گیاهان دارویی
احمد بالندری؛ مجید عزیزی؛ مهسا خدابنده
چکیده
انواع زرشک، ریزمیوههایی با رنگها و طعمهای جذاب هستند که تنوع بینظیری در ایران دارند. در این پژوهش خصوصیات بیوشیمیایی میوه دوازده ژنوتیپ بومی زرشک مورد مطالعه قرار گرفت. این خصوصیات شامل درصد مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، نسبت TSS/TA، pH، میزان فنل کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، محتوای پروتئین، فیبر خام، ...
بیشتر
انواع زرشک، ریزمیوههایی با رنگها و طعمهای جذاب هستند که تنوع بینظیری در ایران دارند. در این پژوهش خصوصیات بیوشیمیایی میوه دوازده ژنوتیپ بومی زرشک مورد مطالعه قرار گرفت. این خصوصیات شامل درصد مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، نسبت TSS/TA، pH، میزان فنل کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، محتوای پروتئین، فیبر خام، قند کل، عناصر معدنی شامل آهن، منیزیوم، روی و مس بودند. نتایج حاکی از تنوع بالای خصوصیات بیوشیمیایی در میان ژنوتیپها بود. کدژنوتیپ 1-13 دارای بیشترین TA (61/5 گرم اسید مالیک در 100 گرم وزن تر) و بیشترین TSS (ºBrix 50/5) بود. کدژنوتیپ 1-5 دارای بیشترین میزان فنل کل (61/1482 میلیگرم اسید گالیک) و کدژنوتیپ 2- 14 حائز بیشترین میزان فلاونوئید کل (53/837 میلیگرم کوئرستین) و آنتوسیانین کل (06/452 میلیگرم سیانیدین3 گلیکوزید) در یک‌صد گرم میوه خشک بود. بالاترین میزان فیبرخام (96/54 درصد)، آهن (49/138 قسمت در میلیون) و منیزیوم (39/1426 قسمت در میلیون) مربوط به کدژنوتیپ 1-10 و بالاترین میزان پروتئین (26/4 درصد) و مس (80/6 قسمت در میلیون) به کدژنوتیپ 2-14 اختصاص یافت. از لحاظ محتوای قند کل، دو کدژنوتیپ بی دانه و 3-5 به ترتیب با میزان 61/59 و 67/25 درصد قند، تفاوت چشمگیری نسبت به سایر کدژنوتیپها داشتند. در مجموع ارزیابی صفات اندازهگیری شده، کدژنوتیپ 2-14 به دلیل دارا بودن بالاترین میزان فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، پروتئین و مس ژنوتیپ برتر بود. بررسی خصوصیات بیوشیمیایی میوه زرشکهای بومی و بهرهوری از ارزشهای تغذیهای این محصول ارزشمند می‌تواند منجر به کسب دانش فنی در زمینه تهیه فرآوردههای غذایی زرشک به عنوان یک فناوری بومی شده و سبب توسعه اقتصادی در مناطق تولید زرشک گردد.
گیاهان دارویی
مهسا خدابنده؛ مجید عزیزی؛ احمد بالندری؛ حسین آرویی
چکیده
زرشک‌ها (Berberis spp.) گروه بزرگی از درختچه‌های خاردار همیشه‌سبز یا خزان‌دار متعلق به خانواده زرشک (Berberidaceae) هستند که به دلیل کاربردهای متعدد از قبیل مصارف خوراکی، خواص دارویی اندام‌های مختلف آن‌ها در پزشکی و همچنین به عنوان گیاهان زینتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. گونه‌های زرشک با توجه به تنوع زیادی که دارند، یکی از ذخایر توارثی ...
بیشتر
زرشک‌ها (Berberis spp.) گروه بزرگی از درختچه‌های خاردار همیشه‌سبز یا خزان‌دار متعلق به خانواده زرشک (Berberidaceae) هستند که به دلیل کاربردهای متعدد از قبیل مصارف خوراکی، خواص دارویی اندام‌های مختلف آن‌ها در پزشکی و همچنین به عنوان گیاهان زینتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. گونه‌های زرشک با توجه به تنوع زیادی که دارند، یکی از ذخایر توارثی گیاهی ارزشمند کشورمان محسوب می‌شوند. یکی از اقدامات اولیه در مورد به‌نژادی و بهبود کیفی محصول زرشک بیدانه، شناسایی و جمع‌آوری انواع ژنوتیپهای وحشی بیدانه و دانهدار زرشک می‌باشد. در پژوهش حاضر شانزده ژنوتیپ زرشک بومی ایران (زرشک بیدانه و پانزده ژنوتیپ دانهدار) از لحاظ برخی خصوصیات فیزیکی ارزیابی گردید. دامنه مقادیر این صفات شامل طول خوشه (29/6 - 67/1 سانتیمتر)، تعداد حبه در خوشه (90/23- 67/4 عدد)، طول حبه (87/11- 66/7 میلیمتر)، قطر حبه (39/7- 74/4 میلیمتر)، تعداد بذور سالم (73/1- 0 عدد)، تعداد بذور سقط شده (27/3- 0 عدد) در حبه، وزن صد حبه تازه (72/30- 89/10 گرم) و خشک (00/10- 32/3 گرم)، درصد گوشت (17/98- 93/51 درصد) و درصد بذور (07/48- 50/1 درصد)، درصد آّب‌میوه (87/71- 22/51 درصد)، درصد رطوبت (84/11- 20/8 درصد) و شاخص‌های رنگ L (13/38- 83/22)، a (76/37- 31/2) و b (52/21- 23/3-) تعیین شد. رنگ میوه ژنوتیپهای زرشک مورد بررسی بسیار متنوع و از رنگ نارنجی تا قهوه‌ای و آبی تیره متغیر بودند. ژنوتیپ 2-5 بیشترین شباهت را از لحاظ ویژگی‌های فیزیکی به زرشک بیدانه داشت. در مجموع می‌توان اظهار نمود که ژنوتیپهای زرشک مورد بررسی از نظر خصوصیات میوه (رنگ، ابعاد حبه، درصد گوشت و بذر و غیره) تنوع قابل توجهی داشته و مواد ژنتیکی ارزشمندی جهت پژوهش‌های به‌نژادی آینده در زمینه بهبود خصوصیات کمی و کیفی ریزمیوه زرشک می‌باشند.
فریما دعایی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ رضا قربانی؛ احمد بالندری
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کاربرد کودهای آلی، معدنی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گیاه کاسنی پاکوتاه آزمایشی در سال زراعی 91-1390، به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت .در این آزمایش فاکتور کودهای آلی و شیمیایی در چهار سطح (چهار تن در هکتار ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر کاربرد کودهای آلی، معدنی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گیاه کاسنی پاکوتاه آزمایشی در سال زراعی 91-1390، به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت .در این آزمایش فاکتور کودهای آلی و شیمیایی در چهار سطح (چهار تن در هکتار کمپوست زباله شهری، چهار تن در هکتار ورمیکمپوست،130 کیلوگرم در هکتار کود اوره و عدم مصرف کود (شاهد)) و فاکتورکود زیستی در دو سطح (کود زیستی بیوسولفور + 100 کیلوگرم در هکتار کود گوگرد خالص و عدم مصرف کود زیستی بیوسولفور و گوگرد (شاهد)) استفاده شد. نتایج نشان داد اثرات ساده و متقابل فاکتورهای مورد مطالعه، روی صفات مورفولوژیک (ارتفاع بوته، تعداد پنجه در بوته، تعداد شاخههای فرعی در بوته)، اجزای عملکرد دانه مانند، تعداد دانه در گلآذین، وزن هزار دانه، وزن دانه در بوته، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنیدار نبود. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که تعداد گلآذین در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک (05/0 p
راهله نقیبی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ احمد بالندری؛ رضا قربانی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و تلقیح میکوریزایی بر عملکرد کمی و کیفی برداشت های مختلف گیاه دارویی کاسنی پاکوتاه (Cichorium pumilum Jacq.) آزمایشی در سال زراعی 92-91 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. در این مطالعه 12 تیمار؛ که شامل کود آلی در چهار سطح (کود گاوی، ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و تلقیح میکوریزایی بر عملکرد کمی و کیفی برداشت های مختلف گیاه دارویی کاسنی پاکوتاه (Cichorium pumilum Jacq.) آزمایشی در سال زراعی 92-91 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. در این مطالعه 12 تیمار؛ که شامل کود آلی در چهار سطح (کود گاوی، اسید هیومیک ، فولویک اسید و شاهد) و تلقیح میکوریزایی درسه سطح (تلقیح با Glomus mosseaeو تلقیح با G. intraradices و عدم تلقیح) در نظر گرفته شدند. داده های آزمایش به‌دلیل تولید دو برداشت به‌صورت کرت‌های خرد شده در زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. 12 تیمار کودی به عنوان عامل اصلی، دو برداشت به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند و صفاتی از جمله وزن برگ در بوته، وزن ساقه در بوته، نسبت برگ به ساقه، شاخص سطح برگ، عملکرد تر زیست توده، عملکرد خشک زیست توده و میزان پلی فنول برگ اندازهگیری شد. بیشترین وکمترین عملکرد خشک زیست توده گیاه کاسنی پاکوتاه در برداشت دوم و اول (به ترتیب 4544 و 1739 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. تلقیح گونه های میکوریزا باعث افزایش عملکرد خشک زیست توده و شاخص سطح برگ، وزن برگ در بوته، در مقایسه با شاهد گردید. با این وجود بین تیمارهای G. mosseae وG. intraradices تفاوت معنی داری در صفات ذکر شده مشاهد نشد .کاربرد کودهای آلی نیز باعث بهبود صفات مذکور در گیاه کاسنی پا کوتاه شد. به طوری‌که بیشترین میزان ماده خشک، شاخص سطح برگ و وزن برگ در بوته از کاربرد کود آلی اسید هیومیک حاصل گردید. کاربرد این تیمارهای تغذیهای اثر معنی داری بر میزان پلی فنول برگ نداشت. به‌طور کلی بر اساس نتایج حاصله کاربرد کودهای زیستی و آلی صفات مورد مطالعه در آزمایش را در گیاه کاسنی پا کوتاه درعمده صفات مورد مطالعه باعث بهبود بخشید و تیمار mosseae G. + اسید هیومیک بهترین تیمار بود. همچنین کاربرد این منابع تغذیه ای می تواند منجر به کاهش مصرف کودهای شیمیایی در اکوسیستم های کشاورزی شود که گامی مهم در راستای به حداقل رسانیدن آلودگی محیط و کشاورزی پایدار است.
