میوه کاری
مسعود فتاحی؛ عبدالرحمان محمدخانی
چکیده
باتوجه به مشکلات کم‌آبی در بیشتر مناطق ایران استفاده از اسیدهای آمینه می‌تواند در کاهش اثرات زیانبار تنش خشکی بر محصولات مختلف مانند کاهش رشد و عملکرد موثر باشد. زیرا اسیدهای آمینه مانند پرولین منجر به تنظیم بهتر اسمزی سلول شده و به ادامه فعالیت سلول در شرایط تنش خشکی کمک می‌کند. در این راستا آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با ...
بیشتر
باتوجه به مشکلات کم‌آبی در بیشتر مناطق ایران استفاده از اسیدهای آمینه می‌تواند در کاهش اثرات زیانبار تنش خشکی بر محصولات مختلف مانند کاهش رشد و عملکرد موثر باشد. زیرا اسیدهای آمینه مانند پرولین منجر به تنظیم بهتر اسمزی سلول شده و به ادامه فعالیت سلول در شرایط تنش خشکی کمک می‌کند. در این راستا آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بصورت گلدانی طراحی و اجرا شد. تیمارهای استفاده شده در این آزمایش شامل اعمال تنش خشکی در سه سطح ( 100 درصد (شاهد)، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و محلول‌پاشی برگی پرولین در سه سطح (صفر (شاهد)، 75 و 150 میلیگرم در لیتر آب) بود. نتایج نشان داد، درصد رطوبت ریشه در تیمار 75 و 150 میلیگرم در لیتر آب پرولین نسبت به شاهد بیشتر بود. با افزایش شدت تنش خشکی غلظت کلروفیل a، b، کل و کارتنوئیدها کاهش یافت. هر دو سطح تیمار پرولین باعث افزایش کلروفیل کل نسبت به تیمار عدم محلول‌پاشی پرولین (سطح صفر) گردید. گلایسین‌بتائین برگ، قند محلول برگ و ریشه، نشت الکترولیتها و پرولین برگ و ریشه با شدت تنش خشکی افزایش یافت. محلول‌پاشی پرولین باعث کاهش نشت الکترولیت و افزایش محتوای نسبی آب برگ (LRWC) و پرولین برگ و ریشه گردید. نتایج نشان داد محلول‌پاشی برگی پرولین می‌تواند با افزایش درصد رطوبت برگ و ریشه، RWC، غلظت کلروفیل، غلظت پرولین برگ و ریشه و کاهش نشت الکترولیتها تحمل پایه UCB1 در برابر کمبود آب را بهبود دهد.
گیاهان دارویی
راحله قنبری محب سراج؛ مهدی بهنامیان؛ اسدالله احمدی خواه؛ وحید شریعتی؛ سارا دژستان
چکیده
عوامل محیطی از یک طرف باعث تغییراتی در رشد گیاهان دارویی و از طرف دیگر موجب تغییر در مقدار و کیفیت مواد موثره آن‌ها می‌گردند. در این آزمایش اثر تنش آبی (بدون تنش: آبیاری کامل در حد ظرفیت زراعی، تنش ملایم: آبیاری در حد 70 % ظرفیت زراعی، و تنش شدید: آبیاری در حد 40 % ظرفیت زراعی) بر صفات فیزیولوژیک، میزان سیلی‌بین a و b و وزن هزار دانه در گیاه ...
بیشتر
عوامل محیطی از یک طرف باعث تغییراتی در رشد گیاهان دارویی و از طرف دیگر موجب تغییر در مقدار و کیفیت مواد موثره آن‌ها می‌گردند. در این آزمایش اثر تنش آبی (بدون تنش: آبیاری کامل در حد ظرفیت زراعی، تنش ملایم: آبیاری در حد 70 % ظرفیت زراعی، و تنش شدید: آبیاری در حد 40 % ظرفیت زراعی) بر صفات فیزیولوژیک، میزان سیلی‌بین a و b و وزن هزار دانه در گیاه دارویی خارمریم در سال‌های 1397-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید بهشتی بررسی شد. این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تنش آبی در مرحله گلدهی و به روش وزنی اعمال شد. نتایج حاصل نشان داد با افزایش شدت تنش آبی، مقدار سیلی‌بین a و b به ترتیب به میزان 24 و 26 درصد افزایش پیدا کرده است که مقدار این ترکیبات در تیمار آبیاری 40 % ظرفیت زراعی بطور قابل‌توجهی بالاتر از سایر تیمارها بود، بطوریکه مقدار آن نسبت به تیمار ظرفیت زراعی (به ترتیب، 07/26 و 74/40 میلیگرم در گرم وزن خشک دانه برای سیلی بین a و سیلی بین b) و نسبت به تیمار 70 % ظرفیت زراعی (به ترتیب، 32/25 و 64/34 میلیگرم در گرم وزن خشک دانه برای سیلی بین a و سیلی بین b) بیشتر بود. این امر حاکی از اختصاص بیشتر کربن تثبیت شده حاصل از فتوسنتز جهت تولید متابولیت‌های ثانویه در این تیمار بود. همچنین مقدار سیلی‌بین b نسبت به سیلی‌بین a در تمامی تیمارها به نسبت 2/1 (سیلی‌بین b) : 8/0 (سیلی‌بین a) بود. در تیمار 40 % ظرفیت زراعی مقدار سیلی‌بین a و b (به ترتیب 30/67 و 92/98 میلیگرم در گرم وزن تر) بطور قابل‌توجهی نسبت به سایر تیمارها افزایش داشت. بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز (16/5 واحد آنزیمی/میلی لیتر) و آسکوربات پراکسیداز (26/2 واحد آنزیمی/میلی لیتر) در تیمار تنش ملایم مشاهده شد. محتوای پرولین با افزایش شدت تنش به تدریج افزایش یافته و میزان آن در تنش شدید به حداکثر خود رسید (36/3 میکرومول بر گرم وزن تر). پراکسیداسیون لیپید در تنش شدید (40 % ظرفیت زراعی) بیشترین مقدار خود را داشت (35/8 نانومول/گرم وزن تر). وزن هزار دانه بذر نیز در تیمار تنش شدید (تیمار 40 % ظرفیت زراعی) نسبت به کنترل (تیمار ظرفیت زراعی) به میزان 8/6 گرم کاهش پیدا کرد. با توجه به نتایج آزمایش به نظر میرسد که می‌توان با اعمال شیوه کم آبیاری، میزان فلاونوئیدهای گیاه خارمریم را به منظور اهداف دارویی از جمله درمان بیماری‌های کبدی و انواع هپاتیت افزایش داد.
محمد سادات فریزنی؛ حمیدرضا خزاعی؛ علی گزانچیان
چکیده
تحقیق حاضر، با هدف بررسی اثر نسبتهای اختلاط کمپوست زباله شهری با خاک بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی چمن گونه بومی تال فسکیو (Festucaarundinaceous) در پاسخ به تنش خشکی در قالب دو آزمایش در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گردید. در آزمایش اول، بررسی درصد و سرعت سبز شدن چمن در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار صورت پذیرفت که در آن تیمارهای ...
بیشتر
تحقیق حاضر، با هدف بررسی اثر نسبتهای اختلاط کمپوست زباله شهری با خاک بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی چمن گونه بومی تال فسکیو (Festucaarundinaceous) در پاسخ به تنش خشکی در قالب دو آزمایش در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گردید. در آزمایش اول، بررسی درصد و سرعت سبز شدن چمن در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار صورت پذیرفت که در آن تیمارهای آزمایش شامل ده مقدار مختلف اختلاط کمپوست با خاک (10 تا 100 تن در هکتار) و تیمار شاهد (خاک زراعی بدون اختلاط با کمپوست) بود. در آزمایش دوم، سه مقدار برتر کمپوست از آزمایش اول به همراه شاهد بعنوان فاکتور اول و سه سطح تنش رطوبتی 25، 50 و 100 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب بعنوان تنشهای شدید و ملایم و عدم تنش، بعنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند که بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج آزمایش اول نشان داد که مقادیر 70، 80 و 90 تن درهکتار بواسطه داشتن ظرفیت نگهداری آب بالاتر، سبب افزایش معنیدار درصد و سرعت سبز شدن چمن شدند. در آزمایش دوم، با افزایش شدت تنش خشکی در مقادیر مختلف کمپوست، میزان کلروفیل کل کاهش و صفات محتوی نسبی آب گیاه، پرولین و نشت الکترولیتها افزایش پیدا کردند. در تیمار کمپوست 90 تن درهکتار به دلیل توانایی بالای آن در ذخیره آب، انسجام غشاءهای سلولی بیشتر حفظ شد و درک کمتری از تنش صورت گرفت. وزن خشک اندام هوایی نیز تحت تاثیر افزایش شدت تنش خشکی بطور معنیداری کاهش یافت. در مجموع به نظر میرسد که کاربرد 90 تن کمپوست در هکتار بطور معنیداری در بهبود تحمل به خشکی چمن تال فسکیو موثر باشد.
مسعود فتاحی؛ عبدالرحمان محمدخانی
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر ویژگی‌های ریخت‌شناسی گیاه انگور رقم ʼعسگریʽ در شرایط گلخانه در سال 1396 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و دو فاکتور شامل قارچ‌ریشه آربسکولار و مقدارهای آب آبیاری بود. در این آزمایش برخی از ویژگی‌های ریخت‌شناسی از جمله ارتفاع، طول ریشه، حجم و تراکم ریشه، ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر ویژگی‌های ریخت‌شناسی گیاه انگور رقم ʼعسگریʽ در شرایط گلخانه در سال 1396 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و دو فاکتور شامل قارچ‌ریشه آربسکولار و مقدارهای آب آبیاری بود. در این آزمایش برخی از ویژگی‌های ریخت‌شناسی از جمله ارتفاع، طول ریشه، حجم و تراکم ریشه، وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، سطح برگ، تعداد برگ آسیب دیده، سطح ویژه برگ، قطر برگ و درصد همزیستی ریشه انگور با قارچ‌ریشه‌ها اندازه‌گیری شد. نتیجه‌ها نشان داد تیمارهای قارچ‌ریشه و آبیاری 100 درصد باعث افزایش شاخص‌های وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، سطح برگ و درصد همزیستی قارچ‌ریشه گردید. در اثر کم‌آبیاری شاخص‌های اندازه‌گیری شده در آزمایش ازجمله ارتفاع، وزن تر و خشک ریشه، برگ و ساقه کاهش یافت به‌طوری که میزان کاهش در گیاهان بدون قارچ ریشه بیشتر از گیاهان همزیست با قارچ ریشه بود. به طور کلی استفاده از قارچ‌ریشه در این پژوهش باعث کاهش اثرات مخرب تنش کم‌آبی بر ویژگی‌های ریخت‌شناسی (خصوصیات ریشه، خصوصیات برگ و ارتفاع) گیاه انگور شد که در این بین قارچ‌ریشه‌های ورسیفورم و اتونیکیتوم بهتر از قارچ‌ریشه‌های موسه و اینترارادیس بودند. بیشترین ارتفاع در قارچ‌ریشه گلوموس اتونیکیتوم و بدون تنش با میانگین 54 سانتی‌متر مشاهده گردید.
محسن محمودنیا میمند؛ محمد فارسی؛ سید حسن مرعشی؛ پرویز عبادی
چکیده
مطالعه پاسخ فیزیولوژیکی گوجه فرنگی زراعی به عنوان یک گیاه مدل مطلوب، همراه با گونه های وحشی مقاوم به خشکی آن در شرایط تنش کم آبی، می‌تواند به درک بهتر مکانیسم های مقاومت به خشکی و همچنین اصلاح گوجه فرنگی زراعی کمک کند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی محتوای آب نسبی برگ، میزان نشت الکترولیت و پارامترهای فتوسنتزی در چهار گونه گوجه ...
بیشتر
مطالعه پاسخ فیزیولوژیکی گوجه فرنگی زراعی به عنوان یک گیاه مدل مطلوب، همراه با گونه های وحشی مقاوم به خشکی آن در شرایط تنش کم آبی، می‌تواند به درک بهتر مکانیسم های مقاومت به خشکی و همچنین اصلاح گوجه فرنگی زراعی کمک کند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی محتوای آب نسبی برگ، میزان نشت الکترولیت و پارامترهای فتوسنتزی در چهار گونه گوجه فرنگی (یک گونه زراعی و سه گونه وحشی) در دو سطح آبیاری (ظرفیت زراعی و 40 درصد ظرفیت زراعی) و چهار دوره زمانی (قبل از تنش، 10 روز بعد از تنش، 20 روز بعد از تنش و بازیابی) آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در اتاقک رشد انجام شد. نتایج نشان داد که محتوای آب برگ گیاهان گوجه-فرنگی در حین تنش به طور معنی داری کاهش می یابد، اما بعد از بازیابی دوباره به حالت اولیه باز می گردد. در بین گونه های مورد آزمایش گونه زراعی بیشترین کاهش محتوای نسبی آب برگ را نشان داد. میزان نشت الکترولیت در شرایط تنش نسبت به عدم تنش افزایش معنی داری داشت. گونه زراعی و گونه وحشی مقاوم pennellii کم‌ترین تغییر نشت الکترولیت را نشان دادند. میزان نشت الکترولیت گونه pennellii بعد ازآبیاری مجدد کاهش یافت و به شرایط طبیعی بازگشت که این نشان دهنده قدرت بالای این گونه در حفظ و بازیابی غشای سلولی است. میزان فتوسنتز و عملکرد کلروفیل فلورسانس در دو گونه وحشی مقاوم به خشکی بر خلاف گونه زراعی در تنش افزایش یافت. نتایج نشان داد که هر یک از گونه مورد بررسی با توجه به مکانیسمی که جهت مقابله با تنش خشکی استفاده می کند در یک یا چند خصوصیت نسبت به سایر گونه ها برتری دارند. بنابراین پشنهاد می شود جهت بررسی های آتی (مولکولی) برای خصوصیات مختلف از گونه های متفاوت استفاده شود.
