محتوای نسبی آب و تبادلات گازی سه ژنوتیپ وحشی گلابی در شرایط تنش آبی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• تیمور جوادی
• بهمن بهرام‌نژاد

کردستان

10.22067/jhorts4.v1389i2.8001

چکیده

چکیده
سه ژنوتیپ گلابی (نازکه، لاسوره و کویله) کشت شده در گلدان های دو لیتری تحت چهار رژیم آبیاری به منظور بررسی محتوای نسبی آب برگ (RWC)، فتوسنتز تبادلات گازی و وزن خشک گیاه تحت تنش آبی قرار گرفتند. تیمار شاهد هر روز آبیاری شد. در تیمارهای تنشی زمانیکه پتانسیل آب خاک به 4/0-، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال رسید، آبیاری شدند. همه صفات در طول تنش آبی و دو روز بعد از آبیاری مجدد اندازه گیری شدند. RWC (95/93 درصد)، فتوسنتز برگی(86/10 میکرومول بر متر مربع درثانیه)، هدایت روزنه ای(22/0 مول بر متر مربع در ثانیه) و تعرق 43/11 مول بر متر مربع) در تیمار شاهد در بالاترین حد بود. اما گاز کزبنیک زیر روزنه ای در تیمارهای تنشی 8/0- و 2/1- مگاپاسکال افزایش یافت و به ترتیب به 7/265 و 2/265 مول بر مول رسید. ژنوتیپ کویله بالاترین مقدار RWC (66/80 درصد) را نسبت به دیگر ژنوتیپ ها در شرایط تنش آبی داشت. RWC یک رابطه نزدیک با فتوسنتز (89/0 (R2=داشت. کاهش RWC سبب کاهش سرعت فتوسنتز شد. فتوسنتز برگ در همه ژنوتیپ ها در تیمارهای تنشی کاهش یافت و در تیمار شاهد، 4/0-، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال مقادیر آن به ترتیب 86/10، 72/6، 55/0 و 14/0 میکرومول بر متر مربع در ثانیه بود. فتوسنتز و گاز کربنیک زیر روزنه ای به طور منفی با هم ارتباط داشتند (95/0 (R2= سرعت فتوسنتز با کاهش هدایت روزنه ای کاهش یافت و رابطه نزدیک بین آنها (93/0 (R2= بیان می دارد که محدودیت روزنه ای مهمترین عامل کاهش فتوسنتز در شرایط تنش آبی است. همچنین مقدار وزن خشک در شرایط تنش خشکی در ژنوتیپ های مختلف کاهش یافت. اما در ژنوتیپ کویله بین تیمار شاهد، 4/0- و 8/0- مگاپاسکال تفاوت معنی داری مشاهده نشد. مقدار وزن خشک در ژنوتیپ نازکه در شرایط تنش آبی در تیمار 4/0- مگاپاسکال کاهش یافت. تفاوت معنی داری (5/0= α ) بین صفات اندازه گیری شده بعد از آبیاری مجدد بین همه تیمارها وجود نداشت. نتایج این تحقیق نشان داد که ژنوتیپ کویله بعلت داشتن RWC بالا در طول تنش خشکی و عدم کاهش وزن خشک در تیمارهای تنشی 4/0- و 8/0- مگاپاسکال نسبت به شاهد، از بقیه ژنوتیپ ها تحمل بیشتری نسبت به شرایط خشکی دارد.

واژه های کلیدی: گلابی، تنش آبی، فتوسنتز، تبادل گازی

20.1001.1.20084730.1389.24.2.17.2

---

عنوان مقاله [English]

Relative Water Content and Gas Exchange of Three Wild Pear Genotypes under Water Stress Conditions

نویسندگان [English]

• Taimoor Javadi
• B. Bahramnejad

چکیده [English]

Abstract
Three pear genotypes (Nazkeh, Lasoreh and Qevilah), grown in 2l containers, were studied under four irrigation regimes in order to evaluate the leaf relative water content (RWC), photosynthesis, leaf gas exchanges and plant dry weight induced by water stress. Control treatment everyday was irrigation. Irrigation was practiced when soil water potential reached at -0.4, -0.8, and -1.2 MPa for the water stress treatments. All traits measured during water stress and two days after re-watering. The leaf relative water content (93.95%), Leaf photosynthesis rate (10.86 µmolm-2s-1), stomatal conductance (0.22 molm-2s-1) and transpiration (11.43 molm-2s-1) were the highest in control treatment. But sub-stomatal CO2 increased in -0.8 and -1.2 MPa treatments and reached 265.7 and 265.2 molmol-1 respectively. Qevilah genotype had the highest RWC (80.66%) under water stress conditions compared to other two genotypes. RWC had a close relationship with photosynthesis (R2= 0.89). Reduction in RWC caused low photosynthesis rate. Leaf photosynthesis was reduced in all genotypes under stressed treatments and was 10.86, 6.72, 0.55 and 0.14 µmolm-2s-1 in control, -0.4, -0.8 and -1.2 MPa treatments, respectively. Photosynthesis and sub-stomatal CO2 concentration were negatively related (R2=0.95). Photosynthesis rates decreased with decrease in stomatal conductance, and high relationship between them (R2=0.93) implied that stomatal limitation to photosynthesis might have been in operation. Also plant dry weight decreased in all genotypes in drought stress conditions, but, there was no significant differences between control, -0.4 and -0.8 MPa treatments in Qevileh genotype. Plant dry weight decreased in -0.4 MPa water stress treatment in Nazkeh genotype. There were no significant differences between measured traits after re-watering in all treatments. The results showed that Qevileh genotype was more tolerant to drought than other genotypes because of a high RWC and no reduction in plant dry weight in -0.4 and -0.8 MPa than control during water stress.

Keywords: Pear, Water stress, Photosynthesis, Gas exchange