گیاهان دارویی
مهدی مرادی؛ حسین نستری نصرابادی؛ محمدناصر مودودی؛ وحید شمس آبادی
چکیده
گیاهان همواره در معرض تنشهای زنده و غیرزنده محیطی قرار می‌گیرند که اثرات منفی بر رشد، متابولیسم و عملکرد آن‌ها می‌گذارد. آلودگی خاک با عناصر سنگین سرب و کادمیم یکی از مهم‌ترین آلودگی‌های زیست‌محیطی میباشد. استفاده از کودهای زیستی از جمله قارچ‌های مایکوریزا آربوسکولار یک راهکار مناسب جهت کاهش اثرات نامطلوب تنش فلزات سنگین ...
بیشتر
گیاهان همواره در معرض تنشهای زنده و غیرزنده محیطی قرار می‌گیرند که اثرات منفی بر رشد، متابولیسم و عملکرد آن‌ها می‌گذارد. آلودگی خاک با عناصر سنگین سرب و کادمیم یکی از مهم‌ترین آلودگی‌های زیست‌محیطی میباشد. استفاده از کودهای زیستی از جمله قارچ‌های مایکوریزا آربوسکولار یک راهکار مناسب جهت کاهش اثرات نامطلوب تنش فلزات سنگین میباشد. بادرشبویه (Dracocephalum moldavica L.) از گیاهان دارویی مهم میباشد که کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر قارچ مایکوریزا آربوسکولار بر خصوصیات رشدی، محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی و میزان اسانس گیاه بادرشبویه تحت تنش فلزات سنگین سرب و کادمیم به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط گلخانه انجام گرفت. عامل اول شامل فلزات سنگین در پنج سطح (شاهد (بدون آلودگی)، سرب 150، سرب 300، کادمیم 40 و کادمیم 80 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و عامل دوم قارچ مایکوریزا در دو سطح (بدون مایه‌زنی و مایه‌زنی با قارچ مایکوریزا) بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت فلزات سنگین به‌ویژه کادمیم در خاک، اغلب صفات رشدی، محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی بهطور معنیداری نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد. مایه‌زنی گیاهان با قارچ مایکوریزا، صفات مذکور را در شرایط تنش فلزات سنگین بهبود بخشید. بیشترین میزان اسانس در گیاهان مایکوریزای آلوده به سرب 300 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک حاصل گردید. گیاهان تلقیح‌شده با مایکوریزا درصد اسانس بیشتری را نسبت به گیاهان تلقیح‌نشده نشان دادند. با توجه به افزایش پاسخ‌های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و همچنین افزایش مواد مؤثره گیاه که از اهداف دارویی در این گیاه محسوب میشود، استفاده از قارچ مایکوریزا برای کشت و کار تجاری گیاه بادرشبویه در خاک‌های آلوده به فلزات سنگین سرب و کادمیم توصیه میشود.
گیاهان دارویی
مینا باقری؛ میرحسن رسولی صدقیانی؛ اسماعیل رضایی چیانه؛ محسن برین
چکیده
این مطالعه با هدف ارزیابی اثر تلقیح میکروبی بر عملکرد و اجزای عملکرد بادرشبی و لوبیا قرمز در کشت خالص و مخلوط بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای در دانشگاه ارومیه اجرا گردید. فاکتورها شامل تلقیح میکروبی (باکتریهای PGPR، AMF، تلقیح تلفیقی PGPR + AMF و بدون تلقیح) و الگوهای کشت [(یک ردیف بادرشبی ...
بیشتر
این مطالعه با هدف ارزیابی اثر تلقیح میکروبی بر عملکرد و اجزای عملکرد بادرشبی و لوبیا قرمز در کشت خالص و مخلوط بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای در دانشگاه ارومیه اجرا گردید. فاکتورها شامل تلقیح میکروبی (باکتریهای PGPR، AMF، تلقیح تلفیقی PGPR + AMF و بدون تلقیح) و الگوهای کشت [(یک ردیف بادرشبی +یک ردیف لوبیا (1:1)، دو ردیف بادرشبی+ دو ردیف لوبیا (2:2)، دو ردیف بادرشبی+ یک ردیف لوبیا (2:1)، یک ردیف بادرشبی+ دو ردیف لوبیا (1:2) و کشت خالص لوبیا و بادرشبی] بودند. صفات مورد بررسی برای لوبیا شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخههای فرعی، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و زیستتوده، برای گیاه بادرشبی شامل ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد شاخههای فرعی، عملکرد زیستتوده و درصد اسانس بود. نتایج نشان داد که صفات اندازهگیری شده برای دو گونه تحت تأثیر الگوهای مختلف کشت قرار گرفتند. بیشترین عملکرد زیستتوده و عملکرد دانه لوبیا بهترتیب با 70/9 و20/3 گرم بوته از کشت خالص لوبیا حاصل شد. اﺛﺮ ﻧﻮع تلقیح میکروبی ﻧﻴﺰ ﺑﺮ صفات مورد بررسی لوبیا و بادرشبی معنیدار بود. بهطوریکه بیشترین عملکرد دانه لوبیا و بالاترین درصد اسانس (52/0 درصد) بادرشبی در تیمار تلقیح تلفیقی AMF+PGPR مشاهده گردید. . آنالیز ترکیبات شیمیایی اسانس بادرشبی نشان داد که Geranyl acetate، Geranial، Geraniol و Neral ترکیبات اصلی بودند که در کشت مخلوط تحت کاربرد کودهای زیستی بهبود یافتند. همچنین، نسبت برابری زمین در تمام الگوهای کشت مخلوط بیشتر از یک بود و بالاترین میزان این شاخص (67/1) از تیمار کشت مخلوط 2:2 در شرایط تلقیح با PGPRها حاصل شد که معادل 67 درصد افزایش در بهرهوری استفاده از زمین (نسبت به کشت خالص دو گونه) بود. به نظر میرسد که این الگو میتواند در بهبود بهرهوری استفاده از زمینهای کشاورزی، به ویژه در نظامهای تولید گیاهان دارویی، مناسبتر باشد.
علی رضایی؛ محمدتقی عبادی؛ حسن پیرانی
چکیده
تولید ارگانیک یکی از ارکان مهم صنعت گیاهان دارویی است و استفاده از کودهای آلی در این مبحث بسیار مورد توجه میباشد. امروزه عصاره جلبکهای دریایی به عنوان یک کود آلی به منظور افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی و همچنین مقاومت به تنشهای محیطی استفاده میشود. مرزه یکی از گیاهان دارویی و ادویهای است که سطح زیر کشت بالایی در کشورمان ...
بیشتر
تولید ارگانیک یکی از ارکان مهم صنعت گیاهان دارویی است و استفاده از کودهای آلی در این مبحث بسیار مورد توجه میباشد. امروزه عصاره جلبکهای دریایی به عنوان یک کود آلی به منظور افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی و همچنین مقاومت به تنشهای محیطی استفاده میشود. مرزه یکی از گیاهان دارویی و ادویهای است که سطح زیر کشت بالایی در کشورمان جهت مصارف غذایی و دارویی دارد. به منظور بررسی اثر محلولپاشی غلظتهای مختلف کود آلی جلبک دریایی بر روی شاخصههای رشد، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، درصد و عملکرد اسانس گیاه مرزه، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1396 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی سطوح مختلف غلظت کود جلبک دریایی شامل مقادیر صفر (شاهد)، 5/2، 5 و 10 میلیلیتر بر لیتر به میزان سه مرتبه در طول فصل رشد بود. نتایج حاصل از اندازهگیری متغیرهای رشدی نشان داد که غلظتهای مختلف کود جلبک دریایی استفاده شده در این آزمایش بر صفات تعداد شاخههای فرعی، وزن خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، طول و عرض برگ، ارتفاع بوته و شاخص اسپد در سطح احتمال یک درصد تاثیر معنیداری داشت. همچنین سطوح مختلف کود جلبک دریایی بر صفات وزن تر اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس در سطح احتمال 5 درصد تاثیر معنیداری داشت. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین مقدار برای صفات تعداد شاخههای فرعی (44/35 عدد در بوته)، طول و عرض برگ (22/43 و 07/8 میلیمتر)، قطر ساقه (00/5 میلیمتر)، وزن تر و خشک ریشه (به ترتیب 17/15 و 42/6 گرم)، وزن تر و خشک اندام هوایی بوته (01/181 و 69/37 گرم)، شاخص اسپد (13/48) مربوط به تیمار کاربرد 10 میلیلیتر کود جلبک دریایی و کمترین آن مربوط به تیمار شاهد بود. همچنین بیشترین ارتفاع بوته (66/54 سانتی متر) و درصد و عملکرد اسانس به ترتیب به میزان 51/2 درصد و 28/6 گرم در متر مربع مربوط به تیمار 5 میلیلیتر کود جلبک دریایی بود. بهطور کلی و با در نظر گرفتن نتایج حاصل از این آزمایش میتوان عکسالعمل گیاه دارویی مرزه را به کاربرد کود آلی جلبک دریایی به ترتیب در سطوح 5 و 10 میلیلیتر در لیتر مثبت ارزیابی نمود و آن را در برنامه توصیه کودی کشاورزان قرار داد.
محمد بهزاد امیری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ محسن جهان
چکیده
با توجه به استفاده ی روزافزون از گیاهان دارویی در سطح جهان، اهمیت کشت و پرورش گیاهان دارویی به ویژه در سیستم‌های اکولوژیک، بیشتر آشکار شده است. به منظور بررسی اثر تراکم بوته و مقایسهی کودهای آلی و شیمیایی در زراعت گاو زبان ایرانی (Echium amoenum Fisch & Mey.)، پژوهشی در سه سال زراعی متوالی 91-1390، 92-1391 و 93-1392 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی ...
بیشتر
با توجه به استفاده ی روزافزون از گیاهان دارویی در سطح جهان، اهمیت کشت و پرورش گیاهان دارویی به ویژه در سیستم‌های اکولوژیک، بیشتر آشکار شده است. به منظور بررسی اثر تراکم بوته و مقایسهی کودهای آلی و شیمیایی در زراعت گاو زبان ایرانی (Echium amoenum Fisch & Mey.)، پژوهشی در سه سال زراعی متوالی 91-1390، 92-1391 و 93-1392 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل ترکیب فاکتوریل 3 تراکم کاشت (3، 5 و 10 بوته در متر مربع) و 4 نوع کود آلی و شیمیایی مختلف (کمپوست، ورمی‌کمپوست، کود گاوی، کود شیمیایی نیتروژن و شاهد) بود و زمان نمونه گیری و ثبت صفات مورد مطالعه (سال های زراعی دوم و سوم) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. در این آزمایش صفاتی نظیر وزن خشک گل در بوته، تعداد گل در بوته، تعداد و وزن دانه در بوته، شاخص برداشت گل، عملکرد گل خشک و عملکرد دانه بررسی شدند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تراکم گیاهی بر عملکرد گل خشک معنی دار بود، به طوری که بیشترین مقدار عملکرد گل خشک (816 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 5 بوته در متر مربع بدست آمد و به ترتیب 23 و 15 درصد نسبت به تیمارهای 3 و 10 بوته در متر مربع بیشتر بود. در هر دو سال زراعی مورد مطالعه اثر کودهای آلی و شیمیایی مختلف در تراکم 5 بوته در متر مربع تشدید شد، به عنوان مثال در سال زراعی دوم استفاده از کمپوست در تراکم 5 بوته در متر مربع به ترتیب منجر به افزایش 30 و 25 درصدی عملکرد دانه نسبت به کاربرد این کود در تراکم های 3 و 10 بوته در متر مربع شد. اگر چه استفاده از کود شیمیایی در بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گاو زبان ایرانی بی تأثیر نبود، ولی تأثیرگذاری آن به مراتب کمتر از کودهای آلی بود. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از کودهای آلی به ویژه کود ورمی‌کمپوست در تراکم های مطلوب گیاهی می تواند ضمن بهبود خصوصیات کمی گاو زبان ایرانی، اثرات مخرب ناشی از مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داده و سلامت محصول و پایداری تولید را تضمین کند.
