مقالات پژوهشی
داود اکبری نودهی؛ محمد زنگویی؛ فضل شیردل شهمیری
چکیده
کم کردن تلفات آب و دفعات آبیاری یکی از راهکارهای اساسی در توسعه کشاورزی و به حداقل رساندن تنشهای وارده به گیاهان محسوب می‌گردد، در این راستا یکی از این روشها استفاده از سوپر جاذب است. بهمنظور ارزیابی سطوح مختلف سوپرجاذب بر رشد و نمو گیاه توت فرنگی در شرایط تنش خشکی، پژوهشی در سال 1389 در استان مازندران در خاکی با بافت لومی انجام ...
بیشتر
کم کردن تلفات آب و دفعات آبیاری یکی از راهکارهای اساسی در توسعه کشاورزی و به حداقل رساندن تنشهای وارده به گیاهان محسوب می‌گردد، در این راستا یکی از این روشها استفاده از سوپر جاذب است. بهمنظور ارزیابی سطوح مختلف سوپرجاذب بر رشد و نمو گیاه توت فرنگی در شرایط تنش خشکی، پژوهشی در سال 1389 در استان مازندران در خاکی با بافت لومی انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل 30، 50 و 70 درصد تخلیه رطوبت در دسترس خاک و پنج سطح سوپرجاذب، صفر، 25/0، 5/0، 75/0 و یک درصد وزنی و در شرایط گلدانی بودند. نتایج نشان داد که استفاده از سوپرجاذب بر تمام شاخصهای رشدی شامل روندک، برگ، ریشه و بوته و شاخصهای زایشی در شرایط تنش خشکی معنیدار بود. در تمام شاخصهای رویشی به جز طول ریشه و طول روندک و تمام شاخصهای زایشی بیشترین میانگین‌ها مربوط به تیمار یک درصد سوپرجاذب با 30 درصد تخلیه رطوبت بود، که به‌عنوان بهترین تیمار آزمایشی انتخاب می‌گردد. افزایش میزان مصرف سوپرجاذب باعث افزایش معنیدار وزن میوه‌ها گردید به طوریکه با مصرف 25/0 درصد وزنی سوپر جاذب عملکرد نسبت به تیمار شاهد (صفر درصد وزنی) تا چهار برابر افزایش داشته است.
مقالات پژوهشی
مریم حقیقی؛ بهاره نقوی
چکیده
برای بررسی اثر کلسیم و نانوکلسیم در گیاه گوجه‌فرنگی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و تیمارهای کلرید سدیم با غلظت 0، 25 و 50 میلیمولار و کلسیم و نانوکلسیم با غلظت صفر، 150 و 200 میلیگرم در لیتر در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. نتایج آزمایش حاضر نشان داد که وزن تر ریشه با افزایش تنش شوری ...
بیشتر
برای بررسی اثر کلسیم و نانوکلسیم در گیاه گوجه‌فرنگی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و تیمارهای کلرید سدیم با غلظت 0، 25 و 50 میلیمولار و کلسیم و نانوکلسیم با غلظت صفر، 150 و 200 میلیگرم در لیتر در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. نتایج آزمایش حاضر نشان داد که وزن تر ریشه با افزایش تنش شوری به طور معنیداری نسبت به شاهد کاهش یافت و کاربرد 150 میلیگرم در لیتر کلسیم باعث جبران کاهش تنش شوری در تیمار 50 میلیمولار شد. همچنین کاربرد 200 میلیگرم در لیتر کلسیم باعث افزایش چشمگیر حجم ریشه در شرایط تنش شوری شدید نسبت به تیمار شاهد شد. کاربرد 200 میلیگرم در لیتر کلسیم و 150 میلیگرم در لیتر نانوکلسیم باعث بهبود معنیدار محتوای کلروفیل در تیمار 50 میلیمولار کلرید سدیم شد. در شرایط شوری شدید (50 میلیمولار کلرید سدیم) اعمال 150 میلیگرم در لیتر کلسیم به ترتیب باعث افزایش 60، 63، 50 و 70 درصدی وزن تر و خشک ریشه، وزن تر شاخساره و حجم ریشه نسبت به تیمار بدون کلسیم شد. در تیمار 50 میلیمولار کلرید سدیم، کاربرد 150 میلیگرم در لیتر نانو کلسیم باعث جبران محتوای نسبی آب بافت (58/5 درصد) در شرایط تنش شد. کلسیم باعث کاهش اثرات تنش شوری شد اما مقایسه اثرکلسیم و نانوکلسیم نشان داد نانوکلسیم باعث ایجاد تغییرات معنیداری نسبت به کلسیم بر تعدیل تنش شوری در صفات رویشی نداشت.
مقالات پژوهشی
مریم کمالی؛ محمود شور؛ سید حسین نعمتی؛ امیر لکزیان؛ حمیدرضا خزاعی
چکیده
کمبود آب از تنشهای مهم غیرزیستی است که رشد گیاه را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور بررسی اثر تنش آبی بر سه رقم گل اطلسی پرکاربرد در فضای سبز شهر مشهد آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 4 سطح آّبیاری (100 درصد (شاهد))، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و 3 رقم اطلسی ...
بیشتر
کمبود آب از تنشهای مهم غیرزیستی است که رشد گیاه را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور بررسی اثر تنش آبی بر سه رقم گل اطلسی پرکاربرد در فضای سبز شهر مشهد آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 4 سطح آّبیاری (100 درصد (شاهد))، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و 3 رقم اطلسی (Supercascade، Tango blue و Tango white) بود. نتایج نشان داد برهمکنش اثر رقم و سطوح آبیاری بر وزن خشک، سطح برگ، تعدادگل، قطر گل، طول جام گل، کلروفیل کل، نشت الکترولیت، محتوای رطوبت نسبی و میزان پرولین معنیدار بود. بیشترین وزن خشک ساقه (76/1گرم) در شاهد تنش (100 درصد ظرفیت زراعی) و در رقم Tango White بود. ضمن اینکه بیشترین وزن خشک برگ (07/2 گرم) و وزن خشک ریشه (43/0 گرم) در رقم Tango Blue مشاهده شد. با افزایش تنش از 100 درصد به 40 درصد ظرفیت زراعی، سطح برگ در رقم Supercascade از 314 به 49، در رقم Tango Blue از 405 به 44 و در رقم Tango White از 459 به 69 سانتی متر مربع رسید. بعد از اعمال تنش 80 درصد در رقم Supercascade2 درصد، در رقم Tango Blue10 درصد و در رقم Tango White 3 درصد و بعد از اعمال تنش 40 درصد در رقم Supercascade17 درصد، در رقم Tango Blue9 درصد و در رقم Tango White10 درصد نشت الکترولیت نسبت به شاهد افزایش یافت. مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و رقم بر مقدار پرولین نیز نشان داد بیشترین مقدار پرولین در رقم Tango White و در تنش خشکی 40 درصد ظرفیت زراعی و پس از آن در رقم Tango Blue و در تنش 40 درصد تجمع یافته است. به طور کلی دو رقم Tango Blue و Tango White هم در شرایط شاهد آبیاری رشد بهتری داشتند و هم در شرایط کم آبیاری مقاوم تر بودند.
مقالات پژوهشی
اله کرم رستمی؛ مجید راحمی؛ محمود ایزدی
چکیده
میوه خرما باارزش غذایی بسیار بالا در سبد غذایی مردم جایگاه ویژهایی دارد. رقم کبکاب، خرمای غالب استان بوشهر بوده و دارای طعم و مزه بسیار خوبی هست. این پژوهش در دو سال متوالی در ایستگاه تحقیقات خرما و میوههای گرمسیری استان بوشهر باهدف تسریع رسیدن میوه و بهبود کیفیت آن با ایجاد یک میکرو کلیما در اطراف خوشه، بدون استفاده از مواد شیمیایی ...
بیشتر
میوه خرما باارزش غذایی بسیار بالا در سبد غذایی مردم جایگاه ویژهایی دارد. رقم کبکاب، خرمای غالب استان بوشهر بوده و دارای طعم و مزه بسیار خوبی هست. این پژوهش در دو سال متوالی در ایستگاه تحقیقات خرما و میوههای گرمسیری استان بوشهر باهدف تسریع رسیدن میوه و بهبود کیفیت آن با ایجاد یک میکرو کلیما در اطراف خوشه، بدون استفاده از مواد شیمیایی انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با تیمارهای شامل پوشش‌های کنفی مشبک در شش رنگ سبز، سفید، زرد، آبی، طوسی و شاهد با چهار تکرار بر روی خوشههای جنوب و شمال درخت اعمال شد. نتایج آزمایش نشان داد پوششها اثر معنیداری روی فاکتورهای ظاهری و شیمیایی ندارند. ولی تیمارها به‌طور معنیداری سرعت رسیدن میوه را افزایش دادند و بیشترین سرعت رسیدن میوه مربوط به رنگ طوسی که سبب شد میوه هفت روز زودتر برداشت شود.
مقالات پژوهشی
زهرا کریمیان؛ علی تهرانی فر؛ محمد بنایان؛ مجید عزیزی؛ فاطمه کاظمی
چکیده
با توجه به افزایش جمعیت و توسعه روزافزون شهرها تأمین شرایط زیستی مطلوب برای شهروندان یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری میباشد. به این منظور آزمایشاتی در فضای سبز دانشگاه فردوسی مشهد اجرا و داده‌های اقلیمی در زیر دو گونه درختی اقاقیا، کاج و فضای باز و همچنین طی یک دوره 19 ساله از ایستگاه هواشناسی مشهد دریافت، ثبت و آنالیز شدند. داده‌های ...
بیشتر
با توجه به افزایش جمعیت و توسعه روزافزون شهرها تأمین شرایط زیستی مطلوب برای شهروندان یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری میباشد. به این منظور آزمایشاتی در فضای سبز دانشگاه فردوسی مشهد اجرا و داده‌های اقلیمی در زیر دو گونه درختی اقاقیا، کاج و فضای باز و همچنین طی یک دوره 19 ساله از ایستگاه هواشناسی مشهد دریافت، ثبت و آنالیز شدند. داده‌های گروه اول با داده‌های ایستگاه هواشناسی به منظور بررسی مشابهت اثر سایه حاصل از درختان و پوشش ابر بر تغییرات خرداقلیمی از نظر آماری مقایسه شدند. نتایج نشان داد بین دمای ثبت شده در زیر تاج درخت اقاقیا با کاج و بین رطوبت ثبت شده در این دو گونه درختی با فضای باز معادل، اختلاف معنیدار وجود داشت. همچنین، بین دمای ثبت شده در گروه آسمان کاملاً صاف و آسمان نسبتاً ابری با آسمان با پوشش ابر زیاد تفاوت معنیدار مشاهده شد. نتایج همچنین نشان دادند دما و رطوبت نسبی حاصل از سایه دو گونه درختی با آسمان نسبتاً ابری و آسمان با پوشش ابر زیاد از نظر آماری قابل مقایسه نیستند. این یافتهها نشان می‌دهد که فضای سبز و سبزسازی محیط در مناطقی که اغلب در طول سال آسمان ابری دارند نیز نبایستی نادیده گرفته شود.
مقالات پژوهشی
بهروز مرادی عاشور؛ محمد ربیعی؛ بهروز شیران؛ سعداله هوشمند
چکیده
انار (Punica granatum L.) یک محصول مهم باغی و بومی ایران است که مصرف میوه و یا فرآورده‌های مختلف آن رایج است. با توجه به اینکه ایران دارای غنیترین ذخیره ژنتیکی انار میباشد، اطلاع از میزان تنوع صفات مختلف و وراثت‌پذیری آنها در بین ژنوتیپهای موجود و شناسایی ژنوتیپهای پر محصول جهت استفاده در برنامههای اصلاحی از اهمیت خاصی برخوردار است. ...
بیشتر
انار (Punica granatum L.) یک محصول مهم باغی و بومی ایران است که مصرف میوه و یا فرآورده‌های مختلف آن رایج است. با توجه به اینکه ایران دارای غنیترین ذخیره ژنتیکی انار میباشد، اطلاع از میزان تنوع صفات مختلف و وراثت‌پذیری آنها در بین ژنوتیپهای موجود و شناسایی ژنوتیپهای پر محصول جهت استفاده در برنامههای اصلاحی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق برخی خصوصیات میوه 156 ژنوتیپ موجود در کلکسیون انار ساوه، با استفاده از 16صفت مورفولوژیکی و شیمیایی میوه در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج تجزیه واریانس، اثر ژنوتیپ در کلیه صفات بسیار معنیدار بود. از 9 صفت مورفولوژیکی، صفات تعداد دانه در 100 گرم آریل و ضخامت پوست میوه تنوع بیشتری نسبت به سایر صفات دارند و از بین صفات بیوشیمیایی صفات شاخص رسیدگی، میزان آنتوسیانین و رنگ قابل جذب آبمیوه دارای بیشترین تنوع بودند که امکان استفاده از تنوع موجود در مراحل بعدی اصلاح انار را مهیا میکند. ارتباط معنیدار آماری نیز بین وزن میوه با صفات طول و عرض تاج، طول و عرض میوه، تعداد دانه در 100 گرم آریل، وزن آریل و نیز ضخامت پوست میوه وجود داشت که در اصلاح همزمان این صفات حائز اهمیت است. مقدار زیاد قابلیت توارث عمومی محاسبه شده برای وزن آریل، وزن میوه، تعداد دانه در 100 گرم آریل، و ضخامت پوست میوه دلالت بر کم بودن اثرات محیطی بر این صفات بوده و این صفات در فرآیندهای انتخاب نتاج در نسلهای متوالی قابل استفاده هستند. براساس نتایج این تحقیق، با توجه به نرم و ریز بودن دانه ژنوتیپ شیرین هسته ریز شهداد، این ژنوتیپ میتواند در برنامههای بعدی هیبریداسیون در جهت انتقال صفت نرمدانگی به ژنوتیپهای تجاری به عنوان والد مورد استفاده قرار گیرد. ژنوتیپ دومزه باغ ملک ایذه نیز، از نظر شکل میوه، رنگ میوه و طعم نسبت به سایر ژنوتیپها برتر بود.
مقالات پژوهشی
عزیزاله خندان میرکوهی؛ سیده راضیه واعظ موسوی؛ احمد خلیقی؛ روح انگیز نادری
چکیده
این پژوهش به منظور مدیریت رشد و بهبود کیفیت گلدهی شمعدانی (Pelargonium hortorum L.H. Bailey) در باغ شیشهای (تراریوم) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تکرار و 15 تیمار تنظیم کنندهرشد انجام شد. گیاهان شمعدانی در ابتدا با دو نوع کند کننده رشد شامل کلرمکوات کلرید (سایکوسل) در غلظت صفر، 1000 و 2000 میلیگرم در لیتر و پاکلوبوترازول در غلظت صفر، 25 و 50 میلیگرم ...
بیشتر
این پژوهش به منظور مدیریت رشد و بهبود کیفیت گلدهی شمعدانی (Pelargonium hortorum L.H. Bailey) در باغ شیشهای (تراریوم) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تکرار و 15 تیمار تنظیم کنندهرشد انجام شد. گیاهان شمعدانی در ابتدا با دو نوع کند کننده رشد شامل کلرمکوات کلرید (سایکوسل) در غلظت صفر، 1000 و 2000 میلیگرم در لیتر و پاکلوبوترازول در غلظت صفر، 25 و 50 میلیگرم در لیتر و سپس برای مدیریت گلدهی با غلظتهای صفر، 50 و 100 میلیگرم در لیتر بنزیل آدنین تیمار شدند. ویژگیهای رویشی، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، میزان رنگیزههای فتوسنتزی و همینطور ویژگیهای مربوط به گلدهی ارزیابی شد. هر دو کندکننده رشد در غلظت بالا منجر به کاهش معنیدار ارتفاع شدند، در حالی‌که درمورد صفات قطر ساقه، تعداد برگ و سطح برگ پاکلوبوترازول باعث کاهش معنیدار نسبت به شاهد شد ولی سایکوسل تأثیر معنیداری نشان نداد. هم چنین کاربرد کندکنندههای رشد باعث کاهش معنیدار رنگیزههای برگ شامل، کلروفیلها و نیز آنتوسیانینها شد. کاربرد بنزیل آدنین به تنهایی و در اثر متقابل با کندکنندههای رشد باعث افزاش میزان کلروفیلهای برگ شد. میزان رنگیزههای فتوسنتزی، سطح برگ و نیز قطر ساقه صفاتی بودند که در اثر بنزیل آدنین در مقایسه با کاربرد کندکنندههای رشد افزایش نشان دادند در حالی‌که سایر صفات تحت تأثیر تیمار بنزیل آدنین قرار نگرفتند. به‌طور کلی، تیمار 50 میلیگرم در لیتر پاکلوبوترازول و بدون نیاز به بنزیل آدنین باعث بهبود شاخصهای تولید گیاه شمعدانی شد.
مقالات پژوهشی
مسعود فتاحی؛ عبدالرحمان محمدخانی
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر ویژگیهای ریخت‌شناسی گیاه انگور رقم ʼعسگریʽ در شرایط گلخانه در سال 1396 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و دو فاکتور شامل قارچ‌ریشه آربسکولار و مقدارهای آب آبیاری بود. در این آزمایش برخی از ویژگیهای ریخت‌شناسی از جمله ارتفاع، طول ریشه، حجم و تراکم ریشه، ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر ویژگیهای ریخت‌شناسی گیاه انگور رقم ʼعسگریʽ در شرایط گلخانه در سال 1396 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و دو فاکتور شامل قارچ‌ریشه آربسکولار و مقدارهای آب آبیاری بود. در این آزمایش برخی از ویژگیهای ریخت‌شناسی از جمله ارتفاع، طول ریشه، حجم و تراکم ریشه، وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، سطح برگ، تعداد برگ آسیب دیده، سطح ویژه برگ، قطر برگ و درصد همزیستی ریشه انگور با قارچ‌ریشه‌ها اندازه‌گیری شد. نتیجه‌ها نشان داد تیمارهای قارچ‌ریشه و آبیاری 100 درصد باعث افزایش شاخصهای وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، سطح برگ و درصد همزیستی قارچ‌ریشه گردید. در اثر کم‌آبیاری شاخصهای اندازه‌گیری شده در آزمایش ازجمله ارتفاع، وزن تر و خشک ریشه، برگ و ساقه کاهش یافت به‌طوری که میزان کاهش در گیاهان بدون قارچ ریشه بیشتر از گیاهان همزیست با قارچ ریشه بود. به طور کلی استفاده از قارچ‌ریشه در این پژوهش باعث کاهش اثرات مخرب تنش کم‌آبی بر ویژگیهای ریخت‌شناسی (خصوصیات ریشه، خصوصیات برگ و ارتفاع) گیاه انگور شد که در این بین قارچ‌ریشه‌های ورسیفورم و اتونیکیتوم بهتر از قارچ‌ریشه‌های موسه و اینترارادیس بودند. بیشترین ارتفاع در قارچ‌ریشه گلوموس اتونیکیتوم و بدون تنش با میانگین 54 سانتی‌متر مشاهده گردید.
مقالات پژوهشی
فاطمه داوودی؛ مهدی رضائی؛ پرویز حیدری؛ حسین حکم آبادی
چکیده
بررسی تنوع ژنتیکی، شناسایی و معرفی ژنوتیپهای برتر گردو در ایران به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی گردو و منشأ این گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. از سال 1376 بذور ژنوتیپهای منتخب گردو از مناطق مهم گردوکاری ایران در کلکسیون گردوی مرکز تحقیقات سمنان (شاهرود) کشت شدند. از این دانهالها 21 ژنوتیپ برتر با ویژگیهای مناسب میوه انتخاب ...
بیشتر
بررسی تنوع ژنتیکی، شناسایی و معرفی ژنوتیپهای برتر گردو در ایران به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی گردو و منشأ این گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. از سال 1376 بذور ژنوتیپهای منتخب گردو از مناطق مهم گردوکاری ایران در کلکسیون گردوی مرکز تحقیقات سمنان (شاهرود) کشت شدند. از این دانهالها 21 ژنوتیپ برتر با ویژگیهای مناسب میوه انتخاب شدند و روی دانهالهای بذری پیوند شدند. در این پژوهش علاوه بر معرفی ویژگیهای مهم میوه این ژنوتیپها، تنوع ژنتیکی آنها با 10 آغازگر ISSR مورد بررسی قرار گرفت. میانگین وزن میوه و وزن مغز در ژنوتیپهای انتخابی به ترتیب 34/14 و 33/7 گرم بود. بیشترین میزان وزن میوه و مغز به ترتیب به میزان 50/17 و 3/10 گرم در ژنوتیپ OR23 مشاهده شد. میانگین درصد مغز گردوهای برگزیده 17/51 درصد بود. بیشترین میزان درصد مغز (7/62 درصد) در ژنوتیپ T12 مشاهده شد. از ده آغازگر ISSR در 21 ژنوتیپ برتر گردو 112 باند ایجاد شد که از این تعداد، 102 باند چندشکلی را نشان دادند و برای آنالیز تنوع ژنتیکی استفاده شدند. بیشترین تعداد باند در آغازگرهای UBC.826 و UBC.888 با 14 باند مشاهده شد. بیشترین قدرت تفکیک‌کنندگی به میزان 71/7 در آغازگر UBC.826 و پس از آن در آغازگر UBC.887 مشاهده شد. ضریب تشابه بین ژنوتیپها از 51/0 تا 88/0 متغیر بود. دندروگرام تنوع ژنتیکی 21 ژنوتیپ گردو را به دو گروه اصلی و سه گروه فرعی در گروه اول تقسیم‌بندی نمود که با میزان زیادی با نتایج دسته‌بندی آنالیز به مؤلفههای اصلی تطابق داشت. نتایج نشان داد فاصله ژنتیکی متوسطی بین ژنوتیپ ها وجود دارد و ژنوتیپ های جمع آوری شده از مناطق ارومیه و تویسرکان فاصله ژنتیکی بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها دارند که با توجه به خصوصیات برتر می توانند به‌عنوان والدین با ژنوتیپ های انتخابی از منطقه شاهرود در برنامههای اصلاحی استفاده شوند.
مقالات پژوهشی
رحمت اله غلامی؛ عیسی ارجی
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات کسر آبیاری تنظیم شده بر ویژگیهای رویشی، عملکرد و محتوای روغن و کارآیی مصرف آب و نیز تعیین مراحل حساس تجمع روغن زیتون در برابر تنش کسر آبیاری، پژوهشی در قالب آزمایش طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و پنج تیمار آبیاری طی دو سال 1395 و 1396 در باغات زیتون منطقه جوانمیری واقع در غرب استان کرمانشاه بر روی درختان 14 ساله ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات کسر آبیاری تنظیم شده بر ویژگیهای رویشی، عملکرد و محتوای روغن و کارآیی مصرف آب و نیز تعیین مراحل حساس تجمع روغن زیتون در برابر تنش کسر آبیاری، پژوهشی در قالب آزمایش طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و پنج تیمار آبیاری طی دو سال 1395 و 1396 در باغات زیتون منطقه جوانمیری واقع در غرب استان کرمانشاه بر روی درختان 14 ساله رقم زرد انجام گردید. درختان زیتون به فاصله 5×5 متر کشت شدهاند و هر واحد آزمایشی شامل سه درخت بود. پنج تیمار آبیاری شامل 1- آبیاری به میزان100 درصد نیاز آبی درختان زیتون در طول فصل (شاهد)، 2- عدم آبیاری در طول مدت سخت شدن هسته و تأمین آبیاری به میزان 100 درصد در سایر مراحل رشد میوه، 3- آبیاری فقط در سه مرحله قبل از گلدهی، در شروع سخت شدن هسته و یک هفته قبل از برداشت محصول به منظور تهیه روغن، 4- آبیاری به میزان 60 درصد نیاز آبی درختان زیتون طی کل فصل و 5- شرایط دیم، با سیستم آبیاری قطره‌ای اعمال گردید بهمنظور تعیین اثر کسر آبیاری تنظیم شده بر زیتون رقم زرد خصوصیات رویشی مانند طول و قطر شاخه سال جاری و نیز خصوصیات زایشی مانند درصد روغن در ماده خشک و تر، عملکرد روغن و میوه در هکتار، درصد ماده خشک میوه و کارآیی مصرف آب تحت رژیم‌های مختلف آبیاری ثبت گردید. نتایج نشان داد که صفات درصد روغن در ماده تر، عملکرد روغن و میوه در هکتار و نیز بهرهوری مصرف آب تحت تأثیر رژیم آبیاری و اثر متقابل رژیم آبیاری در سال معنیدار بود. عدم آبیاری در طول مدت سخت شدن هسته باعث افزایش میزان عملکرد روغن و میوه در هکتار گردید. بهرهوری مصرف آب در تولید روغن در تیمار آبیاری در سه مرحله رشدی میوه بالاتر از آبیاری کامل و دیگر تیمارها بود.
مقالات پژوهشی
فرج اله شهریاری؛ عباس تنهائیان؛ مهدی اخلاقی؛ نرگس نظیفی
چکیده
در پژوهش حاضر اسانس گیاهان زیره سبز (Cuminum cyminum)، آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و دو عصاره‌ی اِتانولی گیاهان کندل (Dorema ammoniacum) و چویل (Ferulago angulata) در مقایسه با یک پپتید نوترکیب کایمری (لاکتوفرسین-لاکتوفرامپین) که از مهمترین اجزا ضد میکروبی شیر شتر میباشد جهت مهار عوامل بیماریزای قارچ خوراکی تکمه‌ای سفید، شامل باکتری Pseudomonas tolaasii و قارچ Trichoderma ...
بیشتر
در پژوهش حاضر اسانس گیاهان زیره سبز (Cuminum cyminum)، آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و دو عصاره‌ی اِتانولی گیاهان کندل (Dorema ammoniacum) و چویل (Ferulago angulata) در مقایسه با یک پپتید نوترکیب کایمری (لاکتوفرسین-لاکتوفرامپین) که از مهمترین اجزا ضد میکروبی شیر شتر میباشد جهت مهار عوامل بیماریزای قارچ خوراکی تکمه‌ای سفید، شامل باکتری Pseudomonas tolaasii و قارچ Trichoderma harzianum مورد ارزیابی قرار گرفتند. اسانس‌گیری با استفاده از کلونجر و عصاره‌ها با استفاده حلال متانول 80 درصد و با روش خیساندن بدست آمد. پپتید نوترکیب کایمری از سلول‌های کلیه جنین انسان (HEK 293) استحصال شد. خصوصیات ضد باکتریایی و قارچی ترکیبات مورد آزمایش به ترتیب با استفاده از روش دیسک و اختلاط با محیط کشت بررسی گردید. حداقل غلظت بازداندگی (MIC) و حداقل غلظت کُشندگی برای باکتری (MBC) و قارچ (MFC) محاسبه شد. تمام آزمایش‌ها با سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام پذیرفت. نتایج ارزیابی‌های ضد باکتریایی نشان داد که پپتید کایمری، در غلظت 20 میکروگرم بر میلی‌لیتر بیشترین عملکرد را با میانگین قطر هاله بازدارنده 2/32 میلی‌متر در بین ترکیبات مورد بررسی داشت و بعد از آن اسانس زیره سبز و عصاره کندل به ترتیب با هفت و شش میلی‌متر دارای بیشترین اثر ضد باکتریایی بودند. نتیجه اثرات ضد قارچی ترکیبات مورد آزمایش در مدت زمان هفت روز نشان داد که اسانس‌های گیاهان زیره سبز و آویشن شیرازی بطور کامل از رشد قارچ T. harzianum جلوگیری کردند و بعد از آن عصاره گیاهان کندل و چویل با میانگین رشد کُلنی قارچ به میزان 26 و 66/60 میلی‌متر بیشترین اثر ضد قارچی را دارا بودند. کمترین اثر ضد قارچی در مورد پپتید نوترکیب کایمری بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش، پپتید کایمری اثرات ضد باکتریایی بیشتری در مقایسه با اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی دارا بود و در مقابل اسانس‌ها و عصاره‌ها در مقایسه با پپتید مورد آزمایش از توان ضد قارچی بیشتری برخوردار بودند.
مقالات پژوهشی
عاطفه صفایی فر؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ صادق موسوی فرد؛ فیض الله شهبازی
چکیده
پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر تنش لرزشی بر کنترل رشد گیاه حسنیوسف انجام شد. آزمایش بهصورت گلدانی و بر اساس فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. اعمال تنش پس از استقرار قلمههای ریشهدار شده، هر روز صبح بعد از طلوع خورشید در سه زمان صفر (شاهد)، پنج و 10 دقیقه و قدرت تنش در سه فرکانس 5/7 و 10 و 5/12 هرتز توسط دستگاه ...
بیشتر
پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر تنش لرزشی بر کنترل رشد گیاه حسنیوسف انجام شد. آزمایش بهصورت گلدانی و بر اساس فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. اعمال تنش پس از استقرار قلمههای ریشهدار شده، هر روز صبح بعد از طلوع خورشید در سه زمان صفر (شاهد)، پنج و 10 دقیقه و قدرت تنش در سه فرکانس 5/7 و 10 و 5/12 هرتز توسط دستگاه شبیهساز لرزش انجام شد. نتایج نشان داد کلیه تیمارهای تنش لرزشی در تمامی قدرتها و زمانهای اعمال شده باعث کاهش ارتفاع گیاه شد. با افزایش قدرت و مدت تنش، ارتفاع گیاه کاهش بیشتری نشان داد بهطوریکه در گیاهان تحت تنش لرزشی با قدرت 5/12 هرتز و مدت زمان 10 دقیقه نسبت به شاهد 31 درصد کاهش ارتفاع نشان دادند. اعمال تنش لرزشی باعث کاهش تعداد و سطح برگ، طول ریشه، بیوماس گیاه و محتوای نسبی آب برگ نسبت به شاهد شد، اما تأثیری در نشت یونی نداشت. در بین تیمارها، گیاهانی که با قدرت 5/7 هرتز و بهمدت پنج دقیقه تحت تنش لرزشی بودند، 16 درصد کاهش ارتفاع نسبت به شاهد نشان دادند اما سایر خصوصیات رشدی مانند قطر ساقه، سطح برگ، نشت یونی و مالوندی‌آلدئید و کلروفیل شرایط مشابه با گیاهان شاهد داشتند. با این حال برحسب شرایط تولید امکان انتخاب سایر شدت‌ها و مدت‌های تنش وجود دارد. بطور کلی بررسی نتایج این پژوهش نشان می‌دهد امکان استفاده از تنشهای مکانیکی کنترل شده برای تولید گیاهان گلدانی کوتاه و پرپشت بدون استفاده از مواد شیمیایی وجود دارد.
مقالات پژوهشی
هدی زارع میرک آباد؛ محمد فارسی؛ سعید ملک زاده شفارودی؛ مهرداد ایرانشاهی؛ عبدالرضا باقری؛ نسرین مشتاقی
چکیده
ایران تنها رویشگاه طبیعی گیاه کما (Ferula ovina) است. ریشه‌های این گیاه دارای فروتینین، یکی از قوی‌ترین و گران‌قیمت‌ترین فیتواستروژن‌ها، با پتانسیل درمان پوکی استخوان است. با توجه به خواب عمیق بذر کما، عدم امکان تولید فروتینین با روش‌های شیمیایی و نیاز به تخریب منابع طبیعی به دلیل وجود فروتینین در ریشه کما، دستیابی به فروتینین در ...
بیشتر
ایران تنها رویشگاه طبیعی گیاه کما (Ferula ovina) است. ریشه‌های این گیاه دارای فروتینین، یکی از قوی‌ترین و گران‌قیمت‌ترین فیتواستروژن‌ها، با پتانسیل درمان پوکی استخوان است. با توجه به خواب عمیق بذر کما، عدم امکان تولید فروتینین با روش‌های شیمیایی و نیاز به تخریب منابع طبیعی به دلیل وجود فروتینین در ریشه کما، دستیابی به فروتینین در شرایط آزمایشگاهی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. لذا پژوهش حاضر با هدف کاهش ریشه‌کنی گیاه در طبیعت و دستیابی به فروتینین در شرایط درون شیشهای انجام شد. به منظور نگهداری گیاه در شرایط درون شیشهای، 24 محیط کشت باززایی غیرمستقیم و 11 محیط کشت ریشهزایی با استفاده از طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آزمون TLC نمونه‌های کشت بافتی در جهت دسترسی به فروتینین بدون آسیب رساندن به ذخایر ژرم پلاسم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون توکی نشان داد، کالوس‌های سبز فشرده بزرگ در محیط کشتMS دارای 5/1 میلیگرم بر لیتر IAA و 1 میلیگرم بر لیتر، شاخه‌های بلند و شاداب در محیط کشت MSبا ترکیب 5/1 میلیگرم بر لیتر IAA و 1 میلیگرم بر لیتر kin MSو ریشه در شرایط درون شیشهای در محیط کشت ½MS با ترکیب 1 میلیگرم بر لیتر IBA با اختلاف معنیدار نسبت به با سایر محیط‌های‌کشت، تولید می‌شود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، امکان تولید و نگهداری درون شیشهای گیاه کما از طریق کشت بافت وجود دارد. همچنین با تأیید وجود فروتینین در نمونه‌های کشت بافتی، تولید انبوه این ماده از طریق کشت سوسپانسیون سلولی و با استفاده از بیوراکتور امکان‌پذیر است. نگهداری F. ovina در شرایط درون شیشهای، امکان دستیابی به گیاه کما بدون محدودیت‌های فصل رشد و رویشگاه و در نتیجه دسترسی به فروتینین موجود در ریشه آن با حفظ ذخایر ژرم پلاسم گیاه را فراهم آورد.
مقالات پژوهشی
عظیمه حاجی صادقیان نجف آبادی؛ ایمان روح اللهی
چکیده
گلابی نطنزی از ارقام مهم گلابی بومی ایران است. ریزازدیادی امکان تولید گیاهچه‌های یکسان و مشابه گیاه مادری را فراهم خواهد نمود. پژوهش حاضر طی سه آزمایش برای شاخهزایی و ریشهزایی درون شیشهای و سازگاری ریزنمونهها با محیط بر اساس آزمون فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام شد. جهت تحریک شاخهزایی محیط موراشیگ و اسکوگ تحت ...
بیشتر
گلابی نطنزی از ارقام مهم گلابی بومی ایران است. ریزازدیادی امکان تولید گیاهچه‌های یکسان و مشابه گیاه مادری را فراهم خواهد نمود. پژوهش حاضر طی سه آزمایش برای شاخهزایی و ریشهزایی درون شیشهای و سازگاری ریزنمونهها با محیط بر اساس آزمون فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام شد. جهت تحریک شاخهزایی محیط موراشیگ و اسکوگ تحت تأثیر چهار سطح از تنظیم کنندههای رشد بنزیل آمینو پورین3، ایندول 3-بوتیریک اسید4 IBA، همچنین جیبرلیک اسید5 مورد استفاده قرار گرفت. گیاهچهها در محیط MS و MS با نصف غلظت عناصر ماکرو و میکرو، در حضور چهار سطح از اکسینهای IBA و نفتالین استیک اسید6 تحت دو تیمار تاریکی و روشنایی ریشهدار شدند. سازگاری و بقا، درصد کلونیزاسیون میکوریزا، غلظت فسفر و برخی خصوصیت های مورفولوژیکی ریشه از قبیل میانگین قطر و تعداد ریشه گیاهچهها به کمک دو گونه قارچ مایکوریزا G. intraradices و Glomus mosseae در دو بستر پیتماس- پرلیت و کوکوپیت- پرلیت مورد آزمون قرار گرفت. بیشترین شاخهزایی در برهمکنش بین غلظت سه میلیگرم در لیتر BAP به همراه نیم میلیگرم در لیتر IBA و بیشترین درصد ریشهزایی در تیمار محیط MS کامل حاوی نیم میلیگرم در لیتر NAA مشاهده گردید. 100 درصد گیاهچه‌های ریشهدار شده با محیط سازگار شدند. غلظت فسفر در بستر پیت ماس، میانگین قطر ریشه در حضور قارچ G. mosseae در بستر پیت ماس و تعداد ریشه در بستر کوکوپیت افزایش نشان دادند.
مقالات پژوهشی
محمدرضا اصغری؛ زهرا آذرشریف؛ حسین تاجیک؛ علیرضا فرخزاد
چکیده
استفاده از مواد شیمیایی برای کنترل ضایعات و حفظ کیفیت محصولات برداشت شده به دلیل اثرات مضر بر محیط زیست با محدودیت‌های جدی روبرو است. اخیراً پوشش‌های خوراکی پتانسیل خوبی در حفظ کیفیت و ایمنی میوه و سبزی‌های مختلف از خود نشان داده‌اند. تأثیر پوشش صمغ باریجه (در غلظتهای صفر، 1، 2 و 3 درصد وزنی/حجمی)، اسانس زیره سبز (در غلظتهای صفر، ...
بیشتر
استفاده از مواد شیمیایی برای کنترل ضایعات و حفظ کیفیت محصولات برداشت شده به دلیل اثرات مضر بر محیط زیست با محدودیت‌های جدی روبرو است. اخیراً پوشش‌های خوراکی پتانسیل خوبی در حفظ کیفیت و ایمنی میوه و سبزی‌های مختلف از خود نشان داده‌اند. تأثیر پوشش صمغ باریجه (در غلظتهای صفر، 1، 2 و 3 درصد وزنی/حجمی)، اسانس زیره سبز (در غلظتهای صفر، 100 و 200 میکرولیتر در لیتر) و کلرور کلسیم (در غلظتهای صفر و یک درصد وزنی/حجمی) بر واکنش‌های فیزیولوژیکی و کیفی میوه گیلاس رقم سیاه مشهد (Prunus avium cv. Siah Mashhad) مورد بررسی قرار گرفت. میوههای پوشش‌دار شده به مدت 30 روز در دمای 1±2 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 95-90 درصد در انبار (پخچال) نگهداری شدند. ارزیابی کیفی میوه‌ها در ابتدای نگهداری، پس از 15 و 30 روز نگهداری در دمای 1±2 درجه سانتی‌گراد به‌علاوه یک روز نگهداری در دمای 20 درجه سانتی‌گراد انجام گرفت. پوشش صمغ باریجه، اسانس زیره سبز و کلرور کلسیم نه‌تنها سرعت افزایش pH و مواد جامد محلول را کاهش دادند، بلکه به‌طور مؤثری اسیدهای آلی کل، محتوی آب و درصد رطوبت میوه، فعالیت آنزیم فنیل آلانین‌آمونیالیاز، فنول و فلاونوئید کل میوه را در سطح بالا حفظ نمودند. همچنین در پایان مدت نگهداری بافت میوههای تیمار شده با یک درصد وزنی/حجمی کلرور کلسیم محتوی پرولین بالاتر و مالون‌دی‌آلدهید کمتر داشتند. ترکیب صمغ باریجه، اسانس زیره سبز و کلرور کلسیم با همدیگر به صورت معنیداری تأثیر بیشتری نسبت به کاربرد جداگانه تیمارها برکاهش فرآیندهای پیری، حفظ صفات کیفی، ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ماندگاری میوه گیلاس داشت.
