گیاهان دارویی
نگین افشار زاده؛ مجید عزیزی؛ لیلا سمیعی
چکیده
گل راعی گیاهی چندساله و دارای مواد موثره با ارزشی همچون هایپریسین، سودوهایپریسین و هایپرفورین می باشد که از حیث اثرات ضدافسردگی، ضدسرطانی و افزایش ایمنی بدن اهمیت دارد. کاربرد تکنیک های کشت بافت در این گیاه و هدایت آن به سمت تولید مواد دارویی ارزشمند گیاهی است. لذا این پژوهش با هدف بهینه سازی محیط کشت در راستای تولید کالوس، باززایی ...
بیشتر
گل راعی گیاهی چندساله و دارای مواد موثره با ارزشی همچون هایپریسین، سودوهایپریسین و هایپرفورین می باشد که از حیث اثرات ضدافسردگی، ضدسرطانی و افزایش ایمنی بدن اهمیت دارد. کاربرد تکنیک های کشت بافت در این گیاه و هدایت آن به سمت تولید مواد دارویی ارزشمند گیاهی است. لذا این پژوهش با هدف بهینه سازی محیط کشت در راستای تولید کالوس، باززایی و ریشه زایی صورت گرفت. این پژوهش به صورت دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. آزمایش اول شامل شش تیمار هورمونی با سطوح متفاوتی از بنزیل آدنین و توفوردی بر روی دو ریزنمونه برگ و ساقه، در دو شرایط نور و تاریکی بود. نمونه های تیمار شده از لحاظ میزان کال زایی و باززایی مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمایش دوم نمونه های باززایی شده از ریزنمونه ساقه به منظور ریشه زایی به محیط کشت با چهار تیمار هورمونی شامل بنزیل آدنین و ایندول بوتیریک اسید انتقال یافتند. نتایج نشان داد، در آزمایش اول برای ریزنمونه برگ تیمار بنزیل آدنین با غلظت mg/l 3 و توفوردی با غلظت mg/l5/2 با 98 درصد و برای ریزنمونه ساقه تیمار بنزیل آدنین با غلظت mg/l4 و توفوردی با غلظت mg/l 5/2 با 95 درصد بیشترین میزان کال زایی را داشتند. از نظر باززایی نیز در ریز نمونه های برگ و ساقه به ترتیب تیمار های حاویmg/l 4 و mg/l3 بنزیل آدنین 8 و 62 درصد باززایی نشان دادند. در آزمایش دوم نمونه های باززا شده کالوس ساقه نیز در تیمار حاوی IBA با غلظت mg/l 1 و تیمار فاقد هورمون بیشترین میزان ریشه زایی و در تیمار حاوی mg/l 5/0 بنزیل-آدنین همراه با IBA mg/l 1 و تیمار فاقد IBA به ترتیب 100 و 86 درصد پرآوری نشان دادند و ریشه زایی نداشتند.
مائده عقدائی؛ سید حسین نعمتی؛ لیلا سمیعی؛ احمد شریفی شریف آباد
چکیده
پپینو یک سبزی میوه‌ای متعلق به خانواده سولاناسه بوده که مشکل اساسی در توسعه‌ی کشت این گیاه تکثیر آن می‌باشد که از طریق بذر موفقیت اندکی دارد. از این‌رو این پژوهش با هدف تکثیر انبوه از طریق کشت بافت انجام گردید. به‌منظور دستیابی به بهترین نوع محیط کشت و ترکیب تنظیم کننده‌های رشد گیاهی از ریزنمونه تک گره پپینو استفاده گردید. این ...
بیشتر
پپینو یک سبزی میوه‌ای متعلق به خانواده سولاناسه بوده که مشکل اساسی در توسعه‌ی کشت این گیاه تکثیر آن می‌باشد که از طریق بذر موفقیت اندکی دارد. از این‌رو این پژوهش با هدف تکثیر انبوه از طریق کشت بافت انجام گردید. به‌منظور دستیابی به بهترین نوع محیط کشت و ترکیب تنظیم کننده‌های رشد گیاهی از ریزنمونه تک گره پپینو استفاده گردید. این تحقیق در قالب سه آزمایش جداگانه با استفاده از چهار نوع محیط کشت (MS، ½ MS، SH و B5)، دو نوع سیتوکنین (بنزیل آدنین (BA) و کینتین (Kin)) و دو نوع اکسین (ایندول بوتریک اسید (IBA) و نفتالین استیک اسید (NAA)) برای تعیین بهترین محیط کشت و دستیابی به ترکیب مناسبی از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی برای پرآوری شاخساره و ریشه‌زایی انجام شد. نتایج نشان داد که بهترین محیط کشت برای ریزازدیادی ریزنمونه تک گره پپینو با توجه به تعداد شاخساره، طول شاخساره، تعداد ریشه، طول ریشه، تعداد برگ و طول برگ محیط کشت پایه MS بود. در آزمایش پرآوری شاخه، بیشترین تعداد شاخساره، تعداد برگ، رنگ شاخساره و کیفیت شاخساره القا شده در اثر کاربرد محیط کشت MS غنی شده با دو میلی‌گرم در لیتر BA به‌همراه یک میلی‌گرم در لیتر Kin به‌دست آمد. همچنین بیشترین میزان طول شاخساره و طول برگ به‌ترتیب با کاربرد محیط کشت MS غنی شده با یک میلی‌گرم در لیتر BA همراه با دو میلی‌گرم در لیتر Kin و تیمار یک میلی‌گرم در لیتر BA همراه با یک میلی‌گرم در لیتر Kin حاصل شد. در آزمایش ریشه‌زایی، بیشترین میانگین تعداد ریشه و کیفیت ریشه با استفاده از IBA با غلظت 6/0 میلی‌گرم در لیتر به‌دست آمد، در حالی که بیشترین میانگین طول ریشه با کاربرد IBA با غلظت 3/0 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. در مجموع بهترین نتایج با محیط کشت MS، غلظت دو میلی‌گرم در لیتر BA همراه با یک میلی‌گرم در لیتر Kin جهت پرآوری و همچنین غلظت 6/0 میلی‌گرم در لیتر IBA جهت ریشه‌زایی ریزنمونه پپینو به‌دست آمد.
شادی عطار؛ غلامحسین داوری نژاد؛ لیلا سمیعی؛ محمد مقدم
چکیده
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی تعدادی ژنوتیپهای گردوی ایرانی (Juglans regia L.) موجود در باغ‌های استان خراسان رضوی از نشانگر مولکولی ISSR استفاده گردید. با این هدف 56 ژنوتیپ گردو از باغ‌های استقلال، گلستان، الندشت و امام رضا انتخاب، پلاک‌کوبی و مورد آزمایش واقع شدند. با استفاده از 9 آغازگر مورد استفاده، در مجموع 118 باند تولید شد که در محدوده 300 ...
بیشتر
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی تعدادی ژنوتیپهای گردوی ایرانی (Juglans regia L.) موجود در باغ‌های استان خراسان رضوی از نشانگر مولکولی ISSR استفاده گردید. با این هدف 56 ژنوتیپ گردو از باغ‌های استقلال، گلستان، الندشت و امام رضا انتخاب، پلاک‌کوبی و مورد آزمایش واقع شدند. با استفاده از 9 آغازگر مورد استفاده، در مجموع 118 باند تولید شد که در محدوده 300 تا 3000 جفت باز بود و 29 باند چند شکل بودند. تعداد قطعات تکثیر شده برای هر آغازگر متفاوت بود، به طوری که آغازگر 844 تعداد 14 عدد و آغازگر 890 تعداد 8 عدد باند تکثیر شده داشت. متوسط قطعات تکثیر شده برای هر آغازگر 83/9 بود. در دندوگرام حاصل از خوشهبندی ژنوتیپ‌ها بر اساس ضریب تشابه دایس و روش UPGMA 10 کلاستر تشکیل شد. میزان تنوع ژنتیکی در جمعیت مورد مطالعه پایین بود که دلایل عمده آن دخالتهای انسانی، انتخاب و تکثیر تعداد معدودی از ژنوتیپهای برتر و گاها خود گرده افشانی گردو می‌باشد.
امیر حسن حسینی؛ علی تهرانی فر؛ لیلا سمیعی؛ محمود شور؛ فرشید معماریانی
چکیده
آلیوم جنس بزرگی از گیاهان خانواده آماریلیداسه را تشکیل می دهد و در این جنس گیاهان زینتی بسیاری وجود دارند که از نظر اقتصادی با ارزش محسوب می شوند. در تحقیق حاضر گونه های آلیوم از نواحی مختلف استان خراسان رضوی جمع آوری گردید و در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی کشت گردید. پس از استقرار گونه ها، ...
بیشتر
آلیوم جنس بزرگی از گیاهان خانواده آماریلیداسه را تشکیل می دهد و در این جنس گیاهان زینتی بسیاری وجود دارند که از نظر اقتصادی با ارزش محسوب می شوند. در تحقیق حاضر گونه های آلیوم از نواحی مختلف استان خراسان رضوی جمع آوری گردید و در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی کشت گردید. پس از استقرار گونه ها، تعداد 29 صفت کیفی و 13 صفت کمی طی دو سال متوالی مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج، بیشتر صفات مورد بررسی معنی‌دار بود و تنوع قابل ملاحظه ای بین گونه ها از لحاظ صفات مطالعه شده از جمله طول ساقه گلدهنده، تعداد برگ، رنگ گل و قطر گل آذین وجود داشت که امکان گزینش گیاهانی باصفات مطلوب را فراهم می-نمود. از سوی دیگر نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات نیز در اکثر موارد همبستگی معنی داری را میان صفات بررسی شده نشان داد. همبستگی مثبت بالایی بین طول برگ با طول ساقه گلدهنده، عرض برگ با قطر ساقه گلدهنده، قطر ساقه گلدهنده با قطر گل آذین و قطر ساقه گلدهنده با طول گلپوش مشاهده شد. به منظور تشخیص مهم ترین صفات تأثیر گذار در تفکیک گونه ها، در این مطالعه از تجزیه عاملی استفاده شد و مطابق آن پنج عامل اصلی توانستند 62/91 درصد واریانس کل را توجیه نمایند. برخی صفات مانند قطر ساقه گلدهنده، قطر گل آذین، طول دمگل، شکل گل، طول میله پرچم، قطر و طول تخمدان و طول خامه از جمله صفات تاثیر گذار در عامل اول بودند که 03/30 درصد از سهم واریانس را شامل شدند. در مجموع در این مطالعه خصوصیات فنوتیپی برخی از گونه های بومی آلیوم برای اولین بار ثبت و ارائه شد که این اطلاعات ارزشمند اهمیت بالایی در برنامه های اصلاحی گونه های آلیوم در آینده می تواند داشته باشد.
شادان خورشیدی؛ غلامحسین داوری نژاد؛ لیلا سمیعی؛ محمد مقدم
چکیده
گلابی بدلیل باز شدن زودتر جوانه‌های گل نسبت به سیب به سرمازدگی حساس‌تر می‌باشد.به دنبال سرمای6/6- درجه سانتی گراد هشتم اسفند سال 1392 ارزیابی مقاومت به سرمازدگی در 23 ژنوتیپ معروف به گلابی درگزی و ارقام دیگر گلابی شامل بل دی جون، اسپادانا، کوشیا، دم کج،فرنگی،ترش و تبریزی در شرایط آب و هوایی مشهد انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های ...
بیشتر
گلابی بدلیل باز شدن زودتر جوانه‌های گل نسبت به سیب به سرمازدگی حساس‌تر می‌باشد.به دنبال سرمای6/6- درجه سانتی گراد هشتم اسفند سال 1392 ارزیابی مقاومت به سرمازدگی در 23 ژنوتیپ معروف به گلابی درگزی و ارقام دیگر گلابی شامل بل دی جون، اسپادانا، کوشیا، دم کج،فرنگی،ترش و تبریزی در شرایط آب و هوایی مشهد انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. میزان سرمازدگی جوانه‌های رویشی و زایشی ژنوتیپهای گلابی درگزی و سایر ارقام با روش هدایت الکتریکی، تعیین میزان پرولین در جوانه‌های زایشی و مشاهدات ظاهری بررسی گردید. بالاترین هدایت الکتریکی جوانه‌های زایشی در ژنوتیپهای درگزی شماره 10 و 19 و ارقام ترش و تبریزی و پایین‌ترین هدایت الکتریکی در ژنوتیپهای درگزی 8و 18 و رقم بل دی جون مشاهده شد. بیشترین هدایت الکتریکی جوانه‌های رویشی در ژنوتیپ های درگزی 10 و 19 و کمترین درژنوتیپ درگزی 21 و ارقام فرنگی و کوشیا مشاهده گردید.ژنوتیپ درگزی 20 بالاترین میزان پرولین (21 میکرو مول بر گرم) و ژنوتیپهای درگزی 2، 12، 13 و 14 و رقم اسپادانا مقدار ناچیزی پرولین (1/0 میکرو مول بر گرم)در جوانه‌های زایشی داشتند. همبستگی مثبت معنی‌داری بین میزان پرولین و هدایت الکتریکی مشاهده نشد. بر اساس تجزیه خوشه‌ایی با استفاده از روش WARDژنوتیپ‌ها و ارقام در 2 گروه مختلف قرار گرفتند. ارقام و ژنوتیپهای گروه دوم آسیب ظاهری، هدایت الکتریکی و میزان پرولین بیشتری داشتند. به طور کلی با توجه به نتایج این آزمایش، ژنوتیپهای درگزی مقاومت‌های متفاوتی به سرمازدگی نشان دادند که ممکن است منشا ژنتیکی متفاوت و یا ناشی از جهش در کلون‌های این رقم باشد.
