سبزیکاری
سپیده پارساجو؛ فرشاد دشتی
چکیده
شوری خاک و آب یکی از مشکلات در حال افزایش کشاورزی و از مهم‌ترین موانع تولید محصول در جهان است. ترکیبات زیادی در زمینه کاهش اثرات زیان آور تنش شوری مورد استفاده قرار گرفته است. اسید آسکوربیک آنتی‌اکسیدان محلول در آب می‌باشد که با بی اثر کردن رادیکال‌های آزاد موجب مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی میشود. در این پژوهش تأثیر اسید ...
بیشتر
شوری خاک و آب یکی از مشکلات در حال افزایش کشاورزی و از مهم‌ترین موانع تولید محصول در جهان است. ترکیبات زیادی در زمینه کاهش اثرات زیان آور تنش شوری مورد استفاده قرار گرفته است. اسید آسکوربیک آنتی‌اکسیدان محلول در آب می‌باشد که با بی اثر کردن رادیکال‌های آزاد موجب مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی میشود. در این پژوهش تأثیر اسید آسکوربیک بر کاهش اثرات شوری در تولید نشاء گیاه فلفل دلمه‌ای در شرایط کشت گلخانه‌ای مطالعه شده است. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در دو سطح نمک کلرید سدیم (صفر و 100 میلیمولار) در آب آبیاری و چهار سطح اسید آسکوربیک (صفر، یک، سه و پنج میلیمولار) با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد تنش شوری موجب افزایش نشت یونی و تولید مالون‌دی‌آلدئید شد و کاربرد اسید آسکوربیک در غلظت 5 میلیمولار موجب کاهش میزان این صفات در شرایط تنش شوری شد. تنش شوری موجب افزایش میزان پرولین و کاهش کلروفیل کل و پروتئین برگ نشاء فلفل دلمه‌ای شد در حالی‌که کاربرد اسید آسکوربیک با غلظت 5 میلیمولار موجب افزایش صفت‌های نام برده شد. از طرف دیگر در گیاهان تحت تنش شوری جذب عناصر آهن، روی، مس و فسفر کاهش و سدیم افزایش یافت که کاربرد اسید آسکوربیک باعث افزایش تجمع سه عنصر اول و کاهش تجمع سدیم در برگ گیاهان شد. از نظر شاخص‌های رشد، تنش شوری باعث کاهش صفات رشدی (تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر ریشه و برگ) شد و تیمار با اسید آسکوربیک اثر تنش شوری را بر پارامترهای رویشی کاهش داد بطوری‌که تحت تنش شوری، تیمار اسید آسکوربیک 5 میلیمولار توانست سطح برگ را نسبت به تیمار شوری بدون کاربرد اسید آسکوربیک افزایش دهد. از طرف دیگر کاربرد اسید آسکوربیک باعث افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز شد. بهطور کلی با توجه به نتایج حاصله می‌توان گفت محلول‌پاشی با غلظت 5 میلیمولار اسید آسکوربیک در نشاء گیاه فلفل دلمه‌ای باعث بهبود مقاومت به شرایط تنش شوری میشود.
گیاهان زینتی و فضای سبز
وحید قاسمی؛ عبداله احتشام نیا؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ حسن مومیوند
چکیده
به منظور مطالعه اثر تنش شوری بر شاخص‌های رشدی و تبادلات گازی در دو رقم قرنفل، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تنش شوری کلرید سدیم در ده سطح (صفر، 10، 20، 30، 40، 50، 60، 70، 80 و 90 میلی مولار) و رقم در دو سطح (’باربارین‘ و ’دیانا‘) اجرا شد. در این پژوهش، وزن تر و خشک اندام هوایی، برگ و ریشه، قطر ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثر تنش شوری بر شاخص‌های رشدی و تبادلات گازی در دو رقم قرنفل، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تنش شوری کلرید سدیم در ده سطح (صفر، 10، 20، 30، 40، 50، 60، 70، 80 و 90 میلی مولار) و رقم در دو سطح (’باربارین‘ و ’دیانا‘) اجرا شد. در این پژوهش، وزن تر و خشک اندام هوایی، برگ و ریشه، قطر و تعداد گل، سطح برگ، ارتفاع، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، هدایت روزنه‌ای، میزان فتوسنتز، درصد عناصر سدیم و پتاسیم و نیز نسبت این دو عنصر بررسی گردید. نتایج نشان داد که تنش شوری اثرات منفی بر رشد هر دو رقم داشت و بیشترین مقادیر صفات رشدی در تیمار کنترل (عدم کاربرد نمک کلرید سدیم) مشاهده شد. سطوح بالای تنش شوری، به شدت وزن تر و خشک و نیز ارتفاع و سطح برگ گیاه را کاهش داد، همچنین تنش در هر دو رقم منجر به کاهش تعداد و قطر گل شد. تنش شوری بر میزان فتوسنتز و هدایت روزنه‌ای نیز اثر منفی برجای گذاشت و منجر به کاهش این دو صفت در شرایط سطوح بالاتر تنش شوری شد. غلظت عنصر سدیم به واسطه کاربرد کلرید سدیم با افزایش سطح تنش افزایش یافت و با اثر بر جذب پتاسیم منجر به کاهش درصد پتاسیم با افزایش سطح کلرید سدیم شد و در نهایت در گیاهان رشد یافته در شرایط تنش، نسبت سدیم به پتاسیم نیز افزایش نشان داد. بهطور کلی رقم باربارین در اکثر صفات نسبت به رقم ’دیانا‘ تحمل بالاتری نشان داد و جهت استفاده در مناطق با آب و خاک شور توصیه میشود.
الهه رجبی پور؛ محمود رقامی؛ حمید رضا کریمی؛ رضا صالحی
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثرات پایه بر تحمل به شوری توده‌های گرمک و سمسوری بر اساس شاخص‌های اکوفیزیولوژیکی، گیاهان غیرپیوندی و پیوندی سمسوری و گرمک روی پایه‌های تجاری ʼفرروʽ، ʼشینتوزاʽ و ʼارگوʽ و توده محلی کدو قلیانی تحت تیمار شوری (صفر، 20 و 40 میلیمولار کلرید سدیم) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در تیمارهای شوری گیاهان پیوندی نسبت به ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثرات پایه بر تحمل به شوری توده‌های گرمک و سمسوری بر اساس شاخص‌های اکوفیزیولوژیکی، گیاهان غیرپیوندی و پیوندی سمسوری و گرمک روی پایه‌های تجاری ʼفرروʽ، ʼشینتوزاʽ و ʼارگوʽ و توده محلی کدو قلیانی تحت تیمار شوری (صفر، 20 و 40 میلیمولار کلرید سدیم) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در تیمارهای شوری گیاهان پیوندی نسبت به گیاهان غیرپیوندی در صفات مورد بررسی برتری داشتند. همچنین بین پایه‌های آزمون‌شده تفاوت مشاهده شد، به‌گونه‌ای که هیبرید ʼارگوʽ نسبت به دیگر پایه‌ها در بیشتر ویژگی‌های ارزیابی‌شده ضعیف‌تر بود. طبق نتایج، تنش شوری میزان پرولین و کاروتنوئید برگ را افزایش داد، این افزایش در گیاهان پیوندی کمتر از غیرپیوندی‌ها بود. همچنین میزان کلروفیل کل و محتوای نسبی آب برگ کاهش یافت که در گیاهان غیرپیوندی این کاهش بیشتر بود. با افزایش شوری پتانسیل فشار آوندی کاهش یافت. این مقدار در گیاهان غیرپیوندی نسبت به گیاهان پیوندشده روی هیبرید ʼفرروʽ و کدوقلیانی کمتر بود. در توده گرمک افزایش شوری در هیچ‌یک از پایه‌های ʼفرروʽ، ʼکدو قلیانیʽ و ʼشینتوزاʽ تفاوت معنی‌داری در شاخص کارآیی فتوسنتزی ایجاد نکرد اما در گیاهان پیوندشده روی هیبرید ʼارگوʽ کمترین میزان این شاخص در سطح شوری 20 میلیمولار مشاهده شد. با افزایش شوری میزان قندهای محلول گیاهان پیوند شده روی هیبرید ʼفرروʽ و کدو قلیانی کاهش یافت ولی در گیاهان پیوند شده روی هیبرید ʼشینتوزاʽ افزایش شوری میزان قندهای محلول را افزایش داد. براساس یافته‌های پژوهش حاضر پایه‌های ʼفرروʽ و ʼشینتوزاʽ در ترکیب با توده‌های گرمک و سمسوری به شوری تحمل بیشتری نشان دادند.
حسن فرهادی؛ مجید عزیزی؛ سید حسین نعمتی
چکیده
مرحله جوانه‌زنی گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشد آن‌ها می‌باشد که اغلب تحت تأثیر تنش‌های محیطی به ویژه شوری و خشکی قرار می‌گیرد. به منظور بررسی اثر تنش‌های شوری و خشکی دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بر روی بذر توده‌های بومی شنبلیله آمل، تبریز، ساری و مشهد در آزمایشگاه تحصیلات تکمیلی ...
بیشتر
مرحله جوانه‌زنی گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشد آن‌ها می‌باشد که اغلب تحت تأثیر تنش‌های محیطی به ویژه شوری و خشکی قرار می‌گیرد. به منظور بررسی اثر تنش‌های شوری و خشکی دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بر روی بذر توده‌های بومی شنبلیله آمل، تبریز، ساری و مشهد در آزمایشگاه تحصیلات تکمیلی گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای شوری به ترتیب (صفر، 60، 120 و 180 میلیمولار نمک کلرید سدیم) و تیمارهای خشکی (شاهد، 3-، 6- و 9- بار پلی اتیلن گلایکول 6000) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح شوری و منفی تر شدن پتانسیل اسمزی درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه به طور معنی‌داری (01/0P≤) در کلیه‌‌ی توده‌های مورد بررسی نسبت به شاهد کاهش یافت. میزان کاهش این صفات در تنش شوری نسبت به تنش خشکی بیشتر بود که نشان دهنده حساسیت بیشتر توده‌های شنبلیله به تنش شوری نسبت به تنش خشکی است. بین توده‌ها، توده-های مشهد و آمل متحمل‌ترین و توده‌های تبریز و ساری حساس‌‌ترین توده‌ها به شوری و خشکی بودند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، به نظر می‌رسد بتوان از توده‌های مشهد و آمل برای اصلاح توده‌هایی با پتانسیل عملکرد زیاد در مناطق شور و خشک استفاده کرد.
مرتضی گلدانی؛ احسان کشمیری
چکیده
شوری یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش رستنی‌های طبیعی در بسیاری از مناطق دنیا به ویژه ایران است. گل مغربی گیاهی است از خانواده Onagraceae که از نظر دارویی و تغذیه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش به منظور ارزیابی سطوح مقاومت به شوری این گیاه و نقش تغذیه پتاسیم در کاهش اثرات شوری انجام شد. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی ...
بیشتر
شوری یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش رستنی‌های طبیعی در بسیاری از مناطق دنیا به ویژه ایران است. گل مغربی گیاهی است از خانواده Onagraceae که از نظر دارویی و تغذیه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش به منظور ارزیابی سطوح مقاومت به شوری این گیاه و نقش تغذیه پتاسیم در کاهش اثرات شوری انجام شد. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی بر روی گیاه گل مغربی با پنج سطح شوری کلرید سدیم (صفر، 30، 60، 90 و 120 میلی مولار) و دو سطح کلرید پتاسیم (صفر و 02/15 میلی مولار) در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1390 انجام شد. نتایج حاصل حاکی از کاهش سطح برگ، تعداد برگ، وزن خشک برگ، وزن تک برگ، حجم ریشه، وزن خشک ریشه، فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای و شاخص کلروفیل برگ‌ها در بالاترین سطح غلظت شوری بود به طوری که میزان فتوسنتز در بالاترین سطح شوری به میزان 12 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. کاربرد پتاسیم تاثیر مثبتی بر تحمل گیاه به شوری داشت و سبب کاهش تجمع سدیم و افزایش درصد پتاسیم در برگ‌ها گردید. همچنین کاربرد پتاسیم در بالاترین سطح شوری تعداد برگ را به میزان 32 درصد نسبت به همان سطح شوری بدون کاربرد پتاسیم افزایش داد. از طرفی نتایج نشان داد که این گیاه تا حد زیادی به سطوح شوری 30 تا 60 میلیمولار در این آزمایش مقاومت داشته و می‌تواند تولید قابل توجهی در این سطوح از شوری داشته باشد.
بهروز گلعین؛ ولی ربیعی؛ فائزه میرعباسی؛ رضا فیفائی؛ محمد فاضل حلاجی ثانی
چکیده
مرکبات جزء گیاهان حساس به شوری هستند، اما میزان تحمل ارقام مختلف در این گروه به شوری متفاوت است. در این پژوهش با هدف شناسایی ژنوتیپ‌‌های مرکبات متحمل به شوری، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها در چهار سطح کلرید سدیم (صفر، 2، 4 و 6 دسی‌زیمنس بر متر) روی دانهال‌های شش‌ماهه 10 ژنوتیپ ...
بیشتر
مرکبات جزء گیاهان حساس به شوری هستند، اما میزان تحمل ارقام مختلف در این گروه به شوری متفاوت است. در این پژوهش با هدف شناسایی ژنوتیپ‌‌های مرکبات متحمل به شوری، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها در چهار سطح کلرید سدیم (صفر، 2، 4 و 6 دسی‌زیمنس بر متر) روی دانهال‌های شش‌ماهه 10 ژنوتیپ ناشناخته مرکبات همراه با نارنگی کلئوپاترا و سیتروملو، به‌ترتیب به‌عنوان شاهد متحمل و حساس به شوری بوده است. بستر حاوی نسبت‌های برابر از پرلیت، ماسه و خاک باغچه بودند. صفات اندازه‌گیری شده شامل: وزن‌تر و خشک اندام‌های هوایی و ریشه، میزان نسبی آب‌برگ، تعداد روزنه، کلر و سدیم برگ و ریشه، کلروفیل کل، پرولین، پراکسیداسیون لیپیدها و فعالیت آنزیم پراکسیداز بوده است. نتایج نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ و سطح شوری در میزان نسبی آب‌برگ، تعداد روزنه و سدیم ریشه اختلاف معنی‌داری نداشت ولی صفات دیگر در سطح 1 درصد و میزان کلروفیل کل در سطح 5 درصد معنی‌دار شدند. با افزایش سطوح شوری، کمترین میزان تجمع سدیم برگ در ژنوتیپ G9 با 28/0 درصد و بیشترین مربوط به ژنوتیپ G6 با 53/0 درصد تعلق داشت. بیشترین میزان کلر برگ در ژنوتیپ G6 با 1/3 درصد و کمترین در ژنوتیپ G11 با 7/1 درصد بدست آمد. همچنین در ژنوتیپ G9، مقدار پراکسیداسیون لیپیدها با مقدار 14 میلیمولار، نسبت به سایر ژنوتیپها افزایش کمتری داشت. از میان ژنوتیپها، ژنوتیپ G9 تحمل بیشتری در برابر تنش شوری از خود نشان داد که از آن می‌توان در برنامه‌های به‌نژادی بهره جست.
مصباح بابالار؛ جواد هاشمی؛ یونس مستوفی
چکیده
سولفورافان ماده‌ای بسیار قوی در کنترل سرطان می‌باشد. این ماده در کلم براکلی تولید میشود و به نظر می‌رسد تنش شوری از طریق فعال کردن مقاومت اکتسابی سیستمیک باعث بیشتر شدن تولید سولفورافان گردد. با هدف به‌دست آوردن غلظت مناسب شوری برای تولید حداکثر سولفورافان، به‌همراه کنترل درصد جوانه‌زنی، تیمار با NaCl در 5 سطح0، 50، 100، 150، 200 میلیمولار ...
بیشتر
سولفورافان ماده‌ای بسیار قوی در کنترل سرطان می‌باشد. این ماده در کلم براکلی تولید میشود و به نظر می‌رسد تنش شوری از طریق فعال کردن مقاومت اکتسابی سیستمیک باعث بیشتر شدن تولید سولفورافان گردد. با هدف به‌دست آوردن غلظت مناسب شوری برای تولید حداکثر سولفورافان، به‌همراه کنترل درصد جوانه‌زنی، تیمار با NaCl در 5 سطح0، 50، 100، 150، 200 میلیمولار به‌همراه اسیدسالیسیلیک (0 ، 100،200 میکرومولار) مورد آزمایش قرار گرفت. برای بررسی تأثیر تیمارها بر حداکثر درصد جوانه‌زنی، سرعت افزایش و زمان لگ، مدل لجستیک استفاده شد و سولفورافان و ویتامین ث با استفاده از HPLC اندازه‌گیری شدند. اسید سالیسیلیک مقاومت به شوری را افزایش داد. ترکیب اسید سالیسیلیک و کلرید سدیم غلظت سولفورافان و ویتامینث را افزایش داد. تیمار100 میکرومولار اسید سالیسیلیک به‌همراه 100 میلیمولار کلرید سدیم بالاترین غلظت سولفورافان و ویتامین ث، به‌همراه بهترین فاکتورهای رشدی را ایجاد نمود.
