مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
علیرضا مشرفی عراقی؛ سید حسین نعمتی؛ محمود شور؛ مجید عزیزی؛ نسرین مشتاقی
چکیده
گیاه پونه وحشی با نام علمی L. longifolia Mentha یکی از گونه‌های جنس نعناع است که در کشور ایران رویش طبیعی دارد. در این پژوهش پس از تهیه 20 ژنوتیپ مختلف از سراسر ایران، کشت آنها جهت ارزیابی صفات ریختشناسی، زراعی و استخراج اسانس انجام شد. مشخصات جغرافیایی و اقلیمی مربوط به هر رویشگاه تعیین گردید و آمار هواشناسی و خاکشناسی جهت ارزیابی ...
بیشتر
گیاه پونه وحشی با نام علمی L. longifolia Mentha یکی از گونه‌های جنس نعناع است که در کشور ایران رویش طبیعی دارد. در این پژوهش پس از تهیه 20 ژنوتیپ مختلف از سراسر ایران، کشت آنها جهت ارزیابی صفات ریختشناسی، زراعی و استخراج اسانس انجام شد. مشخصات جغرافیایی و اقلیمی مربوط به هر رویشگاه تعیین گردید و آمار هواشناسی و خاکشناسی جهت ارزیابی فراهم گردید. خصوصیات رویشی و زایشی هر ژنوتیپ به‌علاوه میزان و عملکرد اسانس گونه مورد مطالعه در هر ژنوتیپ مورد بررسی قرار گرفت. بررسی کلی نتایج نشان داد که در بین ژنوتیپ‌ها تنوع معنیداری (01/0≥P) از لحاظ صفات ریختشناسی، زراعی و میزان اسانس وجود دارد. نتایج بدست آمده از همبستگی بین صفات ارزیابی شده و میزان اسانس نشان داد که اندام‌های رویشی گیاه در راندمان اسانس تأثیر بیشتری نسبت به اندام زایشی داشته‌اند. تجزیه خوشه‌ای صفات مورد بررسی، ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را در دو گروه مجزا قرار داد. تفاوت این دو گروه در جدا شدن از هم را می‌توان به صفات مرتبط با عملکرد و شرایط اقلیمی مختلف در رویشگاه بومی این ژنوتیپ‌ها و عوامل ژنتیکی نسبت داد. در نهایت ژنوتیپ استان‌های هرمزگان، خوزستان، کرمان، آذربایجان غربی و قزوین به‌دلیل داشتن خصوصیات رویشی و زراعی بهتر و بازده بالای تولید اسانس نسبت به ژنوتیپ‌های دیگر می‌توانند در برنامه‌های به‌نژادی و اهلی‌سازی یا جهت کشت و تولید مورد توجه قرار گیرند.
مقالات پژوهشی
فیزیولوژی پس از برداشت
بهزاد کاویانی؛ محمدرضا صفری مطلق؛ سارا حاتمی نژاد
چکیده
گل داوودی یکی از مهمترین گل‌های شاخه‌بریده در جهان است که در حال حاضر از نظر تجاری و کشت، بعد از رز در رتبه دوم قرار دارد. گل‌های بریده عمر کوتاهی دارند، بنابراین بهبود ماندگاری آنها یکی از اهداف اصلی صنعت گل‌کاری می‌باشد. انسداد انتهای ساقه و تنش آبی دو مشکل در کاهش عمر گلجای گل‌های شاخه‌بریده داوودی هستند. ...
بیشتر
گل داوودی یکی از مهمترین گل‌های شاخه‌بریده در جهان است که در حال حاضر از نظر تجاری و کشت، بعد از رز در رتبه دوم قرار دارد. گل‌های بریده عمر کوتاهی دارند، بنابراین بهبود ماندگاری آنها یکی از اهداف اصلی صنعت گل‌کاری می‌باشد. انسداد انتهای ساقه و تنش آبی دو مشکل در کاهش عمر گلجای گل‌های شاخه‌بریده داوودی هستند. در پژوهش حاضر، اثرات اسید فولویک (50، 100 و 150 میلیگرم بر لیتر)، عصاره بهار نارنج (10، 30 و 50 درصد) و نانوذرات مس (5، 10 و 20 میلیگرم بر لیتر) در مقایسه با شاهد روی شاخصهای پس از برداشت گل‌های داوودی ارزیابی شدند. آزمایش بهصورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. بر اساس نتایج بهدست آمده، اثر تیمارها روی بهبود ویژگی‌های کیفی گل‌های شاخه‌بریده داوودی بعد از برداشت معنیدار بود. نتایج نشان داد که عمر گلجای بالا (33/16 تا 17 روز) با هر سه غلظت نانوذرات مس به دست آمد. بالاترین عمر گلجای گل‌های شاخه‌بریده داوودی توسط افزودن 20 میلیگرم بر لیتر نانوذرات مس در محلول نگهدارنده بهدست آمد که در مقایسه با شاهد 3 روز عمر گلجای را افزایش داد. کمترین تعداد کلونی‌های باکتریایی انتهای ساقه طی استفاده از 10 و 30 درصد عصاره بهار نارنج و 5 میلیگرم بر لیتر نانوذرات مس و کمترین تعداد این کلونی‌ها در محلول طی استفاده از 5 میلیگرم بر لیتر نانوذرات مس بهدست آمد. همچنین، جذب محلول در تیمارهای 10 و 30 درصد عصاره بهار نارنج و 5 میلیگرم بر لیتر نانوذرات مس بالا بود. در مجموع، استفاده از غلظتهای مناسب نانوذرات مس و عصاره بهار نارنج باعث بهبود عمر گلجای، برخی صفات فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی شد.
مقالات پژوهشی
گیاهان زینتی و فضای سبز
علی سحری مقدم؛ بهزاد کاویانی؛ علی محمدی ترکاشوند؛ وحید عبدوسی؛ علیرضا اسلامی
چکیده
سرخدار یا سرخدار انگلیسی (Taxus baccata L.) از خانواده سرخداریان (Taxaceae)، یک درختچه زینتی است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. ریشهزایی قلمه‌های ساقه و رشد گیاه سرخدار کند است، از این‌رو، خطر انقراض، این گیاه را تهدید میکند. تحریک ریشهزایی در قلمهها، باعث ازدیاد سریعتر این گیاه می‌شود. پلی‌آمین‌ها گروهی از تنظیمکنندههای رشد ...
بیشتر
سرخدار یا سرخدار انگلیسی (Taxus baccata L.) از خانواده سرخداریان (Taxaceae)، یک درختچه زینتی است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. ریشهزایی قلمه‌های ساقه و رشد گیاه سرخدار کند است، از این‌رو، خطر انقراض، این گیاه را تهدید میکند. تحریک ریشهزایی در قلمهها، باعث ازدیاد سریعتر این گیاه می‌شود. پلی‌آمین‌ها گروهی از تنظیمکنندههای رشد گیاهی هستند که نقش‌های مختلفی از جمله تمایز سلولی، نمو و تحریک تولید ریشه نابجا دارند. بهمنظور بررسی اثر غلظتهای مختلف پوتریسین، آزمایشی بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل غلظت صفر (بهعنوان شاهد)، 500، 1000، 2000، 3000، 4000 و 5000 میلیگرم در لیتر از پوتریسین بودند. در آبان ماه، حدود 25 سانتی‌متری انتهای شاخه گیاهان مادری 5 ساله بریده شد و بهعنوان قلمه برگدار چوبسخت ساقه مورد استفاده قرار گرفت. انتهای تحتانی قلمه‌های سرشاخه به‌مدت 10 ثانیه در غلظتهای مختلف پوتریسین نگهداری شدند و سپس در بستر کاشت قرار گرفتند. در این تحقیق درصد ریشهزایی، تعداد ریشه، طول ریشه، طول ساقه، تعداد شاخه و تعداد برگ قلمهها اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که غلظتهای مختلف پوتریسین روی همه صفات در سطح احتمال یک درصد معنیدار بودند. بیشترین تعداد ریشه (50/6 عدد در گیاهچه) و بالاترین طول ریشه (70/7 سانتی‌متر در گیاهچه)، در قلمه‌های تیمارشده با 500 میلیگرم در لیتر پوتریسین مشاهده شد. بیشترین تعداد شاخه (50/5 عدد در گیاهچه) و بالاترین درصد ریشهزایی (50/97 درصد) در قلمه‌های تیمارشده با 2000 میلیگرم در لیتر پوتریسین به دست آمد. بیشترین تعداد برگ (25/41 عدد در گیاهچه) در قلمه‌های تیمارشده با 3000 میلیگرم در لیتر پوتریسین شمارش شد. در مجموع، غلظت 500 میلیگرم در لیتر پوتریسین برای ریشهزایی قلمه برگدار ساقه سرخدار مناسب‌تر از بقیه غلظت‌ها بود که اهمیت اقتصادی نیز دارد.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
اکرم حیدری؛ سعید دقیقی؛ فرهاد آذرمی آتاجان
چکیده
عملکرد پایین پسته در واحد سطح به‌دلیل مشکلات مدیریتی باغات می‌باشد و در این میان مدیریت تغذیه و کوددهی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد برخی از کودهای نیتروژنه به همراه سطوح مختلف سولفات پتاسیم و اسید هیومیک بر رشد، رنگیزههای فتوسنتزی و عملکرد پسته رقم ̓بادامی سفید مه ولات̒ آزمایشی بهصورت فاکتوریل ...
بیشتر
عملکرد پایین پسته در واحد سطح به‌دلیل مشکلات مدیریتی باغات می‌باشد و در این میان مدیریت تغذیه و کوددهی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد برخی از کودهای نیتروژنه به همراه سطوح مختلف سولفات پتاسیم و اسید هیومیک بر رشد، رنگیزههای فتوسنتزی و عملکرد پسته رقم ̓بادامی سفید مه ولات̒ آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در شهرستان مه ولات طی دو سال متوالی 1398 و 1399 انجام شد. فاکتور اول شامل کودهای شیمیایی نیتروژنه در 4 سطح (شاهد، اوره، سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم) بود. فاکتور دوم کود سولفات پتاسیم در 2 سطح صفر و 250 گرم به ازای هر درخت و فاکتور سوم کود اسید هیومیک در 2 سطح صفر و 45 گرم به ازای هر درخت بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها در دو سال آزمایش نشان داد تیمارهای آزمایشی تأثیر معنیداری بر رشد و عملکرد پسته داشتند. نتایج سال اول نشان داد که تیمار ترکیبی اوره و 250 گرم سولفات پتاسیم و 45 گرم اسید هیومیک دارای بالاترین قطر و طول شاخه، خندانی، کلروفیل a، b و کل و کمترین درصد پوکی بود. بیشترین مقدار عملکرد در سال اول از مصرف توأم سولفات آمونیوم و 250 گرم سولفات پتاسیم و 45 گرم اسید هیومیک بهدست آمد. کاربرد توأم نیترات آمونیوم و 250 گرم سولفات پتاسیم و 45 گرم اسید هیومیک منجر به بیشترین قطر و طول شاخه در سال دوم آزمایش شد. بالاترین درصد خندانی و کاروتنوئید و کمترین درصد پوکی در سال دوم از تیمار ترکیبی سولفات آمونیوم و 250 گرم سولفات پتاسیم و 45 گرم اسید هیومیک بهدست آمد. بیشترین کلروفیل a، b و کل از مصرف توأم اوره و 250 گرم سولفات پتاسیم و 45 گرم اسید هیومیک بهدست آمد. بالاترین عملکرد سال دوم از تیمار مصرف اوره و 250 گرم سولفات پتاسیم و 45 گرم اسید هیومیک حاصل شد. بنابراین براساس نتایج این تحقیق، استفاده همزمان از کودهای اوره (300 گرم به ازای هر درخت) و سولفات پتاسیم (250 گرم به ازای هر درخت) و اسید هیومیک (45 گرم به ازای هر درخت) بهعنوان مؤثرترین تیمارها در این آزمایش، میتواند نقش به‌سزایی در افزایش شاخصهای رشدی، عملکرد و فیزیولوژیکی پسته داشته باشند.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
پرستو مولائی؛ فاطمه نکونام
چکیده
بهمنظور ارزیابی تأثیر باکتری‌های محرک رشد بر شاخصهای رشدی و بیوشیمیایی کاهو در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری، آزمایشی بهصورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان، در سال 1399 اجرا شد. گیاهان در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری با پنج سطح از باکتری‌های محرک رشد شامل سودوموناسکورینسیس، سودوموناسونکورنسیس، ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تأثیر باکتری‌های محرک رشد بر شاخصهای رشدی و بیوشیمیایی کاهو در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری، آزمایشی بهصورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان، در سال 1399 اجرا شد. گیاهان در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری با پنج سطح از باکتری‌های محرک رشد شامل سودوموناسکورینسیس، سودوموناسونکورنسیس، سودوموناسپوتیدا، پانتوآگلومرانس و ترکیب چهار گونه باکتری محرک رشد (سودوموناسکورینسیس + سودوموناسونکورنسیس + سودوموناسپوتیدا + پانتوآگلومرانس) و یک سطح کود شیمیایی NPK تیمار شدند. دو تیمار شاهد (بدون تلقیح باکتری ریزوسفری و بدون افزودن کود شیمیایی) در شرایط بدون تنش و تحت تنش زیستی بود. نتایج نشان داد، حداکثر وزن تازه، درصد ماده خشک بوته و تعداد برگ در کاربرد تیمار باکتری ترکیبی حاصل شد، به‌طوری‌که نسبت به گیاهان شاهد با تنش، 5/59 درصد وزن تازه بوته، 8/34 درصد ماده خشک بوته و 2/42 درصد تعداد برگ افزایش یافت. بیشترین محتوای کلروفیل کل (افزایش 5/38 درصد) با کاربرد باکتری سودوموناس کورینسیس و پانتوآگلومرانس نسبت به گیاهان شاهد تحت تنش بدست آمد. همچنین با کاربرد باکتری پانتوآگلومرانس کاهش 100 درصدی لکه‌های نکروزه و 2/25 درصدی لکه‌های کلروزه مشاهده شد. افزایش لکه‌های کلروزه (8/55 درصد)، لکه‌های نکروزه (8/88 درصد)، فعالیت آنزیم کاتالاز (4/28 درصد)، آنزیم پراکسیداز (1/49 درصد)، محتوای فنول کل (52 درصد) و فلاونوئید کل (3/39 درصد) نسبت به گیاهان شاهد تحت تنش، در کاربرد تیمار کود شیمیایی NPK حاصل شد. کاربرد باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی NPK اثر معنیداری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه کاهو تحت تنش زیستی نداشت. حداکثر محتوای آنتوسیانین (افزایش 6/55 درصد) با کاربرد باکتری کورینسیس نسبت به گیاهان شاهد تحت تنش بدست آمد. به‌طور کلی تلقیح بذر کاهو با باکتری‌های محرک رشد موجب افزایش معنیدار رنگیزه آنتوسیانین در برگ، محتوای کلروفیل کل، ترکیبات فنولی، مقاومت گیاه میزبان به تنش زیستی سفیدک پودری و متعاقباً بهبود شاخصهای رشدی و عملکرد (وزن تازه بوته قابل برداشت) گردید. با توجه به نتایج این پژوهش، پیش تیمار بذر کاهو با باکتری‌های محرک رشد برای بهبود عملکرد و کیفیت کاهو در شرایط قارچ سفیدک پودری توصیه می‌شود.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
سعیده خدایی؛ ابراهیم گنجی مقدم؛ محبوبه زمانی پور
چکیده
از آنجایی‌که ایران یکی از مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان است و با توجه به اهمیت فراوان آب در کشاورزی، انجام تحقیقاتی برای مقابله با تنش خشکی بهمنظور تولید محصولات باکیفیت‌تر بسیار حائز اهمیت است. در این راستا، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر سه گونه قارچ مایکوریزا آربوسکولار بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نهال‌های ...
بیشتر
از آنجایی‌که ایران یکی از مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان است و با توجه به اهمیت فراوان آب در کشاورزی، انجام تحقیقاتی برای مقابله با تنش خشکی بهمنظور تولید محصولات باکیفیت‌تر بسیار حائز اهمیت است. در این راستا، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر سه گونه قارچ مایکوریزا آربوسکولار بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نهال‌های هلو در شرایط تنش خشکی انجام شد. قارچهای مایکوریزا آربوسکولار با ریشه گیاهان مختلف همزیستی دارند و تأثیر گستردهای بر رشد آنها دارند. این قارچها در استقرار اولیه گیاه در شرایط خشکی مؤثر هستند. قارچهای مایکوریزا آربسکولار با افزایش رشد و جذب عناصر غذایی بهویژه فسفر، مقاومت گیاه را در برابر کم آبی افزایش میدهند. بهمنظور بررسی اثر سه گونه قارچ مایکوریزا آربوسکولار بر برخی خصوصیات دانهالهای هلو تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل دو عامله در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل: تنش خشکی در چهار سطح (40، 60، 80 و 100 درصد ظرفیت مزرعه) بهعنوان فاکتور اول و کاربرد قارچ مایکوریزا در 14 سطح (سه گونه قارچ مایکوریزا شامل Glomus mosseae، Glomus intraradices و Glomus hoi در غلظتهای مختلف، مخلوط این سه گونه هر کدام در سه غلظت (75، 100 و 125 گرم در گلدان) به همراه کود شیمیایی (100 گرم سوپر فسفات تریپل به ازای هر گلدان) و تیمار کود شیمیایی (بدون قارچ مایکوریزا) و شاهد (بدون کود شیمیایی و قارچ مایکوریزا) بهعنوان فاکتور دوم بودند. نتایج نشان دادند که در شرایط تنش خشکی، مقادیر حجم ریشه، شاخص سبزینگی، فلورسانس کلروفیل، نشت یونی برگ، کلونیزاسیون ریشه و فسفر برگ کاهش یافتند. بعلاوه، با افزایش شدت تنش (40 درصد ظرفیت مزرعه)، صفات مورد مطالعه تحت تأثیر منفی بیشتری قرار گرفتند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده در این آزمایش، استفاده از قارچهای مایکوریزا (G. mosseae و G. intraradices) در کاهش اثرات تنش خشکی مؤثر بودند. همچنین، استفاده از این قارچها اثر مثبتی بر کاهش نشت یونی برگ در شرایط کم آبی شدید داشتند. با توجه به نتایج این آزمایش، بهترین تیمار مربوط به قارچ مایکوریزا گونه G. mosseae بود و بیشترین تأثیر را در کاهش اثرات منفی تنش به جای گذاشت.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
فرزاد عبدالهی؛ علیرضا مطلبی آذر؛ غلامرضا گوهری؛ بهرام دهدار؛ امیر کهنمویی؛ فاطمه شریعت
چکیده
گرافن، نوع جدیدی از نانومواد برپایه کربن است که دارای خواص فیزیکی منحصر به فرد بوده و کاربردهای بیولوژیکی بالقوه مهمی دارا می‌باشد. نانوورقه گرافن‌اکسید (NGO)6 پتانسیل زیادی در جهت بهبود عملکرد گیاهان در زمینه‌های مختلف نشان داده است. از تکنولوژی تولید ریزغده نیز بهعنوان ابزاری برای کاهش زمان لازم بهمنظور تولید منابع اقتصادی ...
بیشتر
گرافن، نوع جدیدی از نانومواد برپایه کربن است که دارای خواص فیزیکی منحصر به فرد بوده و کاربردهای بیولوژیکی بالقوه مهمی دارا می‌باشد. نانوورقه گرافن‌اکسید (NGO)6 پتانسیل زیادی در جهت بهبود عملکرد گیاهان در زمینه‌های مختلف نشان داده است. از تکنولوژی تولید ریزغده نیز بهعنوان ابزاری برای کاهش زمان لازم بهمنظور تولید منابع اقتصادی گیاه، افزایش کیفیت غده‌های بذری و تولید ریزغده در تمام طول سال استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه ارزیابی تأثیر NGO بر بهبود پرآوری و ریزغده‌زایی سیب‌زمینی رقم ̓آگریا̒ در شرایط درون‌شیشه‌ای بود. بدین منظور ریز نمونه‌های تک گره حاصل از گیاهچه‌های درون شیشه‌ای عاری از ویروس روی محیط کشت موراشیگ و اسکوگ تغییر یافته (MS)، دارای چهار غلظت نانوورقه گرافن‌اکسید (NGO) (صفر، 25، 50 و 75 میلیگرم بر لیتر) در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار کشت و نگهداری شد و شاخصهای پرآوری یادداشت‌برداری شد. سپس ریز نمونه‌های تک گره به محیط‌کشت MS با چهار غلظت NGO (صفر، 25، 50 و 75 میلیگرم بر لیتر) انتقال یافت و به مدت دو ماه در شرایط تاریکی کامل نگهداری شدند، سپس شاخصهای تولید ریزغده اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که غلظتهای مختلف NGO در هر دو مرحله پرآوری و ریز غده‌زایی، تأثیر معنیداری بر روی همه صفات داشت. بین غلظتهای مختلف NGO، 75 میلیگرم برلیتر غلظت ایده‌آل برای برخی از صفات پرآوری از جمله طول و عرض برگ و وزن‌ترگیاهچه بود. تعداد برگ و ظهور شاخساره نیز بهترتیب در غلظتهای 50 و 25 میلیگرم بر لیتر NGO تحت تأثیر اثرات مثبت آن قرار گرفتند. کاربرد 25 میلیگرم بر لیتر NGO، بهترین غلظت برای تمام صفات ریزغده‌زایی بجز وزن ریزغده بود. اگرچه این آزمایش بدون استفاده از تنظیمکنندههای رشد انجام شد اما افزودن NGO به محیط‌کشت موجب افزایش عملکرد پرآوری و ریزغده‌زایی گردید. نتایج این پژوهش نشان داد، غلظتهای 50 و 75 میلیگرم بر لیتر NGO ایده‌آل‌ترین غلظت برای مرحله پرآوری و 25 میلیگرم بر لیتر NGO مطلوب‌ترین در مرحله ریزغده‌زایی می‌باشند. بنابراین می‌توان NGO را بهعنوان ابزاری برای ریزازدیادی کارآمد و افزایش کمیت و کیفیت غده‌های بذری سیب زمینی استفاده کرد.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
مینا امانی؛ سعیده علیزاده سالطه؛ محسن سبزی نوجه‌ده؛ مهدی یونسی حمزه‌خانلو
چکیده
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد کمی و کیفی گیاه ریحان در شرایط گلخانه‌ای تحت تأثیر تنش کمبود آب به‌همراه مایهزنی قارچ تریکودرما بر روی صفات مورفولوژیکی از جمله عملکرد بخش هوایی (عملکرد اقتصادی ریحان)، رنگیزههای فتوسنتزی، درصد و عملکرد اسانس این گیاه انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد کمی و کیفی گیاه ریحان در شرایط گلخانه‌ای تحت تأثیر تنش کمبود آب به‌همراه مایهزنی قارچ تریکودرما بر روی صفات مورفولوژیکی از جمله عملکرد بخش هوایی (عملکرد اقتصادی ریحان)، رنگیزههای فتوسنتزی، درصد و عملکرد اسانس این گیاه انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر و مطالعات آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌های پایه و عمومی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر در سال 1398 و 1399 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش کمبود آب (25، 50 و 75 درصد ظرفیت مزرعه‌ای و تیمار شاهد یا 100 درصد ظرفیت مزرعه‌ای) و یک گونه تجاری قارچ تریکودرما (Trichoderma harzianum Na-lac. ) با تراکم جمعیتی 109 و 106 اسپور در هر میلی‌لیتر مایه تلقیح و تیمار شاهد بود. افزایش سطح تنش کمآبی باعث کاهش عملکرد اقتصادی گیاه ریحان گردید. با اعمال تنش کمآبی محتوای اسانس در تنشهای ملایم (7/0 درصد) و متوسط (8/0 درصد) افزایش یافت، ولی عملکرد اسانس تفاوت معنیداری با شاهد نداشت و ارتفاع بوته (28/0 سانتی‌متر)، تعداد برگ و رنگیزههای گیاهی تحت تنش کمآبی کاهش یافتند. با توجه به نتایج آزمایش می‌توان بیان کرد که قارچ تریکودرما با تراکم جمعیتی 106 (اسپور در هر میلی‌لیتر مایه تلقیح) تأثیر بهتری بر بیشتر شاخصهای رشد داشت، درحالیکه تأثیر قارچ تریکودرما با تراکم جمعیتی 109 (اسپور در هر میلی‌لیتر مایه تلقیح) بر روی صفات مهمی مثل عملکرد وزن تر اندام هوایی (2/213 گرم)، درصد (7/0 درصد) و عملکرد اسانس بیشتر بود. در نهایت نتایج مشخص کرد که استفاده از قارچ تریکودرما درمقایسه با شاهد (بدون تلقیح با قارچ) در شرایط تنش کمآبی قابلیت بهبود رشد گیاه را داشته و منجر به افزایش کارایی گیاه در شرایط تنش کمآبی می‌شود.
مقالات پژوهشی
گیاهان دارویی
حمیرا حاتمی؛ قربانعلی رسام؛ علیرضا دادخواه
چکیده
بهمنظور افزایش عملکرد اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita) دو آزمایش جداگانه با هدف یافتن بهترین زمان برداشت (قبل از گل‌دهی، در زمان گل‌دهی 50 و 100 درصد) و بهترین روش خشک کردن سرشاخه‌ها (اشعه مایکرو: 90، 180، 360، 600 و 900 وات؛ آون: 40 و60 درجه سانتیگراد؛ سایه و آفتاب) در سال 1395 در مجتمع آموزش عالی شیروان بهترتیب، بر پایه طرح بلوک‌های ...
بیشتر
بهمنظور افزایش عملکرد اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita) دو آزمایش جداگانه با هدف یافتن بهترین زمان برداشت (قبل از گل‌دهی، در زمان گل‌دهی 50 و 100 درصد) و بهترین روش خشک کردن سرشاخه‌ها (اشعه مایکرو: 90، 180، 360، 600 و 900 وات؛ آون: 40 و60 درجه سانتیگراد؛ سایه و آفتاب) در سال 1395 در مجتمع آموزش عالی شیروان بهترتیب، بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی و طرح پایه کاملاً تصادفی طراحی و اجرا گردید. اثر زمان برداشت بر ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، عملکرد تر و خشک گیاه نعناع فلفلی معنیدار (p≤0.01) بود. ارتفاع بوته بعد ازمرحله 50 درصد گل‌دهی اختلاف معنیداری نشان نداد ولی سایر صفات مورد بررسی شامل تعداد برگ در بوته، عملکرد تر و خشک گیاه، بازده و عملکرد اسانس بر حسب وزن تر و خشک و مهارکنندگی رادیکال‌های آزاد در سرشاخههای برداشت شده در زمان گل‌دهی کامل بالاترین میزان را داشتند که از نظر آماری اختلاف معنیداری را نشان دادند. عملکرد اسانس بر حسب ماده خشک در مرحله تمام گل 8/1 برابر نسبت به مرحله 50 درصد گل‌دهی و 6/4 برابر نسبت به مرحله قبل از گل‌دهی افزایش نشان داد. درصد اجزای اسانس نیز تحت تأثیر زمان برداشت قرار گرفت و بالاترین میزان آن در مرحله گل‌دهی کامل (92/98 درصد) مشاهده شد که بالاترین میزان در منتول (39/42 درصد) و منتون (13/19 درصد) در میان مراحل برداشت بود. کاربرد اشعه مایکرو کوتاه‌ترین زمان خشک شدن سرشاخههای نعناع فلفلی را ایجاد کرد بطوری‌که با افزایش توان اشعه مایکرو، زمان خشک کردن کاهش یافت و سرشاخه‌ها در توان 900 وات در 16/0 ساعت خشک شدند. دماهای 60 و 40 درجه سانتیگراد آون بهترتیب از نظر آماری در جایگاه دوم و سوم از نظر سرعت خشک شدن با 10 و 6/14 ساعت قرار گرفتند. خشک شدن در آفتاب و در سایه بهترتیب به 46 و 6/109 ساعت زمان برای رسیدن به رطوبت ثابت نیاز داشتند. بیشترین درصد اسانس گیاه نعناع فلفلی در روش خشک کردن در سایه بدست آمد (13/2 درصد) و کمترین میزان در روش خشک کردن با توان 900 و 600 مایکروویو (01/0 درصد) مشاهده شد. پس از روش خشک کردن در سایه بیشترین درصد اسانس گیاه نعناع فلفلی در روش آون 40 درجه (2 درصد) و آفتاب (44/1 درصد) مشاهده شد. مطابق نتایج این مطالعه، برداشت سرشاخه‌ها در زمان تمام گل و خشک کردن با استفاده از آون در دمای 40 درجه سانتیگراد برای گیاه نعناع فلفلی جهت افزایش عملکرد اسانس پیشنهاد می‌گردد.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
زهره روحی ویشکائی؛ علی سلیمانی؛ محمود قاسم نژاد؛ اکبر حسنی
چکیده
محدوده وسیعی از ترکیبات کودی با فرمول‌ها و کارایی‌های مختلف در بازارهای جهانی موجود می‌باشد. علاوه بر کودهای شیمیایی مرسوم، کودهای کمپلکس شده آلی در ابعاد نانو بهعنوان یک نوآوری در بخش تغذیه کشاورزی محسوب می‌شوند. بنابراین، برای ارزیابی تأثیر چنین کودهایی در کشت و کار زیتون پژوهشی طی دو سال متوالی 1398 تا 1399 در یک باغ تجاری انجام ...
بیشتر
محدوده وسیعی از ترکیبات کودی با فرمول‌ها و کارایی‌های مختلف در بازارهای جهانی موجود می‌باشد. علاوه بر کودهای شیمیایی مرسوم، کودهای کمپلکس شده آلی در ابعاد نانو بهعنوان یک نوآوری در بخش تغذیه کشاورزی محسوب می‌شوند. بنابراین، برای ارزیابی تأثیر چنین کودهایی در کشت و کار زیتون پژوهشی طی دو سال متوالی 1398 تا 1399 در یک باغ تجاری انجام گرفت. تیمارهای تغذیه شامل پنج تیمار از ترکیب عناصر نیتروژن و پتاسیم با دو منبع کودی نانو کود (نانو کود کلات نیتروژن و نانو کود کلات پتاسیم nano-NK) و کود شیمیایی (اوره و نیترات پتاسیم NK) بود. مقدار کود استفاده شده از هر دو منبع شامل دو سطح از غلظتهای 02/1 و 81/0 گرم در لیتر (N1K1 و nano-N1K1) و 36/1 و 08/1 گرم در لیتر (N2K2 و nano-N2K2) بهترتیب نیتروژن و پتاسیم خالص بود که در چهار مرحله تورم جوانه، قبل از شکوفایی گل‌آذین، سخت شدن هسته میوه و بعد از برداشت کنسروی میوه روی درختان محلول‌پاشی برگی شد. درختان شاهد در همان مراحل زمانی با آب محلول‌پاشی شدند. نتایج نشان داد که درختان تحت تیمار N2K2 دارای بالاترین عملکرد (43/36 کیلوگرم) بودند. از نظر محتوای عناصر معدنی هر دو فرم کاربردی کود منجر به افزایش غلظت عناصر نیتروژن و پتاسیم برگ در دو زمان اندازه‌گیری یعنی مراحل سخت شدن هسته میوه و بعد از برداشت کنسروی میوه در مقایسه با درختان شاهد شدند. بیشترین مقدار کلروفیل برگ مربوط به تیمار nano-N1K1 با میانگین بهترتیب 60/2 و 48/2 میلیگرم بر گرم وزن تر در دو زمان اندازه‌گیری بود. تیمار nano-N1K1در مرحله سخت شدن هسته میوه و تیمار nano-N2K2 در مرحله بعد از برداشت کنسروی میوه باعث افزایش مقدار کربوهیدرات برگ بهترتیب 39/1 و 48/1 برابر بالاتر از تیمار شاهد شد. تیمار nano-N1K1 با وجود عملکرد کمتر، نه تنها باعث افزایش درصد روغن شد بلکه منجر به بهبود خصوصیات کیفی روغن (اسیدچرب آزاد، ارزش پراکسید، شاخصهای K232، K270 و رنگیزههای روغن)، محتوای فنل کل، آنتی‌اکسیدان و پروفایل اسید چرب نیز گردید. با توجه به نتایج بهدست آمده، در مجموع عملکرد میوه تحت تأثیر تیمار کودهای اوره و نیترات پتاسیم در غلظت بالاتر و ویژگی‌های کیفی روغن زیتون متأثر از تیمار با غلظت پائین‌تر نانو کلات قرار گرفت.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
لیلا چهل‌تنان؛ سعید خسروی؛ حسین نعمتی
چکیده
دمای بالا در تابستان از عوامل مهم کاهش رشد و عملکرد خیار در بسیاری از مناطق کشور می‌باشد. با توجه به تأثیر مثبت تنظیمکنندههای رشد گیاهی از جمله سالیسیلیک اسید بر کاهش اثرات نامطلوب تنشهای مختلف، آزمایشی بهمنظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر کاهش اثرهای نامطلوب تنش گرما بر روی دانهالهای خیار رقم ̓رشید̒ بهصورت ...
بیشتر
دمای بالا در تابستان از عوامل مهم کاهش رشد و عملکرد خیار در بسیاری از مناطق کشور می‌باشد. با توجه به تأثیر مثبت تنظیمکنندههای رشد گیاهی از جمله سالیسیلیک اسید بر کاهش اثرات نامطلوب تنشهای مختلف، آزمایشی بهمنظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر کاهش اثرهای نامطلوب تنش گرما بر روی دانهالهای خیار رقم ̓رشید̒ بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار دمایی (25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد) و سه غلظت سالیسیلیک اسید (صفر، 5/0 و 1 میلیمولار) در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طراحی و بررسی شد. نتایج نشان داد تنش گرمایی وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، سطح برگ، شاخص کلروفیل و پلیفنل اکسیداز را کاهش و مقدار نشت یونی، پرولین و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز را افزایش داد. کاربرد 1 میلیمولار سالیسیلیک اسید باعث کاهش اثرهای منفی تنش دمایی شد، به‌نحوی‌که سبب افزایش وزن خشک ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی بهترتیب به میزان 36، 4/16 و 7/23 درصد نسبت به شاهد و همچنین کاهش نشت یونی به میزان 13 درصد و افزایش شاخص کلروفیل، سطح برگ، میزان پرولین، فعالیت آنزیم‌های پلیفنل اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز بهترتیب به میزان 7/9، 2، 7/37، 6/35 و 51/31 درصدی نسبت به شاهد شد. اثرات متقابل سالیسیلیک اسید و تنش گرما بر وزن تر ساقه، شاخص کلروفیل، سطح برگ، نشت یونی، پرولین، فعالیت آنزیم‌های پلیفنل اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز معنیدار بود. بطور کلی بهترین نتایج مربوط به کاربرد 1 میلیمولار سالیسیلیک اسید بود که به‌طور معنیداری سبب کاهش اثرات منفی تنش گرمایی بر خیار رقم ̓رشید̒ شد.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
علیرضا بنیان پور
چکیده
انار گیاه بومی ایران بوده و بهترین رشد و نمو و عملکرد را در مناطق نیمه گرمسیری دارا می‌باشد. با این وجود به علت افزایش دما و تنشهای محیطی که در سال‌های اخیر در مناطق انارخیز شیوع یافته است باغ‌های زیادی با افزایش مشکلات فیزیولوژیکی مانند ترکیدگی، آفتاب‌سوختگی و کاهش کیفیت میوه روبرو گردیده‌اند. استفاده از سایبان ...
بیشتر
انار گیاه بومی ایران بوده و بهترین رشد و نمو و عملکرد را در مناطق نیمه گرمسیری دارا می‌باشد. با این وجود به علت افزایش دما و تنشهای محیطی که در سال‌های اخیر در مناطق انارخیز شیوع یافته است باغ‌های زیادی با افزایش مشکلات فیزیولوژیکی مانند ترکیدگی، آفتاب‌سوختگی و کاهش کیفیت میوه روبرو گردیده‌اند. استفاده از سایبان یکی از راهکارهایی است که جهت کاهش تأثیر تغییرات آب و هوایی پیشنهاد می‌گردد. به این منظور در این پژوهش تأثیر انواع مختلف سایبان مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با 9 تیمار و سه تکرار در دو سال اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل استفاده از سایبان به رنگ‌های سفید و سبز با دو شدت سایه‌دهی متفاوت (30 و 50 درصد) و دو روش اجرا (روی پایه و روی تاج درخت) بود که با درختان شاهد (بدون پوشش) مقایسه شدند. براساس نتایج استفاده از سایبان باعث کاهش میانگین دمای تاج درخت و شدت نور و حفظ رطوبت خاک شد. در مجموع استفاده از سایبان‌های سفید (50 درصد) یا سبز (30 و 50 درصد) نصب شده روی پایه با یکدیگر تفاوت معنیداری نشان ندادند. استفاده از این نوع توری‌ها باعث کمترین میزان آفتاب سوختگی (حدود 2 درصد) و دانه سفیدی (10 درصد) میوه شد همچنین از لحاظ ترکیدگی میوه نیز تفاوت معنیداری با شاهد نشان داد. در این تیمارها آریل‌ها با دارا بودن حدود 400 میلی گرم آنتوسیانین در لیتر آب میوه از بهترین تیمارها از لحاظ رنگ دانه میوه بودند. این در حالی است که این تیمارها هیچ‌گونه اثر منفی در رابطه با کاهش عملکرد و یا کاهش بازارپسندی میوه نشان ندادند.
مقالات پژوهشی
میوه کاری
اسماعیل خالقی؛ معصومه زمانی دهبری؛ نوراله معلمی
چکیده
مرکبات یکی از تجاری‌ترین محصولات میوه در سراسر جهان به شمار می‌روند که رشد و تولید آن تحت تأثیر تنشهای غیرزنده قرار میگیرد. تنش خشکی از مهمترین تنشهای غیرزنده می‌باشد که همه‌ی فرآیندهای حیاتی گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از روش‌های تعدیل کننده اثرات منفی تنش خشکی، استفاده از پلی‌آمین‌ها می‌باشد. ...
بیشتر
مرکبات یکی از تجاری‌ترین محصولات میوه در سراسر جهان به شمار می‌روند که رشد و تولید آن تحت تأثیر تنشهای غیرزنده قرار میگیرد. تنش خشکی از مهمترین تنشهای غیرزنده می‌باشد که همه‌ی فرآیندهای حیاتی گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از روش‌های تعدیل کننده اثرات منفی تنش خشکی، استفاده از پلی‌آمین‌ها می‌باشد. لذا آزمایشی جهت بررسی اثر سطوح مختلف پوترسین (صفر، 5/0، 1 و 2 میلیمولار) و سطوح مختلف آبیاری (100، 75 و 50 درصد پتانسیل تبخیر و تعرق) بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک دانهالهای 2 ساله لیموترش بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار طی سال‌های 99-1398 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که با کاهش میزان آب شاخصهای رشدی کاهش یافت بگونهای که کمترین مقدار وزن‌تر و خشک‌ریشه و اندام‌های هوایی، تعداد برگ و سطح برگ دانهالهای لیموترش در آبیاری 50 درصد تبخیر و تعرق گزارش گردید درحالیکه استفاده از پوترسین بهویژه در غلظت 2 میلیمولار اثر مثبتی بر صفات رشدی دانهالهای لیموترش در شرایط تنش خشکی داشت. علاوه براین، طی تنش خشکی 50 و 75 درصد تبخیر و تعرق، میزان محتوای نسبی آب برگ، فتوسنتز، تعرق، هدایت روزنه‌ای، دی‌اکسید کربن زیر روزنه کاهش یافت درحالیکه استفاده از پوترسین سبب افزایش این خصوصیات فیزیولوژیک گردید. نشت یونی نیز تحت تأثیر تنش خشکی افزایش و تحت تیمار پوترسین کاهش یافت. بطور کلی نتایج نشان داد که کاربرد برگی پوترسین به‌خصوص در غلظت 2 میلیمولار در تمام سطوح آبیاری میتواند موجب بهبود خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک دانهالهای لیموترش تحت شرایط تنش خشکی گردد.
مقالات پژوهشی
سبزیکاری
سعید محمدزاده؛ مرتضی گلدانی؛ فاطمه یعقوبی؛ محمد بنایان اول
چکیده
مدیریت پایدار مصرف آب و کودهای نیتروژن برای حصول تولید بالا حائز اهمیت است. بهمنظور بررسی سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن، آزمایشی در دو سال 01-1400 و 02-1401 بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. میزان آب آبیاری بهعنوان عامل اصلی ...
بیشتر
مدیریت پایدار مصرف آب و کودهای نیتروژن برای حصول تولید بالا حائز اهمیت است. بهمنظور بررسی سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن، آزمایشی در دو سال 01-1400 و 02-1401 بهصورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. میزان آب آبیاری بهعنوان عامل اصلی در سه سطح 75، 100 و 125 درصد نیاز آبی گیاه و عنصر غذایی نیتروژن بهعنوان عامل فرعی در چهار سطح صفر (شاهد)، 75 (5/7 گرم در متر مربع)، 150 (15 گرم در متر مربع) و 225 (5/22 گرم در متر مربع) کیلوگرم در هکتار از منبع اوره در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان عملکرد (1/65 کیلوگرم در متر مربع) در آبیاری 125 درصد نیاز آبی و کود نیتروژن 225 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. هرچند، در تیمار شاهد بدون کود، آبیاری 100 و 125 درصد نیاز آبی تفاوت معنیداری در عملکرد نداشتند. در تمام تیمارهای کودی، بیشترین میزان کارایی مصرف آب در تیمار 100 درصد نیاز آبی مشاهده شد و تیمارهای 75 و 125 درصد نیاز آبی بهترتیب در جایگاه دوم و سوم قرار گرفتند. بیشترین میزان کارایی مصرف آب (285 کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار 100 درصد نیاز آبی و کود نیتروژن 225 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. بیشترین میزان تجمع نیترات در خوشه ششم (12/6 میلیگرم در کیلوگرم) و هفتم (29/6 میلیگرم در کیلوگرم) در تیمار آبیاری 75 درصد نیاز آبی و کود نیتروژن 225 کیلوگرم در هکتار و در خوشه هشتم (43/6 میلیگرم در کیلوگرم) در تیمار آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی و مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن بهدست آمد. به‌طور کلی، نتایج نشان داد هر چند مصرف زیاد کود نیتروژن باعث افزایش تجمع نیترات در سطوح مختلف آبی شد، ولی افزایش حجم آبیاری علاوه‌بر افزایش خصوصیات عملکردی، میزان تجمع نیترات را در گوجه‌فرنگی کاهش داد. همچنین، تفاوت عملکرد میوه در آبیاری 125 و 100 درصد نیاز آبی محسوس نبود و با مصرف کمتر آب، مقدار تولید بهینه و کارایی مصرف بهبود یافت. لذا باتوجه‌به نتایج به‌دست‌آمده بهترین تیمار مورد توصیه در شرایط گلخانه‌ای، آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی و مصرف 250 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه می‌باشد.
مقالات پژوهشی
گیاهان زینتی و فضای سبز
میثم محمدی؛ فاطمه خسروی‌فر؛ نگین سیاهی
چکیده
امروزه تنش شوری پس از خشکی بهعنوان دومین تنش زیستی مهم، توسعه کشت گیاهان یا عملکرد آنها را در بسیاری از مناطق جهان محدود کرده است. چمن اسپورت یکی از پرمصرف‌ترین گیاهان در محل‌های چمن‌کاری شده مانند پارکها، تفرجگاه‌ها، بلوارها و زمین‌های ورزشی در سرتاسر جهان است. از آنجایی‌که پژوهشگران همواره به‌دنبال راهکارهایی ...
بیشتر
امروزه تنش شوری پس از خشکی بهعنوان دومین تنش زیستی مهم، توسعه کشت گیاهان یا عملکرد آنها را در بسیاری از مناطق جهان محدود کرده است. چمن اسپورت یکی از پرمصرف‌ترین گیاهان در محل‌های چمن‌کاری شده مانند پارکها، تفرجگاه‌ها، بلوارها و زمین‌های ورزشی در سرتاسر جهان است. از آنجایی‌که پژوهشگران همواره به‌دنبال راهکارهایی برای افزایش راندمان گیاهان و همچنین کاهش اثرات مخرب تنش هستند، در این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی گلایسین بتائین (صفر، 5 و 10 میلیمولار) در شرایط تنش شوری بر روی چمن اسپورت، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح تنش شوری شاخصهای کیفی و رشدی چمن اسپورت کاهش یافت ولی کاربرد گلایسین بتائین بخوبی باعث حفظ کیفیت ظاهری، افزایش ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک شاخساره، تعداد پنجه، سطح برگ، محتوای کلروفیل و پروتئین کل در گیاهان محلول‌پاشی شده نسبت به نمونه‌های شاهد شد. همچنین کاربرد گلایسین بتائین موجب افزایش محتوای گلایسین بتائین درونی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز و کاهش محتوای پراکسید هیدروژن و پرولین آزاد در گیاهان محلول‌پاشی شده گردید. در این پژوهش اثر کاربرد گلایسین بتائین 10 میلیمولار بهتر از 5 میلیمولار بود که احتمالاً تقویت پتانسیل اسمولیتی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی گیاهان از مهمترین مکانسیمهای آن در پژوهش حاضر باشد. بنابراین با توجه به نتایج حاضر کاربرد گلایسین بتائین 10 میلیمولار بهعنوان برترین غلظت جهت حفظ شاخصهای کیفی گیاهان و تعدیل اثرات مخرب تنش شوری در چمن اسپرت معرفی می‌گردد.
