فرنوش ملکشاهی؛ علی اشرف مهرابی؛ الهه توکل؛ خسرو مهدی خانلو؛ وحید شریعتی
چکیده
ژنتیک گیاه دارای نقش مهم در تعیین نوع و میزان متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی می‌باشد و بر همین اساس همواره شناخت گونه‌ها و ارقام دارای توانمندی ژنتیکی بالا در تولید متابولیت‌های دلخواه در صدر برنامه‌های اصلاحی گیاهان دارویی قرار دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات پروفایل شیمیایی اسانس دو ژنوتیپ با کد بذر 278 و 296 گیاه ریحان ...
بیشتر
ژنتیک گیاه دارای نقش مهم در تعیین نوع و میزان متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی می‌باشد و بر همین اساس همواره شناخت گونه‌ها و ارقام دارای توانمندی ژنتیکی بالا در تولید متابولیت‌های دلخواه در صدر برنامه‌های اصلاحی گیاهان دارویی قرار دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات پروفایل شیمیایی اسانس دو ژنوتیپ با کد بذر 278 و 296 گیاه ریحان گونه گراتیسیموم (Ocimum gratissimum L.) طی فصل‌های بهار و پائیز سال 1398، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در قالب طرح کرت های خرد شده در زمان انجام شد. بخش هوایی گیاهان در زمان‌های فوق در مرحله تمام گل برداشت و در سایه و دمای محیط خشک شدند. اسانس گیاهان خشک شده به روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجر استخراج و کمیت و کیفیت اجزای اسانس گیاه با دستگاه GC-MS مورد آنالیز قرار گرفت. بر اساس نتایج آنالیز کیفی اسانس، 50 ترکیب مختلف در اسانس ژنوتیپ‌های 278 و 296گیاه دارویی ریحان گراتیسیموم شناسایی شد. بیش از 98 درصد ترکیبات شناسایی شده در اسانس این دو ژنوتیپ در پنج کلاس شیمیایی شامل مونوترپنهای هیدروکربنه و اکسیژن‌دار و سزکوئی‌ترپن‌های هیدروکربنه و اکسیژن‌دار و فنیل پروپانوئیدها قرار داشتند. تیمول جزء غالب اسانس ژنوتیپ 278 در ماههای خرداد (48/35 درصد) و آبان (85/45 درصد) بود، ترکیب گاما ترپینن در ژنوتیپ 278 از 15/13 درصد در خرداد ماه به 80/25 درصد در آبان ماه، افزایش یافت. تیمول در اسانس ژنوتیپ 296 وجود نداشت و ترکیب دی‌هیدرواوژنول که به کلاس شیمیایی فنیل پروپانوئیدها تعلق دارد، به عنوان ترکیب اصلی اسانس ژنوتیپ 296 گیاه ریحان گراتیسیموم شناخته شد و مقدار آن در دو برداشت تغییر معنی‌داری نداشت. در مجموع، با توجه به اجزای اصلی اسانس دو ژنوتیپ و رشد مناسب آنها بصورت چندساله و امکان چندین برداشت در طول سال، تحقیقات بیشتر جهت کشت آنها در سطح وسیع در شرایط استان خوزستان توصیه میشود.
عیسی کرامتلو؛ سعید نواب پور؛ خلیل زینلی نژاد؛ الهه توکل؛ سید مهدی حسینی مزینانی
چکیده
دمای پایین از تنش‌های عمده غیر زیستی است که سبب آسیب فراوان به درختان میوه می شود. آسیب سرما به درختان همیشه سبز مانند زیتون، بیشتر از بقیه گیاهان است. به علت همیشه سبز بودن زیتون، تنش سرما اغلب در اواخر پاییز، زمستان و اوایل فصل بهار علاوه بر خسارت به محصول زیتون، در رقم های روغنی دیررس، باعث خشکیدگی شاخساره سال جاری و شاخه های چند ...
بیشتر
دمای پایین از تنش‌های عمده غیر زیستی است که سبب آسیب فراوان به درختان میوه می شود. آسیب سرما به درختان همیشه سبز مانند زیتون، بیشتر از بقیه گیاهان است. به علت همیشه سبز بودن زیتون، تنش سرما اغلب در اواخر پاییز، زمستان و اوایل فصل بهار علاوه بر خسارت به محصول زیتون، در رقم های روغنی دیررس، باعث خشکیدگی شاخساره سال جاری و شاخه های چند ساله می شود. این مطالعه در سال 1395 و 1396 با هدف ارزیابی خسارت یخ زدگی از دیدگاه باغبانی و شناسایی تک درختان متحمل به تنش یخ زدگی زودرس پاییزه پس از وقوع یخبندان آذر ماه 1395در باغات زیتون شرق استان گلستان انجام شد. علائم تنش یخ زدگی در درختان زیتون با توجه به نوع رقم و ژنوتیپ، شامل خشکیدگی و ریزش برگ، ترکیدگی شاخه های یک تا چند ساله، تیرگی رنگ پوست و چوب، خروج محتویات میوه و تغییر رنگ میوه بلافاصله بعد از تنش یخ زدگی تا هفت ماه بعد از تنش مطالعه شد. در ابتدا 218 تک درخت زیتون که نسبت به سرما از خود تحمل نشان داده بودند شناسایی و مجددا یک ماه، چهار ماه و هفت ماه بعد از تنش مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت، تعداد 58 اصله درخت زیتون متحمل به سرما در باغات مختلف شناسایی و از نظر صفات مکانی، عملکردی و مورفولوژیک بررسی شدند. برخی از این درختان در مناطق مختلف، الگوهای رفتاری مشابهی نسبت به تنش یخ زدگی نشان دادند و با تحقیقات تکمیلی می توان امیدوار بود از بین درختان شناسایی شده، ارقام متحمل به سرما با عملکرد قابل قبول معرفی گردد.
