سبزیکاری
پرستو مولائی؛ فاطمه نکونام؛ محمد بابا اکبری ساری
چکیده
یکی از مهمترین سبزیهای برگدار، کاهو (Lactuca sativa L.) است که مقصد تولید آن به بازارهای بینالمللی و ملی میباشد. کاهو از سبزیهایی است که در سیستمهای کشت هیدروپونیک شناور، برای بهرهوری بالاتر در استفاده از آب و کودها تولید میگردد. کاربرد باکتریهای محرک رشد برای افزایش عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی در نظامهای پایدار کشاورزی ...
بیشتر
یکی از مهمترین سبزیهای برگدار، کاهو (Lactuca sativa L.) است که مقصد تولید آن به بازارهای بینالمللی و ملی میباشد. کاهو از سبزیهایی است که در سیستمهای کشت هیدروپونیک شناور، برای بهرهوری بالاتر در استفاده از آب و کودها تولید میگردد. کاربرد باکتریهای محرک رشد برای افزایش عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی در نظامهای پایدار کشاورزی دارای اهمیت ویژهای میباشد. بدین جهت، بهمنظور بررسی تأثیر کاربرد باکتریهای محرک رشد در شرایط آبکشت، بر ویژگیهای کیفی و عملکرد کاهو رقم ‘New Red Fire’، آزمایشی بهصورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح از باکتریهای محرک رشد (Pseudomonas vancouverensis، Pseudomonas Koreensis، Pseudomonas putida، Pantoea agglomerans، ترکیب چهار گونه باکتری) و تیمار شاهد بدون تلقیح باکتریایی بود. صفات مورد بررسی شامل وزن تر بوته، تعداد برگ، محتوای فنول کل و فلاونوئید کل، محتوای آنتوسیانین، غلظت آهن، کلروفیلها و کاروتنوئید کل بود. نتایج نشان داد، اثر کاربرد باکتریهای محرک رشد بر صفات مورد بررسی معنیدار گردید. بیشترین عملکرد بیولوژیک، محتوای رنگیزههای فتوسنتزی و غلظت آهن در برگ، با کاربرد تیمار باکتری ترکیبی مشاهده شد، بهطوریکه افزایش 388/2 درصد کلروفیل a، 439/8 درصد کلروفیل b، 398/3 درصد کلروفیل کل، 246/3 درصد محتوای کاروتنوئید، 26/2 درصد غلظت آهن، 42/6 درصد وزن تر بوته و 22/2 درصد تعداد برگ نسبت به گیاهان شاهد حاصل شد. با این حال، کاربرد باکتریهای محرک رشد در گیاه کاهو با تسهیل شرایط رشد و افزایش جذب عناصر غذایی، موجب کاهش معنیدار سنتز ترکیبات فنولیک از جمله محتوای فنول کل، فلاونوئید کل و آنتوسیانین در مقایسه با گیاهان شاهد، در شرایط آبکشت گردید. با توجه به اینکه بهترین تیمار این پژوهش در اغلب صفات مورد بررسی، کاربرد باکتری ترکیبی بود، برای دستیابی به حداکثر عملکرد، افزایش سودمندی کل و کاهش مصرف نهادههای شیمیایی، استفاده از باکتری ترکیبی توصیه میشود. البته اگر بتوان با اعمال راهکارهایی بهصورت همزمان کیفیت تغذیهای کاهو بهویژه محتوای ترکیبات فنولیکی و فلاونوئیدی گیاه را نیز در شرایط آبکشت افزایش داد، بسیار مطلوبتر خواهد بود.
میوه کاری
فرهاد آذرمی آتاجان؛ محمد حسن سیاری زهان؛ عبدالله میرزایی
چکیده
استفاده از باکتریهای حلکننده فسفات (PSB) متحمل به شوری از روشهای مؤثر در افزایش کارایی سنگ فسفات، تأمین فسفر مورد نیاز گیاه و بهبود رشد آن در محیطهای شور میباشد. بهمنظور بررسی نقش PSB در تأمین فسفر مورد نیاز دانهالهای پسته در شرایط شور، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای انجام ...
بیشتر
استفاده از باکتریهای حلکننده فسفات (PSB) متحمل به شوری از روشهای مؤثر در افزایش کارایی سنگ فسفات، تأمین فسفر مورد نیاز گیاه و بهبود رشد آن در محیطهای شور میباشد. بهمنظور بررسی نقش PSB در تأمین فسفر مورد نیاز دانهالهای پسته در شرایط شور، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل PSB در سه سطح [شاهد (PSB0)، باکتری Pseudomonas sp. 1 (PSB1) و باکتری Pseudomonas sp. 2 (PSB2)]، سنگ فسفات در دو سطح (صفر و 30 میلیگرم فسفر از منبع سنگ فسفات) و شوری آب آبیاری در سه سطح (صفر، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد که شوری آب موجب کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، کلروفیل، کاروتنوئیدها، مقدار نسبی آب و شاخص پایداری غشای برگ و غلظت فسفر اندام هوایی و ریشه دانهالهای پسته گردید. در مقابل، پرولین، قندهای محلول و سدیم با افزایش شوری آب در برگ دانهالها انباشته شد. با توجه به نتایج، اگرچه کاربرد سنگ فسفات بهتنهایی تأثیر چندانی بر شاخصهای مورد مطالعه نشان نداد، امّا کاربرد همزمان آن با باکتریها بیشترین نقش را در بهبود رشد دانهالهای پسته بهویژه در شرایط شور داشت. بیشترین مقدار وزن خشک اندام هوایی (1/89 گرم بر دانهال) و ریشه (1/59 گرم بر دانهال)، کلروفیل b (1/30 میلیگرم بر گرم وزن تر)، کاروتنوئیدها (1/35 میلیگرم بر گرم وزن تر)، قندهای محلول (59/1 میلیگرم بر گرم وزن تر)، پرولین (36/7 میلیگرم بر گرم وزن تر)، مقدار نسبی آب برگ (91/0 درصد)، شاخص پایداری غشا (84/0 درصد)، غلظت فسفر اندام هوایی (0/39 درصد) و غلظت فسفر ریشه (0/35 درصد) از کاربرد همزمان سنگ فسفات و باکتریها (بهویژه سویه PSB2) در شرایط غیرشور بهدست آمد. از طرفی، تلقیح با PSB (هم بهصورت مجزا و هم همراه با سنگ فسفات) موجب کاهش تجمع سدیم در اندام هوایی و ریشه دانهالهای پسته شد. ازاینرو، استفاده از باکتریهای حلکننده فسفات با کارایی بالا و خصوصیات محرک رشدی مناسب، میتواند علاوهبر افزایش کارایی سنگ فسفات و تأمین فسفر مورد نیاز دانهالها موجب بهبود رشد و افزایش مقاومت آنها به تنش شوری گردد.
گیاهان دارویی
سمانه سماوات؛ مهدیه صالحی وژده نظری؛ مهدی یحیی زاده بلالمی؛ مهشید رحیمی فرد
چکیده
تاکنون بیش از 40 نوع آلکالوئید مختلف در گیاه دارویی و ارزشمند خشخاش (Papaver somniferum L.)، شناخته شده که مهمترین آنها مورفین، کدءین، تباءین، نوسکاپین و پاپاورین است. بیوسنتز این آلکالوئیدها ممکن است بهشدت تحت تأثیر انواعی از الیسیتورهای زنده و غیرزنده قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات سویههای باکتریایی با قابلیت حلکنندگی فسفات ...
بیشتر
تاکنون بیش از 40 نوع آلکالوئید مختلف در گیاه دارویی و ارزشمند خشخاش (Papaver somniferum L.)، شناخته شده که مهمترین آنها مورفین، کدءین، تباءین، نوسکاپین و پاپاورین است. بیوسنتز این آلکالوئیدها ممکن است بهشدت تحت تأثیر انواعی از الیسیتورهای زنده و غیرزنده قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات سویههای باکتریایی با قابلیت حلکنندگی فسفات معدنی بهعنوان الیسیتورهای زنده، بر میزان تولید آلکالوئیدهای مورفین، پاپاورین، و نوسکاپین در گیاه خشخاش انجام شده است. در این پژوهش، قابلیت حلکنندگی فسفات معدنی توسط چهار سویه باکتریایی Enterobacter xiangfangensis S2،Pantoea dispersa S7 ، Pantoea stewartii S25 و Pseudomonas canadensis S36 بهروش کمّی و به کمک محیط کشت مایع Sperber ارزیابی شد. در شرایط گلخانه، اثر محلولپاشی بوتههای خشخاش با سوسپانسیون سویههای باکتریایی (CFU.ml-1 108) بر میزان آلکالوئیدهای مورفین، پاپاورین، و نوسکاپین موجود در کپسول، ساقه، و برگ خشخاش بررسی شد. آلکالوئیدها بهروش الکلی استخراج و توسط دستگاه HPLC ردیابی شدند. تمامی آزمونها در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی و با سه تکرار بهازای هر تیمار انجام شدند (P<0.05). نتایج نشان داد که بیشترین (458/67 میکروگرم بر میلیلیتر) و کمترین (130/47 میکروگرم بر میلیلیتر) میزان حلکنندگی فسفات بهترتیب مربوط به سویههای S2 و S36 بود. در تیمار با سویههای باکتریایی مشخص شد که سطح مورفین موجود در ساقه و برگ و نیز کپسول در اغلب موارد افزایش معنیداری در قیاس با شاهد را نشان داد. میزان پاپاورین موجود در ساقه و برگ کاهش معنیداری داشت، ولی در کپسول تغییرات معنیداری نداشت. نوسکاپین موجود در ساقه و برگ نیز افزایش معنیداری داشت و از 0/8 میلیگرم بر گرم وزن خشک در شاهد به 8/12 در تیمار S2 رسید. درصورتیکه میزان نوسکاپین کپسول فقط در تیمار با S2 و S36 افزایش معنیداری داشت و سایر سویهها اختلاف معنیداری با شاهد نداشتند. به این ترتیب با انتخاب سویههای باکتریایی سازگار و کارآمد از گروه باکتریهای حلکننده فسفات، میتوان سطح آلکالوئیدهای مورفین، پاپاورین، و نوسکاپین در اندامهای هوایی گیاه دارویی و ارزشمند خشخاش را بهطور چشمگیری افزایش داد.