سبزیکاری
فهیمه یارمحمدی؛ علیرضا مطلبی آذر؛ سمانه کاظمیانی؛ مینا امانی
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی افزایش سرعت ریزغده‌زایی و بهبود صفات ریزغده‌زایی، تعیین بهترین غلظت ساکارز (80 و 160 گرم در لیتر)، نمک‌های عناصر پرمصرف (2 Mac, Mac, ½ Mac) و کم‌مصرف (2Mic, Mic, ½ Mic) و غلظت‌های مختلف محیط کشت MS برای بهبود سرعت و کمیت ریزغده‌زایی در سیب‌زمینی رقم آگریا اجرا شد. از جوانه‌های جانبی حاصل از شاخساره‌های درون شیشه‌ای ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، بررسی افزایش سرعت ریزغده‌زایی و بهبود صفات ریزغده‌زایی، تعیین بهترین غلظت ساکارز (80 و 160 گرم در لیتر)، نمک‌های عناصر پرمصرف (2 Mac, Mac, ½ Mac) و کم‌مصرف (2Mic, Mic, ½ Mic) و غلظت‌های مختلف محیط کشت MS برای بهبود سرعت و کمیت ریزغده‌زایی در سیب‌زمینی رقم آگریا اجرا شد. از جوانه‌های جانبی حاصل از شاخساره‌های درون شیشه‌ای به‌عنوان ریزنمونه استفاده شد و تحت شرایط استریل روی محیط‌های کشت مختلف به‌منظور ریزغده‌زایی کشت شدند و کشت‌ها در تاریکی مداوم و دمای 2±18 درجه سانتی-گراد در اتاق رشد نگهداری شدند. در طی 1 ماه سرعت آغازش ریزغده و پس از گذشت 2 ماه صفات ریزغده‌زایی اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر غلظت عناصر کم‌مصرف و اثرات متقابل عناصر کم‌مصرف با غلظت‌های مختلف ساکارز و عناصر پرمصرف فقط در مورد 2 صفت درصد و سرعت آغازش ریزغده معنی‌دار بوده، درحالیکه تمامی صفات ریزغده‌زایی از اثر متقابل عناصر کم‌مصرف و پرمصرف به‌طور معنی‌داری متأثر شدند. در تمامی محیط‌های کشت دارای 80 گرم در لیتر ساکارز، درصد آغازش ریزغده‌ها صد در صد و سرعت آغازش نیز حداکثر بود. با این حال بالاترین درصد تشکیل ریزغده، وزن، طول، قطر و تعداد جوانه بر روی ریزغده، در محیط‌کشت 2Mac دارای 160 گرم در لیتر ساکارز به‌دست آمد. نتایج نشان داد که ریزغده‌هایی که وزن و اندازه بیشتری داشتند، از درصد دورمانسی بیشتری برخوردار بودند و جوانه‌های روی ریزغده‌ها طی مراحل ریزغده‌زایی، قادر به جوانه‌زنی و تولید ریزغده نبودند. در همه محیط‌های کشت استفاده شده همراه با 80 گرم در لیتر ساکارز، درصد آغازش ریزغده‌ها 100 درصد و سرعت آغازش غده بیشتر بود، ولی زمانی‌که از دوبرابر غلظت عناصر پرمصرف و 160 گرم در لیتر ساکارز استفاده شد، درصد آغازش و سرعت آغازش ریزغده کاهش یافت. در این تحقیق مشخص شد که ریزغده‌های تولیدی با وزن و اندازه بیشتر، از درصد دورمانسی بیشتری برخوردار بودند و طی مراحل ریزغده‌زایی، جوانه‌های روی ریزغده‌ها قادر به جوانه‌زنی و تولید ریزغده نبودند.
گیاهان دارویی
مینا امانی؛ سعیده علیزاده سالطه؛ محسن سبزی نوجه ده؛ مهدی یونسی حمزه خانلو
چکیده
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد کمی و کیفی گیاه ریحان در شرایط گلخانهای تحت تأثیر تنش کمبود آب به‌همراه مایهزنی قارچ تریکودرما بر روی صفات مورفولوژیکی از جمله عملکرد بخش هوایی (عملکرد اقتصادی ریحان)، رنگیزه‌های فتوسنتزی، درصد و عملکرد اسانس این گیاه انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد کمی و کیفی گیاه ریحان در شرایط گلخانهای تحت تأثیر تنش کمبود آب به‌همراه مایهزنی قارچ تریکودرما بر روی صفات مورفولوژیکی از جمله عملکرد بخش هوایی (عملکرد اقتصادی ریحان)، رنگیزه‌های فتوسنتزی، درصد و عملکرد اسانس این گیاه انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر و مطالعات آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌های پایه و عمومی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر در سال 1398 و 1399 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش کمبود آب (25، 50 و 75 درصد ظرفیت مزرعهای و تیمار شاهد یا 100 درصد ظرفیت مزرعهای) و یک گونه تجاری قارچ تریکودرما (Trichoderma harzianum Na-lac. ) با تراکم جمعیتی 109 و 106 اسپور در هر میلی‌لیتر مایه تلقیح و تیمار شاهد بود. افزایش سطح تنش کمآبی باعث کاهش عملکرد اقتصادی گیاه ریحان گردید. با اعمال تنش کمآبی محتوای اسانس در تنشهای ملایم (7/0 درصد) و متوسط (8/0 درصد) افزایش یافت، ولی عملکرد اسانس تفاوت معنی‌داری با شاهد نداشت و ارتفاع بوته (28/0 سانتی‌متر)، تعداد برگ و رنگیزه‌های گیاهی تحت تنش کمآبی کاهش یافتند. با توجه به نتایج آزمایش میتوان بیان کرد که قارچ تریکودرما با تراکم جمعیتی 106 (اسپور در هر میلی‌لیتر مایه تلقیح) تأثیر بهتری بر بیشتر شاخص‌های رشد داشت، درحالیکه تأثیر قارچ تریکودرما با تراکم جمعیتی 109 (اسپور در هر میلی‌لیتر مایه تلقیح) بر روی صفات مهمی مثل عملکرد وزن تر اندام هوایی (2/213 گرم)، درصد (7/0 درصد) و عملکرد اسانس بیشتر بود. در نهایت نتایج مشخص کرد که استفاده از قارچ تریکودرما درمقایسه با شاهد (بدون تلقیح با قارچ) در شرایط تنش کمآبی قابلیت بهبود رشد گیاه را داشته و منجر به افزایش کارایی گیاه در شرایط تنش کمآبی میشود.
سبزیکاری
جابر پناهنده؛ محمد صدیق زارع فر؛ علیرضا مطلبی آذر؛ فریبرز زارع نهندی؛ مینا امانی
چکیده
سالیسیلیک اسید یکی از ترکیبات مفید برای گیاهان محسوب میشود که نقش مهمی در مقاومت گیاهان به تنشهای محیطی از جمله تنش شوری دارد. بدینمنظور جهت بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید در تعدیل اثرات تنش شوری در گوجه‌فرنگی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، با 12 تیمار، در 3 تکرار و با مجموع 36 واحد آزمایشی در گلخانه‌ی هیدروپونیک ...
بیشتر
سالیسیلیک اسید یکی از ترکیبات مفید برای گیاهان محسوب میشود که نقش مهمی در مقاومت گیاهان به تنشهای محیطی از جمله تنش شوری دارد. بدینمنظور جهت بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید در تعدیل اثرات تنش شوری در گوجه‌فرنگی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، با 12 تیمار، در 3 تکرار و با مجموع 36 واحد آزمایشی در گلخانه‌ی هیدروپونیک گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در بهار و تابستان سال 1397 صورت گرفت. تیمارها شامل دو سطح سالیسیلیک اسید (صفر و 1 میلیمولار) و سه سطح شوری (صفر ، 35 و 70 میلیمولار NaCl) بر روی دو ژنوتیپ گوجه‌فرنگی توده محلی بانه و لاین نیمه پاکوتاه (Semi Dwarf) بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری تا سطح 70 میلیمولار، شاخص‌های رویشی در هر دو ژنوتیپ کاهش یافت. درحالیکه برهمکنش تیمار سالیسیلیک‌اسید در تنش شوری باعث افزایش شاخص‌های رویشی شد. بیشترین عملکرد مربوط به ژنوتیپ Semi Dwarf بدون تنش شوری (1373 گرم) است. با اعمال تنش شوری و سالیسیلیک اسید میزان اسیدیته قابل تیتراسیون و ویتامین ث در هر دو ژنوتیپ افزایش یافت. برهمکنش سطوح مختلف شوری در سالیسیلیک‌اسید باعث افزایش میزان پرولین شد، اما اثر متقابل تنش شوری × سالیسیلیک اسید باعث کاهش میزان کلروفیل شد. این نتایج نشان میدهد که تیمار با سالیسیلیک اسید میتواند تحمل گیاه را در برابر تنش شوری از طریق تجمع پرولین و در نتیجه حفظ فشار تورژسانس سلولها افزایش دهد.
گیاهان دارویی
مینا امانی؛ محسن سبزی نوجه ده؛ سعیده علیزاده سالطه؛ مهدی یونسی حمزه خانلو؛ بیوک آقا فرمانی؛ حسین هاتف هریس؛ شیوا محمدیان؛ سودا پیرطریقت
چکیده
کمبود آب یکی از عوامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان میباشد که به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران به طرق مختلف باعث محدودیت کاشت گیاهان و کاهش عملکرد محصول میشود. بهرهگیری از رابطه همزیستی گیاه با قارچ‌های میکوریزای آربوسکول‌دار یکی از راهکارهای کاهش تنش کمآبی در گیاهان به شمار می‌رود. مطالعه حاضر با هدف ...
بیشتر
کمبود آب یکی از عوامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان میباشد که به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران به طرق مختلف باعث محدودیت کاشت گیاهان و کاهش عملکرد محصول میشود. بهرهگیری از رابطه همزیستی گیاه با قارچ‌های میکوریزای آربوسکول‌دار یکی از راهکارهای کاهش تنش کمآبی در گیاهان به شمار می‌رود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی برخی از صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی ریحان در شرایط گلخانهای تحت تأثیر سطوح مختلف کمآبی به همراه سه گونه قارچ میکوریزا به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش کم آبی در سه سطح (تنش شدید: 25 درصد طرفیت مزرعهای؛ تنش متوسط: 50 درصد طرفیت مزرعهای؛ تنش ملایم: 75 درصد طرفیت مزرعهای؛ و تیمار شاهد: 100 درصد ظرفیت مزرعهای؛ و سه گونه قارچ میکوریزا شامل Glomus intraradices، Glomus mosseae،Glomus etunicatum به میزان 30 گرم در هر گلدان و تیمار شاهد (بدون تلقیح قارچ) بود. مطابق نتایج به دست آمده افزایش سطح تنش کمآبی باعث کاهش رشد گیاهان گردید. همزیستی با میکوریزا باعث کاهش اثرات مخرب تنش کمآبی بر گیاه شد. با اعمال تنش کمآبی میزان مالون دی آلدهید، آنزیم کاتالاز و پراکسیداز، فعالیت آنتیاکسیدانی و فلاونوئید کل افزایش و فنول کل کاهش یافت. با توجه به نتایج آزمایش میتوان بیان کرد که G. mosseae در مقایسه با سایر گونهها تأثیر بیشتری در بهبود اثرات سوء ناشی از تنش کمآبی در اکثر صفات مورد ارزیابی داشت. درحالیکه تأثیر قارچ G. intraradicse بر فلاونوئید کل، آنزیم کاتالاز و پراکسیداز بالاتر از گونه G. mosseae بود. در نهایت نتایج مشخص کرد که استفاده از قارچ میکوریزا در مقایسه با شاهد (بدون تلقیح با قارچ) میتواند ابزار مناسبی برای بهبود صفات فیزیولوژیکی و فعالیتهای آنتیاکسیدانی در شرایط تنش کمآبی باشد.
گیاهان دارویی
سعیده علیزاده سالطه؛ مینا امانی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) محصولی ارزشمند و نیمه مقاوم به خشکی است که میتواند در شرایط بسیار متفاوت آب و هوایی مورد کشت و کار قرار گیرد. مهمترین ترکیبهاى شیمیایى زعفران را کروسین، پیکروکروسین و مشتقهاى کروسین تشکیل میدهند که دارای خواص آنتیاکسیدانی می‌باشند و در داروسازی کاربرد دارند. در این پژوهش اثر اقلیم شهرستان مرند، ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) محصولی ارزشمند و نیمه مقاوم به خشکی است که میتواند در شرایط بسیار متفاوت آب و هوایی مورد کشت و کار قرار گیرد. مهمترین ترکیبهاى شیمیایى زعفران را کروسین، پیکروکروسین و مشتقهاى کروسین تشکیل میدهند که دارای خواص آنتیاکسیدانی می‌باشند و در داروسازی کاربرد دارند. در این پژوهش اثر اقلیم شهرستان مرند، استان آذربایجان‌شرقی طی دو سال زراعی بر کمیت و کیفیت و خصوصیات آنتیاکسیدانی قسمتهای مختلف زعفران تولیدی در این منطقه بررسی شد. عوامل اقلیمی حاکم بر این منطقه طی دو سال متوالی 1393 و 1394 از نظر دما، بارندگی و رطوبت با استفاده از دادههای هواشناسی بررسی شد و میزان عملکرد زعفران در منطقه با استفاده از پرسشنامه از زعفرانکاران منطقه به دست آمد. از سوی دیگر، میزان ترکیبات کروسین، پیکروکروسین و سافرانال و فعالیت آنتیاکسیدانی قسمتهای مختلف زعفران شامل کلاله، خامه، پرچم و گلبرگ‌ها هر کدام به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد شهرستان مرند طبق روش طبقهبندی دومارتن، در طبقه اقلیم نیمه‌خشک قرار میگیرد و مقدار متابولیتهای کروسین در سال اول کشت 1393 (بیشترین میزان 306 میلیگرم بر گرم در اندام کلاله)، پیکروکروسین در سال دوم کشت 1394 (102/15 میلیگرم بر گرم در اندام کلاله) و سافرانال در سال دوم کشت 1394 (بیشترین میزان: 49/95 میلیگرم بر گرم در گلبرگ زعفران) و فعالیت آنتیاکسیدانی کلاله و گلبرگ زعفران در سال اول کشت 1393 (به‌ترتیب 30/43 و 88/32 درصد) بالاترین مقدار را داشت. منطقه بناب مرند آذربایجان شرقی در اثر تغییرات آب و هوایی منطقه مناسب برای کشت زعفران میباشد و کیفیت اندامهای مختلف زعفران در سال‌های متوالی کشت چندساله زعفران متفاوت میباشد.
