مقالات پژوهشی
سبزیکاری
رسول آذرمی؛ یاسر حسینی
چکیده
برای بررسی تاثیر پیوند و تنش آبی بر خصوصیات مورفولوژیکی ریشه و عملکرد خیار گلخانهای، (Cucumis sativus L. var. Nagen 972)، آزمایشی بهصورت کرت خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل پایههای ’فلکسی فورت‘، ’شینتوزا‘،’ ناگن‘ و بدون پیوند یا شاهد بود و تنشهای خشکی در سه سطح 90، 60 و 40 درصد ظرفیت ...
بیشتر
برای بررسی تاثیر پیوند و تنش آبی بر خصوصیات مورفولوژیکی ریشه و عملکرد خیار گلخانهای، (Cucumis sativus L. var. Nagen 972)، آزمایشی بهصورت کرت خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل پایههای ’فلکسی فورت‘، ’شینتوزا‘،’ ناگن‘ و بدون پیوند یا شاهد بود و تنشهای خشکی در سه سطح 90، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی اعمال گردید. نوع پیوند مورد استفاده حفره‌ای بود. نتایج نشان‌داد تعداد برگ، تعداد ریشهجانبی، محتوای کلروفیل و درصد نشت الکترولیت در گیاهان آبیاری شده با 90 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب 41، 1310 و 16 درصد بیشتر از تنش آبی 40 درصد ظرفیت زراعی بود. تعداد برگ، غلظت کلروفیل بهترتیب در پایههای کدوی ’فلکسیفورت‘ و ’شینتوزا‘ تقریباً 21 و 9 درصد بیشتر از گیاهان غیرپیوندی بود. درحالیکه بیشترین نشت الکترولیت در پایه غیرپیوندی مشاهده گردید. بیشترین عملکرد، وزن‌تر ریشه و طول ریشه و هدایت روزنهای برگ در پایه ’فلکسی فورت‘ آبیاری شده با 90 درصد ظرفیت زراعی و کمترین آنها در گیاهان غیرپیوندی آبیاری شده با 40 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد. لذا میتوان گفت که گیاهان پیوند شده بر روی پایههای ’فلکسیفورت‘ و ’شینتوزا‘ نسبت به پایه ’ناگن‘ و حالت غیرپیوندی در شرایط تنش آبی 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی رشد و عملکرد بهتری داشتند.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
ساقی کیقبادی؛ رضا فتوحی قزوینی؛ یحیی تاجور؛ عاطفه صبوری
چکیده
خشکی یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که انواع گیاهان از جمله گیاهان زینتی را تحت تاثیر قرار می دهد. شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای مقاوم گیاهان زینتی برای اجرای پروژههای فضای سبز ضروری به نظر می رسد. بدین منظور پژوهشی بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با یازده ژنوتیپ رونده اُرس، در دو سطح آبیاری (تیمار شاهد یا ...
بیشتر
خشکی یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که انواع گیاهان از جمله گیاهان زینتی را تحت تاثیر قرار می دهد. شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای مقاوم گیاهان زینتی برای اجرای پروژههای فضای سبز ضروری به نظر می رسد. بدین منظور پژوهشی بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با یازده ژنوتیپ رونده اُرس، در دو سطح آبیاری (تیمار شاهد یا آبیاری و خشکی شدید) در آزمایشگاه پژوهشکده مرکبات و میوههای گرمسیری رامسر انجام شد. تنش خشکی موجب کاهش رنگیزههای فتوسنتزی در ژنوتیپهای مورد بررسی گردید. محتوای قندهای محلول، پرولین و پروتئین محلول کل در شرایط تنش خشکی افزایش یافتند و بیشترین افزایش نسبت به گیاهان شاهد در ژنوتیپ G3 بهترتیب 8/30 میلیگرم بر گرم وزن خشک، 5/30 میکروگرم بر گرم وزن خشک و 2/965 میکروگرم بر گرم وزن تر بدست آمد. همچنین بیشترین افزایش در میزان صفات پراکسید هیدروژن در ژنوتیپ G11، مالون دی آلدئید در ژنوتیپ G4 و نشت یونی در ژنوتیپ G10 نسبت به گیاهان شاهد مشاهده شد. بیشترین فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در ژنوتیپ G3 (57/85 درصد)، محتوای فنل کل در ژنوتیپ G5 (09/181 درصد) و فلاونوئید کل در ژنوتیپ G8 (46/98 درصد) مشاهده شد. ژنوتیپ G3 (رونده معمولی) بر مبنای بالا بودن مقادیر آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، قندهای محلول، پرولین و پروتئین محلول نسبت به خشکی مقاومترین ژنوتیپ شناخته شد. ژنوتیپ G5نیز به دلیل افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و افزایش تولید فلاونوئید کل در گروه ژنوتیپهای مقاوم قرار گرفت. بنابراین در ژنوتیپهای اُرس افزایش متابولیتهای سازگار و سیستم آنتی اکسیدانی، مکانسیم حفاظتی کارآمدی در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از تنش خشکی است.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
مینا باقری؛ میرحسن رسولی صدقیانی؛ اسماعیل رضایی چیانه؛ محسن برین
چکیده
این مطالعه با هدف ارزیابی اثر تلقیح میکروبی بر عملکرد و اجزای عملکرد بادرشبی و لوبیا قرمز در کشت خالص و مخلوط بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای در دانشگاه ارومیه اجرا گردید. فاکتورها شامل تلقیح میکروبی (باکتریهای PGPR، AMF، تلقیح تلفیقی PGPR + AMF و بدون تلقیح) و الگوهای کشت [(یک ردیف بادرشبی ...
بیشتر
این مطالعه با هدف ارزیابی اثر تلقیح میکروبی بر عملکرد و اجزای عملکرد بادرشبی و لوبیا قرمز در کشت خالص و مخلوط بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای در دانشگاه ارومیه اجرا گردید. فاکتورها شامل تلقیح میکروبی (باکتریهای PGPR، AMF، تلقیح تلفیقی PGPR + AMF و بدون تلقیح) و الگوهای کشت [(یک ردیف بادرشبی +یک ردیف لوبیا (1:1)، دو ردیف بادرشبی+ دو ردیف لوبیا (2:2)، دو ردیف بادرشبی+ یک ردیف لوبیا (2:1)، یک ردیف بادرشبی+ دو ردیف لوبیا (1:2) و کشت خالص لوبیا و بادرشبی] بودند. صفات مورد بررسی برای لوبیا شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخههای فرعی، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و زیستتوده، برای گیاه بادرشبی شامل ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد شاخههای فرعی، عملکرد زیستتوده و درصد اسانس بود. نتایج نشان داد که صفات اندازهگیری شده برای دو گونه تحت تأثیر الگوهای مختلف کشت قرار گرفتند. بیشترین عملکرد زیستتوده و عملکرد دانه لوبیا بهترتیب با 70/9 و20/3 گرم بوته از کشت خالص لوبیا حاصل شد. اﺛﺮ ﻧﻮع تلقیح میکروبی ﻧﻴﺰ ﺑﺮ صفات مورد بررسی لوبیا و بادرشبی معنیدار بود. بهطوریکه بیشترین عملکرد دانه لوبیا و بالاترین درصد اسانس (52/0 درصد) بادرشبی در تیمار تلقیح تلفیقی AMF+PGPR مشاهده گردید. . آنالیز ترکیبات شیمیایی اسانس بادرشبی نشان داد که Geranyl acetate، Geranial، Geraniol و Neral ترکیبات اصلی بودند که در کشت مخلوط تحت کاربرد کودهای زیستی بهبود یافتند. همچنین، نسبت برابری زمین در تمام الگوهای کشت مخلوط بیشتر از یک بود و بالاترین میزان این شاخص (67/1) از تیمار کشت مخلوط 2:2 در شرایط تلقیح با PGPRها حاصل شد که معادل 67 درصد افزایش در بهرهوری استفاده از زمین (نسبت به کشت خالص دو گونه) بود. به نظر میرسد که این الگو میتواند در بهبود بهرهوری استفاده از زمینهای کشاورزی، به ویژه در نظامهای تولید گیاهان دارویی، مناسبتر باشد.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
شیما سروری؛ احمد اصغرزاده؛ علی مرجانی؛ ملیحه صمدی کاظمی
چکیده
تنش خشکی یکی از مهمترین فاکتورهای غیر زیستی محدود کننده رشد و نمو و تولید محصول در گیاهان باغی است. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام مختلف انگور، آزمایشی دو ساله طی سالهای 1397 تا 1399، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهمترین فاکتورهای غیر زیستی محدود کننده رشد و نمو و تولید محصول در گیاهان باغی است. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام مختلف انگور، آزمایشی دو ساله طی سالهای 1397 تا 1399، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد اجرا شد. فاکتور اول شامل تیمار آبیاری در دو سطح (ظرفیت مزرعهای و تنش خشکی 15 روزه) و فاکتور دوم شامل 18 رقم انگور (’کلاهداری‘،’کج انگور‘،’ فخری ‘،’ سفید بریان ‘،’دیوانه‘، ’صاحبی‘، ’لعل‘،’سیاه شیره‘،’شیرگی‘،’گرمه‘،’خلیلی‘،’کجانگور سنجری‘،’کشمشی‘،’قرهقات‘،’مسکه‘،’عسگری‘’ فلیم سیدلس ‘و ’بیدانه سفید‘) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث افزایش معنی دار مقدار نشت الکترولیت (29/62)، فعالیت آنزیمهای پراکسیداز (056/0کاتال در میلیلیتر) و کاتالاز (92/0کاتال در میلیلیتر) و کاهش غلظت محتوای نسبی آب برگ (95/61 درصد)، میزان نسبی کلروفیل (85/16)، کلروفیل a (45/3 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ)، کلروفیل b (12/1 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) و کارتنوئید (84/2 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) گردید. ارقام مورد مطالعه بر اساس صفات مورد بررسی به سه گروه متحمل (بیدانه سفید، گرمه، مسکه، فلیم سیدلس، فخری، خلیلی و دیوانه)، نیمه مقاوم (کلاهداری، سفید بریان، صاحبی، لعل، شیرگی، کج انگور سنجری و عسگری) و حساس به خشکی (سیاه، قره قات، کج انگور و کشمشی) تقسیمبندی شدند. رقم بیدانه سفید در بین ارقام مورد مطالعه، با داشتن بالاترین میزان محتوای نسبی آب برگ (81/77 درصد)، میزان نسبی کلروفیل (62/28)، کارتنوئید (81/4 میلیگرم برگرم وزن تر برگ) و کمترین میزان نشت الکترولیت (5/31)، و رقم گرمه با بالاترین میزان کلروفیل a (64/6 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ)، کلروفیل b (12/2 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) و آنزیمهای پراکسیداز (0618/0 کاتال در میلیلیتر) و کاتالاز ( 959/0کاتال در میلیلیتر) جزء متحملترین ارقام بودند. با توجه به نتایج این مطالعه بهنظر میرسد که رقم بیدانه سفید مقاومت بیشتری نسبت به تنش خشکی دارد.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
محمد حسین امینی فرد؛ محبوبه عسگریان؛ مهدی جهانی؛ مهدی خیاط
چکیده
ورمی کمپوست یکی از روشهای مناسب تبدیل مواد زاید آلی به کودهای آلی می باشد و استفاده از آن باعث بهبود شرایط فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک میشود. همچنین مس یک عنصر ریزمغذی گیاه است، به گونه‌ای که کمبود آن، متابولیسم گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد. به منظور بررسی تأثیر ورمیکمپوست و سولفات مس بر صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی ریحان، ...
بیشتر
ورمی کمپوست یکی از روشهای مناسب تبدیل مواد زاید آلی به کودهای آلی می باشد و استفاده از آن باعث بهبود شرایط فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک میشود. همچنین مس یک عنصر ریزمغذی گیاه است، به گونه‌ای که کمبود آن، متابولیسم گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد. به منظور بررسی تأثیر ورمیکمپوست و سولفات مس بر صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی ریحان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. فاکتورها شامل ورمیکمپوست در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) و سولفات مس در سه سطح (صفر، 3 و 6 در هزار) با سه تکرار بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که ورمیکمپوست اثر معنیداری بر میزان کلروفیل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، آنتوسیانین، فلاونوئید، قند و عملکرد بیولوژیک ریحان داشت، بهطوریکه بیشترین میزان فلاونوئید (26/3 میلیگرم بر گرم) با کاربرد 10 تن در هکتار ورمیکمپوست و کمترین میزان آن (65/2 میلیگرم بر گرم) از شاهد بدست آمد. تیمار 10 تن در هکتار ورمیکمپوست، 05/37 درصد نسبت به شاهد، قند گیاه را افزایش داد. سولفات مس نیز بر میزان کلروفیل a و کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فنول، محتوی آنتوسیانین، قند و عملکرد بیولوژیک تأثیرگذار بود، بهطوریکه بیشترین میزان فعالیت فنول و قند (بهترتیب 29/15 و 99/12 میلیگرم بر گرم) از تیمار 3 در هزار سولفات مس و کمترین میزان آنها (بهترتیب 98/10 و 19/9 میلیگرم بر گرم) از شاهد بدست آمد. نتایج اثرات متقابل نیز نشان داد، بیشترین میزان کلروفیل a (62/1 میلیگرم برگرم)، کلروفیل b (57/2 میلیگرم بر گرم)، کلروفیل کل (19/4 میلیگرم بر گرم)، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (57/92 درصد) و آنتوسیانین (03/3 میلیگرم بر گرم) با کاربرد 10 تن در هکتار ورمیکمپوست و سولفات مس 3 در هزار بدست آمد. علاوه بر این بیشترین افزایش در عملکرد بیولوژیک (3/20968 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد تیمار پنج تن در هکتار ورمیکمپوست همراه با سولفات مس شش در هزار و کمترین آن (7/16596 کیلوگرم در هکتار) مربوط به شاهد بود. با توجه به نتایج این آزمایش، میتوان تیمار10 تن در هکتار ورمیکمپوست و سولفات مس 3 در هزار را بعنوان تیمار برتر برای بهبود برخی صفات بیوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گیاه ریحان توصیه نمود.
مقالات پژوهشی
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
لیلا بقازاده دریایی؛ داود صمصام پور؛ عبدالنبی باقری؛ جلوه سهرابی پور
چکیده
اندوفیتها میکروارگانیسمهای مفیدی هستند که نقش مهمی در محافظت از گیاهان در برابر عوامل بیماریزا و تنشهای غیرزیستی ایفا میکنند. این مطالعه با هدف استفاده از اندوفیت قارچی Aspergillus niger همزیست با جلبک سبز Cladophoropsis membranacea برای ارتقا صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و رنگدانههای فتوسنتزی دانهالهای مکزیکن لایم ...
بیشتر
اندوفیتها میکروارگانیسمهای مفیدی هستند که نقش مهمی در محافظت از گیاهان در برابر عوامل بیماریزا و تنشهای غیرزیستی ایفا میکنند. این مطالعه با هدف استفاده از اندوفیت قارچی Aspergillus niger همزیست با جلبک سبز Cladophoropsis membranacea برای ارتقا صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و رنگدانههای فتوسنتزی دانهالهای مکزیکن لایم صورت گرفته است. از مناطق ساحلی شهرستان بوشهر، نمونه جلبک جمعآوری شد. اندوفیت قارچی بر اساس مورفولوژیک و مولکولی بر پایه تکثیر نواحی ITS1 و ITS4 با استفاده از تکنیک PCR مورد شناسایی قرار گرفت. بذور استریل شده مکزیکن لایم در سینیهای کشت حاوی پیتماس اتوکلاو شده کشت و در مرحله چهار برگی به گلدانهای جدید منتقل شدند. هشت ماه بعد، تلقیح انجام و پس از سه ماه صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و میزان رنگدانههای فتوسنتزی مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان دادند، اکثر صفات مورد بررسی، اختلاف معنیداری نسبت به نمونههای شاهد داشتند. از جمله صفات مورفولوژیک اندازهگیری شده میتوان به افزایش تعداد برگ (42/144 درصد)، وزن تر ریشه (13/144 درصد)، وزن تر ساقه (85/94 درصد) و عرض ریشه (55/105 درصد) نسبت به گیاه شاهد اشاره کرد که اکثراً در سطح 1 درصد معنیدار بودند. اندوفیت قارچی توانسته بود سطح رنگدانههای فتوسنتزی از جمله کلروفیل آ (98/10 درصد) و کاروتنوییدها (62/40 درصد) را بهطور معنیداری نسبت به شاهد افزایش دهد. در بررسی ظرفیت آنتی اکسیدانی دانهالها، آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون ردوکتاز و اسکوربیک پراکسیداز اندازهگیری شدند. اندوفیت توانسته بود باعث روند افزایشی آنزیمهای آنتی اکسیدانت در دانهالهای مکزیکن لایم پس از تلقیح شود. همچنین، اندوفیت قارچی توانسته بود باعث افزایش معنیدار عدد اسپد و کاهش معنیدار مالون دی آلدئید در دانهالهای تلقیح شده نسبت به شاهد شود. بهطورکلی، اندوفیتهای قارچی همزیست با ماکروجلبکها میتوانند بهعنوان گزینه مناسبی برای افزایش تحمل گیاهان نسبت به تنشهای زیستی و غیر زیستی از جمله شوری مورد توجه واقع شوند.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
ساسان گل چشمه؛ غفار کیانی؛ سیدکمال کاظمی تبار؛ سعید نواب پور
چکیده
گوجه‌فرنگی محصولی با طیف وسیعی از ژنوتیپ‌ها با عملکردهای متفاوت است و گزینش بر اساس صفت عملکرد و اجزای آن میتواند به برنامه‌های اصلاحی این گیاه سرعت ببخشد. در پژوهش حاضر بهمنظور ارزیابی عملکرد و اجزای آن روی 25 لاین گوجه‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. صفات شامل تعداد روز تا گلدهی، تعداد ...
بیشتر
گوجه‌فرنگی محصولی با طیف وسیعی از ژنوتیپ‌ها با عملکردهای متفاوت است و گزینش بر اساس صفت عملکرد و اجزای آن میتواند به برنامه‌های اصلاحی این گیاه سرعت ببخشد. در پژوهش حاضر بهمنظور ارزیابی عملکرد و اجزای آن روی 25 لاین گوجه‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. صفات شامل تعداد روز تا گلدهی، تعداد روز از جوانه‌زنی تا اولین رنگ‌گیری میوه (زودرسی)، ارتفاع بوته (سانتیمتر)، تعداد میوه در بوته، وزن میوه در بوته (گرم)، عملکرد میوه در بوته (گرم)، طول و عرض میوه (سانتیمتر) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد در میان تمامی لاین‌ها تفاوت معنیداری از نظر صفات مورد بررسی وجود دارد. همچنین تجزیه به مولفه‌های اصلی نیز بر اساس صفات مورفولوژیک نشان داد که دو مولفه اصلی اول، در مجموع 75 درصد از تنوع فنوتیپی کل در بین داده‌ها را توجیه کردند و صفات تعداد روز از جوانه‌زنی تا اولین رنگ‌گیری میوه (606/0-)، تعداد روز تاگلدهی (516/0-)، وزن میوه در بوته (492/0)، عرض میوه (480/0)، طول میوه (472/0)، ارتفاع بوته (445/0-)، عملکرد میوه در بوته (395/0) و تعداد میوه در بوته (367/0-) بیشترین سهم را در تغییرات عملکرد داشتند. همچنین تجزیه خوشه‌ای به‌روش UPGMA نیز لاین‌های مورد مطالعه را در نه گروه قرار داد و لاین‌های گروه IX از نظر صفات عملکرد و اجزای آن، لاین‌های گروه VIII از نظر زودرسی و گلدهی و لاین‌های گروه IV از نظر تعداد میوه در بوته در وضعیت مطلوبی قرار داشتند و لاین‌های موجود در گروه‌های I و V نیز برای تمامی صفات در وضعیت متوسطی بودند.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
منیره نعمتی نژاد؛ عبدالشکور رئیسی؛ محمد رضا اصغری پور؛ فاطمه نصرتی
چکیده
عوامل محیطی از مهمترین فاکتورهای مؤثر بر صفات کمی و کیفی گیاهان دارویی است. این پژوهش در سال 1397 با هدف بررسی برخی ویژگیهای ادافیکی، مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه گلدر در رویشگاههای طبیعی بلوچستان در قالب طرح آشیانهای به صورت کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. صفاتی نظیر اجزاء اسانس برگ و گل جمعیت کوه بیرک مهرستان نیز ...
بیشتر
عوامل محیطی از مهمترین فاکتورهای مؤثر بر صفات کمی و کیفی گیاهان دارویی است. این پژوهش در سال 1397 با هدف بررسی برخی ویژگیهای ادافیکی، مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه گلدر در رویشگاههای طبیعی بلوچستان در قالب طرح آشیانهای به صورت کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. صفاتی نظیر اجزاء اسانس برگ و گل جمعیت کوه بیرک مهرستان نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. مناطق مورد بررسی عبارت بودند از، 1- سراوان (روستاهای کوه سونط و ناهوک)، 2- خاش (روستاهای کوه پنج انگشت و پشت کوه)، 3- سرباز (روستاهای پادیک و مرکز سرباز کلات) و 4- مهرستان (روستاهای زرد و کوه بیرک) بودند. نتایج نشان داد که کمترین (80/7) و بیشترین (50/8) سطح pH به ترتیب در زرد و کوهبیرک از شهرستان مهرستان، حداقل (29/1) و حداکثر (38/4) میزان EC به ترتیب در پنج انگشت و ناهوک، کمترین (53/43 دسیزیمنس بر متر) و بیشترین (73/50 دسیزیمنس بر متر) سطح Na به ترتیب در کوه بیرک و ناهوک، بیشترین میزان N و P در پشتکوه خاش، بیشترین مقدار K کل، K قابل جذب و بیشترین درصد سیلت در منطقه کوه سونط سراوان اندازهگیری شد. حداکثر فاصله میانگره، طول دمبرگ، طول و عرض برگ و تعداد شاخههای اصلی و شاخههای فرعی در منطقه کوهبیرک شهرستان مهرستان و بیشترین ارتفاع گیاه در منطقه ناهوک سراوان وجود داشت. حداکثر میزان فلاونوئیدهای برگ و فلاونوئید ریشه (به ترتیب 83/1 و 11/0 میلیگرم کوئرستین بر گرم وزن نمونه) و فنل ساقه (86/1 میلیگرم گالیک اسید بر گرم وزن نمونه) در منطقه پنج انگشت شهرستان خاش، بیشترین میزان فلاونوئید ساقه و ریشه (به ترتیب 45/0 و 11/0 کوئرستین بر گرم وزن نمونه) در منطقه زرد شهرستان مهرستان، بیشترین فنل برگ (38/2 میلیگرم گالیک اسید بر گرم وزن نمونه) و کربوهیدرات ریشه (73/1 میلیگرم بر گرم) در منطقه پشت کوه خاش و حداکثر میزان کربوهیدرات برگ (99/1 میلیگرم بر گرم) در منطقه کوهسونط سراوان بدست آمد. آنالیز ترکیبات شیمیایی اسانس تعداد 12 ترکیب در برگ و ۳۱ ترکیب در گل را نشان داد. بیشترین اجزاء اسانس در برگ و گل به ترتیب Thymol با سهم 12 درصدی و Benzene, 1-(1,5-dimethyl-4-hexenyl)-4-methyl- (CAS)) با سهم 13 درصدی بودند. به طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد در بین جمعیتهای مورد مطالعه از نظر تمام ویژگیهای مورد بررسی تنوع قابل ملاحظهای وجود داشت که نشان میدهد عوامل محیطی همانند عوامل ژنتیکی در ایجاد تنوع در خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی این گیاه موثر هستند.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
حاجعلی محبی؛ علی عبادی؛ مهدی طاهری؛ محبوبه ضرابی؛ محمدرضا بی همتا
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثرات تغذیهای کودهای ریزمغذی بهصورت منفرد و در ترکیب باهم بر روی رشد و عملکرد گیاه انگور، در استان زنجان، شهرستانهای ابهر و خرمدره در سه باغ (مکان) تحت کشت انگور رقم ’بیدانه سفید‘، طی دو سال متوالی (96-1394) تحقیقی انجام پذیرفت. تیمارها شامل دو سطح از کودهای کلات روی ( 1/0 و 3/0 درصد) آهن (1/0 و 2/0 درصد) و منگنز (1/0 ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثرات تغذیهای کودهای ریزمغذی بهصورت منفرد و در ترکیب باهم بر روی رشد و عملکرد گیاه انگور، در استان زنجان، شهرستانهای ابهر و خرمدره در سه باغ (مکان) تحت کشت انگور رقم ’بیدانه سفید‘، طی دو سال متوالی (96-1394) تحقیقی انجام پذیرفت. تیمارها شامل دو سطح از کودهای کلات روی ( 1/0 و 3/0 درصد) آهن (1/0 و 2/0 درصد) و منگنز (1/0 و 2/0 درصد) و سطوح شاهد بود. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایهی طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا و در دو سال متوالی تکرار شد. بررسی صفات مورفو-فیزیولوژیک نشان داد که مصرف این کودها بهصورت انفرادی و یا ترکیبی، دارای اثرات مثبت معنیداری (افزایش 4/4- 132 درصد) برروی تمامی صفات اندازهگیری شده (18 صفت) در مراحل مختلف رشد و نمو بود. اثر ساده مکان برای صفاتی مانند عملکرد هر بوته و شاخص تولید محصول در هکتار معنیدار و در سایر صفات غیر معنیدار بود. در مواردی این عامل معنیدار باشد. نشان دهندهی اثر مستقیم این عامل بر روی آن صفات است. اثر ساده عامل سال برای همه صفات بجز درصد قند آب میوه و اثرات متقابل چند جانبهی آن با سطوح تیماری در اکثریت صفات، معنیدار نبود؛ که نشان دهندهی احتمال عدم تأثیرگذاری سال روی بیشتر صفات در نمونههای تحت تیمار میباشد. در مجموع در میان ترکیبات تیماری، کمترین افزایش نسبت به شاهد (4/4 درصد) در سطح تیماری کود منگنز 1/0 درصد و در بین صفات اندازهگیری شده در صفت اسیدیته آب میوه (24/20 درصد) و بیشترین افزایش نسبت به شاهد (132 درصد) در ترکیب تیماری روی 3/0+ آهن 2/0+ منگنز 2/0 درصد و نیز صفات تعداد گل آذین و تعداد خوشه در هر شاخه (28/126 درصد) و پس از آنها تعداد خوشه در هر بوته (19/104 درصد) مشاهده گردید. از اینرو این صفات نسبت به سایر صفات اندازهگیری شده پاسخ بهتری نشان دادند بهعنوان صفات شاخص و ترکیب تیماری روی 3/0 + آهن 2/0 + منگنز 2/0 درصد که نسبت به سایر ترکیبات بهویژه شاهد برتری داشت، بهعنوان ترکیب کودی پیشنهادی پیشنهاد میشوند.
مقالات پژوهشی
فیزیولوژی پس از برداشت
سعید شیوخی
چکیده
مدیریت ناکارآمد مزارع توتفرنگی، یکی از عوامل مهم در کاهش قابل توجه عملکرد و کیفیت میوه توت فرنگی (Fragaria × ananassa, Duch.) بهحساب میآید. در این پژوهش، به منظور بررسی تاثیر خاکپوشهای پلیاتیلنی رنگی بر خصوصیات کیفی، میزان عملکرد، پارامترهای فلورسانس و کلروفیل برگ گیاه توتفرنگی رقم ’کاماروسا‘، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
مدیریت ناکارآمد مزارع توتفرنگی، یکی از عوامل مهم در کاهش قابل توجه عملکرد و کیفیت میوه توت فرنگی (Fragaria × ananassa, Duch.) بهحساب میآید. در این پژوهش، به منظور بررسی تاثیر خاکپوشهای پلیاتیلنی رنگی بر خصوصیات کیفی، میزان عملکرد، پارامترهای فلورسانس و کلروفیل برگ گیاه توتفرنگی رقم ’کاماروسا‘، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار آزمایشی شامل؛ خاکپوش پلیاتیلنی رنگی (سیاه، قرمز، سفید) و شاهد (بدون خاکپوش) در سه تکرار در طی سالهای زراعی 96-1395 و 97-1396انجام شد. بر پایه یافتهها، تاثیر رنگ خاکپوشهای پلیاتیلنی بر میزان عملکرد میوه دارای تفاوت معنیدار بود (p ≤ 0.01). بهطوریکه عملکرد کل میوه در زمانهای برداشت اول و دوم بهترتیب (175 و 185روز پس از کاشت) بهگونهای بود که بیشترین عملکرد میوه توتفرنگی در کاربرد خاکپوش قرمز و کمترین آن در گیاهان بدون خاکپوش ( شاهد) مشاهده گردید. در حالیکه در زمان برداشت سوم (200 روز پس از کاشت)، این خاکپوشهای سیاه و سفید بودند که بیشترین مقدار عملکرد را بهخود اخنتصاص دادند. بیشترین میزان مواد جامد محلول (TSS) میوه، مربوط به تیمارهای دارای خاکپوش در مقایسه با شاهد بود، اما تفاوت چندانی میان خاکپوشهای پلیاتیلنی رنگی مشاهده نشد. همچنین نتایج گویای آن بود که، تاثیر خاکپوشهای پلیاتیلنی رنگی بر پارامترهای فلورسانس و شدت سبزینگی برگ معنیدار بود (p ≤ 0.05). نتایج حاکی از آن بود که رنگ خاکپوشهای پلیاتیلنی تاثیر چشمگیری بر میزان فلورسانس اولیه، نسبت فلورسانس اولیه به فلورسانس متغیر (Fv/Fo) و شدت سبزینگی برگ داشت. بهطوریکه در هر دو سال زراعی، بیشترین میزان نسبت Fv/Fo ، Fo و شدت سبزینگی مربوط به خاکپوشهای پلیاتیلنی رنگی بود و کمترین میزان آن در تیمار شاهد مشاهده شد. این در حالی بود که رنگ خاکپوشها تاثیر چندانی بر میزان نسبت Fv/Fm نداشت. در واقع میتوان اینگونه اظهار داشت که، پاسخ گیاه نسبت به رنگ خاکپوشهای پلیاتیلنی در مقایسه با تیمار شاهد، سبب بهبود عملکرد میوه و افزایش بهرهوری سیستم فتوسنتزی گیاه توتفرنگی میشود.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
پریسا صادقی؛ حمید حسن پور
چکیده
کمبود آب یکی از منابع مهم تنشهای غیرزنده است، بهطوریکه باعث کاهش رشد، نمو و عملکرد در طول مراحل رویشی و زایشی میگردد. پژوهشها نشان داده است که استفاده از نانو کودها میتواند ضمن کاهش میزان مصرف کود به دلیل جذب بالاتر آن به علت سطح ویژه زیاد، در جهت بدست آوردن عملکرد بالا مفید واقع شوند. در این پژوهش، بهمنظور بررسی ...
بیشتر
کمبود آب یکی از منابع مهم تنشهای غیرزنده است، بهطوریکه باعث کاهش رشد، نمو و عملکرد در طول مراحل رویشی و زایشی میگردد. پژوهشها نشان داده است که استفاده از نانو کودها میتواند ضمن کاهش میزان مصرف کود به دلیل جذب بالاتر آن به علت سطح ویژه زیاد، در جهت بدست آوردن عملکرد بالا مفید واقع شوند. در این پژوهش، بهمنظور بررسی تأثیر نانو ذرات کلات روی بر برخی از ویژگیهای کمی و کیفی توتفرنگی رقم ’سابرینا‘ در شرایط کممحلولدهی (مقادیر متفاوت محلول غذایی: 90، 110 و 130 میلیلیتر)، بوتههای توتفرنگی با نانو ذرات کلات روی (صفر، 1 و 5/1 گرم در لیتر) محلولپاشی شدند. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید. در پایان دوره آزمایش صفاتی از قبیل کلروفیل a وb برگ، pH، اسیدیته کل3، مواد جامد محلول4، کاروتنوئید کل، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، وزن، طول و عرض میوه و عملکرد بوته مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بر همکنش تیمارهای کممحلولدهی و تیمار استفاده از نانو ذرات کلات روی بر وزن میوه، وزن خشک اندام هوایی و عملکرد معنیدار بود، به طوری‌که بیشترین میزان، در تیمار 130 میلیلیتر محلول غذایی و در غلظت 5/1 گرم در لیتر نانو ذرات کلات روی مشاهده گردید. همچنین، در صفات طول و عرض میوه، pH، اسیدیته کل، مواد جامد محلول، کلروفیل a و b و کاروتنوئید کل اثرات اصلی تیمار محلولدهی و تیمار نانو ذرات کلات روی در سطح احتمال 1 درصد معنیدار بودند. بهطوریکه در تیمار نانو ذرات کلات روی، بیشترین میزان این صفات در غلظت 5/1 گرم در لیتر نانو ذرات و در تیمار کممحلولدهی نیز بیشترین میزان، در تیمار شاهد (محلولدهی کامل) مشاهده شد. بهطور کلی نتایج حاصل از این پژوهش، نشان داد که غلظت 5/1 گرم بر لیتر نانو ذرات کلات روی، بیشترین تأثیر را در افزایش عملکرد توتفرنگی رقم ’سابرینا‘ تحت شرایط کممحلولدهی داشت.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
مجید امیری رودان؛ محمدرضا حسندخت؛ داود صادق زاده اهری؛ امیر موسوی
چکیده
استفاده از خاکپوشهای طبیعی و مصنوعی جهت کاهش تبخیر از سطح خاک و حفظ رطوبت یکی از بهترین اقدامات در جهت استفاده بهینه از منابع محدود آب و افزایش عملکرد گیاهان میباشد .بهمنظور مطالعه کاربرد لایه نفوذناپذیر خاک بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بادمجان (Solanum melongena L.) با استفاده از خاکپوش برگ خرما در شرایط تنش کم‌آبی آزمایشی ...
بیشتر
استفاده از خاکپوشهای طبیعی و مصنوعی جهت کاهش تبخیر از سطح خاک و حفظ رطوبت یکی از بهترین اقدامات در جهت استفاده بهینه از منابع محدود آب و افزایش عملکرد گیاهان میباشد .بهمنظور مطالعه کاربرد لایه نفوذناپذیر خاک بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بادمجان (Solanum melongena L.) با استفاده از خاکپوش برگ خرما در شرایط تنش کم‌آبی آزمایشی در منطقه رودان استان هرمزگان انجام شد. تیمارها شامل تنش کم آبی در سه سطح (40، 70 و 100 درصد نیاز آبی گیاه)، خاکپوش در دو سطح (برگ خرما و عدم خاکپوش) و لایه نفوذناپذیر از جنس پلاستیک در سه عمق (صفر، 100 و 120 سانتیمتر) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد بیشترین تعداد میوه در بوته (13 میوه) متعلق به تیمار بدون خاکپوش و لایه 120 سانتیمتری نفوذناپذیر و نیاز آبی 100 درصد بود. کاربرد خاکپوش برگ خرما و لایه نفوذناپذیر در عمق 120 سانتیمتری و نیاز آبی 70 و 40 درصد موجب افزایش میزان کلروفیل شد. بیشترین میزان کلروفیل کل (88/1 میلیگرم بر گرم وزن تر) متعلق به تیمار نیاز آبی 40 درصد با استفاده از خاکپوش برگ خرما و لایه نفوذناپذیر120 سانتیمتری بود. بیشترین میزان پرولین متعلق به عدم استفاده از خاکپوش خرما، کاربرد لایه نفوذناپذیر در عمق صفر سانتیمتری و نیاز آبی 40 درصد و کمترین آن متعلق به تیمار خاکپوش برگ خرما، کاربرد لایه نفوذناپذیر در عمق 120 سانتیمتری و نیاز آبی 100 درصد بود. بیشترین کارایی مصرف آب در تیمار نیاز آبی 40 درصد، استفاده از خاکپوش برگ خرما و لایه نفوذناپذیر در عمق 120 سانتیمتری بهدست آمد. افزایش 12 درصدی عملکرد میوه در استفاده از خاکپوش برگ خرما و لایه نفوذناپذیر عمق 120 سانتیمتری زمین به دست آمد. به نظر میرسد، لایه نفوذناپذیر و خاکپوش برگ خرما با کاهش اثرات منفی تنش آبی بر گیاه، باعث افزایش عملکرد میوه و کارآیی مصرف آب شد. در نهایت میتوان استفاده از خاکپوش برگ خرما و لایه نفوذناپذیر در عمق 120 سانتیمتری را برای مزارع بادمجان در مقابله با تنش خشکی توصیه کرد.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
جواد آهوی؛ علیرضا آستارایی؛ رضا خراسانی؛ امیر لکزیان
چکیده
استفاده از افزودنی‌های مختلف جهت غنیسازی و بهبود خصوصیات کمپوست تولید شده از جمله روشهای مرسوم میباشد. در این تحقیق هدف بررسی تاثیر دو ترکیب آلی (پودر خون و پودر استخوان) و یک ترکیب معدنی (خاک فسفات) بر خصوصیات کمپوست زباله شهری و همچنین تاثیر این تیمارها بر خصوصیات رشدی و غلظت عناصر غذایی در گیاه اسفناج میباشد. این تحقیق در دو ...
بیشتر
استفاده از افزودنی‌های مختلف جهت غنیسازی و بهبود خصوصیات کمپوست تولید شده از جمله روشهای مرسوم میباشد. در این تحقیق هدف بررسی تاثیر دو ترکیب آلی (پودر خون و پودر استخوان) و یک ترکیب معدنی (خاک فسفات) بر خصوصیات کمپوست زباله شهری و همچنین تاثیر این تیمارها بر خصوصیات رشدی و غلظت عناصر غذایی در گیاه اسفناج میباشد. این تحقیق در دو بخش جداگانه انجام شد. هدف بخش اول بررسی تاثیر افزودنی‌های آلی و معدنی بر خصوصیات کمپوست زباله شهری بود. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار نوع کمپوست شاهد(بدون افزودنی)، همراه با 1 درصد پودر خون، با 1 درصد پودر استخوان و با 5 درصد خاک فسفات بودند. در بخش دوم این تحقیق و در یک آزمایش گلخانهای تاثیر تیمارهای حاصل از کمپوست غنی شده بعلاوه یک تیمار شاهد (بدون کمپوست) بر خصوصیات رشدی و غلظت عناصر غذایی در اندام هوایی گیاه اسفناج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج داده‌های کمپوست غنیسازی شده نشان داد که تیمارهای آزمایشی باعث کاهش هدایت الکتریکی و کربن آلی میگردد که بیشترین کاهش در تیمار خاک فسفات به ترتیب با 5/14 درصد و 9/8 درصد نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد. کمترین نسبت C/N با 26/8 و بیشترین مقادیر نیتروژن با مقدار 5/2 درصد در تیمار پودر خون بدست آمد. تیمار خاک فسفات باعث افزایش مقدار فسفر 215 درصدی در مقایسه با شاهد شد. اضافه کردن پودر خون باعث افزایش مقدار آهن شد بطوری که میزان آن به 6/706 میلیگرم بر کیلوگرم رسید. میزان اسید هیومیک، شاخص هوموسی شدن و درجه پلیمریزاسیون در تیمار خاک فسفات به ترتیب با 72/5 درصد ، 48/28 و 54/56 دارای بیشترین مقادیر در مقایسه با سایر تیمارها بودند. تاثیر تیمارهای کمپوست غنیسازی شده در کشت گلخانه نیز نشان از تاثیر مثبت این تیمارها بر وزن خشک گیاه بود. به طوری که بیشترین افزایش در تیمار پودر خون با مقدار 59 درصد نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد، و بیشترین میزان جذب فسفر در تیمار خاک فسفات با 5/87 درصد رشد نسبت به تیمار شاهد ملاحظه گردید. بیشترین مقادیر جذب آهن و نیتروژن در اندام هوایی به ترتیب در تیمار پودر خون با 1177 میلیگرم در کیلوگرم وزن خشک گیاه و 13/3 درصد بود. در این تحقیق پودر خون به عنوان بهترین تیمار در غنیسازی کمپوست زباله شهری مشخص شد.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
مصطفی علیزاده فلاح؛ مهراب یادگاری؛ غلامحسین داوری نژاد؛ سید حسین نعمتی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی صفات رویشی و باردهی دو رقم گلابی ’درگزی‘ و ’لوئیسبن‘ (’بیروتی‘) بر روی پایههای ‘OH×F69’ و ’پیرودوارف‘ در طی سالهای 1400-1398 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در باغات نمونه آستان قدس رضوی در مشهد انجام گردید. ارتفاع درخت، فاصله میانگره‌ها، میزان ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی صفات رویشی و باردهی دو رقم گلابی ’درگزی‘ و ’لوئیسبن‘ (’بیروتی‘) بر روی پایههای ‘OH×F69’ و ’پیرودوارف‘ در طی سالهای 1400-1398 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در باغات نمونه آستان قدس رضوی در مشهد انجام گردید. ارتفاع درخت، فاصله میانگره‌ها، میزان رشد رویشی شاخههای فصل جاری، قطر تنه، زاویه شاخه‌ها، سطح برگ، تعداد پاجوش، مدت زمان گلدهی، تعداد گلها، درصد تشکیل میوه و عملکرد تولید میوه در نهالهای پیوندی سه ساله ارزیابی شد. بررسی ظاهری درختان در طی سالهای اولیه مورد بررسی نشان دهنده رشد، استقرار و وضعیت ظاهری مطلوب ارقام گلابی پیوند شده روی پایه’ پیرودوارف‘ بود. ارقام و پایههای مورد مطالعه بهطور معنیداری رشد و عملکرد میوه گلابی را در ترکیبهای مختلف پیوندی تحت تأثیر قرار دادند. در هر دو سال مورد مطالعه ارتفاع و رشد رویشی شاخههای فصل جاری هر دو رقم روی پایه ‘OH×F69’ بهطور معنیداری بیشتر از پایه ’پیرودوراف‘ بود، با این وجود در هر دو رقم بیشترین قطر تنه در پایه ’پیرودوارف‘ مشاهده گردید. بررسی زمان آغاز گلدهی و رسیدگی میوهها در ترکیبهای مختلف پیوندی نشان داد که این صفات تنها تحت تأثیر رقم بوده است و در رقم ’درگزی‘ گلدهی و رسیدگی میوهها دیرتر از رقم ’بیروتی‘ صورت گرفت. اگرچه تعداد گل در هر درخت تنها تحت تأثیر رقم مورد مطالعه بود اما اثرات متقابل رقم × پایه بر درصد تشکیل میوه اولیه و نهایی و عملکرد میوه معنیدار بود. درصد تشکیل میوه اولیه و نهایی در رقم ’درگزی‘ بر روی پایه ’پیرودوراف‘ به ترتیب 91/45 و 86/47 درصد بیشتر از پایه ‘OH×F69’ بوده است. در هر دو رقم بیشترین عملکرد میوه (51/3 کیلوگرم در هر درخت) در نهالهای پیوندی روی پایه ’پیرودوارف‘ مشاهده گردید. بر روی این پایه عملکرد میوه در رقم ’درگزی‘ 39/2 برابر بیشتر از رقم ’بیروتی‘ بود. بر اساس نتایج بهدست آمده جهت کنترل رشد رویشی و دستیابی به بیشترین عملکرد میوه در شرایط آب و هوایی منطقه مورد مطالعه، پیوند رقم ’درگزی‘ بر روی پایه ’پیرودوارف‘ پیشنهاد میگردد.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
سعید دقیقی؛ فرهاد آذرمی آتاجان؛ نسیبه چوپانی آقچ
چکیده
استفاده از باکتریهای محرک رشد گیاه (PGPR) از روشهای نوین برای افزایش تحمل گیاه به تنش شوری است. بهمنظور بررسی نقش باکتریهای محرک رشد گیاه بر رشد و برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی پاجوشهای زرشک تحت تنش شوری، مطالعه‌ای بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در نهالستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل باکتریهای ...
بیشتر
استفاده از باکتریهای محرک رشد گیاه (PGPR) از روشهای نوین برای افزایش تحمل گیاه به تنش شوری است. بهمنظور بررسی نقش باکتریهای محرک رشد گیاه بر رشد و برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی پاجوشهای زرشک تحت تنش شوری، مطالعه‌ای بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در نهالستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل باکتریهای محرک رشد گیاه در سه سطح (شاهد (بدون تلقیح) و تلقیح با باکتریهای Pseudomonas sp. P1 و Pseudomonas sp. P2) و شوری آب آبیاری در سه سطح (شاهد، 6 و 12 دسیزیمنس بر متر از منبع کلرید سدیم) بود. نتایج نشان داد که شوری آب آبیاری موجب کاهش وزن خشک برگ، غلظت کلروفیل و کاروتنوئید، مقدار نسبی آب و نسبت پتاسیم به سدیم برگ پاجوشهای زرشک شد. در مقابل با افزایش شوری، مقدار پرولین و قند کل و غلظت عناصر فسفر، سدیم و کلر برگ افزایش یافت. همچنین تلقیح با باکتریها وزن خشک برگ، کلروفیل، کاروتنوئید، غلظت پتاسیم، محتوای نسبی آب و نسبت پتاسیم به سدیم را بویژه در شرایط شور افزایش داد. همچنین در شرایط شور، غلظت سدیم، کلر، فسفر، پرولین و قند کل در برگ پاجوشهای زرشک تلقیح شده با باکتریها کاهش یافت. بیشترین مقدار وزن خشک برگ (70/0 گرم)، کلروفیل کل (92/0 میلیگرم بر گرم وزن تر)، کاروتنوئید (51/0 میلیگرم بر گرم وزن تر)، پتاسیم برگ (48/0 درصد) و قند کل برگ ( 7/43 میلیگرم بر گرم وزن خشک) از کاربرد باکتریهای محرک رشد گیاه در شرایط بدون تنش شوری بدست آمد. همچنین کاربرد باکتریها در شرایط شور منجر به کاهش مقدار فسفر و قند کل در برگ شد. باکتریهای محرک رشد گیاه استفاده شده در این پژوهش با کاهش تجمع سدیم و کلر در برگ، افزایش غلظت کلروفیل و کاروتنوئیدها و افزایش مقدار فسفر و پتاسیم در برگ، موجب بهبود رشد و استقرار پاجوشهای زرشک در شرایط شور شدند.
