بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
لطافت مرادی؛ سید نجم الدین مرتضوی؛ میترا اعلائی
چکیده
رفع آلودگی بهعنوان یک چالش اساسی در تکنیک کشت سلول، بافت و اندام گیاهی به‌شمار می‌رود. با اینکه روش‌های مختلفی برای این منظور وجود دارد، امّا توسعه روش‌های ضدعفونی مختص هر گونه یک عامل مهم در استقرار و موفقیت سیستم کشت بافت به‌شمار می‌رود. لذا، پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر زمان و غلظت‌های مختلف هیپوکلریت سدیم، قارچکش ...
بیشتر
رفع آلودگی بهعنوان یک چالش اساسی در تکنیک کشت سلول، بافت و اندام گیاهی به‌شمار می‌رود. با اینکه روش‌های مختلفی برای این منظور وجود دارد، امّا توسعه روش‌های ضدعفونی مختص هر گونه یک عامل مهم در استقرار و موفقیت سیستم کشت بافت به‌شمار می‌رود. لذا، پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر زمان و غلظت‌های مختلف هیپوکلریت سدیم، قارچکش کاربندازیم و کلرید جیوه در مهار آلودگی پیازهای لاله واژگون (Fritillaria spp.) در محیط کشت بافت بهصورت طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل قارچکش 0/1 درصد در زمان‌های مختلف (صفر، 30،25، 35 و 40 دقیقه)، پنج سطح هیپوکلریت سدیم (صفر ، 1، 1/5، 2، 2/5 و 3 درصد) در زمان‌های مختلف (صفر ، 7، 9، 10، 12 و 15 دقیقه)، الکل 70 درصد با زمان (صفر ، 60 و 90 ثانیه) و کلرید جیوه (صفر ، 0/1 و 0/2 درصد) بود. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که با وجود اینکه کمترین درصد آلودگی در زمان 40 دقیقه قارچکش کاربندازیم، الکل 70 درصد در زمان 90 ثانیه، غلظت 3 درصد و زمان 15 دقیقه هیپوکلریت سدیم و غلظت 0/2 درصد کلرید جیوه حاصل شد، امّا میزان زندهمانی ریزنمونه‌ها به کمترین میزان کاهش یافت و باعث قهوه‌ای شدن ریزنمونه‌ها شد. طبق نتایج حاصل، بهترین تیمار با رفع آلودگی 80 درصد و درصد زندهمانی بالا، زمان 30 دقیقه قارچکش، زمان 60 ثانیه الکل 70 درصد، هیپوکلریت سدیم 2 و 2/5 درصد بهترتیب به‌مدت 12 و 10 دقیقه و کلرید جیوه 0/1 درصد به‌مدت هفت دقیقه بود. لذا استفاده از تیمارهای ذکر شده در شرایط کشت درون شیشه‌ای، جهت کاهش آلودگی و ریزازدیادی پیازهای گیاه لاله واژگون پیشنهاد می‌گردد.
فیزیولوژی پس از برداشت
حمید سلیمانی؛ میترا اعلائی؛ مسعود ارغوانی
چکیده
گل رز از جمله گلهای مهم شاخه بریده میباشد که به دلیل عدم شرایط مناسب نگهداری در زمان پس از برداشت راندمان تولید این گل به شدت کاهش مییابد. در این تحقیق، اثر کاربرد نانو ذرات کلسیم قبل از برداشت همراه با کاربرد نانو ذرات نقره پس از برداشت بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی گلهای شاخه بریده رز رقم ‘Classic Cezanne’ مورد بررسی قرار ...
بیشتر
گل رز از جمله گلهای مهم شاخه بریده میباشد که به دلیل عدم شرایط مناسب نگهداری در زمان پس از برداشت راندمان تولید این گل به شدت کاهش مییابد. در این تحقیق، اثر کاربرد نانو ذرات کلسیم قبل از برداشت همراه با کاربرد نانو ذرات نقره پس از برداشت بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی گلهای شاخه بریده رز رقم ‘Classic Cezanne’ مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر در سال 1400 در گلخانه تجاری تولید گل رز در شهرستان نظرآباد استان البرز و موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی انجام شد. نانو ذرات کلسیم با غلظت‌های (صفر، 5 و 10 میلیگرم در لیتر) هر ده روز (از دو ماه قبل از برداشت) روی بوته‌های گل رز اسپری شدند. پس از برداشت گلها و انتقال آنها به آزمایشگاه، نانو ذرات نقره در غلظت‌های صفر، 5 و 10 میلیگرم در لیتر به آب مقطر حاوی ساکارز سه درصد گل اضافه شد. پس از برداشت گلها در بازه زمانی صفر، 4، 8 و 12 روز صفات عمرگلجای، قطر گل، وزن تر نسبی شاخه گلها، میزان نسبی محلول جذب شده، پروتئین کل، مالون دی آلدئید و آنزیم سوپراکسید دیسموتاز مورد ارزیابی قرار گرفتند. عمرگلجایی تحت تاثیر تیمار با نانو ذرات کلسیم و نانو ذرات نقره (10 میلیگرم بر لیتر) نسبت به شاهد 4 روز افزایش یافت. براساس نتایج، در روز دوازدهم اندازهگیری تیمار نانو ذرات کلسیم و نقره (غلظت 10 میلیگرم در لیتر) در مقایسه با شاهد (صفر میلیگرم در لیتر) باعث افزایش (14 درصد) قطر گل، وزن تر (12 درصد)، مقدار نسبی محلول جذب شده (46 درصد)، سوپراکسید دیسموتاز (21 درصد) و همچنین کاهش مالون دی آلدئید (37 دردصد) گردید. تیمارها باعث کاهش مقدار مالون دی آلدئید و همچنین افزایش میزان نسبی محلول جذب شده، پروتئین کل و آنزیم سوپراکسید دیسموتاز شدند. از طرفی نانو ذرات مورد استفاده در این آزمایش باعث فعال شدن سیستم آنتیاکسیدانی آنزیمی در تیمارها شد. تیمار نانو ذرات کلسیم قبل از برداشت و نانو ذرات نقره پس از برداشت با فعال کردن سیستم آنزیم آنتیاکسیدانی و حفظ توانایی جذب محلول باعث افزایش عمر گلهای شاخه بریده رز شد. به‌طور کلی تیمار با نانو ذرات کلسیم با غلظت 10 میلیگرم در لیتر قبل از برداشت و تیمار با نانو ذرات نقره با غلظت 10 میلیگرم در لیتر پس از برداشت، در روز دوازدهم موثرترین تیمار در اکثر صفات بودند. با توجه به نتایج به‌دست آمده از تحقیق حاضر، می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از نانو ذرات کلسیم با نانو ذرات نقره در مقایسه با تیمار شاهد بر اکثر صفات تأثیر بسزایی داشته است. استفاده از نانو ذرات کلسیم با نانو ذرات نقره با افزایش جذب آب و در نتیجه افزایش وزن تازه نسبی، شرایط عمرگلجای را بهبود میبخشد.
گیاهان زینتی و فضای سبز
افسانه هوشمند؛ میترا اعلائی؛ مسعود ارغوانی؛ فهیمه صالحی
چکیده
سرب یکی از فلزات سنگین و آلاینده‌های مهم زیست بوم شناخته شده است. استفاده از گیاهان جهت رفع آلودگی خاک یا گیاهپالایی، روشی مقرون به صرفه میباشد. امروزه با توجه به افزایش آلودگی منابع خاک و مشکلات ناشی از آن، شناسایی گیاهان مفید در این زمینه ضروری به‌نظری می‌رسد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر فلز سنگین سرب و کاربرد جلبک قهوه‌ای ...
بیشتر
سرب یکی از فلزات سنگین و آلاینده‌های مهم زیست بوم شناخته شده است. استفاده از گیاهان جهت رفع آلودگی خاک یا گیاهپالایی، روشی مقرون به صرفه میباشد. امروزه با توجه به افزایش آلودگی منابع خاک و مشکلات ناشی از آن، شناسایی گیاهان مفید در این زمینه ضروری به‌نظری می‌رسد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر فلز سنگین سرب و کاربرد جلبک قهوه‌ای و اسپیرولینا بر کلم زینتی رقم ’پیچدار‘ (Brassica oleracea L.) و بررسی گیاهپالایی در این گیاه انجام گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1399 در گلخانه تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاه زنجان انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سرب از منبع نیترات سرب با سه غلظت (صفر، 25و50 میلیگرم بر کیلوگرم) در چهار تکرار و در دو مرحله با فاصله زمانی دو هفته به خاک گلدان‌ها اعمال شد. فاکتور دوم شامل عدم وجود جلبک (شاهد)، جلبک قهوه‌ای (Polycladia indica) و جلبک اسپیرولینا(Arthrospira platensis) در چهار تکرار بود. صفات مورفوفیزیولوژیکی اندازهگیری شده نیز شامل تعداد برگهای هر بوته، شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک ریشه، کلروفیل کل، آنتیاکسیدان کل، آنزیم پراکسیداز، گلایسین بتائین، مالون دی آلدهید، سرب برگ و فسفر برگ بود. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تاثیر معنادار سطوح مختلف سرب و اثر جلبکها بر صفات تعداد برگهای هر بوته، شاخص سطح برگ و وزن‌تر و خشک ریشه، کلروفیل کل و آنتیاکسیدان کل بود. علاوه بر این اثرات متقابل برای صفات شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک ریشه، آنتیاکسیدان کل و میزان سرب برگ معنیدار گردید. مقادیر گلایسین بتائین، مالون دی آلدهید و فسفر برگ در اثر اصلی سرب در سطح یک درصد معنیدار شد. طبق نتایج مقایسه میانگین میزان سرب برگ با افزایش غلظت سرب بیشتر شده است که البته جلبکها به عنوان یک عامل کمکی می‌توانند میزان جذب سرب موجود در گیاه را کاهش دهند. میزان فسفر برگ نیز تحت تاثیر اثر اصلی سرب و جلبک معنیدار شد و بیشترین میزان فسفر با میانگین درصد 56/0 درصد در جلبک اسپیرولینا و کمترین 48/0 درصد در شاهد مشاهده شد.
