای ماکروویو باعث کاهش میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئید، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و درصد اسانس شمعدانی عطری گردید. در حالی‌که روش‌های خشک­کردن در سایه محصور، سایه هوای آزاد و آون با دمای 45 درجه، کم‌ترین کاهش را در این صفات نسبت به نمونه گیاه تازه نشان دادند. %U https://jhs.um.ac.ir/article_37107_af6cefdb7f9fe6f32c334da3932421c4.pdf