بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
مرضیه قربانی؛ خسرو پرویزی؛ محمد یزدان دوست؛ داراب حسنی
چکیده
این تحقیق به منظور بهینه سازی دستورالعمل کشت بافت گردو و تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب ماده تنظیم کننده رشدی در ریزازدیادی گردو، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان اجرا شد. جوانه‌های جانبی و انتهایی گردو رقم چندلر، از ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺳﺎل ﺟﺎری، برداشت شده و پس از مراحل سترون‌سازی در شرایط استریل داخل محیط ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بهینه سازی دستورالعمل کشت بافت گردو و تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب ماده تنظیم کننده رشدی در ریزازدیادی گردو، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان اجرا شد. جوانه‌های جانبی و انتهایی گردو رقم چندلر، از ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺳﺎل ﺟﺎری، برداشت شده و پس از مراحل سترون‌سازی در شرایط استریل داخل محیط کشت ﭘﺎﻳﻪ DKW حاوی 2 میلیگرم بر لیتر ماده تنظیم کننده رشد ﺑﻨﺰﻳﻞآدﻧﻴﻦ و مقدار یک‌صدم میلیگرم بر لیتر ماده تنظیم کننده رشد ایندول بوتریک اسید، یک گرم بر لیتر پلی وینیل پیرولیدین و 2 گرم ذغال فعال کشت شدند. پس از مرحله استقرار که با تورم و سرسبزی جوانه‌ها و عدم وجود هر نوع علائم نکروزه و رنگ‌پریدگی آنها همراه بود، به منظور پرآوری، از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی استفاده شد. بدین منظور از محیط کشت DKW حاوی ماده تنظیم کننده رشد گیاهی بنزیل آمینو پورین در پنج سطح با غلظت‌های 0، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلیگرم بر لیتر در ترکیب با 01/0 میلیگرم در لیتر بوتیریک اسید به عنوان فاکتور اول و پنج سطح مختلف آدنین سولفات (0، 20 و 40، 60 و 80 میلیگرم بر لیتر) به عنوان فاکتور دوم، مورد استفاده قرار گرفت. پس از دو ماه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی رﺷﺪ ﺷﺎﻣﻞ صفات وزن گیاهچه، طول ساقه نورسته، تعداد برگ، تعداد جوانه و تعداد برگچه در هر گیاهچه، در محیط کشتهای مختلف مورد اندازهگیری قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس، دو ماده تنظیم کننده رشد گیاهی بنزیل آمینو پورین و آدنین سولفات اثر بسیار معنیداری در سطح احتمال یک درصد بر صفات مورد بررسی نشان دادند. متناسب با افزایش غلظت در هر دو ماده تنظیم‌کننده رشد، میزان پرآوری و رشد گیاهچه‌ها افزایش پیدا کرد. به طوریکه در محیط کشتهای حاوی 2 میلیگرم بر لیتر بنزیل آمینو پورین و 80 میلیگرم بر لیتر آدنین سولفات در مقایسه با سایر غلظت‌ها، اثرات مثبت قابل توجهی در کلیه صفات مورد بررسی ایجاد گردید.
گیاهان دارویی
یونس پوربیرامی هیر؛ اسماعیل چمنی؛ مهسا احدزاده؛ شبنم شاکر؛ رقیه نبی پور سنجبد
چکیده
گونه Salvia nemorosa گیاهی دارویی، علفی و چند ساله از خانواده نعناعیان است. نانو لولههای کربن نوعی دگرشکلی6 از اتمهای کربن هستند که به‌دلیل خاصیت آب‌دوستی موجب افزایش جذب آب و رشد قسمتهای مختلف گیاهان میشوند. سایتوکنینها نیز معمولاً در تقسیمات سلولی شرکت میکنند و با حذف غالبیت انتهایی باعث پرآوری شاخهها میشوند. با ...
بیشتر
گونه Salvia nemorosa گیاهی دارویی، علفی و چند ساله از خانواده نعناعیان است. نانو لولههای کربن نوعی دگرشکلی6 از اتمهای کربن هستند که به‌دلیل خاصیت آب‌دوستی موجب افزایش جذب آب و رشد قسمتهای مختلف گیاهان میشوند. سایتوکنینها نیز معمولاً در تقسیمات سلولی شرکت میکنند و با حذف غالبیت انتهایی باعث پرآوری شاخهها میشوند. با توجه به اهمیتهای ذکر شده، این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر نانو لولههای کربن، کینتین و همچنین، اثرات متقابل آنها بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مریم گلی تحت شرایط درون شیشهای انجام شد. بعد از کشت بذر در محیط کشت MS، گیاهان حاصل با حذف برگها به‌صورت تک گره برش داده شده و به محیط تیمار اصلی نانو لولههای کربن (صفر، ۱۰، ۲۰، ۴۰ و ۸۰ میلیگرم بر لیتر) و کینتین (صفر، دو و چهار میلیگرم بر لیتر) منتقل شدند. پس از گذشت ۴۰ روز برخی شاخصهای مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر متقابل نانو لولههای کربن × کینتین بر شاخصهای وزن تر، تعداد شاخه، تعداد برگ، تعداد ریشه، سطح برگ، طول ریشه، ارتفاع گیاهچه، درصد زندهمانی، درصد جوانهزنی، محتوای رنگیزههای فتوسنتزی معنیدار نبود. در مقابل، اثر متقابل دو تیمار بر محتوای فلاونوئید و فنل کل اختلاف معنیدار را نشان داد. بیشترین محتوای فنل در ترکیب تیماری 80 میلیگرم بر لیتر نانو لوله کربن و چهار میلیگرم بر لیتر کینتین به‌دست آمد. از طرف دیگر، افزایش غلظت نانو لولههای کربن تا 80 میلیگرم بر لیتر، میانگین تولید شاخساره، تعداد برگ، سطح برگ، ارتفاع گیاه، تعداد ریشه، طول ریشه، محتوای کلروفیل a، b، کارتنوئید، محتوای فنل و فلاونوئید را به‌طور معنیداری افزایش داد. همچنین با افزایش غلظت کینتین (چهار میلیگرم بر لیتر)، تعداد شاخه، محتوای کلروفیل a و b به‌طور معنیداری افزایش یافت. براساس نتایج حاصل از این پژوهش میتوان از نانو لولههای کربن (80 میلیگرم بر لیتر) به‌منظور پرآوری و افزایش متابولیتهای گیاه مریم گلی استفاده نمود.
سبزیکاری
فرزاد عبدالهی؛ علیرضا مطلبی آذر؛ غلامرضا گوهری؛ بهرام دهدار؛ امیر کهنمویی؛ فاطمه شریعت
چکیده
گرافن، نوع جدیدی از نانومواد برپایه کربن است که دارای خواص فیزیکی منحصر به فرد بوده و کاربردهای بیولوژیکی بالقوه مهمی دارا می‌باشد. نانوورقه گرافن‌اکسید (NGO)6 پتانسیل زیادی در جهت بهبود عملکرد گیاهان در زمینه‌های مختلف نشان داده است. از تکنولوژی تولید ریزغده نیز به‌عنوان ابزاری برای کاهش زمان لازم به‌منظور تولید منابع اقتصادی ...
بیشتر
گرافن، نوع جدیدی از نانومواد برپایه کربن است که دارای خواص فیزیکی منحصر به فرد بوده و کاربردهای بیولوژیکی بالقوه مهمی دارا می‌باشد. نانوورقه گرافن‌اکسید (NGO)6 پتانسیل زیادی در جهت بهبود عملکرد گیاهان در زمینه‌های مختلف نشان داده است. از تکنولوژی تولید ریزغده نیز به‌عنوان ابزاری برای کاهش زمان لازم به‌منظور تولید منابع اقتصادی گیاه، افزایش کیفیت غده‌های بذری و تولید ریزغده در تمام طول سال استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه ارزیابی تأثیر NGO بر بهبود پرآوری و ریزغده‌زایی سیب‌زمینی رقم ̓آگریا̒ در شرایط درون‌شیشه‌ای بود. بدین منظور ریز نمونه‌های تک گره حاصل از گیاهچه‌های درون شیشهای عاری از ویروس روی محیط کشت موراشیگ و اسکوگ تغییر یافته (MS)، دارای چهار غلظت نانوورقه گرافن‌اکسید (NGO) (صفر، 25، 50 و 75 میلیگرم بر لیتر) در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار کشت و نگهداری شد و شاخصهای پرآوری یادداشت‌برداری شد. سپس ریز نمونه‌های تک گره به محیط‌کشت MS با چهار غلظت NGO (صفر، 25، 50 و 75 میلیگرم بر لیتر) انتقال یافت و به مدت دو ماه در شرایط تاریکی کامل نگهداری شدند، سپس شاخصهای تولید ریزغده اندازهگیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که غلظت‌های مختلف NGO در هر دو مرحله پرآوری و ریز غده‌زایی، تأثیر معنیداری بر روی همه صفات داشت. بین غلظت‌های مختلف NGO، 75 میلیگرم برلیتر غلظت ایده‌آل برای برخی از صفات پرآوری از جمله طول و عرض برگ و وزن‌ترگیاهچه بود. تعداد برگ و ظهور شاخساره نیز به‌ترتیب در غلظت‌های 50 و 25 میلیگرم بر لیتر NGO تحت تأثیر اثرات مثبت آن قرار گرفتند. کاربرد 25 میلیگرم بر لیتر NGO، بهترین غلظت برای تمام صفات ریزغده‌زایی بجز وزن ریزغده بود. اگرچه این آزمایش بدون استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد انجام شد اما افزودن NGO به محیط‌کشت موجب افزایش عملکرد پرآوری و ریزغده‌زایی گردید. نتایج این پژوهش نشان داد، غلظت‌های 50 و 75 میلیگرم بر لیتر NGO ایده‌آل‌ترین غلظت برای مرحله پرآوری و 25 میلیگرم بر لیتر NGO مطلوب‌ترین در مرحله ریزغده‌زایی می‌باشند. بنابراین میتوان NGO را به‌عنوان ابزاری برای ریزازدیادی کارآمد و افزایش کمیت و کیفیت غده‌های بذری سیب زمینی استفاده کرد.
بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی
محمد اسماعیل نداف؛ ابراهیم گنجی مقدم؛ غلامرضا ربیعی؛ عبدالرحمان محمدخانی
چکیده
این مطالعه، با هدف بررسی تاثیر اندازه و منشاء پیوندک روی ریزپیوندی گیلاس در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در طی سال‌های 1396-1394 انجام شد. این پژوهش در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاَ تصادفی انجام شد. فاکتور اول: رقم در هفت سطح (’زرد‘، ’سیاه مشهد‘، ’دوم رس‘، ’بینگ‘، ’پیش رس‘، ...
بیشتر
این مطالعه، با هدف بررسی تاثیر اندازه و منشاء پیوندک روی ریزپیوندی گیلاس در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در طی سال‌های 1396-1394 انجام شد. این پژوهش در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاَ تصادفی انجام شد. فاکتور اول: رقم در هفت سطح (’زرد‘، ’سیاه مشهد‘، ’دوم رس‘، ’بینگ‘، ’پیش رس‘، ’تکدانه ‘ و ’حاج یوسفی‘) و فاکتور دوم: نوع پیوندک در چهار سطح (ریزپیوندک با اندازه‌های دو و پنج میلی‌متری با منشاء درون شیشهای و برون شیشهای) بود. عملیات ریزپیوندی با ریزپیوندک‌هایی از نوک شاخه ارقام گیلاس روی پایه‌های ’گیزلا 6 ‘ به روش اسکنه انجام شد. گیاهان ریزپیوندی شده، ابتدا برروی محیط کشت MS حاوی یک میلیگرم برلیتر بنزیل آمینو پورین (BAP ) و بعد از سه هفته، در محیط پرلیت با محلول غذاییMS حاوی یک میلیگرم بر لیتر ایندول بوتیریک اسید (IBA) قرار گرفتند و سپس به بستر پرلیت:پیت موس (به نسبت یک :یک) منتقل شدند. نتایج نشان داد که در همه شاخص‌ها بین تیمارهای نوع پیوندک و اثرات متقابل رقم در نوع پیوندک، به جز زمان گیرایی پیوند، اختلاف معنیدار بود، اما تفاوت معنیداری بین ارقام (به جز رشد طولی پیوندک) وجود نداشت. در نوع پیوندک، ریزپیوندک‌های پنج میلی‌متری با منشاء درون شیشهای دارای بیشترین درصد موفقیت پیوند (42 درصد)، تعداد برگ (7/3)، رشد طولی (3/6 سانتی‌متر) و زمان گیرایی پیوند (دو روز) بودند و در نهایت در بین تمام ریزپیوندهای موفق، درصد ریشه زایی، 41 درصد و درصد سازگاری، 3/25 درصد بدست آمد. در مجموع استفاده از ریز پیوندک‌های 5 میلی‌متری درون شیشهای در همه ارقام گیلاس، برای ریزپیوندی روی پایه ’گیزلا‘ کارایی بهتری داشت.
سیده مهدیه خرازی؛ علی تهرانی فر؛ احمد شریفی
چکیده
موفقیت در تکنیک کشت بافت، به خصوص در رابطه با گیاهان سوخ‌دار، به میزان کنترل آلودگی میکروبی در طی دوره کشت وابسته می‌باشد. اعمال تیمارهای مختلف نظیر تیمار گرمایی و کاربرد قارچ‌کش‌های مختلف می‌تواند به کنترل آلودگی میکروبی و به دنبال آن، افزایش درصد زندهمانی ریزنمونه‌ها کمک نماید. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تیمار گرمایی ...
بیشتر
موفقیت در تکنیک کشت بافت، به خصوص در رابطه با گیاهان سوخ‌دار، به میزان کنترل آلودگی میکروبی در طی دوره کشت وابسته می‌باشد. اعمال تیمارهای مختلف نظیر تیمار گرمایی و کاربرد قارچ‌کش‌های مختلف می‌تواند به کنترل آلودگی میکروبی و به دنبال آن، افزایش درصد زندهمانی ریزنمونه‌ها کمک نماید. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تیمار گرمایی و کاربرد قارچ‌کش بنومیل بر کاهش آلودگی کشت درون شیشهای گیاه نرگس، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 2 عامل شامل غلظت قارچ‌کش بنومیل در محیط کشت (یک و دو در هزار)، اعمال و یا عدم اعمال تیمار گرمایی (2 سطح) با 10 تکرار انجام شد. به منظور اعمال تیمار گرمایی از آب گرم 54 درجه سانتی‌گراد به مدت یک ساعت استفاده گردید. از محیط کشت پایه MS تکمیل شده با تنظیم‌کننده‌های رشد BA (1 میلیگرم در لیتر) و NAA (2/0 میلیگرم در لیتر) برای کشت ریزنمونههای فلس جفتی استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد با وجود آنکه کمترین درصد آلودگی در شرایط اعمال تیمار گرمایی و کاربرد دو گرم در لیتر بنومیل حاصل شد، ولی با این حال بیشترین درصد قهوه‌ای شدن ریزنمونه‌ها نیز در این تیمار مشاهده شد که منجر به کاهش پتانسیل باززایی ریزنمونه‌ها شد. لذا با در نظر گرفتن درصد قهوه‌ای شدن، درصد باززایی و درصد آلودگی ریزنمونه‌ها، عدم اعمال تیمار گرمایی و کاربرد محیط کشت حاوی یک گرم در لیتر قارچ‌کش بنومیل جهت کشت ریزنمونههای فلس جفتی گیاه نرگس توصیه می‌گردد.
مهناز صیادی نژاد؛ سید مصطفی صادقی
چکیده
امروزه پرورش و تکثیر گیاهان زینتی به خصوص گیاهانی که تکثیر آنها به سختی صورت میگیرد، از طریق کشت بافت از ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است. تکثیر گیاه زینتی زامیفولیا با ارزش اقتصادی بالا از طریق قلمه برگ و تقسیم ریزوم به سختی صورت میگیرد و به مدت زمانی حدود 7 ماه نیاز دارد لذا جهت تسریع در تکثیر آن کشت بافت مفید واقع می‌گردد. جهت بهینهسازی ...
بیشتر
امروزه پرورش و تکثیر گیاهان زینتی به خصوص گیاهانی که تکثیر آنها به سختی صورت میگیرد، از طریق کشت بافت از ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است. تکثیر گیاه زینتی زامیفولیا با ارزش اقتصادی بالا از طریق قلمه برگ و تقسیم ریزوم به سختی صورت میگیرد و به مدت زمانی حدود 7 ماه نیاز دارد لذا جهت تسریع در تکثیر آن کشت بافت مفید واقع می‌گردد. جهت بهینهسازی تولید کالوس و باززایی، ریزنمونههای دمبرگ، ریزوم، برگ و شاخه، در محیط کشتهای با سطوح متفاوت تنظیم کننده‌های رشد در دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمایش اول ریزنمونههای دمبرگ و ریزوم در سه مرحله کالوس، شاخه و ریشه‌زایی به ترتیب در سطوح هورمونی ] BA (4، 2، 0 میلیگرم بر لیتر)، 2,4-D (2، 1، 0 میلیگرم بر لیتر)[، ] BA (2، 1، 0 میلیگرم بر لیتر) و 2,4-D (1، 5/0، 0 میلیگرم بر لیتر)[ و ] BA (2، 1، 0 میلیگرم بر لیتر) و NAA (1، 5/0، 0 میلیگرم بر لیتر)[ قرار گرفتند و در آزمایش دوم ریزنمونههای برگ و شاخه نیز در سه مرحله کالوس، شاخه و ریشه‌زایی به ترتیب در سطوح هورمونی ] BA (4، 2، 0 میلیگرم بر لیتر) و NAA (1، 5/0، 0 میلیگرم بر لیتر)[ ، BA] (2، 1، 0 میلیگرم بر لیتر) و NAA (1، 5/0، 0 میلیگرم بر لیتر)[ و] BA (2، 1، 0 میلیگرم بر لیتر) و NAA (2، 1، 0 میلیگرم بر لیتر)[ قرار گرفتند. در مرحله کالوس‌زایی، صفات مدت زمان تا شروع کالوس‌زایی و پس از گذشت 5 هفته درصد کالوس‌زایی و وزن ترکالوس اندازهگیری گردید. در مرحله باززایی مدت زمان تا شروع ریشه‌زایی، مدت زمان تا شروع شاخه‌زایی و پس از گذشت 5 هفته طول شاخه و تعداد برگ اندازهگیری گردید. بالاترین درصد کالوس‌زایی، کوتاهترین زمان برای رسیدن به کالوس و بیشترین وزن تر کالوس در محیط کشت با هورمونهای 2 میلیگرم بر لیتر BA و 1 میلیگرم بر لیتر NAA در ریز نمونه برگ به ترتیب با 5/94 درصددرصد، 14 روز و 1/1 گرم از آزمایش دوم مشاهده گردید. بهترین تیمار در مرحله شاخه‌زایی با کوتاهترین زمان تا شروع شاخه‌زایی، بلندترین طول شاخه و بیشترین تعداد برگ به ترتیب با 5/10 روز ، 10/4 سانتی متر و 8 برگ مربوط به ریزنمونه برگ با غلظت هورمونی 2 میلیگرم بر لیتر BA و 5/0 میلیگرم بر لیتر NAA از آزمایش دوم بود و در مرحله ریشه‌زایی بهترین تیمار برای ریزنمونه دمبرگ با غلظت هورمونی 1 میلیگرم بر لیتر BA و 5/0 میلیگرم بر لیتر NAA با 14 روز زمان تا ریشه‌زایی از آزمایش اول بود. از نتایج آزمایش‌ها در مرحله باززایی چنین بر آمد که نوع ریزنمونه در شاخه‌زایی و ریشه‌زایی همانند مرحله کالوس‌زایی موثر بوده‌است به طوری که در مرحله شاخه‌زایی نتایج به دست آمده از ریزنمونه ریزوم نسبت به ریزنمونه دمبرگ بهتر بود اما در مرحله ریشه‌زایی ریزنمونه دمبرگ بهتر از ریزنمونه ریزوم عمل کرده است.
مائده عقدائی؛ سید حسین نعمتی؛ لیلا سمیعی؛ احمد شریفی شریف آباد
چکیده
پپینو یک سبزی میوه‌ای متعلق به خانواده سولاناسه بوده که مشکل اساسی در توسعه‌ی کشت این گیاه تکثیر آن می‌باشد که از طریق بذر موفقیت اندکی دارد. از این‌رو این پژوهش با هدف تکثیر انبوه از طریق کشت بافت انجام گردید. به‌منظور دستیابی به بهترین نوع محیط کشت و ترکیب تنظیم کننده‌های رشد گیاهی از ریزنمونه تک گره پپینو استفاده گردید. این ...
بیشتر
پپینو یک سبزی میوه‌ای متعلق به خانواده سولاناسه بوده که مشکل اساسی در توسعه‌ی کشت این گیاه تکثیر آن می‌باشد که از طریق بذر موفقیت اندکی دارد. از این‌رو این پژوهش با هدف تکثیر انبوه از طریق کشت بافت انجام گردید. به‌منظور دستیابی به بهترین نوع محیط کشت و ترکیب تنظیم کننده‌های رشد گیاهی از ریزنمونه تک گره پپینو استفاده گردید. این تحقیق در قالب سه آزمایش جداگانه با استفاده از چهار نوع محیط کشت (MS، ½ MS، SH و B5)، دو نوع سیتوکنین (بنزیل آدنین (BA) و کینتین (Kin)) و دو نوع اکسین (ایندول بوتریک اسید (IBA) و نفتالین استیک اسید (NAA)) برای تعیین بهترین محیط کشت و دستیابی به ترکیب مناسبی از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی برای پرآوری شاخساره و ریشه‌زایی انجام شد. نتایج نشان داد که بهترین محیط کشت برای ریزازدیادی ریزنمونه تک گره پپینو با توجه به تعداد شاخساره، طول شاخساره، تعداد ریشه، طول ریشه، تعداد برگ و طول برگ محیط کشت پایه MS بود. در آزمایش پرآوری شاخه، بیشترین تعداد شاخساره، تعداد برگ، رنگ شاخساره و کیفیت شاخساره القا شده در اثر کاربرد محیط کشت MS غنی شده با دو میلیگرم در لیتر BA به‌همراه یک میلیگرم در لیتر Kin به‌دست آمد. همچنین بیشترین میزان طول شاخساره و طول برگ به‌ترتیب با کاربرد محیط کشت MS غنی شده با یک میلیگرم در لیتر BA همراه با دو میلیگرم در لیتر Kin و تیمار یک میلیگرم در لیتر BA همراه با یک میلیگرم در لیتر Kin حاصل شد. در آزمایش ریشه‌زایی، بیشترین میانگین تعداد ریشه و کیفیت ریشه با استفاده از IBA با غلظت 6/0 میلیگرم در لیتر به‌دست آمد، در حالی که بیشترین میانگین طول ریشه با کاربرد IBA با غلظت 3/0 میلیگرم در لیتر مشاهده شد. در مجموع بهترین نتایج با محیط کشت MS، غلظت دو میلیگرم در لیتر BA همراه با یک میلیگرم در لیتر Kin جهت پرآوری و همچنین غلظت 6/0 میلیگرم در لیتر IBA جهت ریشه‌زایی ریزنمونه پپینو به‌دست آمد.
هدی زارع میرک آباد؛ محمد فارسی؛ سعید ملک زاده شفارودی؛ مهرداد ایرانشاهی؛ عبدالرضا باقری؛ نسرین مشتاقی
چکیده
ایران تنها رویشگاه طبیعی گیاه کما (Ferula ovina) است. ریشه‌های این گیاه دارای فروتینین، یکی از قوی‌ترین و گران‌قیمت‌ترین فیتواستروژن‌ها، با پتانسیل درمان پوکی استخوان است. با توجه به خواب عمیق بذر کما، عدم امکان تولید فروتینین با روش‌های شیمیایی و نیاز به تخریب منابع طبیعی به دلیل وجود فروتینین در ریشه کما، دستیابی به فروتینین در ...
بیشتر
ایران تنها رویشگاه طبیعی گیاه کما (Ferula ovina) است. ریشه‌های این گیاه دارای فروتینین، یکی از قوی‌ترین و گران‌قیمت‌ترین فیتواستروژن‌ها، با پتانسیل درمان پوکی استخوان است. با توجه به خواب عمیق بذر کما، عدم امکان تولید فروتینین با روش‌های شیمیایی و نیاز به تخریب منابع طبیعی به دلیل وجود فروتینین در ریشه کما، دستیابی به فروتینین در شرایط آزمایشگاهی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. لذا پژوهش حاضر با هدف کاهش ریشه‌کنی گیاه در طبیعت و دستیابی به فروتینین در شرایط درون شیشهای انجام شد. به منظور نگهداری گیاه در شرایط درون شیشهای، 24 محیط کشت باززایی غیرمستقیم و 11 محیط کشت ریشه‌زایی با استفاده از طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آزمون TLC نمونه‌های کشت بافتی در جهت دسترسی به فروتینین بدون آسیب رساندن به ذخایر ژرم پلاسم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون توکی نشان داد، کالوس‌های سبز فشرده بزرگ در محیط کشتMS دارای 5/1 میلیگرم بر لیتر IAA و 1 میلیگرم بر لیتر، شاخه‌های بلند و شاداب در محیط کشت MSبا ترکیب 5/1 میلیگرم بر لیتر IAA و 1 میلیگرم بر لیتر kin MSو ریشه در شرایط درون شیشهای در محیط کشت ½MS با ترکیب 1 میلیگرم بر لیتر IBA با اختلاف معنیدار نسبت به با سایر محیط‌های‌کشت، تولید می‌شود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، امکان تولید و نگهداری درون شیشهای گیاه کما از طریق کشت بافت وجود دارد. همچنین با تأیید وجود فروتینین در نمونه‌های کشت بافتی، تولید انبوه این ماده از طریق کشت سوسپانسیون سلولی و با استفاده از بیوراکتور امکان‌پذیر است. نگهداری F. ovina در شرایط درون شیشهای، امکان دستیابی به گیاه کما بدون محدودیت‌های فصل رشد و رویشگاه و در نتیجه دسترسی به فروتینین موجود در ریشه آن با حفظ ذخایر ژرم پلاسم گیاه را فراهم آورد.
ماریا بیهقی؛ عبدالرضا باقری؛ سید حسن مرعشی؛ مجتبی سنکیان؛ افسانه فرساد
چکیده
گیاه توتون یک بیوراکتور بسیار کارا به منظور تولید پروتئین‌های نوترکیب می‌باشد، لذا در این پروژه تحقیقاتی علاوه بر بهینهسازی سیستم کشت بافت این گیاه، فرآیند مناسب انتقال ژن به آن نیز مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور اثرات غلظت‌های مختلف ساکارز و 4 ترکیب متفاوت هورمونی (BAP و NAA) روی القا کالوس، شاخه‌زایی مستقیم و ریشه‌زایی در قالب ...
بیشتر
گیاه توتون یک بیوراکتور بسیار کارا به منظور تولید پروتئین‌های نوترکیب می‌باشد، لذا در این پروژه تحقیقاتی علاوه بر بهینهسازی سیستم کشت بافت این گیاه، فرآیند مناسب انتقال ژن به آن نیز مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور اثرات غلظت‌های مختلف ساکارز و 4 ترکیب متفاوت هورمونی (BAP و NAA) روی القا کالوس، شاخه‌زایی مستقیم و ریشه‌زایی در قالب طرح کامل تصادفی به صورت فاکتوریل و با سه تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. حساسیت ریزنمونههای توتون به آنتی‌بیوتیک کانامایسین با کشت ریزنمونه‌ها روی محیط انتخابی دارای غلظت‌های مختلف کانامایسین ارزیابی شد. برای انتقال ژن از اگروباکتریوم (Agrobacterium tumefacien) سویه GV3101 حاوی پلاسمید pBI121 استفاده شد و روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) جهت بررسی گیاهان تراریخته مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین نشان داد که بالاترین میزان القا کالوس با استفاده از محیط کشت M1 (حاوی 1/0 میلیگرم در لیتر NAA و 1 میلیگرم در لیتر BAP) با غلظت 15 گرم در لیتر ساکارز حاصل شد. در صورتی‌که تعداد بالای شاخه‌زایی مستقیم در محیط کشت M1 با غلظت 30 گرم در لیتر ساکارز بدست آمد. بیشترین فراوانی ریشه‌زایی نیز توسط 1/0 میلیگرم در لیتر NAA و 60 گرم در لیتر ساکارز حاصل شد. غلظت 50 میلیگرم در لیتر کانامایسین بطور کامل از باززایی نمونه‌های غیرتراریخته ممانعت کرد و بنابراین از این غلظت در محیط کشت انتخابگر استفاده شد. در نهایت، قطعهbp 798 مربوط به ژن nptII در ژنوم گیاهان تراریخته توتون تأیید شد و کارایی تراریختگی با استفاده از روش اگروباکتریوم بیش از 95 درصد محاسبه گردید. تکنیک باززایی مستقیم و انتقال ژن مطرح شده در این تحقیق جهت وارد کردن ژن‌های خارجی مختلف به ژنوم گیاه توتون بسیار کارا و مؤثر می‌باشد.
احمد نوروزی؛ عبدالرضا باقری؛ نسرین مشتاقی؛ احمد شریفی
چکیده
آنتوریوم گلدانی(Anthuriumscherzerianum)یک گیاهزینتی چند سالهاست که به دلیل مشکلات تکثیر سنتی در این گیاه، از کشت بافت به عنوان روشی مناسب برای تکثیر سریع و حذف بیماری‌های آن نام برده می شود. در این پژوهش اثر تنظیم کننده-های رشد گیاهی و نوع ریزنمونه بر روی باززایی غیرمستقیم A.scherzerianum مورد بررسی قرار گرفت. به منظور القای کالوس در ریزنمونههای برگ ...
بیشتر
آنتوریوم گلدانی(Anthuriumscherzerianum)یک گیاهزینتی چند سالهاست که به دلیل مشکلات تکثیر سنتی در این گیاه، از کشت بافت به عنوان روشی مناسب برای تکثیر سریع و حذف بیماری‌های آن نام برده می شود. در این پژوهش اثر تنظیم کننده-های رشد گیاهی و نوع ریزنمونه بر روی باززایی غیرمستقیم A.scherzerianum مورد بررسی قرار گرفت. به منظور القای کالوس در ریزنمونههای برگ و دمبرگ آنتوریوم اثر سطوح مختلف تنظیم کننده‌های رشد BA و TDZ (5/0، 1 و 2 میلی گرم بر لیتر) در ترکیب با NAA یا 2,4-D (5/0، 1 و 2 میلی گرم بر لیتر) در محیط کشت پایه MSدر شرایط تاریکی مورد بررسی قرار گرفت.برای القای باززایی در کالوس‌های تولید شده اثر سطوح پایین تر سایتوکنینها و اکسین‌ها در محیط کشت پایه MS بررسی شد. برای ریشه‌زایی گیاهچه‌های، از محیط کشت1⁄2MS حاوی ترکیبات هورمونی IBA و IAA استفاده شد. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که ریزنمونه دمبرگ بیشترین کالوس‌زایی، درصد زندهمانی و حجم کالوس را در محیط کشت حاوی 2 میلی گرم در لیتر BAو 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-D تولید کرد. همچنین نتایج آزمایش باززایی نشان داد که در ترکیب هورمونی 75/0 میلی گرم در لیتر BAو 05/0 میلی گرم در لیتر2,4-D بیشترین تعداد شاخساره (9/6)، طول شاخساره (5 سانتی متر) تولید شد. در آزمایش ریشه‌زایی نیز بیشترین درصد ریشه‌زایی (95 درصد)، تعداد ریشه (5/4) و طول ریشه (5/3 سانتی متر) در محیط کشت حاوی 2/0 میلی گرم در لیتر IBAبدست آمد. در نهایت گیاهچه‌های ریشه دار شده، برای سازگاری با شرایط برون شیشهای در بستر کوکوپیت و پرلیت (2:1) 90 درصد سازگار شدند.
مریم افلاکی جلالی؛ عبداله حاتم زاده؛ حسن بهرامی سیرمندی
چکیده
ریزازدیادی گردو برای تکثیر انبوه در مدت زمان کم کاربرد دارد. با این حال سخت ریشه‌زابودن یکی ازعمده‌ترین مشکلات برای تکثیر رویشی گردو به روش ریزازدیادی است. در این مطالعه تاثیر لیگنوسولفونات4 به‌منظور بهبود ریشه‌زایی گردو در شرایط درون شیشهای مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا ریزنمونه‌ها روی محیط کشت درایور-کونیکی5 استقرار یافتند. ...
بیشتر
ریزازدیادی گردو برای تکثیر انبوه در مدت زمان کم کاربرد دارد. با این حال سخت ریشه‌زابودن یکی ازعمده‌ترین مشکلات برای تکثیر رویشی گردو به روش ریزازدیادی است. در این مطالعه تاثیر لیگنوسولفونات4 به‌منظور بهبود ریشه‌زایی گردو در شرایط درون شیشهای مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا ریزنمونه‌ها روی محیط کشت درایور-کونیکی5 استقرار یافتند. به‌منظور القای ریشه در ریزنمونه‌ها از دو آزمایش مختلف استفاده شد. در آزمایش اول ریزنمونه‌ها ابتدا به محیط القاء ریشه‌دهی حاوی چهار غلظت ایندول بوتیریک اسید (3، 5، 7 و 10 میلیگرم در لیتر) منتقل شدند سپس هر یک از تیمارها در تاریکی به‌مدت 3، 5 و 7 روز قرار داده شدند. تیمارهای مربوط به غلظت‌های 5 و 7 میلیگرم در لیتر ایندول بوتیریک اسیدو 7 روز تاریکی بالاترین درصد ریشه‌زایی را داشتند. در آزمایش بعدی از ترکیب سه سطح لیگنوسولفونات (1، 2 و 3 گرم در لیتر) ودو غلظت 5 و 7 میلیگرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید استفاده شد. هر یک ازتیمارها در تاریکی به‌مدت 7 روز قرارداده شدند. پس ازالقای ریشه،ریزشاخه‌ها به محیط نمو ریشه منتقل شدند که شامل یک چهارم غلظت محیط درایور-کونیکی و ورمی‌کولیت بود. با افزایش میزان لیگنوسولفونات میزان ریشه‌زایی کاهش می‌یابد ولی با این حال بالاترین میزان ریشه‌زایی درکل تیمارهای بررسی شده در تیمار 1 گرم در لیتر لیگنوسولفونات به‌دست آمد. این مطالعه اولین گزارش از ریشه‌زایی یک رقم گردو به نام هارتلی6 با استفاده از سینرژیست لیگنوسولفونات می‌باشد.
علی خزاعی؛ نسرین مشتاقی؛ سعید ملک زاده شفارودی؛ کمال غوث
چکیده
گیاه عناب (Ziziphus jujuba) یکی از مهم ترین درختان میوه بومی آسیا است که قدمت کشت آن در چین به بیش از سه هزار سال می‌رسد و از لحاظ خواص دارویی و تغذیه ای اهمیت ویژه‌ای دارد. این گونه چند منظوره و مقاوم متعلق به خانواده Rhamnaceaeمی‌باشد که قابلیت رشد در زمین‌های خشک وشور اقلیم کشور ما را دارا می‌باشد. لذا توجه بیشتر به توسعه سطح زیر کشت آن ضمن بالا ...
بیشتر
گیاه عناب (Ziziphus jujuba) یکی از مهم ترین درختان میوه بومی آسیا است که قدمت کشت آن در چین به بیش از سه هزار سال می‌رسد و از لحاظ خواص دارویی و تغذیه ای اهمیت ویژه‌ای دارد. این گونه چند منظوره و مقاوم متعلق به خانواده Rhamnaceaeمی‌باشد که قابلیت رشد در زمین‌های خشک وشور اقلیم کشور ما را دارا می‌باشد. لذا توجه بیشتر به توسعه سطح زیر کشت آن ضمن بالا بردن تولید و ارزش افزوده در حفاظت خاک نیز می‌تواند موثر باشد. با توجه به نرخ پایین جوانهزنی بذور و همچنین تولید کم پاجوش، در این بررسی افزایش ظرفیت تکثیر نهال از طریق کشت بافت مدنظر قرار گرفت. در این تحقیق به منظور باززایی مستقیم اکوتیپ کنگانعناب، از جوانه‌های انتهایی به عنوان ریزنمونه، جهت شاخه‌زایی در محیط‌کشت MSغنی شده با سطوح مختلف هورمون BA (mg/l) 5/0، 1، 5/1 و 2در ترکیب بامقادیر مختلفی ((mg/l4/0، 2/0، 1/0و0 از هورمونهایIBAیا NAA کشت شدند. نتایج حاصل نشان داد که، محیط کشتMSحاوی ترکیب هورمونی IBA(mg/l2/0)+BA(mg/l1) و NAA(mg/l 4/0) +BA (mg/l1) بیشترین تعداد (25/4 عدد) و طول (87/5 سانتی‌متر) شاخساره را در عناب القا می‌نماید. به منظور ریشه‌زایی گیاهچه های باززایی شده، از محیط کشتMS½ حاوی غلظت های مختلف IBAو IAA(mg/l10، 5، 2، 5/0) استفاده شد. بیشترین میزان القای ریشه (7 عدد) و طول آن (25/5سانتی‌متر)در گیاهچه‌های عناب با محیط‌کشت MS½ حاویIBA یا IAA (mg/l 2) حاصل شد.
اسماعیل چمنی؛ مبینا طاهری
چکیده
به‌منظور انجام این طرح، سه آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه کشت بافت گروه باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. برای باززایی گیاه از بذر، از غلظت‌های مختلف NaOH(5، 10، 15و20 مولار) و خراشدهی با کاغذ سمباده (خراشدهی نرم، خراشدهی متوسط و خراشدهی سخت) استفاده شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین دادهها نشان داد که غلظت ...
بیشتر
به‌منظور انجام این طرح، سه آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه کشت بافت گروه باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. برای باززایی گیاه از بذر، از غلظت‌های مختلف NaOH(5، 10، 15و20 مولار) و خراشدهی با کاغذ سمباده (خراشدهی نرم، خراشدهی متوسط و خراشدهی سخت) استفاده شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین دادهها نشان داد که غلظت 20 مولار NaOH و نیز خراشدهی سخت با کاغذ سمباده بیشترین میزان جوانهزنی را داشتند. دو ماه پس از جوانهزنی بذور، هیپوکوتیل حاصل از دانهال‌های بذری طی دو آزمایش جداگانه تیمار شدند که در آزمایش اول غلظت‌های 1، 2 و 4 میلیگرم بر لیتر از هورمونهای اکسین (پیکلرام و 2,4-D) و در آزمایش دوم غلظت‌های 1، 2 و 4 میلیگرم بر لیتر سایتوکینین (TDZ و BA) با 4 تکرار برای هر تیمار، در قالب طرح کاملاً تصادفی کشت شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها نشان داد که بین تیمارها در مقایسه با شاهد تفاوت معنیداری در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. نتایج حاصل از مقایسه میانگین دادهها در پارامترهای رشد کالوس نشان داد که غلظت 4 میلیگرم بر لیتر پیکلرام و 1 میلیگرم بر لیتر بیشترین تأثیر را بر القای کالوس در این گیاه داشت. نتایج حاصل از مقایسه میانگین دادهها در پارامترهای رشد گیاهچه نشان داد که تیمار BA با غلظت1 میلیگرم بر لیتر بیشترین میزان شاخه‌زایی را در این گیاه تولید نمود.
عسکر غنی؛ علی تهرانی فر؛ ولی اله قاسمی؛ سمیرا هاتفی
چکیده
گیاه کاکل‌زری از جمله گیاهان متعلق به خانواده آستراسه می‌باشد. از این گیاه یک گونه در ایران وجود دارد که فقط در استان خراسان رویش دارد. این گیاه دارای گل آذین نسبتاً بزرگ و زیبایی است که در صورت کشت انبوه بسیار مناسب فضای سبز شهری می‌باشد. در این پژوهش، به‌منظور بررسی امکان کشت‌بافت این گیاه در شرایط درون‌شیشه‌ای دو آزمایش جداگانه ...
بیشتر
گیاه کاکل‌زری از جمله گیاهان متعلق به خانواده آستراسه می‌باشد. از این گیاه یک گونه در ایران وجود دارد که فقط در استان خراسان رویش دارد. این گیاه دارای گل آذین نسبتاً بزرگ و زیبایی است که در صورت کشت انبوه بسیار مناسب فضای سبز شهری می‌باشد. در این پژوهش، به‌منظور بررسی امکان کشت‌بافت این گیاه در شرایط درون‌شیشه‌ای دو آزمایش جداگانه طراحی گردید. در مرحله اول آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور جهت بررسی میزان کالوس‌زایی این گیاه انجام شد که فاکتور اول شامل تیمارهای هورمونی با 12 سطح (BAP, IAA, KN 2,4-D و با غلظت‌های مختلف) و فاکتور دوم، نوع ریز نمونه شامل 3 سطح (ریزنمونههای برگ، جوانه انتهایی و جوانه جانبی) و در مجموع 36 تیمار بود. در مرحله بعد جهت ساقه‌زایی کالوس‌های تولیدشده، آزمایشی به صورت کاملاً تصادفی شامل 34 تیمار (شامل تیمارهای هورمونی نامبرده، محیط MS پایه و ریزنمونههای مختلف) انجام شد. در پایان کالوس‌های ساقه‌زا به محیط کشت MSو محیط حاوی هورمون IBA جهت ریشه‌زایی انتقال یافتند. نتایج آزمایش اول نشان داد که عکس‌العمل این گیاه به تیمارهای هورمونی فوق به جز 2,4-D در محیط کشت جهت کالوس‌زایی خوب بوده است و تیمارها از نظر میزان کالوس‌زایی و ویژگی‌های تولید شده متفاوت بودند. نتایج آزمایش دوم نشان داد که تعداد محدودی از تیمارها تولید ساقه کردند و بسیاری از تیمارها در واکنش به تیمارهای فوق فقط تولید کالوس کردند. همچنین از نمونه‌هایی که تولید ساقه کرده بودند تعداد بسیار کمی از گیاهان در محیطMS ریشه‌دار شدند.
احمد رضا بلندی؛ حسن حمیدی؛ رویا بیدختی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر هورمون و فتوپریود بر روی تولید ریزغده، گیاهچه‌های سالم و عاری از عوامل پاتوژن دو رقم سیب‌زمینی به نام‌های سانته و ساوالان که در شرایط درون شیشهای تولید شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاَ تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که اثر رقم، هورمون و فتوپریود بر ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر هورمون و فتوپریود بر روی تولید ریزغده، گیاهچه‌های سالم و عاری از عوامل پاتوژن دو رقم سیب‌زمینی به نام‌های سانته و ساوالان که در شرایط درون شیشهای تولید شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاَ تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که اثر رقم، هورمون و فتوپریود بر کلیه صفات مورد مطالعه معنیدار بود. رقم سانته برای همه صفات اندازهگیری شده عملکرد بهتری نسبت به رقم ساوالان نشان داد. در این آزمایش ترکیب دو هورمون D-2,4 و BAP با یکدیگر باعث افزایش تعداد، قطر و وزن ریزغدهها گردید. نتایج مقایسه میانگین‌ها برای فتوپریود نشان داد که بالاترین عملکرد برای همـه صفات از تیمار 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی تا زمان تولید اولین ریزغده و سپس تاریکی کامل (P3) بدست آمد. در این پژوهش بیشترین تعداد ریزغده در هر ارلن (47/9) مربوط به رقم سانته بود که در تیمار هورمونی D-2,4 و فتوپریود P3 بدست آمد. در رقم ساوالان نیز حداکثر عملکرد برای این صفت از تیمار ترکیب دو هورمون با همدیگر و در فتوپریود P3 حاصل شد.
