مقالات پژوهشی
سبزیکاری
آلاله رضوان؛ سیدعبدالله افتخاری؛ رضا صالحی؛ فریده صدیقی دهکردی
چکیده
این پژوهش به منظور مقایسه عملکرد، کیفیت میوه و برخی صفات بیوشیمیایی چهار رقم گوجه‌فرنگی گیلاسی (Cherry Belle، Belize، Baby Tom و Sogno) در سیستم کشت بدون خاک در گلخانه‌های تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز در سه تکرار و در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام گردید. مطابق نتایج این پژوهش، رقم Cherry Belle بیشترین (2/92 کیلوگرم در ...
بیشتر
این پژوهش به منظور مقایسه عملکرد، کیفیت میوه و برخی صفات بیوشیمیایی چهار رقم گوجه‌فرنگی گیلاسی (Cherry Belle، Belize، Baby Tom و Sogno) در سیستم کشت بدون خاک در گلخانه‌های تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز در سه تکرار و در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام گردید. مطابق نتایج این پژوهش، رقم Cherry Belle بیشترین (2/92 کیلوگرم در بوته) و رقم Belize کم‌ترین (1/63 کیلوگرم در بوته) عملکرد در بوته را نشان دادند. بیشترین وزن تک میوه در رقم Cherry Belle (11/13 گرم) و بیشترین تعداد میوه در بوته در رقم Sogno (295 عدد) مشاهده شد. همچنین بیشترین مقدار مواد جامد محلول در رقم Baby Tom (4/86 درجه بریکس) و بیشترین مقدار ویتامین ث در رقم Cherry Belle (28/24 میلیگرم در 100گرم وزن تر میوه) مشاهده گردید. صفات بیوشیمیایی مورد بررسی در این آزمایش شامل لیکوپن، نیترات و نیتریت میوه و رنگیزههای فتوسنتزی بودند. در بین ارقام از نظر میزان لیکوپن تفاوت معنی‌دار در سطح یک درصد وجود داشت و بیشترین میزان آن در رقم Cherry Belle مشاهده گردید. موقعیت خوشه بر مقدار نیترات و نیتریت میوه اثر معنی‌دار در سطح یک درصد نشان داد. بیشترین میزان نیترات میوه در خوشه چهارم (0/67 میلیگرم بر گرم وزن خشک) و کم‌ترین میزان آن در خوشه دهم (0/198 میلیگرم بر گرم وزن خشک) مشاهده شد. بیشترین میزان نیتریت در خوشه اول (0/547 میلیگرم بر گرم وزن خشک) و کم‌ترین میزان آن در خوشه دهم (0/143 میلیگرم بر گرم وزن خشک) وجود داشت. در مجموع، رقم Cherry Belle بهترین نتیجه را برای عملکرد، شاخص برداشت و ویتامین ث و بیشترین میزان لیکوپن و کم‌ترین میزان تجمع نیترات و نیتریت میوه را دارا بود، لذا این رقم جهت کشت در گلخانه‌های اهواز توصیه میشود.
مقالات پژوهشی
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
معصومه وکیلی قرطاول؛ ناصر مهنا
چکیده
سیب (Malus spp.) یکی از مهمترین درختان میوه مناطق معتدله است. رنگ گوشت میوه سیب، از سفید تا قرمز متغیر است و تجمع مقدار بالایی از آنتوسیانین باعث قرمز بودن گوشت میوه آن میباشد، چنین افزایشی در مقدار آنتوسیانین در بسیاری از موارد به دلیل بیان بالای ژن MdMYB10 در بسیاری از بافتها از جمله گوشت میوه است، با این وجود، در مواردی، یک مکان ...
بیشتر
سیب (Malus spp.) یکی از مهمترین درختان میوه مناطق معتدله است. رنگ گوشت میوه سیب، از سفید تا قرمز متغیر است و تجمع مقدار بالایی از آنتوسیانین باعث قرمز بودن گوشت میوه آن میباشد، چنین افزایشی در مقدار آنتوسیانین در بسیاری از موارد به دلیل بیان بالای ژن MdMYB10 در بسیاری از بافتها از جمله گوشت میوه است، با این وجود، در مواردی، یک مکان ژنی پیوسته با آلل S3 مکان ژنی S-RNase، به عنوان مسئول قرمزی گوشت میوه در بعضی از ژنوتیپها پیشنهاد شده است. برای بررسی سازوکار قرمز بودن رنگ گوشت میوه در برخی ژنوتیپهای محلی، استخراج DNA ژنومی از نمونههای برگی بدست آمده از 9 ژنوتیپ سیب با گوشت قرمز و گوشت سفید انجام شد و آللوتیپ آنها از نظر ناحیه پیشبری ژن MdMYB10 و نیز وجود آلل S3 در مکان ژنی S-RNase با استفاده از تکنیک واکنش زنجیرهای پلیمراز برای تکثیر با آغازگرهای اختصاصی هر ژن و الکتروفورز ژل آگارز قطعات تکثیر شده، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که ژنوتیپهای گوشت سفید در ناحیه پیشبری ژن MdMYB10 فاقد آلل R6 بوده و همگی هموزیگوت R1R1 تشخیص داده شدند. در حالی‌که، ارقام سیب گوشت قرمز دارای حداقل یک آلل R6 در ناحیه پیشبری بوده و از نظر ژنوتیپ مکان ژنی خودناسازگاری S-RNase، آلل S3 را دارا بودند. بنابراین، میتوان نمونههای مذکور را هیبریدی از واریته ‘Niedzwetzkyana’ دانست. ممکن است گوشت قرمزی در یکی از ژنوتیپهای مورد بررسی که برای ناحیه پیشبری R1R1 بود، مربوط به مکان ژنی پیوسته با آلل S3 مکان ژنی S-RNase باشد. استفاده از این ژنوتیپهای گوشت قرمز برای اصلاح میوههایی با آنتوسیانین بالا توصیه می‌گردد.
مقالات پژوهشی
گیاهان زینتی و فضای سبز
تکتم اورعی؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ سید حسین نعمتی
چکیده
گل ختمی (Alcea rosea L.) یکی از گیاهان با ارزش زینتی میباشد که 36 گونه از آن در ایران کشت و کار میشود. با توجه به این مسئله که جوانه‌زنی بذور در طبیعت با تنش خشکی همراه است لذا میتوان با مطالعهی تغییرات فیزولوژیکی و آنتی اکسیدانی گامی مهم در راستای احیای رویشگاه‌های آن برداشت. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در ...
بیشتر
گل ختمی (Alcea rosea L.) یکی از گیاهان با ارزش زینتی میباشد که 36 گونه از آن در ایران کشت و کار میشود. با توجه به این مسئله که جوانه‌زنی بذور در طبیعت با تنش خشکی همراه است لذا میتوان با مطالعهی تغییرات فیزولوژیکی و آنتی اکسیدانی گامی مهم در راستای احیای رویشگاه‌های آن برداشت. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه فروسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو اکوتیپ مشهد و تهران با پنج سطح خشکی (صفر، 2-، 4-، 6- و 8- بار) بود. نتایج نشان داد که اثر اکوتیپ و سطوح خشکی بر تمام صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. اکوتیپ مشهد دارای برتری معنیداری نسبت به اکوتیپ تهران بود و بذر آنها توانست در تیمارهای 6- و 8- بار به ترتیب 28 و 24 درصد جوانه بزند. میزان طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و وزن اکوتیپ تهران با افزایش پتانسیل اسمزی نسبت به اکوتیپ مشهد بیشتر کاهش یافت. از طرفی فعالیت آنزیم‌های مورد بررسی نشان داد که در هر دو اکوتیپ فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز کاهش یافت اما فعالیت آنزیم کاتالاز با کاهش بیشتر پتانسیل اسمزی افزایش یافت. میزان پرولین و مالو‌ن‌دی‌آلدهید در اکوتیپ مشهد در تیمار 8- بار نسبت به شاهد به‌ترتیب 12 و 1/5 برابر شد. به نظر میرسد که اکوتیپ مشهد دارای بیشترین تحمل به خشکی را در مقایسه با اکوتیپ تهران در مرحله جوانه‌زنی دارد. از طرفی همبستگی مثبت و معنیداری بین فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز با درصد جوانه‌زنی مشاهده شد.
مقالات پژوهشی
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
مهدی رضائی؛ میترا رحمتی؛ عبدالرضا کاوند؛ مرتضی همتی؛ سید رضا کاظمی
چکیده
در ایران، بسیاری از ارقام محلی زردآلو توسط باغداران و نهالکاران با هدف بهره‌برداری از ارقام جدید در میان استانها جابجا شده و متعاقباً در برخی موارد نام آنها در مقصد تغییر یافته است. بنابراین برای مدیریت بهینه ژرمپلاسم زردآلوی کشور و شناسایی ارقامی که از نظر ژنتیکی از یکدیگر متفاوت هستند، غربالگری ژرمپلاسم زردآلو ...
بیشتر
در ایران، بسیاری از ارقام محلی زردآلو توسط باغداران و نهالکاران با هدف بهره‌برداری از ارقام جدید در میان استانها جابجا شده و متعاقباً در برخی موارد نام آنها در مقصد تغییر یافته است. بنابراین برای مدیریت بهینه ژرمپلاسم زردآلوی کشور و شناسایی ارقامی که از نظر ژنتیکی از یکدیگر متفاوت هستند، غربالگری ژرمپلاسم زردآلو در ایران ضروری به نظر میرسد. بنابراین هدف از انجام این مطالعه، غربالگری تعدادی از ارقام تجاری زردآلوی ایران با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره، جهت بررسی وضعیت نامهای اطلاق شده به ارقام، شناسایی همنامیها و درک بهتر از تفاوتهای ژنتیکی میان ارقام بود. در این مطالعه 29 رقم مختلف زردآلو با پنج تکرار از 14 نهالستان از شش استان کشور جمعآوری شدند. برای ارزیابی وضعیت حفظ اصالت ژنتیکی در نهالستانهای کشور، برخی از ارقام، دو بار از نهالستانهای مختلف جمعآوری شدند. همچنین DNA 10 رقم بومی زردآلو که قبلا ثبت و در فهرست ملی ارقام وارد شده بودند نیز به عنوان شاهد در مطالعه گنجانده شدند. علاوه بر آن زردآلوی رقم Orange Red (با نام محلی پرتقالی) به عنوان نمونه Outgroup در این بررسیها گنجانده شد. برای انجام آزمایشات، استخراج DNA به روش CTAB انجام و از 13 جفت آغازگر ریزماهواره که در مطالعات مختلف بیشترین میزان تنوع را آشکار کرده بودند، برای انجام واکنشهای زنجیرهای پلیمراز استفاده شد. سپس محصولات این واکنشها بر روی ژل پلیاکریلامید ده درصد الکتروفورز شد. نتایج نشان داد که شاخصهای تنوع ژنی نی و شانون به ترتیب 0/32 و 0/48 بودند. بیشترین فاصله ژنتیکی (0/74) میان ارقام عسگرآبادی و زودرس و همچنین ارقام محلی گوشتی زودرس و نصیری مشاهده شد. در این مطالعه، برخی از ارقام علیرغم داشتن اسامی متفاوت، دارای زمینه ژنتیکی مشابهی بودند. همچنین نتایج نشان داد که ارقام نصیری، طبرزه و شاهرودی که هر کدام از دو نهالستان از استانهای متفاوت جمعآوری شده بودند، علیرغم نام یکسان دارای زمینه ژنتیکی متفاوتی بودند. در نهایت میتوان گفت که یکی از چالشهای جدی در مدیریت ژرمپلاسم و نهالستانهای کشور، عدم وجود باغات مادری استاندارد از ارقام اصیل بومی زردآلو جهت تامین پیوندکهای سالم و اصیل برای نهالستانها میباشد.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
اعظم سیدی؛ زینب فیروزبخت؛ مریم احمد زاده
چکیده
میوه پرتقال به دلیل ارزش غذایی بالا به حفظ سلامت انسان و تامین امنیت غذایی آن کمک میکند و همچنین به دلیل خواص آنتیاکسیدانی فیتوشیمیایی و آنتیباکتریال، کاربرد فراوانی در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی دارد. این تحقیق به منظور تعیین کیفیت ظاهری و ارزش غذایی میوه ده رقم پرتقال (تامسون ناول، تاراکو، مارس ارلی، فراست ناول، ...
بیشتر
میوه پرتقال به دلیل ارزش غذایی بالا به حفظ سلامت انسان و تامین امنیت غذایی آن کمک میکند و همچنین به دلیل خواص آنتیاکسیدانی فیتوشیمیایی و آنتیباکتریال، کاربرد فراوانی در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی دارد. این تحقیق به منظور تعیین کیفیت ظاهری و ارزش غذایی میوه ده رقم پرتقال (تامسون ناول، تاراکو، مارس ارلی، فراست ناول، محلی، ایتالیایی، خرم آبادی، هاملین، موربلد و والنسیا مراکشی) پیوند شده روی پایه نارنج در شرایط آب و هوایی جیرفت و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد. ارقام تامسون ناول، فراست ناول و ایتالیایی دارای بالاترین کیفیت تازهخوری از نظر ویژگیهای ظاهری (وزن، حجم، طول، تعداد بذر و شاخص شکل میوه) در بین ده رقم مورد ارزیابی داشتند. همه ارقام مورد بررسی در مرحله بلوغ فیزیولوژیکی قرار داشتند و به دلیل شاخص تکنولوژی بالا جهت آبگیری مناسب بودند. مقدار ویتامین ث بین 57 تا 109 میلیگرم در صد میلیلیتر آبمیوه و ظرفیت آنتیاکسیدانی بین 65 تا 94 درصد متغیر بود. ارقام موربلد، والنسیا مراکشی، فراست ناول و مارس ارلی به دلیل ویتامین ث بیشتر و ارقام هاملین، محلی، تاراکو و فراست ناول به دلیل ظرفیت آنتیاکسیدانی بالاتر از ارزش غذایی بیشتری برخوردار بودند. رقم خرمآبادی رنگیزههای کاروتنوئیدی بالاتری در آبمیوه و پوست داشت. بنابراین بیشتر ارقام مورد بررسی از ارزش تازه خوری و ارزش تغذیهای بالایی برخوردار بودند اما در بین آنها رقم فراست ناول با توجه به اینکه از نظر مقدار ویتامین ث، ظرفیت آنتیاکسیدانی، شاخص تکنولوژی و ویژگیهای ظاهری در گروههای آماری بالاتر و از نظر تعداد بذر در گروه آماری پایینتر قرار داشت به عنوان بهترین رقم انتخاب شد.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
میثم نجفی؛ حسین آرویی؛ محمد حسین امینی فرد
چکیده
مواد هیومیکی از طریق تولید هورمونهای مختلف و نگهداری رطوبت در خاک کارایی مصرف آب در گیاه را افزایش میدهند. در شرایط نامساعد محیطی عمل ساخت اسیدهای آمینه متوقف میشود که مصرف اسیدهای آمینه به صورت کود، نیاز ساخت آن را توسط گیاه برطرف میکند و این امکان را به گیاه میدهد که انرژی ذخیره شده خود را صرف رشد بیشتر و بالا بردن عملکرد ...
بیشتر
مواد هیومیکی از طریق تولید هورمونهای مختلف و نگهداری رطوبت در خاک کارایی مصرف آب در گیاه را افزایش میدهند. در شرایط نامساعد محیطی عمل ساخت اسیدهای آمینه متوقف میشود که مصرف اسیدهای آمینه به صورت کود، نیاز ساخت آن را توسط گیاه برطرف میکند و این امکان را به گیاه میدهد که انرژی ذخیره شده خود را صرف رشد بیشتر و بالا بردن عملکرد و کیفیت محصول نماید. به منظور بررسی تاثیر موادهیومیکی و اسید آمینه بر خصوصیات کمی و کیفی خیار مزرعهای رقم ’سوپر دامینوس‘ در شرایط خشکی آزمایشی در باغ تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طراحی و اجرا گردید. این مطالعه به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 6 تکرار انجام شد. عامل اول کوددهی در چهار سطح (شاهد، کاربرد اسید هیومیک در غلظت 200 پیپیام، کاربرد اسید آمینه گلایسین و گلوتامیک اسید به میزان 6 لیتر در هکتار و کاربرد توام اسید هیومیک در غلظت 200 پیپیام و اسید آمینه گلایسین و گلوتامیک اسید به میزان 6 لیتر در هکتار) و عامل دوم دور آبیاری در سه سطح 3، 5 و 7 روز بود. با توجه به نتایج مشخص گردید که اعمال تنش خشکی در خیار صفات رشدی مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار داد. بدین صورت که با افزایش دور آبیاری از 3 به 7 روز، طول ریشه، قطر ساقه، وزن خشک بوته، طول میانگره و سطح برگ به شدت کاهش یافت. کاربرد اسید هیومیک به تنهایی در سطح تنش متوسط، طول ریشه (23/99 سانتی‌متر) را بهبود بخشید. کاربرد توام اسید هیومیک و اسید آمینه منجر به بهبود قطر ساقه (12/44 میلی‌متر)، طول میانگره (30/38 میلی متر) و وزن خشک بوته (46/43 گرم) در سطح تنش متوسط شد. در هنگام کاربرد اسید هیومیک به تنهایی و یا در ترکیب با اسید آمینه در سطح تنش متوسط، سطح برگ در گیاه حدود دو برابر افزایش یافت. وزن تر بوته، تعداد ساقه فرعی و طول بوته با افزایش سطح تنش نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. کاربرد توام اسید هیومیک و اسید آمینه نسبت به سایر تیمارهای آزمایش منجر به افزایش وزن تر بوته (174/44 گرم)، تعداد ساقه فرعی (6/72 گرم) و طول بوته (96/45 سانتی‌متر) نسبت به تیمار شاهد (عدم کاربرد کود) شد. صفات مرتبط با عملکرد مورد مطالعه در آزمایش به شدت تحت تاثیر اعمال تنش قرار گرفت. کاربرد اسید هیومیک وزن خشک میوه و قطر میوه را در سطح متوسط تنش بهبود بخشید. به طور کلی مشخص گردید که اعمال دور آبیاری هفت روز، رشد گیاه و تولید میوه را به شدت تحت تاثیر قرار داده و کاربرد انواع مختلف کود نتوانست در این سطح موثر واقع شود. اما در سطح تنش متوسط خشکی کاربرد اسید هیومیک توانست تا حدودی از اثرات منفی تنش بکاهد. به طور کلی، اسیدهیومیک و اسیدآمینه در شرایط تنش متوسط به منظور متعادل کردن اثرات نامطلوب تنش، قابل استفاده میباشند.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
سهیلا چهاربندی؛ فائزه زعفریان؛ وحید اکبرپور؛ محمد کاوه
چکیده
تمایل به تولید گیاهان دارویی و معطر و تقاضا برای محصولات طبیعی به‌خصوص در شرایط کشاورزی اکولوژیک در جهان رو به افزایش میباشد. کشاورزی اکولوژیک گیاهان دارویی، کیفیت آنها را تضمین کرده و احتمال اثرات منفی روی کیفیت دارویی را کاهش میدهد. به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت گیاه دارویی ریحان (Ocimum bacilicum L.)، آزمایشی ...
بیشتر
تمایل به تولید گیاهان دارویی و معطر و تقاضا برای محصولات طبیعی به‌خصوص در شرایط کشاورزی اکولوژیک در جهان رو به افزایش میباشد. کشاورزی اکولوژیک گیاهان دارویی، کیفیت آنها را تضمین کرده و احتمال اثرات منفی روی کیفیت دارویی را کاهش میدهد. به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت گیاه دارویی ریحان (Ocimum bacilicum L.)، آزمایشی در سال 1396 در مزرعهای واقع در شهرستان آمل بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: بایوچار در دو سطح (صفر و 20 تن در هکتار) و کودهای آلی و زیستی در پنج سطح (ورمیکمپوست (10 تن در هکتار)، قارچ میکوریزا، باکتری ازتوباکتر، باکتری سودوموناس و عدم مصرف کود) بودند. مطابق نتایج بدست آمده بیشترین میزان ارتفاع بوته و تعداد شاخه اصلی متعلق به تیمار مصرف بایوچار به‌همراه ورمیکمپوست (به‌ترتیب 37/49 سانتی‌متر و 42/7) بود که بهطور معنیداری از تمامی تیمارهای دیگر بالاتر بود. اثر متقابل بایوچار و کودهای آلی و زیستی بر وزن تر و خشک برگ و ساقه معنی‌دار بود، براساس نتایج مربوط به مقایسه میانگین دادها، بیشترین وزن تر برگ و ساقه، در تیمار کاربرد بایوچار و سودوموناس (به‌ترتیب 792 و 876 گرم در متر مربع) رویت شد که تفاوت معنیداری با کاربرد بایوچار به همراه ورمیکمپوست نداشت و بیشترین وزن خشک برگ و وزن خشک ساقه، با استفاده از بایوچار به‌همراه سودوموناس (به‌ترتیب 166 و 175 گرم در متر مربع) مشاهده شد. برهمکنش بایوچار × کودهای آلی و زیستی بر میزان فنل کل، فلاونوئید و فعالیت آنتیاکسیدانی گیاه ریحان نیز اختلاف معنیداری نشان داد. بیشترین مقدار فنل کل (55/17 میلیگرم در گرم برگ خشک) و فلاونوئید (47/77 میلیگرم در گرم برگ خشک) مربوط به تیمار ازتوباکتر همراه با مصرف بایوچار بود، لذا، میتوان نتیجه گرفت که کاربرد کودهای آلی و زیستی نظیر ورمیکمپوست و سودوموناس به همراه بایوچار باعث افزایش کمیت و کیفیت گیاه ریحان در کشاورزی اکولوژیک میشود.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
محبوبه ناصری؛ عباس عباسیان
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی ارتباط سطح کشت و عملکرد و مقایسه عملکرد زعفران در روستاهای بخش کدکن تربت حیدریه در سالهای 1396 و 1398 انجام شد. از دادههای سطح کشت و عملکرد زعفران در 95 مزرعه در سال 1396 و 173 مزرعه در سال 1398 بخش کدکن تربت حیدریه جهت تجزیه و تحلیل سطح کشت و عملکرد زعفران استفاده شد. این دادهها از اطلاعات معرفینامههای صادر ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی ارتباط سطح کشت و عملکرد و مقایسه عملکرد زعفران در روستاهای بخش کدکن تربت حیدریه در سالهای 1396 و 1398 انجام شد. از دادههای سطح کشت و عملکرد زعفران در 95 مزرعه در سال 1396 و 173 مزرعه در سال 1398 بخش کدکن تربت حیدریه جهت تجزیه و تحلیل سطح کشت و عملکرد زعفران استفاده شد. این دادهها از اطلاعات معرفینامههای صادر شده برای تحویل زعفران به مراکز خرید حمایتی توافقی و مصاحبه چهره به چهره با تولید کنندگان زعفران در سالهای 1396 و 1398 جمعآوری شد. بر اساس نتایج عملکرد زعفران در روستاهای بخش کدکن در سال 1396 و 1398 به‌ترتیب 5/17 و 8/64 کیلوگرم کلاله خشک در هکتار بود. بر اساس نتایج عملکرد زعفران در سال 1398 نسبت به سال 1396 به دلیل شرایط اقلیمی و مدیریتی، 67 درصد افزایش داشته است. برازش دادههای سطح کشت و عملکرد 95 مزرعه زعفران در سال 1396 با استفاده از مدل خطی نشان داد که با افزایش سطح زیر کشت زعفران، عملکرد کاهش مییابد (**0/26 (R=. همچنین در مدل چند جملهای درجه دو با افزایش سطح زیر کشت تا سطح پنج هکتار عملکرد کاهش پیدا کرد و از آن به بعد کمی روند افزایشی نشان داد (**0/26 (R=. برازش دادههای سطح کشت و عملکرد 173 مزرعه زعفران در سال 1398 بر اساس مدل چند جملهای درجه دو (**0/24 (R= نشان داد با افزایش سطح زیر کشت تا سطح هفت هکتار عملکرد کاهش پیدا کرد و از آن به بعد روند افزایشی داشت. در مدل چند جملهای درجه سه (**0/28 (R= نیز مانند درجه دو عملکرد تا سطح هفت هکتار کاهش و پس از آن افزایش را نشان داد و سپس ثابت شد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر و با توجه به اینکه زعفران جزو محصولاتی است که نیاز کارگری زیادی دارد و با نظام خانوادگی اداره شده، کشت این گیاه برای خرده مالکین نسبت به عمده مالکین بخش کشاورزی بیشتر توصیه میشود.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
فرج مویدی؛ سجاد کردی؛ علی اشرف مهرابی؛ سهیلا دست برهان
چکیده
نیتروژن یکی از مهمترین عناصر پرمصرف برای رشد و تولید گیاهان محسوب میشود و در دسترس بودن آن بسیاری از پارامترهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان را تحت تأثیر قرار میدهد. بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و برخی خصوصیات کیفی چهار رقم ریحان، آزمایشی بهصورت فاکتوریل اسپیلت پلات در زمان در ...
بیشتر
نیتروژن یکی از مهمترین عناصر پرمصرف برای رشد و تولید گیاهان محسوب میشود و در دسترس بودن آن بسیاری از پارامترهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان را تحت تأثیر قرار میدهد. بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و برخی خصوصیات کیفی چهار رقم ریحان، آزمایشی بهصورت فاکتوریل اسپیلت پلات در زمان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرمآباد در سال 1395 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار رقم ریحان (Ocimum basilicum var. Italian Large Leaf، O. basilicum var. Cinnamon، Sweet Thai O. basilicum var. و O. basilicum var. Mobarakeh)، سه سطح کود نیتروژن (صفر، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار کود اوره) و سه نوبت برداشت گیاه ریحان بود. نتایج نشان داد که بیشترین نسبت برگ به ساقه (8/1) با کاربرد 100 و 200 کیلوگرم در هکتار کود اوره در رقم Italian Large Leaf در برداشت اول بدست آمد. از میان ارقام مورد بررسی، حداکثر وزن خشک برگ، وزن خشک کل، درصد و عملکرد اسانس مربوط به رقم Italian Large Leaf و حداکثر شاخص کلروفیل برگ مربوط به ارقام Sweet Thai و Cinnamon بود. بیشترین وزن خشک کل (kg ha-1 3482) به رقم Italian Large Leaf با کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار اوره در برداشت دوم اختصاص یافت که اختلاف معنیداری با کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار اوره در برداشت دوم در همین رقم نداشت. تیمار شاهد (عدم مصرف کود) نسبت به سایر تیمارهای کودی، از درصد اسانس بیشتری برخوردار بود (1/01 درصد)، اما حداکثر عملکرد اسانس (kg ha-1 26/79) با مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره حاصل شد. بیشترین مقدار ترکیبات غالب اسانس (به استثنای سه ترکیب غالب متیلکاویکول، 1و8-سینئول و متیلسینامات) در تیمار شاهد (عدم مصرف کود اوره) مشاهده گردید. بهطور کلی، میتوان رقم Italian Large Leaf و مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره را در شرایط محیطی مشابه خرمآباد توصیه نمود.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
سعیده علیزاده سالطه؛ مینا امانی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) محصولی ارزشمند و نیمه مقاوم به خشکی است که میتواند در شرایط بسیار متفاوت آب و هوایی مورد کشت و کار قرار گیرد. مهمترین ترکیبهاى شیمیایى زعفران را کروسین، پیکروکروسین و مشتقهاى کروسین تشکیل میدهند که دارای خواص آنتیاکسیدانی میباشند و در داروسازی کاربرد دارند. در این پژوهش اثر اقلیم شهرستان مرند، ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) محصولی ارزشمند و نیمه مقاوم به خشکی است که میتواند در شرایط بسیار متفاوت آب و هوایی مورد کشت و کار قرار گیرد. مهمترین ترکیبهاى شیمیایى زعفران را کروسین، پیکروکروسین و مشتقهاى کروسین تشکیل میدهند که دارای خواص آنتیاکسیدانی میباشند و در داروسازی کاربرد دارند. در این پژوهش اثر اقلیم شهرستان مرند، استان آذربایجان‌شرقی طی دو سال زراعی بر کمیت و کیفیت و خصوصیات آنتیاکسیدانی قسمتهای مختلف زعفران تولیدی در این منطقه بررسی شد. عوامل اقلیمی حاکم بر این منطقه طی دو سال متوالی 1393 و 1394 از نظر دما، بارندگی و رطوبت با استفاده از دادههای هواشناسی بررسی شد و میزان عملکرد زعفران در منطقه با استفاده از پرسشنامه از زعفرانکاران منطقه به دست آمد. از سوی دیگر، میزان ترکیبات کروسین، پیکروکروسین و سافرانال و فعالیت آنتیاکسیدانی قسمتهای مختلف زعفران شامل کلاله، خامه، پرچم و گلبرگ‌ها هر کدام به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد شهرستان مرند طبق روش طبقهبندی دومارتن، در طبقه اقلیم نیمه‌خشک قرار میگیرد و مقدار متابولیتهای کروسین در سال اول کشت 1393 (بیشترین میزان 306 میلیگرم بر گرم در اندام کلاله)، پیکروکروسین در سال دوم کشت 1394 (102/15 میلیگرم بر گرم در اندام کلاله) و سافرانال در سال دوم کشت 1394 (بیشترین میزان: 49/95 میلیگرم بر گرم در گلبرگ زعفران) و فعالیت آنتیاکسیدانی کلاله و گلبرگ زعفران در سال اول کشت 1393 (به‌ترتیب 30/43 و 88/32 درصد) بالاترین مقدار را داشت. منطقه بناب مرند آذربایجان شرقی در اثر تغییرات آب و هوایی منطقه مناسب برای کشت زعفران میباشد و کیفیت اندامهای مختلف زعفران در سالهای متوالی کشت چندساله زعفران متفاوت میباشد.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
محدثه شمس الدین سعید؛ محمود رمرودی
چکیده
بیوچار به عنوان منبع کربن آلی و اصلاح کننده خاک، در کشاورزی مورد توجه است و خصوصیات آن تحت تاثیر دمای پیرولیز قرار میگیرد. در پژوهش حاضر جهت تهیه بیوچار، مخلوط کود گاوی و گوسفندی به مدت چهار ساعت در دما 300، 400، 500 و 600 درجه سانتی‌گراد، پیرولیز شد. سپس با هدف ارزیابی تاثیر بیوچار حاصل از دماهای مختلف پیرولیز (صفر، 300، 400، 500 و 600 درجه سانتی‌گراد) ...
بیشتر
بیوچار به عنوان منبع کربن آلی و اصلاح کننده خاک، در کشاورزی مورد توجه است و خصوصیات آن تحت تاثیر دمای پیرولیز قرار میگیرد. در پژوهش حاضر جهت تهیه بیوچار، مخلوط کود گاوی و گوسفندی به مدت چهار ساعت در دما 300، 400، 500 و 600 درجه سانتی‌گراد، پیرولیز شد. سپس با هدف ارزیابی تاثیر بیوچار حاصل از دماهای مختلف پیرولیز (صفر، 300، 400، 500 و 600 درجه سانتی‌گراد) بر رشد گیاه همیشه بهار تحت شرایط تنش شوری (صفر، 4، 8 و 12 دسیزیمنسبرمتر)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه مرکز آموزش عالی کشاورزی بردسیر-کرمان، در سال 1398 اجرا گردید. با افزایش دمای پیرولیز به 600 درجه سانتی‌گراد، اسیدیته و هدایت الکتریکی بیوچار به‌ترتیب 16/29 و 60/37 درصد افزایش و عملکرد بیوچار (52/28 درصد) و چگالی ظاهری (48/10 درصد) آن کاهش یافت. محتوای خاکستر نیز 1/5 برابر شد. همچنین با افزایش شوری ارتفاع ساقه، تعداد و سطح برگ کاهش یافت. در تنش 12 دسیزیمنسبرمتر و دمای پیرولیز 600 درجه سانتی‌گراد، میزان پتاسیم و پرولین برگ افزایش یافت. بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز در تیمار بیوچار دمای 600 درجه و تنش 8 و 4 دسیزیمنس برمتر مشاهده شد. درمجموع، شوری بیوچار مهمترین خصوصیات نامطلوب آن میباشد که با افزایش دمای پیرولیز این ویژگی منفی شدت مییابد، لذا توصیه برای استفاده از بیوچار در خاک‌های شور نیازمند به مطالعات بیشتری میباشد. در پژوهش حاضر استفاده از بیوچار در شرایط تنش شوری تاثیر مثبت قابل ملاحظهای در ایجاد مقاومت در گیاه همیشه بهار و تحمل تنش شوری نداشت.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
صادق عزیزی فر؛ وحید عبدوسی؛ رحمت اله غلامی؛ مهرداد قوامی؛ علی محمدی ترکاشوند
چکیده
کمبود آب و تنش خشکی ناشی از آن یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر است. در این آزمایش اثر کاربرد مستقل و برهمکنش اسید سالیسیلیک و کائولین بر تحمل به تنش خشکی در زیتون در دو سال 1398 و 1399 بررسی شده است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. برای این ...
بیشتر
کمبود آب و تنش خشکی ناشی از آن یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر است. در این آزمایش اثر کاربرد مستقل و برهمکنش اسید سالیسیلیک و کائولین بر تحمل به تنش خشکی در زیتون در دو سال 1398 و 1399 بررسی شده است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. برای این کار درختان 14 ساله زیتون رقم ̕زرد̔ با استفاده از تیمارهای آب مقطر (شاهد)، یک میلیمولار سالیسیلیک اسید، کائولین 2/5 درصد و کاربرد ترکیبی سالیسیلیک اسید+ کائولین محلولپاشی شده و پس از آن تحت سه رژیم آبیاری متفاوت (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی درخت) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در هر دو سال انجام آزمایش، با افزایش سطح کم‌آبیاری میزان عملکرد کل بهطور معنیداری کاهش (10 تا 30 درصد) یافت. کاهش سطح آبیاری منجر به افزایش نشت یونی و مالون دی آلدهید، فنل کل و پرولین شد. همچنین با کاهش سطح آبیاری محتوای آب نسبی و کلروفیل به طور معنیداری کاهش یافت. نتایج نشان داد که محلولپاشی درختان زیتون با سالیسیلیک اسید و کائولین سبب کاهش نشت یونی و مالون دی آلدهید شده و محتوای رطوبت نسبی، کلروفیل، فنل و عملکرد کل را نسبت به شاهد بهبود دادند. همچنین محلولپاشی به‌وسیله سالیسیلیک اسید سبب افزایش معنی‌دار پرولین و کربوهیدرات کل شده و تیمار کائولین تأثیر معنیداری بر این صفات نداشت. در بیشتر صفات مورد ارزیابی استفاده هم‌زمان از تیمارهای سالیسیلک اسید و کائولین تأثیر هم‌افزایی نداشت. بنابراین برای کاهش آثار تنش در درخت زیتون استفاده از تیمارهای سالیسیلک یا کائولین بهصورت جداگانه توصیه میشود.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
کریم عرب سلمانی؛ امیرهوشنگ جلالی؛ پیمان جعفری
چکیده
وجود ویتامین‌های مفید و کالری کم در میوه بادمجان آن را به گیاهی مورد توجه در علم تغذیه تبدیل کرده است. بهمنظور بررسی تأثیر هرس بر عملکرد و اجزای عملکرد بادمجان رقم ’بلن‘ مطالعهای گلخانهای در سال 1397 و 1398 در شهرستان ورامین انجام شد. آزمایش به صورت تجزیه مرکب بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. سه روش هرس بوته (دوشاخه‌ای، ...
بیشتر
وجود ویتامین‌های مفید و کالری کم در میوه بادمجان آن را به گیاهی مورد توجه در علم تغذیه تبدیل کرده است. بهمنظور بررسی تأثیر هرس بر عملکرد و اجزای عملکرد بادمجان رقم ’بلن‘ مطالعهای گلخانهای در سال 1397 و 1398 در شهرستان ورامین انجام شد. آزمایش به صورت تجزیه مرکب بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. سه روش هرس بوته (دوشاخه‌ای، سه‌شاخه‌ای و چهار شاخه‌ای) تیمارهای این پژوهش را تشکیل میدادند. تأثیر تیمارهای هرس بر صفات عملکرد، تعداد میوه در چهار چین اول و شاخص زودرسی در سطح 5 درصد و بر عملکرد کل، تعداد کل میوه و تعداد میوه در بوته نیز در سطح یک درصد از نظر آماری معنی‌دار بود. تیمار هرس دوشاخه با تولید 5/33 تن در هکتار بادمجان در چهار چین اول، نسبت به دو تیمار هرس سه و چهار شاخه 21/1 و 20/3 درصد عملکرد بیشتر تولید نمود. این برتری هرس دوشاخه عمدتاً به دلیل افزایش تعداد میوهی این نوع هرس بود. شاخص زودرسی در هرس دو، سه و چهار شاخه به‌ترتیب برابر 12/21، 9/5 و 8/83 درصد بود. عملکرد کل در سه تیمار هرس دو، سه و چهار شاخه به‌ترتیب برابر 44/45، 46/67 و 49/87 تن در هکتار بود. اثر سال برای هیچکدام از صفات معنی‌دار نشد. نتایج این پژوهش نشان داد در صورتی‌که هدف تولید محصول زودرس بادمجان باشد استفاده از شیوهی هرس دوشاخه‌ای و در صورتی که هدف عملکرد کل بیشتری باشد هرس چهار شاخه‌ای برای رقم ’بلن‘ مورد نظر قابل توصیه است.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
هاوری کیانی؛ یوسف سهرابی
چکیده
تعرق برای انجام فتوسنتز، فرآیندی ضروری است که با توجه به شرایط در مواردی میتواند مضر باشد. بنابراین استفاده از مواد ضد تعرق میتواند یکی از روشهای کارآمـد در کـاهش میزان اتلاف آب به واسطه تعـرق و راهکاری مؤثر برای کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاه و تعدیل کاهش عملکرد ناشی از کمبود آب در نواحی خشک و نیمه خشک باشد. در همین راستا بهمنظور ...
بیشتر
تعرق برای انجام فتوسنتز، فرآیندی ضروری است که با توجه به شرایط در مواردی میتواند مضر باشد. بنابراین استفاده از مواد ضد تعرق میتواند یکی از روشهای کارآمـد در کـاهش میزان اتلاف آب به واسطه تعـرق و راهکاری مؤثر برای کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاه و تعدیل کاهش عملکرد ناشی از کمبود آب در نواحی خشک و نیمه خشک باشد. در همین راستا بهمنظور بررسی اثر رژیمهای آبیاری و کاربرد غلظتهای مختلف کتیرا (تراوه خشک شدهی طبیعی حاصل از برخی گونههای Astragalus بر گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان در سال 1397 بهاجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری در سه سطح 100 (آبیاری کامل)، 70 (تنش ملایم خشکی) و 40 (تنش شدید خشکی) درصد ظرفیت زراعی و محلولپاشی کتیرا در شش غلظت صفر، 1/25، 2/5، 5، 7/5 و 10 گرم در لیتر بودند. نتـایج نشـان داد افـزایش شدت تنش خشکی (کاهش آبیاری) منجر به کاهش محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل کل، کارآیی فتوسیستم II، ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گردید. تأثیر کاربرد غلظتهای مختلف کتیرا در سطوح مختلف آبیاری متفاوت بود. در آبیاری کامل، غلظت 1/25 گرم در لیتر بر تمامی صفات مورد مطالعه مثبت بود. در تنش ملایم خشکی استفاده از غلظتهای بیشتر کتیرا تا غلظت 5 گرم در لیتر بهترین کارآیی را داشت و غلظتهای بیشتر از آن به تأثیر معکوس بر صفات مورد بررسی منجر گردید. در تنش شدید خشکی، کاربرد غلظتهای بیشتر کتیرا مفید بود و مصرف کتیرا تا غلظت 7/5 گرم در لیتر باعث بهبود صفات بررسی شده گردید، ولی مصرف غلظت 10 گرم در لیتر بر صفات مذکور تأثیر منفی داشت. با توجه به تأثیری که غلظت مناسب کاربرد این ماده در بهبود صفات اندازه‌گیری شده داشت و توانست عملکرد دانه را نسبت به عدم مصرف کتیرا در شرایط تنش متوسط و شدید خشکی به‌ترتیب 11/6 و 28/2 درصد افزایش دهد، احتمالا کتیرا میتواند بهعنوان یک ماده ضدتعرق جدید با منشاء طبیعی معرفی گردد و کاربرد آن در مناطقی که با تنش خشکی مواجه هستند میتواند مفید و قابل توصیه باشد.
مقالات پژوهشی
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
احمد شریفی؛ مریم مرادیان؛ نسیم صفری؛ آزاده خادم؛ سیده مهدیه خرازی
چکیده
امروزه استفاده از گیاهان برگزینتی در فضای آپارتمان برای زیباسازی فضا و طراحی فضای داخلی امری رایج است. بنابراین، تعیین بهترین روش تکثیر با هدف تولید تعداد زیاد گیاه در مدت زمان کوتاه، در این گیاهان امری ضروری است. بدین منظور آزمایشی برای ریزافزایی گیاه برگزینتی سینگونیوم طراحی و اجرا گردید. در راستای درصد باززایی ریزنمونه‌های ...
بیشتر
امروزه استفاده از گیاهان برگزینتی در فضای آپارتمان برای زیباسازی فضا و طراحی فضای داخلی امری رایج است. بنابراین، تعیین بهترین روش تکثیر با هدف تولید تعداد زیاد گیاه در مدت زمان کوتاه، در این گیاهان امری ضروری است. بدین منظور آزمایشی برای ریزافزایی گیاه برگزینتی سینگونیوم طراحی و اجرا گردید. در راستای درصد باززایی ریزنمونه‌های گره با طول یک سانتی‌متر در محیط‌کشت نیمهجامد MS حاوی غلظتهای مختلف تنظیم کننده رشد گیاهی BA و Kin قرار داده شدند. به منظور بررسی درصد پرآوری ریزنمونهها آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار انجام شد. عامل اول شامل نوع محیط کشت (MS و B5) و عامل دوم غلظتهای مختلف آن (0/5 و 1) بود. در آزمایش سوم، به بررسی سازگاری گیاهچهها با استفاده از بسترهای کشت مختلف پرداخته شد. این آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی انجام شد. با توجه به نتایج آزمایش، مشخص گردید که استفاده از سیتوکینین در محیط کشت پایه MS بر باززایی گیاه موثر است. بیشترین تعداد گیاهچه باززاشده در محیط کشت حاوی 4 میلیگرم بر لیتر BA به همراه 0/2 میلیگرم بر لیتر IAA مشاهده شد. همچنین، با افزایش غلظت BA در محیط کشت، از ارتفاع گیاه کاسته شد اما تعداد گیاهچه تولیدی در آن افزایش یافت. در مقایسه دو محیط کشت MS و B5، مشخص گردید که استفاده از محیط کشت نصف غلظت MS در مرحله پرآوری در این گیاه به دلیل بهبود صفات رشدی مانند ارتفاع گیاهچه و طول ریشه مناسب است. در مرحله سازگاری استفاده از بستر کشت ورمی کولایت + پیت ماس منجر به سازگاری صد درصدی گیاهان و بهبود صفات رشدی در گیاه گردید.
