تاثیر کودهای ریزمغذی آهن و روی بر عملکرد و اجزای عملکرد آنیسون

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• شیرین ناطقی
• علیرضا پیرزاد
• رضا درویش زاده

دانشگاه ارومیه

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.48438

چکیده

افزایش عناصر در خاک و محلول غذایی احتمالا منجر به افزایش عملکرد و افزایش مقدار عناصر برگ و بهبود کیفیت میوه می گردد. بنابراین، تعیین مقادیر مناسب عناصر غذایی برای افزایش عملکرد کمی و کیفی در گیاهان ضروری می باشد. دراین تحقیق اثر محلول پاشی کودهای آهن و روی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی آنیسون Pimpinella anisum به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر متقابل بین آهن و روی بر تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و دانه، و شاخص برداشت معنی دار شد. مقایسه میانگین ترکیبات تیماری نشان داد که بیشترین وزن هزار دانه (22/2 گرم) از ترکیب تیماری آهن صفر و روی 2 در هزار، و کمترین وزن هزار دانه (92/1 گرم) از کاربرد آهن 2 و روی صفردر هزار حاصل شد. بیشترین تعداد دانه در بوته (762)، عملکرد بیولوژیک (2652 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (1372 کیلوگرم در هکتار) از ترکیب تیماری روی 4 و آهن 6 در هزار، و کمترین تعداد دانه در بوته (272)، عملکرد بیولوژیک (716 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (470 کیلوگرم در هکتار) از تیمار آهن صفر و روی 6 در هزار حاصل شد. بیشترین شاخص برداشت (18/66 درصد) از تیمار بدون آهن و روی، و کمترین شاخص برداشت (67/46 درصد) از کاربرد آهن 4 و روی صفر در هزار به دست آمدند. درصد اسانس در مقادیر متوسط آهن و روی نسبت به شاهد افزایش داشت. ولی تجمع آهن و روی در سطوح بالاتری از محلول پاشی به حداکثر رسید.

کلیدواژه‌ها

• آنیسون
• آهن
• بیوماس
• روی
• درصد اسانس
• عملکرد دانه
• کود
• گیاه دارویی

20.1001.1.20084730.1394.29.1.5.3

عنوان مقاله [English]

Effect of Fe and Zn Micro Nutrients on Yield and Yield Components of Pimpinella anisum L.

نویسندگان [English]

• Shirin Nateghi
• Alireza Pirzad
• Reza Darvishzadeh

Urmia University

چکیده [English]

The higher levels of essential elements in soil may be caused in optimum yields and crop quality. So it seems to be necessary to examine different levels of nutrients like Fe and Zn on plants and their productivity. To evaluate effects of iron and zinc application on yield and yield components of Pimpinella anisum an experiment was conducted at the research farm of Urmia University in 2009. Treatments, iron application (0, 0.2, 0.4 and 0.6%) and zinc (0, 0.2, 0.4 and 0.6%), were arranged as factorial based on randomized complete block design with 3 replications. Results showed the significant effect of interaction between iron and zinc on the number of seed in per plant,1000 seed weight, biomass yield, seed yield and harvest index (HI). The maximum value of the 1000 seed weight (2.22 g) was obtained from 0% of Fe and 0.2% of Zn, whereas the minimum value of the 1000 seed weight (1.92 g) belonged to 2% of iron and 0% of zinc. The highest number of seed per plant (762), maximum value of biomass yield (2652 kg/ha) and highest of seed yield (1372 kg/ha) were obtained from 0.6 and 0.4 percent of Fe and Zn and the lowest number of seed per plant (272), maximum value of biomass yield (716 kg/ha) and highest of seed yield (470 kg/ha) were obtained from 0 and 0.6 percent of Fe and Zn, respectively. The highest HI (66.18) was obtained at control treatment and the lowest one (46.67) at both 0.4 percent of Fe and Zn. The essential oil percent increase in average values of Fe and Zn spraying. But accumulation of Fe and Zn were the maximum in higher levels of spraying.

کلیدواژه‌ها [English]

• Pimpinella anisum
• Iron
• Biomass
• Zinc
• Essential oil percent
• Seed yield
• Manure
• Medicinal plant

مراجع

1- امید بیگی ر. 1379. رهیافت‌های تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد سوم. انتشارات طراحان نشر. تهران.

2- امام ی. و نیک نژاد م. 1373. مقدمه‌ای بر فیزیولوژی و عملکرد گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات دانشگاه شیراز. شیراز.

3- جامی الاحمدی م. 1385. کشاورزی، کود و محیط زیست (ترجمه). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد.

4- جم ا.، ساجد ک.، عبادی ع. و فرجامی نژاد ر. 1389. تأثیر کاربرد روی و آهن بر عملکرد و برخی صفات کمی گندم آبی. یازدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. صفحه 380.

5- حیدری ف. 1385. تاثیر عناصر ریز مغذی و تراکم بوته بر فنولوژی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته زراعت. دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، 92 صفحه.

6- خلیلی محله ج. و رشدی م. 1387. اثر محلول‌پاشی عناصر کم مصرف بر خصوصیات کمی و کیفی ذرت سیلویی 704 در خوی. نهال و بذر 24(2):293-281.

7- درخشانی ز.، حسنی ع. و رسولی صدقیانی ح. 1389. بررسی اثر تغذیه روی بر پارامترهای رشدی گیاه دارویی شاه اسپرم تحت تیمارهای مختلف آبیاری. چهارمین همایش منطقه ای یافته های پژوهشی کشاورزی. دانشگاه کردستان. صفحه 94.

8- رحیمی م.م. و مظاهری د. 1383. تأثیر عناصر ریزمغذی‌های آهن و روی بر روی عملکرد و اجزا عملکرد کشت دوم دو رقم آفتابگردان در منطقه ارسنجان. پژوهش و سازندگی 64:20-16.

9- رضایی نژاد ع. و خادمی ک. 1380. بررسی تاثیر دفعات آبیاری و فاصله ردیف بر عملکرد دانه و اسانس زیره سبز. اولین همایش ملی گیاهان دارویی ایران، صفحه 32.

10- رونقی ع.، چاکر الحسینی م. و کریمیان ن. 1381. تاثیر فسفر و آهن بر رشد و ترکیب شیمیایی ذرت. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی 6(2):65-53.

11- زرگری ع. 1372. گیاهان دارویی. جلد چهارم. چاپ پنجم. انتشارات دانشگاه تهران. تهران.

12- زرین کفش م. 1371. حاصلخیزی خاک و تولید. انتشارات دانشگاه تهران. تهران.

13- سپهر ا. و ملکوتی. م.ج. 1379. ضرورت مصرف کود برای افزایش عملکرد و بهبود کیفیت آفتابگردان. انتشارات نشر آموزش کشاورزی. کرج.

14- سلیمانی ر. 1388. اصلاح تنش کمبود، روی و منگنز در گندم. اولین همایش تنش های محیطی در علوم کشاورزی، دانشگاه بیرجند.

15- سیلسپور م. 1386. بررسی اثرات مصرف عناصر آهن و روی در خصوصیات کمی و کیفی گندم آبی. پژوهش و سازندگی 76:133-123.

16- شیخ بگلو ن.، حسن زاده ع. و باغستانی م. 1388. بررسی تاثیر عنصر روی بر عملکرد کمی و کیفی ذرت دانه ای تحت شرایط تنش آب. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی 2(2):74-59.

17- صالح ج. و ملکوتی م.ج. 1380. نقش مصرف بهینه کود در ارتقا کمی وکیفی نارنگی. نشریه فنی شماره 225 موسسه تحقیقات خاک و آب. انتشارات نشر آموزش کشاورزی. کرج.

18- ضیائیان ع. و ملکوتی م.ج. 1377. بررسی اثرات کودهای محتوی عناصر ریز مغذی و زمان مصرف آن ها در افزایش تولید ذرت. نشریه علمی پژوهشی خاک و آب، جلد 12، شماره 1 (ویژه نامه مصرف بهینه کود). تهران.

19- طباطبائیان ج.، بخشنده م. و قرینه م. 1388. تاثیر سطوح مختلف سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گندم تحت شرایط کم آبیاری. پایان نامه دکتری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی. دانشگاه رامین واحد اردستان.

20- کیخا ژاله م.، گلوی م. و رمرودی م. 1389. اثر محلول پاشی عناصر ریز مغذی بر عملکرد کمی و کیفی اسفرزه. یازدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، صفحه 65.

21- ملکوتی م.ج. و طهرانی م.م. 1378. نقش ریز مغذی ها در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

22- ملکوتی م.ج. و متشرع زاده ب. 1378. نقش روی در افزایش کمی و بهبود کیفی تولیدات کشاورزی. نشر آموزش کشاورزی، کرج.

23- نصیری ی.، زهتاب سلماسی س.، نصراله زاده ص. و قاسمی گلعذانی ک. 1389. تاثیر محلول پاشی آهن و روی بر روی صفات مورفولوژیک و عملکرد گل بابونه آلمانی. یازدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. صفحه 199.

24- Akhtar N., Abdul Matin Sarker M., Akhter H., and Katrun Nada M. 2009. Effect of planting time and micronutrient as zinc chloride on the growth, yield and oil content of Mentha piperita. Journal of the Indian Society of Soil Science, 44(1):125-130.

25- Asad A., and Rafique R. 2000. Effect of zinc, copper, iron and manganese on the yield and yield components of wheat in Tehsil Peshawar. Pakistan Journal of Biological Sciences, 3(10):1615-1620.

26- Bybordi A., and Mamedov G. 2010. Evaluation of application methods efficiency of zinc and iron for canola (Brassica napus L.). Notulae Scientia Biologicae, 2(1):21-30.

27- Figueira G.M. 2002. Mineral nutrition, production and artemisinin content in Artemisia annua L. Acta Horticulturae, 426:573-578.

28- Karla Y.P. 1998. Handbook of Reference Methods for Plant Analysis. CRC Press, New York.

29- Mahler R.L., and Westerman T. 2003. Essential Plant Micro Nutrient. Idaho State University, USA.

30- Mortvedi J. 2003. Efficient Fertilizer use Micronutrient. Florida University Published, USA.

31- Nijjar Gs. 1996. Nutrition of Fruit Trees. Kalyani Published. Lyall Bk Depot, New Delhi.

32- Roze I., Felton W., and Banks L. 2005. Response of four soybean varieties to foliar zinc fertilizer. Australian Journal of Experimental Agriculture and Animal Husbandry, 21(109):236-240.

33- Singh M., and Yedav D.S. 1980. Effect of copper, iron and liming on the growth, concentration and uptake of Cu, Fe, Mn and Zn in Sorghum. Journal of the Indian Society of Soil Science, 28:113-118.

34- Sommer A.L.L. 1995. Further evidence of the essential nature of zinc for the growth higher green plants. Plant Physiology, 3:217-221.

35- Takka P.N., and Nayar V.K. 1990. Response of wheat grain grown on manganese deficient soil on method and rate of manganese sulphate application. Fertilizer News, 36:55-57.

36- Xue H., Gachter R., and Hooda P. 2005. The Transport of Cu and Zn from agriculture soils to surface water. Advances in Environmental Research, 5:69-76.