امیر حسین کشتکار؛ نوشین فلاحی؛ محمد رضا عبدالهی؛ حسن ساری خانی؛ هوشمند صفری؛ ژاله محسنی عراقی
چکیده
القاء پلی‌پلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهش‌زا یکی از روش‌های به‌نژادی گیاهان دارویی به منظور افزایش قابلیت تولید متابولیتهای ثانویه است. کلشیسین موثرترین ماده شیمیائی جهش‌زا در القا پلی‌پلوئیدی گیاهان میباشد. به منظور بررسی تاثیر تیمار کلشیسین بر القاء پلی‌پلوئیدی در گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum) پژوهشی به صورت ...
بیشتر
القاء پلی‌پلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهش‌زا یکی از روش‌های به‌نژادی گیاهان دارویی به منظور افزایش قابلیت تولید متابولیتهای ثانویه است. کلشیسین موثرترین ماده شیمیائی جهش‌زا در القا پلی‌پلوئیدی گیاهان میباشد. به منظور بررسی تاثیر تیمار کلشیسین بر القاء پلی‌پلوئیدی در گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum) پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور کلشیسین (صفر، 05/0، 1/0، 2/0، 5/0 درصد وزن به حجم)، زمان (12، 24، 48 و 72 ساعت) و نمونه (بذر، مریستم ریشه و مریستم انتهایی) در 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش اثر کلشیسین بر درصد صفات زندهمانی، میکسوپلوئیدی و تتراپلوئیدی در نمونه‌های بذر، جوانه انتهایی و ریشه ارزیابی شد. بررسی‌ها نشان داد که بعد از تیمار شاهد بیشترین درصد زندهمانی مربوط به غلظت 05/0 درصد کلشیسین برای نمونه جوانه انتهایی است و بالاترین درصد میکسوپلوئیدی مربوط به نمونه جوانه انتهایی با غلظت تیمار 1/0 و 2/0 درصد کلشیسین میباشد. نتایج بررسیهای مورفولوژیکی، سیتوژنتیکی، فلوسایتومتری و بیوشیمیایی نشان داد که نمونه جوانه انتهایی در غلظت 5/0 درصد کلشیسین در مدت زمان 72 ساعت موثرترین تیمار در القاء تتراپلوئیدی در گیاه شنبلیله است. همچنین نتایج حاصل از GC/MSبیانگر افزایش متابولیتهای ثانویه در گیاه تتراپلوئید نسبت به گیاه دیپلوئید شنبلیله بود.
صدراله رمضانی؛ علیرضا عباسی؛ عبدالعلی شجاعیان؛ نوراله احمدی؛ رزاریا کوزولینو؛ سونیا پیاچنته
چکیده
تعداد 58 گونه از جنس مریم‌گلی به صورت گیاه علفی یکساله و چندساله در نقاط مختلف ایران وجود دارد که 17 گونه آن انحصاری ایران و دارای خواص دارویی متعدد مانند آنتی‌بیوتیک، آرام‌بخش، ضد نفخ، ضد اسپاسم است و به طور معمول در درمان بیماری‌های تنفسی مانند عفونت، سرفه، سرماخوردگی و گلو درد و صنایع آرایشی-بهداشتی کاربرد دارد. بخشهای هوایی ...
بیشتر
تعداد 58 گونه از جنس مریم‌گلی به صورت گیاه علفی یکساله و چندساله در نقاط مختلف ایران وجود دارد که 17 گونه آن انحصاری ایران و دارای خواص دارویی متعدد مانند آنتی‌بیوتیک، آرام‌بخش، ضد نفخ، ضد اسپاسم است و به طور معمول در درمان بیماری‌های تنفسی مانند عفونت، سرفه، سرماخوردگی و گلو درد و صنایع آرایشی-بهداشتی کاربرد دارد. بخشهای هوایی دو گونه مریم‌گلی لبه‌دار (Salvia limbata) و ارغوانی (Salvia multicaulis) کشت شده در مرحله گلدهی در خرداد 1391 برداشت شدند. ترکیبات فرار این گیاهان با روش میکرواستخراج با فاز جامد برای اولین مرتبه در ایران استخراج شد و ترکیبات اسانس های استخراج شده آن توسط دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به ﻃﻴﻒﺳﻨﺞ جرمی تعیین شدند. تعداد 66 ترکیب فرار در گیاه مریم‌گلی لبه‌دار شناسایی شد. سابینن (16/19 درصد)، بتا-پینن (19 درصد)، آلفا-پینن (30/16درصد)، آلفا-ترپینولن (41/14 درصد)، 1،8-سینئول (86/10 درصد) و لیمونن (73/3 درصد) بالاترین مقدار ترکیبات فرار این گیاه را تشکیل دادند. 58 ترکیب فرار در گیاه مریم‌گلی ارغوانی شناسایی شد. بیشترین میزان ترکیبات فرار گیاه مریم‌گلی ارغوانی به ترتیب کامفن (85/28 درصد)، آلفا-پینن (33/12 درصد)، کامفور (73/10 درصد)، لیمونن (01/9 درصد)، 1،8-سینئول (47/5 درصد)، بتا-پینن (58/4 درصد) و بورنیل استات (75/3 درصد) بود. بخش اصلی ترکیبات فرار گیاهان مریم‌گلی لبه‌دار و ارغوانی از نوع مونوترپن‌ها (به ترتیب 57/91 و 28/84 درصد) و سزکوئی‌ترپن‌ها (به ترتیب 12/5 و 58/7 درصد) بودند. با توجه به نتایج بدست آمده در روش میکرواستخراج با فاز جامد که به ترکیبات در گیاه نزدیک‌تر است، استفاده از این روش توصیه می‌شود.
