اثر مدیریت تغذیه‌ای بر عملکرد گل و رشد بنه در گیاه زعفران مزروعی (Crocus sativus L.)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• پرویز رضوانی مقدم ¹
• علی اصغر محمدآبادی ¹
• حمید رضا فلاحی ²
• مهسا اقحوانی شجری ¹

¹ دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشگاه بیرجند

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.42891

چکیده

به منظور مطالعه و شناخت اثرات کودهای مختلف آلی و شیمیایی بر عملکرد کلاله، شاخص‌های رشد بنه و عملکرد علوفة زعفران مزروعی (Crocus sativus L.)، آزمایشی در سال‌های زراعی 1389-1385، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و دوازده تیمار اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش عبارت بودند از: سطوح مختلف کود شیمیایی (250 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل + 50 کیلوگرم اوره در هکتار، 250 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل + 100 کیلوگرم اوره، 250 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل + 300 کیلوگرم اوره در هکتار)، سطوح مختلف کود گاوی (20، 40 و60 تن در هکتار)، کود گوسفندی (20، 30 و40 تن در هکتار) و کود مرغی (5، 10 و 15 تن در هکتار). نتایج این آزمایش نشان داد که بیش‌ترین عملکرد گل تر (315 کیلوگرم در هکتار) و کلاله خشک (8/3 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 250 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل + 300 کیلوگرم اوره در هکتار و بیشترین مقدار عملکرد علوفه (3410 کیلوگرم در هکتار) و نیز تعداد بنه دختری در هر کلون، در تیمار 40 تن کود گوسفندی به‌دست آمد. بیش‌ترین وزن بنه موجود در هر کلون (119 گرم)، متوسط قطر بنه (6/1 سانتی‌متر) و متوسط تعداد جوانه در هر بنه (5/6 جوانه) در تیمار 250 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل + 300 کیلوگرم اوره مشاهده شد. بیش‌ترین وزن متوسط بنه (4/2 گرم) در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار اوره و بیش‌ترین تعداد کل جوانه‌های موجود در هر کلون (410 جوانه)، در تیمار 30 تن کود گوسفندی به دست آمد. با افزایش سطح مصرف کودهای شیمیایی و گوسفندی، اکثر شاخص‌های رشد و عملکرد زعفران بهبود یافت، در صورتی‌که با افزایش سطح مصرف کودهای گاوی و مرغی اکثر این صفات روندی کاهشی نشان داد. به طورکلی بیش‌ترین مقدار اکثر شاخص‌های مورد مطالعه در تیمارهای استفاده از کودهای شیمیایی و گوسفندی و کم‌ترین مقدار آن‌ها در تیمار کاربرد کود مرغی به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

• زعفران
• بنه
• عملکرد گل
• کود آلی
• کود شیمیایی

20.1001.1.20084730.1393.28.3.17.2

عنوان مقاله [English]

Effects of Nutrient Management on Flowe Yield and Corm Characteristics of Saffron (Crocus sativus L.)

نویسندگان [English]

• Parviz Rezvani Moghaddam ¹
• Ali Asghar Mohammad Abadi ¹
• Hamid Reza Falahi ²
• Mahsa Aghhavani Shajari ¹

¹ Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad

² Birjand University

چکیده [English]

In order to understand the effects of different organic and chemical fertilizer on stigma yield, corm characterstics and leaf dry matter yield (as a forage) of saffron (Crocus sativus L.), an experiment was conducted in the Research Station of Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, in 2005-2009; as a Randomized Complete Block Design with 12 treatments and three replications. Experimental treatments included of: different levels of chemical fertilizers (250 kg Triple Superphosphate + 50 kg Urea/ha; 250 kg Triple Superphosphate +100 kg Urea/ha; 250 kg Triple Superphosphate + 300 kg Urea/ha), cow manure (20, 40 and 60 t/ha), sheep manure (20, 30 and 40 t/ha) and hen manure (5, 10 and 15 t/ha). Results showed that the highest fresh flower (315 kg/ha) and dry stigma yield (3.8 kg/ha) were obtained from chemical fertilizer (300-250 kg/ha Urea- Triple Superphosphate) and the highest dry forage yield (3410 kg/ha) and the highest mother and replacement corm per clump were obtained in sheep manure (40 t/ha). However, the highest corm weight per clump (119 g), average corm diameter (1.6 cm) and average number of bud per corm (6.5) were observed in 300 kg/ha Urea, the maximum average weight of corm (2.4 g) and total number of bud per clump (410) were obtained in 100 kg/ha Urea and 30 t/ha sheep manure, respectively. Most of growth indices and yield of saffron were improved by increasing in levels of sheep manure and chemical fertilizer but most of that charachteristics had a decreasing trend by increasing in levels of cow and hen manure. Generally, the highest amounts of most studied indices were obtained in chemical fertilizer and sheep manure and the lowest amounts of those studied indices were observed in hen manure.

کلیدواژه‌ها [English]

• Saffron
• Corm
• Flower yield
• Organic fertilizer
• Chemical fertilizer

مراجع

1- اسماعیلی ا.، شهبازی خ.، شیخ مرادی ف. و نظری ر. 1387. بررسی اثرات مواد آلی بر خصوصیات رشدی گیاه زغفران (Crocus sativus L.). اولین همایش ملی زعفران و زرشک. قاینات، صفحه 22-14.

2- صادقی ب.، رضوی م. و مهاجری م. 1368. اثر کودهای‌ شیمیائی‌ و حیوانی‌ بر تولید برگ‌ و پیاز زعفران‌. سازمان ‌پژوهش‌های‌ علمی‌ و صنعتی‌ ایران‌، مرکز خراسان.‌

3- محمدآبادی ع.ا.، رضوانی مقدم پ. و فلاحی ج. 1390. اثرات الگوی کاشت و زمان اولین آبیاری بر رشد و عملکرد زعفران. بوم شناسی 3(1): 93-84.

4- رضوانی مقدم پ.، محمدآبادی ع.ا. و فلاحی ج. 1389. مطالعه اثر تراکم کاشت و زمان آبیاری بر خصوصیات رشدی بنه و عملکرد گل و علوفه زعفران. پنجمین همایش ملی زعفران، قاینات.

5- کوچکی ع.، رضوانی مقدم پ. و فلاحی ج. 1389. اثرات زمان کاشت و مدیریت آبیاری بر شاخص‌های کمی زعفران. پنجمین همایش ملی زعفران، قاینات.

6- Aytekin A., and Acikgoz A.O. 2008. Hormone and microorganism treatments in the cultivation of saffron (Crocus sativus L.) plants. Molecules, 13: 1135-1146.

7- Behdani M.A., Koocheki A., Rezvani Moghaddam P. and Jami Al-Ahmadi M. 2008. Agroecological zoning and potential yield of saffron in Khorasan-Iran. Journal of Biological Sciences, 8(2): 298-305.

8- Behnia M.R., Estilai A., and Ehdaie B. 1999. Application of fertilizers for increased saffron yield. Journal of Agronomy and Crop Science, 182: 9-15.

9- Cavusoglu A., Erkel, E.I. 2009. Saffron (Crocus sativus L.) growing without removing of mother corms under greenhouse condition. Turkish Journal of Field Crops, 1(2): 170-180.

10- Craher L.L., and Gardner Z. 2006. Trends in medicinal plant production. First International Symposium on Chamomile Research, Development and Production. Presov, Slovakia, pp80.

11- Ghorbani R., and Koocheki A. 2006. Organic saffron in Iran: prospects and challenges. Proceedings of the 2nd International Symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad. Iran, pp. 369-374.

12- Hosseinzadeh H., and Sadeghnia H.R. 2005. Safranal, a constituent of Crocus sativus (saffron), attenuated cerebral ischemia induced oxidative damage in rat hippocampus. Journal of Pharmacy and Pharmaceutical. Science, 8(3): 394-399.

13- Jami-alahmadi M., Behdani M.A., and Akbarpour A. 2009. Analysis of agronomic effective factors on yield of saffron agroecosystems in southern khorasan. 3nd International Symposium on Saffron. Greece, pp, 14.

14- Juan J.A.D., Corcoles, H.L., M-Munoz R. and Picornell M. 2009. Yield and yield components of saffron under different cropping systems. Industrial Crops Prodction, 30: 212–219.

15- Kianmehr H. 1984. Endotrophic michorriza of saffron in Khorasan and possibility of its application. Proceeding of 2nd Seminar on Saffron and Cultivation of Medicinal Plants. Gonabad, Iran.

16- Koocheki A., Nassiri M., and Behdani M.A. 2006. Agronomic attributes of saffron yield at agroecosystems scale in Iran. Proceedings of the 2nd International Symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad. Iran, pp. 33-40.

17- Koocheki A., Jahani M., Tabrizi L., Mohamad abadi A.A., and Mohsen J. 2009. Effects of biofertilizer and inorganic fertilizer on generative growth and yield of saffron under high corm density. 3nd International Symposium on Saffron. Greece, pp, 14.

18- Kumar R., Virendra S., Kiran D., Sharma M., Singh M.K., and Ahuja P.S. 2009. State of art of saffron (Crocus sativus L.) agronomy: A comprehensive review. Food Reviews International, 25:44–85.

19- Lazcano C., Gomez-Brandon M. and Domnguez J. 2008. Comparison of the effectiveness of composting and vermicomposting for the biological stabilization of cattle manure. Chemosphere, 72 (7): 1013–1019.

20- Maggi L., Carmona M., Zalacain A.D., Kanakis C., Anastasaki E.A., Tarantilis P.G., Polissiou M.L., and Alonso G. 2010. Changes in saffron volatile profile according to its storage time. Food Research International, 43: 1329–1334.

21- Mohammad-Abadi A.A., Rezvani-Moghaddam P., and Sabouri A. 2006. Effect of plant distance on flower yield and qualitative and qualitative characteristics of forage production of saffron (Crocus sativus) in Mashhad conditions. Proceeding of 2nd international symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad. Iran, pp.151-153.

22- Negbi M. 1999. Saffron Cultivation: Past, Present and Future Prospects. Harwood Academic Publishers, Amesterdam .pp 1-19.

23- Rana S.S., Chahota R.K., Bhangalia S.K., Dhiman K.C., and Jangpo B., 1999. Effect of FYM doses and fertility level on yield of saffron (Crocus sativus L.) under sangla valley conditions of Himachal Pradesh. Proceedings of Symposium on Saffron. Jammu, India, pp 37.

24- Rezaian S., and Forouhar M. 2004. The effect of nitrogen fertilizers (Urea, sulfur coated urea) with manure on the saffron yield. Acta Horticulture, 650: 201–205.

25- Rezaian S. and Paseban M. 2006. The effects of micronutrients and manure fertilizers on the quantity and quality of Khorasan saffron. Proceedings of the Second International Symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad. Iran.

26- Rezvani-Moghaddam P., Mohammad-Abadi A.A., and Sabouri A. 2006. Effect of different animal manure on flower yield and qualitative and qualitative characteristics of forage production of saffron in Mashhad conditions. Proceeding of Second international symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad. Iran, pp.159-162.

27- Rezvani-Moghaddam P., Huda A.K.S., Parvez Q., and Koocheki A. 2007. Indigenous knowledge in agriculture with particular reference to medicinal crop production in Khorasan, Iran. World Association for Sustainable Development Conference Proceedings 2007. Brisbane, Australia, pp. 105-115.

28- Sadeghi, B., Razavi M., and Mahajeri M. 1992a. The effect of mineral nutrients (N.P.K) on saffron production. Acta Horticulture, 306: 426-430.

29- Sadeghi, B., Razavi M., and Mahajeri M. 1992b. The effect of various amounts of ammonium phosphate and urea on saffron production. Acta Horticulture, 306: 337-339.

30- Singh C., Ram G., Bhan M.K., Pal S., and Kaul B.L. 1997. Response of saffron (Crocus sativus L.) to fertilizer application in Kishtwar. Indian Perfumer, 41: 102–105.

31- Siracusa L., Gresta F., Avola G., Lombardo G.M., and Ruberto G. 2010. Influence of corm provenance and environmental condition on yield and apocarotenoid profiles in saffron (Crocus sativus L.). Journal of Food Composition and Analysis, 23(5): 394-400.

32- Turhan H., Kahriman F., Egesel C.O., and Kemal M. 2007. The effects of different growing media on flowering and corm formation of saffron (Crocus sativus L.). African Journal of Biotechnology, 6(2): 2328-2332.

33- Unal M., and Cavusoglu A., 2005. The effect of various nitrogen fertilizers on saffron (Crocus sativus L.) yield. Akdeniz Universitesi Ziraat Fakultesi Dergisi, 18: 257–260.

34- Yatoo A.R., Hasan B., Shah M.H., and Bali A.S. 1999. In Growth and productive performance of saffron (Crocus sativus L.) as influenced by corm size, FYM and fertility levels. Proceedings of National symposium on Saffron, Regional Research Laboratory. Jammu, India, pp 35.

35- Zhou D.M., Hao X.Z., Wang Y.J., Dong Y.H., and Cang L. 2005. Copper and Zn uptake by radish and pakchoi as affected by application of livestock and poultry manures. Chemosphere, 59: 167–175.