گیاهان دارویی
بهروز رحیم خانی؛ محبوبه ناصری؛ احمد احمدیان؛ مسعود علی پناه
چکیده
به‌منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی بر روی نشاهای گل‌گاوزبان در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور جلبک دریایی و تنش شوری با نمک کلرید سدیم، در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه انجام شد. در این آزمایش تیمارها شامل غلظت 1500 ppm از عصاره جلبک دریایی و سه سطح شوری (EC=1.6, 4, 8) بود. یک هفته بعد از اولین محلول‌پاشی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی بر روی نشاهای گل‌گاوزبان در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور جلبک دریایی و تنش شوری با نمک کلرید سدیم، در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه انجام شد. در این آزمایش تیمارها شامل غلظت 1500 ppm از عصاره جلبک دریایی و سه سطح شوری (EC=1.6, 4, 8) بود. یک هفته بعد از اولین محلول‌پاشی عصاره‌های جلبک دریایی، اعمال تنش شوری آغاز گردید. به‌منظور جلوگیری از ایجاد شوک در گیاهان، تیمار شوری به‌تدریج و در سه مرحله انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثرات ساده تیمارهای شوری و جلبک دریایی و همچنین اثرات متقابل شوری در جلبک دریایی بر وزن تر اندام هوایی، وزن تر ریشه، طول ریشه و وزن خشک کل بوته گل‌گاوزبان معنی‌دار بود. عصاره جلبک دریایی سبب افزایش میزان پرولین و پتاسیم در برگ گیاه گردید و از این طریق سبب کاهش اثرات مخرب تنش شوری برای گیاه گل گاوزبان شد. علاوه بر این محلول پاشی گیاه گل گاوزبان با استفاده از عصاره جلبک دریایی سبب افزایش میزان کلروفیل در گیاه گردید و از این طریق با افزایش میزان فتوسنتز در گیاه به رشد بهتر گیاه در شرایط تنش شوری کمک کرد. استفاده از عصاره جلبک سبب افزایش میزان قند محلول تحت شرایط تنش شوری گردید. به طوری که در غلطت های 6/1، 4 و 8 از تنش شوری میزان قند محلول به ترتیب 80%، 33% و 33% درصد افزایش یافت. استفاده از عصاره جلبک دریایی سبب کاهش 11 و 15 درصدی میزان سدیم در غلظت‌های 4 و 8 شوری شد. همچنین جلبک دریایی جذب پتاسیم را 33 و 24 درصد در غلطت‌ها شوری افزایش داد. باتوجه‌به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان نتیجه گرفت کاربرد جلبک دریایی می‌تواند اثرات منفی تنش شوری را در نشاء گل‌گاوزبان ایرانی کاهش دهد همچنین به دلیل قیمت پایین و دردسترس بودن به عنوان یک کود زیستی مناسب برای حفط رشد گیاه در شرایط تنش شوری استفاده گردد.
سبزیکاری
فرهاد شاکرمی؛ صادق موسوی فرد؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ فرهاد بیرانوند
چکیده
هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر محلول‌پاشی نانوذرات مس بر ویژگی‌های رشد و عملکرد گیاه تره ایرانی (Allium ampeloperasum subsp. Persicum) تحت شرایط تنش شوری بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل محلول‌پاشی نانوذرات مس در سه سطح صفر (شاهد)، 150 و 300 میلیگرم بر لیتر و فاکتور دوم شامل تنش شوری در ...
بیشتر
هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر محلول‌پاشی نانوذرات مس بر ویژگی‌های رشد و عملکرد گیاه تره ایرانی (Allium ampeloperasum subsp. Persicum) تحت شرایط تنش شوری بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل محلول‌پاشی نانوذرات مس در سه سطح صفر (شاهد)، 150 و 300 میلیگرم بر لیتر و فاکتور دوم شامل تنش شوری در چهار سطح صفر (شاهد)، 50، 100 و 150 میلیمولار کلرید سدیم بود که به صورت آبیاری سه روز یک‌بار (در سطح 90 درصد ظرفیت زراعی) انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که افزایش تنش شوری موجب کاهش معنیداری در ارتفاع بوته، قطر ساقه و پیاز، تعداد برگ، حجم ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی، پیاز و ریشه، شاخص مقاومت به تنش، محتوای کلروفیل a، b و کل، کارتنوئید، شاخص ثبات کلروفیل و محتوای نسبی آب شد و از سوی دیگر باعث افزایش قابل توجهی در طول ریشه، درصد ماده خشک، نشت الکترولیت، میزان مالون دی‌آلدئید و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی از جمله پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در گیاه تره ایرانی شد. نتایج نشان داد محلول‌پاشی نانوذرات مس اثرات تنش شوری را با افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی و بهبود تعادل آبی تعدیل کرد. استفاده از هر دو غلظت نانوذرات مس باعث افزایش معنیداری در همهی ویژگی‌های مورد مطالعه نسبت به تیمار شاهد شد. به‌طور کلی نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تنش شوری در همهی سطوح دارای اثرات منفی بر رشد و عملکرد در تره ایرانی می‌باشد در صورتی که کاربرد نانوذرات مس به‌ویژه در غلظت 150 میلیگرم بر لیتر با افزایش شاخص ثبات کلروفیل، بهبود روابط آبی گیاه و همچنین افزایش شاخص مقاومت گیاه به تنش منجر به افزایش قطر پیاز، وزن تر و خشک اندام هوایی و پیاز شد.
میوه کاری
مسعود فتاحی؛ عبدالرحمان محمدخانی
چکیده
باتوجه به مشکلات کم‌آبی در بیشتر مناطق ایران استفاده از اسیدهای آمینه می‌تواند در کاهش اثرات زیانبار تنش خشکی بر محصولات مختلف مانند کاهش رشد و عملکرد موثر باشد. زیرا اسیدهای آمینه مانند پرولین منجر به تنظیم بهتر اسمزی سلول شده و به ادامه فعالیت سلول در شرایط تنش خشکی کمک می‌کند. در این راستا آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با ...
بیشتر
باتوجه به مشکلات کم‌آبی در بیشتر مناطق ایران استفاده از اسیدهای آمینه می‌تواند در کاهش اثرات زیانبار تنش خشکی بر محصولات مختلف مانند کاهش رشد و عملکرد موثر باشد. زیرا اسیدهای آمینه مانند پرولین منجر به تنظیم بهتر اسمزی سلول شده و به ادامه فعالیت سلول در شرایط تنش خشکی کمک می‌کند. در این راستا آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بصورت گلدانی طراحی و اجرا شد. تیمارهای استفاده شده در این آزمایش شامل اعمال تنش خشکی در سه سطح ( 100 درصد (شاهد)، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و محلول‌پاشی برگی پرولین در سه سطح (صفر (شاهد)، 75 و 150 میلیگرم در لیتر آب) بود. نتایج نشان داد، درصد رطوبت ریشه در تیمار 75 و 150 میلیگرم در لیتر آب پرولین نسبت به شاهد بیشتر بود. با افزایش شدت تنش خشکی غلظت کلروفیل a، b، کل و کارتنوئیدها کاهش یافت. هر دو سطح تیمار پرولین باعث افزایش کلروفیل کل نسبت به تیمار عدم محلول‌پاشی پرولین (سطح صفر) گردید. گلایسین‌بتائین برگ، قند محلول برگ و ریشه، نشت الکترولیت‌ها و پرولین برگ و ریشه با شدت تنش خشکی افزایش یافت. محلول‌پاشی پرولین باعث کاهش نشت الکترولیت و افزایش محتوای نسبی آب برگ (LRWC) و پرولین برگ و ریشه گردید. نتایج نشان داد محلول‌پاشی برگی پرولین می‌تواند با افزایش درصد رطوبت برگ و ریشه، RWC، غلظت کلروفیل، غلظت پرولین برگ و ریشه و کاهش نشت الکترولیت‌ها تحمل پایه UCB1 در برابر کمبود آب را بهبود دهد.
میوه کاری
شیما سروری؛ احمد اصغرزاده؛ علی مرجانی؛ ملیحه صمدی کاظمی
چکیده
تنش خشکی یکی از مهمترین فاکتورهای غیر زیستی محدود کننده رشد و نمو و تولید محصول در گیاهان باغی است. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام مختلف انگور، آزمایشی دو ساله طی سالهای 1397 تا 1399، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهمترین فاکتورهای غیر زیستی محدود کننده رشد و نمو و تولید محصول در گیاهان باغی است. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام مختلف انگور، آزمایشی دو ساله طی سالهای 1397 تا 1399، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد اجرا شد. فاکتور اول شامل تیمار آبیاری در دو سطح (ظرفیت مزرعهای و تنش خشکی 15 روزه) و فاکتور دوم شامل 18 رقم انگور (’کلاهداری‘،’کج انگور‘،’ فخری ‘،’ سفید بریان ‘،’دیوانه‘، ’صاحبی‘، ’لعل‘،’سیاه شیره‘،’شیرگی‘،’گرمه‘،’خلیلی‘،’کجانگور سنجری‘،’کشمشی‘،’قرهقات‘،’مسکه‘،’عسگری‘’ فلیم سیدلس ‘و ’بیدانه سفید‘) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث افزایش معنی دار مقدار نشت الکترولیت (29/62)، فعالیت آنزیمهای پراکسیداز (056/0کاتال در میلیلیتر) و کاتالاز (92/0کاتال در میلیلیتر) و کاهش غلظت محتوای نسبی آب برگ (95/61 درصد)، میزان نسبی کلروفیل (85/16)، کلروفیل a (45/3 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ)، کلروفیل b (12/1 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) و کارتنوئید (84/2 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) گردید. ارقام مورد مطالعه بر اساس صفات مورد بررسی به سه گروه متحمل (بیدانه سفید، گرمه، مسکه، فلیم سیدلس، فخری، خلیلی و دیوانه)، نیمه مقاوم (کلاهداری، سفید بریان، صاحبی، لعل، شیرگی، کج انگور سنجری و عسگری) و حساس به خشکی (سیاه، قره قات، کج انگور و کشمشی) تقسیمبندی شدند. رقم بیدانه سفید در بین ارقام مورد مطالعه، با داشتن بالاترین میزان محتوای نسبی آب برگ (81/77 درصد)، میزان نسبی کلروفیل (62/28)، کارتنوئید (81/4 میلیگرم برگرم وزن تر برگ) و کمترین میزان نشت الکترولیت (5/31)، و رقم گرمه با بالاترین میزان کلروفیل a (64/6 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ)، کلروفیل b (12/2 میلیگرم بر گرم وزن تر برگ) و آنزیمهای پراکسیداز (0618/0 کاتال در میلیلیتر) و کاتالاز ( 959/0کاتال در میلیلیتر) جزء متحملترین ارقام بودند. با توجه به نتایج این مطالعه بهنظر میرسد که رقم بیدانه سفید مقاومت بیشتری نسبت به تنش خشکی دارد.
یحیی سلاح ورزی؛ سمیه سرفراز؛ محسن ذبیحی؛ مریم کمالی
چکیده
خشکی به عنوان یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان در فضای سبز شهری شناخته شده است. از طرفی استفاده از تکنیک‌های جدید برای حفظ رطوبت خاک ضروری به نظر میرسد. از جمله این تکنیک‌ها جهت افزایش نگهداری آب در خاک استفاده از مواد جاذب رطوبت طبیعی مثل زئولیت است. بنابراین به منظور بررسی اثر زئولیت و بافت خاک بر صفات کمی و ...
بیشتر
خشکی به عنوان یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان در فضای سبز شهری شناخته شده است. از طرفی استفاده از تکنیک‌های جدید برای حفظ رطوبت خاک ضروری به نظر میرسد. از جمله این تکنیک‌ها جهت افزایش نگهداری آب در خاک استفاده از مواد جاذب رطوبت طبیعی مثل زئولیت است. بنابراین به منظور بررسی اثر زئولیت و بافت خاک بر صفات کمی و کیفی گیاه پوششی برگ نو تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در سال 1397 طراحی و اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل چهار نوع بافت خاک (100 % خاک، 100 % شن، 80 % شن +20 % زئولیت، 80% خاک + 20% زئولیت) و سه سطح آبیاری (25 ،50 و 100 % ظرفیت زراعی) بود. با توجه به نتایج به دست آمده، کاهش سطوح آبیاری منجر به کاهش صفات رویشی از جمله وزن تر و خشک گیاه برگ نو، کاهش محتوای نسبی آب برگ و افزایش نشت یونی شد. در بین چهار بستر کشت استفاده شده در این آزمایش، بیشترین وزن تر ساقه (18 گرم)، وزن تر ریشه (29 گرم)، وزن تر کل (56 گرم) و وزن خشک کل (20 گرم) در تیمار خاک+زئولیت، و بیشترین وزن تر برگ، حجم ریشه و ارتفاع گیاه در دو تیمار خاک و خاک+زئولیت و کمترین حجم ریشه بدون اختلاف معنی دار در دو تیمار شن و شن+زئولیت بود. ضمن اینکه در تیمارهای حاوی زئولیت میزان نشت یونی نسبت به سایر بسترهای کشت کمتر بود. همچنین بیشترین مقدار عدد شاخص سبزینگی برگ (72) و کلروفیل b (5/31 میلیگرم بر گرم وزن تر) در تیمار شن+زئولیت و 25 % ظرفیت زراعی مشاهده شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده به نظر میرسد بستر کشت حاوی خاک و همچنین بستر کشت حاوی خاک و زئولیت در شرایط کم آبیاری، محیط مناسب تری برای رشد گیاه برگ نو بوده و بسترهای سبک شنی منجر به کاهش رشد گیاه در شرایط بدون تنش و همچنین تحت تنش خواهد شد.
حسن فرهادی؛ محمد مهدی شریفانی؛ مهدی علیزاده؛ حسین حکم آبادی؛ ساسان علی نیائی فرد
چکیده
پسته یکی از مهمترین محصولات باغی ایران است که بیشتر در مناطق خشک و نیمه خشک کشت میشود. به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر برخی صفات رویشی و فیزیولوژیک دانهالهای پسته و شناسایی ژنوتیپهای متحمل، آزمایش گلخانهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع ...
بیشتر
پسته یکی از مهمترین محصولات باغی ایران است که بیشتر در مناطق خشک و نیمه خشک کشت میشود. به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر برخی صفات رویشی و فیزیولوژیک دانهالهای پسته و شناسایی ژنوتیپهای متحمل، آزمایش گلخانهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سالهای 98- 1397 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل 10 ژنوتیپ پسته احمد آقایی، اکبری، سرخهحسینی، گرمه، فندقی و (دورگهای بین اینتگریما به عنوان والد پدری و ژنوتیپهای احمد آقایی، اکبری، سرخهحسینی، گرمه و فندقی به عنوان والد مادری) و سه سطح خشکی شامل شاهد (ظرفیت زراعی)، تنش ملایم (65 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (30 درصد ظرفیت زراعی) بودند که 84 روز روی دانهالهای سه ماهه پسته اعمال شدند. نتایج تجزیههای آماری نشان داد که تنش خشکی اثر معنیداری بر تعداد برگ، طول ساقه، طول ریشه، محتوی نسبی آب برگ، نشت الکترولیت، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، پرولین برگ و ریشه داشت. با افزایش سطوح خشکی تمامی صفات به جز طول ریشه، نشت الکترولیت و پرولین در گیاهان مورد مطالعه نسبت به شاهد کاهش یافت. در بین دانهالها، در اکثر صفات به ترتیب ژنوتیپهای پر رشد دورگه سرخهحسینی × اینتگریما، احمد آقایی × اینتگریما و اکبری × اینتگریما کمتر و ژنوتیپهای فندقی و فندقی × اینتگریما بیشتر تحت تأثیر خشکی قرار گرفتند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر به نظر میرسد بتوان از دورگههای پر رشد سرخهحسینی × اینتگریما، احمد آقایی × اینتگریما و اکبری × اینتگریما به عنوان ژنوتیپهای حاوی ژنهای متحمل به خشکی برای اصلاح ارقام در مناطق خشک استفاده کرد.
فهمیه دژآباد؛ مریم حقیقی
چکیده
به منظور مقایسه اثر تنش ناگهانی دمای پایین ریشه و قسمت هوایی بر بازیابی صفات رویشی و فیزیولوژیکی گوجهفرنگی پژوهشی در آزمایشی در شرایط محیطی کنترل شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. این دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار شامل دو تیمار غلظت‌های مختلف عنصر بور (0 ، 5/0، 1 و 5/1 بر حسب پیپیام) ...
بیشتر
به منظور مقایسه اثر تنش ناگهانی دمای پایین ریشه و قسمت هوایی بر بازیابی صفات رویشی و فیزیولوژیکی گوجهفرنگی پژوهشی در آزمایشی در شرایط محیطی کنترل شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. این دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار شامل دو تیمار غلظت‌های مختلف عنصر بور (0 ، 5/0، 1 و 5/1 بر حسب پیپیام) و دو سطح دمایی بخشهای هوایی (10 درجه سانتیگراد دمای تنش سرمایی بخش هوایی و ریشه و 22 درجه سانتیگراد دمای بهینه و شاهد) انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان فتوسنتز، میزان وزن خشک ریشه و بخش هوایی از تیمار مصرف 5/0 پیپیام بور در حین تنش ناگهانی دمای پایین بر روی ریشه بود. بیشترین میزان آنتیاکسیدان، فنول، پرولین ساقه و نشت الکترولیت نیز از تیمار مصرف 5/1 پیپیام بور در حین تنش بر قسمت هوایی بدست آمد. به نظر میرسد تنش ناگهانی دمای پایین ریشه و قسمت هوایی میزان بازیابی صفات رویشی و فیزیولوژیکی گوجهفرنگی را کاهش میدهد اما زمانی که دمای پایین بر قسمت هوایی تحمیل شد گیاه متحمل خسارات بسیار بیشتری شد که این خسارات خود را در دوره بازیابی نشان داد. همچنین مصرف 5/0 پیپیام از عنصر بور در حین تنش سرمایی با ایجاد شرایط بهینه جهت رشد، باعث خنثیسازی نسبی اثرات تنش دمای پایین در ناحیه ریشه شده و گیاه را در وضعیت مطلوبی نگه داشت به نحوی که پس از دوره بازیابی، گیاه توانست خود را به شرایط قبل از تنش سرمایی نزدیک کند.
یحیی سلاح ورزی؛ مریم کمالی؛ جعفر نباتی؛ حمید احمدپور میر
چکیده
برای بررسی اثر تنش یخ زدگی و ارزیابی تحمل به آن با استفاده از انواع مالچهای آلی در گیاه تاج الملوک تحت شرایط کنترل شده، این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل 4 نوع مالچ در ترکیب با خاک ( شاهد (بدون استفاده از مالچ)، 50 درصد خاک+50 ...
بیشتر
برای بررسی اثر تنش یخ زدگی و ارزیابی تحمل به آن با استفاده از انواع مالچهای آلی در گیاه تاج الملوک تحت شرایط کنترل شده، این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل 4 نوع مالچ در ترکیب با خاک ( شاهد (بدون استفاده از مالچ)، 50 درصد خاک+50 درصد کود دامی، 50 درصد خاک+ 50 درصد سوزنی برگ، 50 درصد خاک + 50 درصد سبوس برنج) و 5 سطح دمای یخ زدگی (0، 5-، 10-، 15-، 20- درجه سانتیگراد) بود. جهت ارزیابی تحمل به دماهای یخ زدگی درصد نشت الکترولیت‌ها، تعداد برگ، سطح سبز برگ، وزن خشک بوته و محتوای پرولین برگی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد با کاهش دما از 0 به 20- درجه سانتیگراد قطر ساقه، سطح برگ و تعداد برگ در تیمار مالچ سبوس به ترتیب 6/42، 4/73، 2/21 درصد، در مالچ سوزنی برگ 2/35، 9/64، 6/47 درصد ، در مالچ کودی 1/ 20، 4/46، 8/7 درصد و در شاهد مالچ 8/32، 79، 7/30 درصد کاهش یافت در دمای 5- درجه سانتیگراد مقدار پرولین در برگ 26 درصد و در دمای 20- 50 درصد نسبت به شاهد افزایش داشت. همچنین کمترین مقدار پرولین (73/0 میکرومول بر گرم وزن تر) در گیاهان تحت تیمار با مالچ سبوس بود. به طور کلی، تنش یخبندان باعث کاهش صفات مورفولوژیک اندازه گیری شده در تاج الملوک شد ولی استفاده از مالچهای آلی منجر به بهبود این صفات گردید به طوریکه بهترین نتایج در مالچ کود دامی بدست آمد.
مریم کمالی؛ محمود شور؛ سید حسین نعمتی؛ امیر لکزیان؛ حمیدرضا خزاعی
چکیده
کمبود آب از تنش‌های مهم غیرزیستی است که رشد گیاه را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. به منظور بررسی اثر تنش آبی بر سه رقم گل اطلسی پرکاربرد در فضای سبز شهر مشهد آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 4 سطح آّبیاری (100 درصد (شاهد))، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و 3 رقم اطلسی ...
بیشتر
کمبود آب از تنش‌های مهم غیرزیستی است که رشد گیاه را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. به منظور بررسی اثر تنش آبی بر سه رقم گل اطلسی پرکاربرد در فضای سبز شهر مشهد آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 4 سطح آّبیاری (100 درصد (شاهد))، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و 3 رقم اطلسی (Supercascade، Tango blue و Tango white) بود. نتایج نشان داد برهمکنش اثر رقم و سطوح آبیاری بر وزن خشک، سطح برگ، تعدادگل، قطر گل، طول جام گل، کلروفیل کل، نشت الکترولیت، محتوای رطوبت نسبی و میزان پرولین معنی‌دار بود. بیشترین وزن خشک ساقه (76/1گرم) در شاهد تنش (100 درصد ظرفیت زراعی) و در رقم Tango White بود. ضمن اینکه بیشترین وزن خشک برگ (07/2 گرم) و وزن خشک ریشه (43/0 گرم) در رقم Tango Blue مشاهده شد. با افزایش تنش از 100 درصد به 40 درصد ظرفیت زراعی، سطح برگ در رقم Supercascade از 314 به 49، در رقم Tango Blue از 405 به 44 و در رقم Tango White از 459 به 69 سانتی متر مربع رسید. بعد از اعمال تنش 80 درصد در رقم Supercascade2 درصد، در رقم Tango Blue10 درصد و در رقم Tango White 3 درصد و بعد از اعمال تنش 40 درصد در رقم Supercascade17 درصد، در رقم Tango Blue9 درصد و در رقم Tango White10 درصد نشت الکترولیت نسبت به شاهد افزایش یافت. مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و رقم بر مقدار پرولین نیز نشان داد بیشترین مقدار پرولین در رقم Tango White و در تنش خشکی 40 درصد ظرفیت زراعی و پس از آن در رقم Tango Blue و در تنش 40 درصد تجمع یافته است. به طور کلی دو رقم Tango Blue و Tango White هم در شرایط شاهد آبیاری رشد بهتری داشتند و هم در شرایط کم آبیاری مقاوم تر بودند.
گلنار قاضیان تفریشی؛ حسین آرویی؛ مجید عزیزی؛ حمیدرضا خزاعی؛ سعید رضا وصال
چکیده
خیار یک گیاه فصل گرم و حساس نسبت به سرمازدگی می‌باشد و در صورت مواجهه با سرمای بهاره رشد آن به شدت کاهش یافته یا متوقف می شود. به منظور بررسی تاثیر مواد تنظیم کننده رشد (اسپرمیدین) بر ایجاد مقاومت به سرما در گیاهچه های خیار رقم سوپردامینوس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت تیمار و در سه تکرار انجام شد. تیمارها ...
بیشتر
خیار یک گیاه فصل گرم و حساس نسبت به سرمازدگی می‌باشد و در صورت مواجهه با سرمای بهاره رشد آن به شدت کاهش یافته یا متوقف می شود. به منظور بررسی تاثیر مواد تنظیم کننده رشد (اسپرمیدین) بر ایجاد مقاومت به سرما در گیاهچه های خیار رقم سوپردامینوس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت تیمار و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل: دو سطح دما (6 و 12 درجه سانتی گراد) و چهار سطح اسپرمیدین (0، 25/0، 5/0 و 75/0 میلی گرم در لیتر) بود. وزن خشک ریشه چه، نسبت وزن ریشه به اندام‌های هوایی و درصد کلروفیل برگ تحت اثر تنش سرما و کاربرد اسپرمیدین قرار گرفتند. اثرات متقابل کاربرد اسپرمیدین و تنش سرما بر طول ساقهچه، طول ریشهچه، وزن خشک اندام‌های هوایی و نشت الکترولیت برگ و ریشهمعنی دار بود (p
غلامحسین داوری نژاد؛ سمیه شیربانی؛ مهدی زارعی
چکیده
میزان آب قابل دسترس برای گیاهان از جمله عوامل مهمی است که، رشد رویشی در گیاهان را تحت تاثیر قرار میدهد. هدف از مطالعه این تحقیق بررسی ارقام مختلف انجیر از لحاظ مقاومت به رژیم‌های مختلف کم آبیاری می‌باشد. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل (4×4) در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. ارقام مورد مطالعه شامل: سبز، سیاه، شاه ...
بیشتر
میزان آب قابل دسترس برای گیاهان از جمله عوامل مهمی است که، رشد رویشی در گیاهان را تحت تاثیر قرار میدهد. هدف از مطالعه این تحقیق بررسی ارقام مختلف انجیر از لحاظ مقاومت به رژیم‌های مختلف کم آبیاری می‌باشد. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل (4×4) در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. ارقام مورد مطالعه شامل: سبز، سیاه، شاه انجیر و متی می‌باشد، که با 4 سطح آبیاری شامل تامین آب کافی برای گلدان‌ها (%100 ظرفیت زراعی)، تنش ملایم (%75 ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (%50 ظرفیت زراعی) و تنش شدید (%25 ظرفیت زراعی) تیمار شدند. برخی از خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی شامل: رشد شاخه، تعداد برگ، سطح برگ، طول ریشه، سطح ریشه، وزن تر و خشک اندام‌های هوایی و ریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی، محتوای نسبی آب برگ، نشت الکترولیت، میزان کلروفیل و پرولین برگ اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که، رشد شاخه، سطح برگ، تعداد برگ، وزن تر و خشک اندام‌های هوایی و ریشه، محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل برگ با افزایش شدت تنش کاهش یافته، در حالی که با افزایش شدت تنش طول ریشه، سطح ریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی، نشت الکترولیت و پرولین برگ افزایش می‌یابد. همچنین نتایج نشان داد که، رقم سیاه نسبت به سایر ارقام شرایط کم آبی را بهتر و بیشتر تحمل می‌کند. داده‌ها نشان داد که، رقم مهمترین فاکتور جهت تعیین خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی در انجیر می‌باشد.
رزیتا خادمی آستانه؛ سید جلال طباطبائی؛ صاحبعلی بلندنظر
چکیده
سلنیوم عنصری غیرفلزی است که با تأثیر بر رشد و نمو گیاهان و به خاطر حضور در سیستم های آنتی اکسیدانی یک عنصر اساسی برای سلامتی انسان و حیوان شناخته شده است. به منظور ارزیابی تأثیر غلظت های مختلف سلنیوم بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی کلم تکمه ای (Brassica oleracea var. Gemmifera) آزمایشی با شش سطح سلنیوم (0، 2، 4، 8، 16و 32 میلی گرم در لیتر از منبع سلنات سدیم) ...
بیشتر
سلنیوم عنصری غیرفلزی است که با تأثیر بر رشد و نمو گیاهان و به خاطر حضور در سیستم های آنتی اکسیدانی یک عنصر اساسی برای سلامتی انسان و حیوان شناخته شده است. به منظور ارزیابی تأثیر غلظت های مختلف سلنیوم بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی کلم تکمه ای (Brassica oleracea var. Gemmifera) آزمایشی با شش سطح سلنیوم (0، 2، 4، 8، 16و 32 میلی گرم در لیتر از منبع سلنات سدیم) در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط گلخانه ای انجام شد. نتایج نشان داد که عملکرد گیاه به طور معنی داری (01/0 P≤) تحت تأثیر تیمارهای سلنیومی قرار گرفت، به طوری که با افزایش غلظت سلنیوم در محلول غذایی از 0 تا 8 میلی گرم در لیتر عملکرد و شاخص کلروفیل افزایش، نشت الکترولیت در برگ ها کاهش و سپس با افزایش غلظت سلنیوم عملکرد کاهش و نشت الکترولیت در برگ های جوان افزایش یافت. حداکثر عملکرد با افزایش 40 درصدی نسبت به شاهد در غلظت 8 میلی گرم در لیتر مشاهده شد. با افزایش سطوح سلنیوم در محلول غذائی، غلظت سلنیوم افزایش یافت و به ترتیب برگ های پیر>برگ های جوان> جوانه ها بود. نتایج نشان داد که می توان سلنیوم را حداکثر تا غلظت 8 میلی گرم در لیتر به منظور بهبود رشد گیاه به محلول های غذایی برای پرورش کلم تکمه ای اضافه نمود.
حمیده رستگاری؛ علی تهرانی فر؛ سید حسین نعمتی؛ محمدرضا وظیفه‌شناس
چکیده
به منظور بررسی تأثیر غلظت های مختلف (0، 01/0 و 02/0 درصد) اسید سالیسیلیک بر روی برخی ازخصوصیات کمی و کیفی میوه انار رقم , ملس یزدی، در مرحله رسیدن، 2 و 4 ماه بعد از انبارمانی در انبار 5 درجه سانتی گراد، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. خصوصیات کمی شامل درصد کاهش وزن میوه انار، درصد آریل سالم، درصد ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر غلظت های مختلف (0، 01/0 و 02/0 درصد) اسید سالیسیلیک بر روی برخی ازخصوصیات کمی و کیفی میوه انار رقم , ملس یزدی، در مرحله رسیدن، 2 و 4 ماه بعد از انبارمانی در انبار 5 درجه سانتی گراد، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. خصوصیات کمی شامل درصد کاهش وزن میوه انار، درصد آریل سالم، درصد دانه سفیدی، و خصوصیات کیفی شامل درصد قهوه ای شدن پوست میوه و قسمت های سفید جداکننده دانه ها (غشاء)، نشت الکترولیت ها، pHآب میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون، مواد جامد محلول، فعالیت آنتیاکسیدان، اسید آسکوربیک آب میوه و شاخص طعم میوه بود که اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با گذشت زمان تا دو ماه بعد از انبارداری، کاهش وزن میوه اتفاق افتاد، سپس از روند کاهش وزن میوه، کاسته شد. با کاربرد اسید سالیسیلیک، تعداد آریل سالم کاهش و درصد دانه سفیدی افزایش یافت. کم ترین درصد قهوه ای شدن غشاء مربوط به غلظت 01/0 درصد اسید سالیسیلیک دو ماه پس از انبارمانی (8/14 درصد) و بیش ترین درصد قهوه ای شدن مربوط به میوه های شاهد چهار ماه پس از انبارمانی (6/96 درصد) بود. اسید سالیسیلیک با غلظت 02/0 درصد توانست نشت الکترولیت ها را در زمان برداشت کاهش دهد اما گذشت زمان بر افزایش نشت یون ها مؤثر بود به‌طوری‌که اسید سالیسیلیک 4 ماه بعد از انبارداری میوه نتوانست از افزایش نشت یونی جلوگیری کند. همچنین با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک شاخص طعم کاهش یافت. با گذشت زمان میزان اسیدیته قابل تیتراسیون، مواد جامد محلول، pHآب میوه و درصد قهوه ای شدن پوست میوه به‌طور معنی داری افزایش یافت. درحالی‌که میزان اسید آسکوربیک کاهش یافت.
احمد نظامی؛ سید محمدجواد موسوی؛ سمیه نظامی؛ ابراهیم ایزدی دربندی؛ مریم یوسف ثانی؛ فاطمه کیخا آخر
چکیده
همیشه بهار گیاهی نسبتاً متحمل به سرما می‌باشد، ولی در برخی سال‌ها به دلیل شدت سرمای زمستان خسارت شدیدی به گیاه وارد میشود. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی اثر تنش یخ‌زدگی بر گیاه همیشه بهار به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی دو تاریخ کاشت (تابستان ...
بیشتر
همیشه بهار گیاهی نسبتاً متحمل به سرما می‌باشد، ولی در برخی سال‌ها به دلیل شدت سرمای زمستان خسارت شدیدی به گیاه وارد میشود. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی اثر تنش یخ‌زدگی بر گیاه همیشه بهار به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی دو تاریخ کاشت (تابستان و پاییز) و 12 دماهای یخ‌زدگی (صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12-، 14-، 16-، 18-، 20-،22- درجه سانتیگراد) بودند. بذر گیاهان در تابستان (کشت اول) و پاییز (کشت دوم) در خزانه کشت شد و پس از رسیدن گیاهان به مرحله شش تا هشت برگی به گلدان‌های اصلی انتقال یافتند. پس از گذراندن دوره خوسرمایی در شرایط طبیعی، تنش یخ‌زدگی با استفاده از فریزر ترموگرادیان اعمال گردید. به‌منظور تعیین ثبات غشاء پلاسمایی درصد نشت الکترولیت‌ها از برگ گیاهان پس از یخ‌زدگی اندازه‌گیری شد و درصد بقاء بوته های همیشه بهار و رشد مجدد آن‌ها نیز سه هفته پس از قرار داشتن در شرایط بازیافت تعیین گردید. درصد نشت الکترولیت‌ها در برگ گیاهان کشت پاییزه به‌طور معنیداری بیشتر از برگ گیاهان کاشت تابستان بود. بررسی درصد بقاء گیاهان در پایان دوره بازیافت نشان داد که گیاهان کشت پاییز درصد بقاء بیشتری از گیاهان کاشت تابستانه داشتند، اما از نظر ارتفاع، تعداد ساقه فرعی و اجزای زایشی، وزن خشک کل، وزن خشک اجزاء رویشی و زایشی گیاهان کشت تابستان برتر از آن‌ها در کشت پاییز بودند. اگرچه گیاهان دو تاریخ کاشت از نظر دمای 50 درصد کشندگی بر اساس درصد نشت الکترولیت‌ها (LT50el) تفاوت معنیداری با یکدیگر نداشتند، اما از لحاظ دمای 50 درصد کشندگی بر اساس درصد بقاء (LT50su) و وزن خشک تفاوت معنیداری بین گیاهان کاشت تابستان و پاییز مشاهده گردید و LT50su و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک گیاه (RDMT50) به‌ترتیب در کاشت تابستان 6/18- و 3/11- درجه سانتیگراد و در کاشت پاییز 4/19- و 7/13- درجه سانتیگراد بود.
محسن محمودنیا میمند؛ محمد فارسی؛ سید حسن مرعشی؛ پرویز عبادی
چکیده
مطالعه پاسخ فیزیولوژیکی گوجه فرنگی زراعی به عنوان یک گیاه مدل مطلوب، همراه با گونه های وحشی مقاوم به خشکی آن در شرایط تنش کم آبی، می‌تواند به درک بهتر مکانیسم های مقاومت به خشکی و همچنین اصلاح گوجه فرنگی زراعی کمک کند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی محتوای آب نسبی برگ، میزان نشت الکترولیت و پارامترهای فتوسنتزی در چهار گونه گوجه ...
بیشتر
مطالعه پاسخ فیزیولوژیکی گوجه فرنگی زراعی به عنوان یک گیاه مدل مطلوب، همراه با گونه های وحشی مقاوم به خشکی آن در شرایط تنش کم آبی، می‌تواند به درک بهتر مکانیسم های مقاومت به خشکی و همچنین اصلاح گوجه فرنگی زراعی کمک کند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی محتوای آب نسبی برگ، میزان نشت الکترولیت و پارامترهای فتوسنتزی در چهار گونه گوجه فرنگی (یک گونه زراعی و سه گونه وحشی) در دو سطح آبیاری (ظرفیت زراعی و 40 درصد ظرفیت زراعی) و چهار دوره زمانی (قبل از تنش، 10 روز بعد از تنش، 20 روز بعد از تنش و بازیابی) آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در اتاقک رشد انجام شد. نتایج نشان داد که محتوای آب برگ گیاهان گوجه-فرنگی در حین تنش به طور معنی داری کاهش می یابد، اما بعد از بازیابی دوباره به حالت اولیه باز می گردد. در بین گونه های مورد آزمایش گونه زراعی بیشترین کاهش محتوای نسبی آب برگ را نشان داد. میزان نشت الکترولیت در شرایط تنش نسبت به عدم تنش افزایش معنی داری داشت. گونه زراعی و گونه وحشی مقاوم pennellii کمترین تغییر نشت الکترولیت را نشان دادند. میزان نشت الکترولیت گونه pennellii بعد ازآبیاری مجدد کاهش یافت و به شرایط طبیعی بازگشت که این نشان دهنده قدرت بالای این گونه در حفظ و بازیابی غشای سلولی است. میزان فتوسنتز و عملکرد کلروفیل فلورسانس در دو گونه وحشی مقاوم به خشکی بر خلاف گونه زراعی در تنش افزایش یافت. نتایج نشان داد که هر یک از گونه مورد بررسی با توجه به مکانیسمی که جهت مقابله با تنش خشکی استفاده می کند در یک یا چند خصوصیت نسبت به سایر گونه ها برتری دارند. بنابراین پشنهاد می شود جهت بررسی های آتی (مولکولی) برای خصوصیات مختلف از گونه های متفاوت استفاده شود.
