گیاهان دارویی
سمانه سماوات؛ مهدیه صالحی وژده نظری؛ مهدی یحیی زاده بلالمی؛ مهشید رحیمی فرد
چکیده
تاکنون بیش از 40 نوع آلکالوئید مختلف در گیاه دارویی و ارزشمند خشخاش (Papaver somniferum L.)، شناخته شده که مهم‌ترین آن‌ها مورفین، کدءین، تباءین، نوسکاپین و پاپاورین است. بیوسنتز این آلکالوئیدها ممکن است به‌شدت تحت تأثیر انواعی از الیسیتورهای زنده و غیرزنده قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات سویه‌های باکتریایی با قابلیت حل‌کنندگی فسفات ...
بیشتر
تاکنون بیش از 40 نوع آلکالوئید مختلف در گیاه دارویی و ارزشمند خشخاش (Papaver somniferum L.)، شناخته شده که مهم‌ترین آن‌ها مورفین، کدءین، تباءین، نوسکاپین و پاپاورین است. بیوسنتز این آلکالوئیدها ممکن است به‌شدت تحت تأثیر انواعی از الیسیتورهای زنده و غیرزنده قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات سویه‌های باکتریایی با قابلیت حل‌کنندگی فسفات معدنی به‌عنوان الیسیتورهای زنده، بر میزان تولید آلکالوئیدهای مورفین، پاپاورین، و نوسکاپین در گیاه خشخاش انجام شده است. در این پژوهش، قابلیت حل‌کنندگی فسفات معدنی توسط چهار سویه باکتریایی Enterobacter xiangfangensis S2،Pantoea dispersa S7 ، Pantoea stewartii S25 و Pseudomonas canadensis S36 به‌روش کمّی و به کمک محیط کشت مایع Sperber ارزیابی شد. در شرایط گلخانه، اثر محلول‌پاشی بوته‌های خشخاش با سوسپانسیون سویه‌های باکتریایی (CFU.ml-1 108) بر میزان آلکالوئیدهای مورفین، پاپاورین، و نوسکاپین موجود در کپسول، ساقه، و برگ خشخاش بررسی شد. آلکالوئیدها به‌روش الکلی استخراج و توسط دستگاه HPLC ردیابی شدند. تمامی آزمون‌ها در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی و با سه تکرار به‌ازای هر تیمار انجام شدند (P<0.05). نتایج نشان داد که بیشترین (458/67 میکروگرم بر میلی‌لیتر) و کمترین (130/47 میکروگرم بر میلی‌لیتر) میزان حل‌کنندگی فسفات به‌ترتیب مربوط به سویه‌های S2 و S36 بود. در تیمار با سویه‌های باکتریایی مشخص شد که سطح مورفین موجود در ساقه و برگ و نیز کپسول در اغلب موارد افزایش معنی‌داری در قیاس با شاهد را نشان داد. میزان پاپاورین موجود در ساقه و برگ کاهش معنی‌داری داشت، ولی در کپسول تغییرات معنی‌داری نداشت. نوسکاپین موجود در ساقه و برگ نیز افزایش معنی‌داری داشت و از 0/8 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک در شاهد به 8/12 در تیمار S2 رسید. درصورتی‌که میزان نوسکاپین کپسول فقط در تیمار با S2 و S36 افزایش معنی‌داری داشت و سایر سویه‌ها اختلاف معنی‌داری با شاهد نداشتند. به این ترتیب با انتخاب سویه‌های باکتریایی سازگار و کارآمد از گروه باکتری‌های حل‌کننده فسفات، میتوان سطح آلکالوئیدهای مورفین، پاپاورین، و نوسکاپین در اندام‌های هوایی گیاه دارویی و ارزشمند خشخاش را به‌طور چشمگیری افزایش داد.
گیاهان دارویی
معصومه سهرابی؛ داود صمصام پور؛ عبدالنبی باقری
چکیده
گیاهان دارویی در طول تاریخ جزء منابع اصلی پزشکی و داروسازی در اکثر نقاط جهان بودهاند. از جمله این گیاهان میتوان به هندوانه ابوجهل با نام علمیCitrullus colocynthis (L). Schrad. اشاره کرد. کشت سوسپانسیون سلولی یکی از موثرترین و پرکاربردترین روشها برای بررسی میزان تغییرات متابولیتهای ثانویه است. همچنین با توجه به نقش الیسیتورهای قارچی ...
بیشتر
گیاهان دارویی در طول تاریخ جزء منابع اصلی پزشکی و داروسازی در اکثر نقاط جهان بودهاند. از جمله این گیاهان میتوان به هندوانه ابوجهل با نام علمیCitrullus colocynthis (L). Schrad. اشاره کرد. کشت سوسپانسیون سلولی یکی از موثرترین و پرکاربردترین روشها برای بررسی میزان تغییرات متابولیتهای ثانویه است. همچنین با توجه به نقش الیسیتورهای قارچی در افزایش میزان متابولیتهای ثانویه، از قارچهای اندوفیت Alternaria solani، Fusarium sp. و Setosphaeria rostrata استخراج شده از گیاه هندوانه ابوجهل (جمع آوری شده از استان هرمزگان) به عنوان الیسیتور زیستی در محیط کشت سوسپانسیون سلولی استفاده شد. این مطالعه بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عامل (عامل اول شامل دو سطح ترکیب هورمونی مختلف و عامل دوم نیز هشت سطح از عصاره قارچهای اندوفیت) با سه تکرار در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه هرمزگان انجام شد. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل تیمار تنظیم کننده رشد × عصاره قارچی نشان داد که در شرایط ترکیب تیماری هورمون 1mg 2,4-D + 1mg BA و تلقیح توام گیاه با سه قارچ، میزان فنول و فلاونوئید به ترتیب 11/62 و 18/49 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت و در سطح احتمال یک درصد و پنج درصد معنی دار بود، اما فعالیت آنتیاکسیدانی به میزان 78/62 درصد در ترکیب تیمار هورمونی 1mg 2,4-D + 1mg Kin و تلقیح توام سه قارچ نسبت به شاهد افزایش نشان داد و در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بطورکلی نتایج نشان داد که برهمکنش قارچ و هورمون می‌تواند نقش موثری در افزایش میزان متابولیتهای ثانویه گیاه دارویی هندوانه ابوجهل داشته باشد. این کار از طریق فعال کردن مسیرهای هورمونی انجام میشود که در تولید متابولیتهای ثانویه نقش دارند.
