گیاهان دارویی
زینب صفایی؛ مجید عزیزی؛ غلامحسین داوری نژاد؛ حسین آرویی
چکیده
خشکی از جمله تنشهای فیزیکی است که بهعنوان عامل محدودکننده رشد گیاهان در بیشتر نقاط جهان شناخته شده است. بهمنظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضدتعرق بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن سیاهدانه، تحقیقی در سال زراعی 1392- 1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب آزمایش کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل ...
بیشتر
خشکی از جمله تنشهای فیزیکی است که بهعنوان عامل محدودکننده رشد گیاهان در بیشتر نقاط جهان شناخته شده است. بهمنظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضدتعرق بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن سیاهدانه، تحقیقی در سال زراعی 1392- 1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب آزمایش کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در کرتهای اصلی فواصل آبیاری (8 و 16 روز) و در کرتهای فرعی ترکیبات ضدتعرق کیتوزان (1، 5/0، 25/0 و صفر درصد)، موسیلاژ اسفرزه (5/1، 1، 5/0 و صفر درصد) و صمغ عربی (75/0، 5/0، 25/0 و صفر درصد) با سه تکرار قرار گرفتند. صفات اندازهگیری شده عبارت بودند از: عملکرد دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن دانه در بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت و میزان روغن. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تیمارهای مختلف آبیاری و ترکیبات ضدتعرق تأثیر معنیداری بر تمامی صفات مورد مطالعه به‌جز وزن هزار دانه داشتند. افزایش فواصل آبیاری عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن سیاهدانه را کاهش داد. ترکیبات ضدتعرق تأثیر معنیداری بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن داشتند. در بین تیمارهای مورد مطالعه، بیشترین عملکرد دانه (760 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (05/27 درصد) و کمترین آنها (419 کیلوگرم در هکتار و 57/23 درصد) بهترتیب در تیمارهای ترکیب ضدتعرق کیتوزان 1 درصد با فاصله آبیاری هشت روز و تیمار صمغ عربی 25/0 درصد با فاصله آبیاری 16 روز حاصل شد.
گیاهان دارویی
اسماء نجارزاده؛ حسن فرحبخش؛ مهدی ناصر علوی؛ روح اله مرادی؛ مهدی نقی زاده
چکیده
در سالهای اخیر استفاده از بیوچار توجه زیادی را به عنوان یک راهبرد قابل قبول برای افزایش بهرهوری گیاهان به خود جلب کرده است. در این مطالعه، تاثیر سه نوع بیوچار کود گاوی (75/0، 25/1، 5/2 و 5 درصد وزنی)، پوست سبز گردو (75/0، 25/1، 5/2 و 5 درصد وزنی) و تفاله گل محمدی (75/0، 25/1، 5/2 و 5 درصد وزنی) به همراه عدم کاربرد بیوچار در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار ...
بیشتر
در سالهای اخیر استفاده از بیوچار توجه زیادی را به عنوان یک راهبرد قابل قبول برای افزایش بهرهوری گیاهان به خود جلب کرده است. در این مطالعه، تاثیر سه نوع بیوچار کود گاوی (75/0، 25/1، 5/2 و 5 درصد وزنی)، پوست سبز گردو (75/0، 25/1، 5/2 و 5 درصد وزنی) و تفاله گل محمدی (75/0، 25/1، 5/2 و 5 درصد وزنی) به همراه عدم کاربرد بیوچار در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار بر خصوصیات بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و عملکرد گیاه گاوزبان اروپایی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال 1400 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیوچار تفاله گل محمدی و پوست سبز گردو بهترتیب بیشترین و کمترین میزان کربن آلی پایدار را دارا بودند. تیمارهای مورد بررسی بطور معنیداری (p ≤0.01) صفات بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و عملکرد گاوزبان اروپایی را تحت تاثیر قرار دادند. استفاده از بیوچار تفاله گل محمدی و کود گاوی موجب افزایش معنیدار (p ≤0.01) عملکرد و رنگیزههای فتوسنتزی نسبت به شاهد شدند. استفاده از بیوچار گل محمدی به میزان 5/2 درصد وزنی باعث افزایش 119 درصدی وزن اندام هوایی نسبت به تیمار عدم کاربرد بیوچار شد. تیمار 25/1 درصد وزنی از کود گاوی نیز 7/29 درصد وزن تر اندام هوایی را افزایش داد. بیوچار گردو نه تنها تاثیر مثبتی بر رشد و عملکرد گیاه نداشت، بلکه باعث کاهش رشد و عدم تولید گل در گاوزبان اروپایی شد. فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار 5/2 درصد بیوچار تفاله گل محمدی (47/0 واحد بر گرم پروتئین) و 25/1 درصد بیوچار کود گاوی (64/ 0 واحد بر گرم پروتئین) حداکثر بود، میزان پرولین نیز در تیمار75/0 درصد بیوچار پوست گردو (6/10 میکرومول بر گرم وزن تر) بهطور معنیداری افزایش یافت. بطور کلی، نتایج نشان داد از بین بیوچارهای مورد بررسی، بیوچار تفاله گل محمدی با نسبت 5/2 درصد وزنی مناسب ترین تیمار از نظر بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی و رشدی گاوزبان اروپایی بود.
گیاهان دارویی
رقیه راعی؛ وحید اکبرپور؛ محمدعلی بهمنیار
چکیده
مدیریت کود یکی از عوامل اصلی در جهت رسیدن به کشاورزی پایدار محسوب می‌شود. از این رو نظام کشاورزی تلفیقی استفاده از مواد آلی همراه با مصرف بهینه کودهای شیمیایی را توصیه می‌کند. مدیریت تلفیقی کود دامی با کود شیمیایی روش مهمی برای افزایش تولید و حفظ باروری خاک می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش کود آلی پلت مرغی و سولفات روی در پرورش ...
بیشتر
مدیریت کود یکی از عوامل اصلی در جهت رسیدن به کشاورزی پایدار محسوب می‌شود. از این رو نظام کشاورزی تلفیقی استفاده از مواد آلی همراه با مصرف بهینه کودهای شیمیایی را توصیه می‌کند. مدیریت تلفیقی کود دامی با کود شیمیایی روش مهمی برای افزایش تولید و حفظ باروری خاک می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش کود آلی پلت مرغی و سولفات روی در پرورش گیاه مرزه می‌باشد. آزمایش حاضر بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاَ تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. فاکتور اول کود مرغی با چهار سطح (صفر، 3، 6، 9 تن در هکتار) و فاکتور دوم سولفات روی با چهار سطح (صفر، 50، 100، 150 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده، اثر کود آلی مرغی، سولفات روی و برهمکنش آنها بر بیشتر صفات مورد بررسی معنیدار بود. بیشترین ارتفاع بوته در تیمار کود آلی مرغی 9 تن در هکتار + سولفات روی 100 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک مشاهده شد که نسبت به شاهد 26/79 درصد افزایش نشان داد و کمترین ارتفاع بوته متعلق به تیمار شاهد بود. کلروفیل کل در تیمار کود مرغی 6 تن در هکتار + 150 میلی‌گرم سولفات روی در کیلوگرم، افزایش قابل توجهی نسبت به شاهد داشت. بیشترین میزان نیتروژن برگ در تیمار کود مرغی 9 تن در هکتار + 50 میلی‌گرم سولفات روی در کیلوگرم با افزایش 03/82 درصدی نسبت به شاهد به دست آمد و عنصر روی با افزایش 75/222 درصدی در تیمار کود مرغی 9 تن در هکتار + 150 میلی‌گرم سولفات روی در کیلوگرم مشاهده شد. تیمار کود مرغی 6 تن در هکتار + 150 میلی‌گرم درکیلو گرم با 53/261 درصد افزایش نسبت به شاهد حاوی بیشترین درصد اسانس بود. نتیجه پژوهش حاضر نشان داد استفاده از نسبت‌های تلفیقی کود آلی مرغی و سولفات روی در بهبود صفات رویشی، عناصر در دسترس گیاه و درصد اسانس موثر واقع شده است.
نسرین شهابی؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ محمد حسین قرینه؛ امین لطفی جلال‌آبادی
چکیده
در شرایط نامناسب محیطی با ایجاد میکروکلیما امکان افزایش عملکرد وجود دارد؛ در این راستا در شرایط خاک شور و سدیمی و کم‌آبیاری آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در شمال شرقی اهواز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل جهت جغرافیایی کاشت (شاهد (کاشت مسطح غیر خطی) وکاشت در جوی در جهت‌های شمالی- ...
بیشتر
در شرایط نامناسب محیطی با ایجاد میکروکلیما امکان افزایش عملکرد وجود دارد؛ در این راستا در شرایط خاک شور و سدیمی و کم‌آبیاری آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در شمال شرقی اهواز بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل جهت جغرافیایی کاشت (شاهد (کاشت مسطح غیر خطی) وکاشت در جوی در جهت‌های شمالی- جنوبی، شرقی- غربی، شمال شرقی- جنوب غربی، شمال غربی- جنوب شرقی) و توده‌های بابونه (اهواز، اصفهان و شیراز) بود. بالاترین تعداد گل در بوته (5/78) و عملکرد گل خشک (126 گرم در متر مربع) در جهت کاشت شمال- جنوب و بیشترین عملکرد بیولوژیک (417 گرم در متر مربع) در جهت کاشت شمال غربی- جنوب شرقی در تیمار توده اصفهان به‌دست آمد. بالاترین درصد اسانس (06/1 درصد) در توده اصفهان در جهت شرق- غرب مشاهده شد. کمترین (14/3 کیلوگرم در هکتار) و بالاترین (1/10 کیلوگرم در هکتار) عملکرد اسانس در توده اصفهان و به ترتیب در کاشت مسطح غیر خطی و جهت شرق- غرب مشاهده شد که 221 درصد افزایش را نشان داد. بالاترین درصد کامازولن در توده اهواز (شمال- جنوب)، بی‌فارنسن در توده شیراز (جنوب غربی- شمال شرقی) و آلفا-بیسابولون اکساید آ در توده اصفهان (شمال- جنوب) به‌دست آمد. کمترین ضریب استهلاک نوری (50/0) در کشت مسطح مشاهده شد. بهطور کلی کاشت ردیفی در جوی و در جهت جغرافیایی مناسب می‌تواند یک روش بسیار کم هزینه برای افزایش محصول باشد.
حشمت امیدی؛ فاطمه پیرجلیلی؛ خدیجه احمدی
چکیده
کمبود آب یکی از اصلیترین تنشهای غیرزیستی است که بر رشد و عملکرد محصول تأثیر منفی میگذارد. بالنگو (Lallemantia royleana Benth.) گیاهی از خانواده نعناعیان و دارای کاربردهای دارویی متعددی است. بنابراین تحقیق حاضر بهمنظور بررسی تغییرات صفات مورفولوژیک، عملکرد دانه و آنزیم سوپراکسید دیسموتاز جمعیتهای بالنگو شیرازی تحت تنش خشکی انجام ...
بیشتر
کمبود آب یکی از اصلیترین تنشهای غیرزیستی است که بر رشد و عملکرد محصول تأثیر منفی میگذارد. بالنگو (Lallemantia royleana Benth.) گیاهی از خانواده نعناعیان و دارای کاربردهای دارویی متعددی است. بنابراین تحقیق حاضر بهمنظور بررسی تغییرات صفات مورفولوژیک، عملکرد دانه و آنزیم سوپراکسید دیسموتاز جمعیتهای بالنگو شیرازی تحت تنش خشکی انجام شد. این آزمایش بهصورت کرتهای خرد شده با دو شامل تنش خشکی (قابلیت رطوبت خاک 5/0-، 5/3-، 5/6 - و 5/9- اتمسفر) بهعنوان عامل اصلی و جمعیت بالنگو شیرازی (مشهد، کرمان و طالقان) بهعنوان عامل فرعی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال 94-1393 با سه تکرار در دانشگاه شاهد اجرا گردید. تنش خشکی تأثیر معنیداری بر مؤلفههای رشد، اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد روغن، محتوای نسبی آب و آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز داشت. با کاهش مقدار آب خاک، صفات ارتفاع بوته (73/24 سانتیمتر)، تعداد شاخههای فرعی (44/5)، وزن تر (36/17 گرم) و خشک بوته (80/3 گرم)، وزن هزار دانه (51/1 گرم)، شاخص برداشت (41/6 درصد)، عملکرد دانه (157 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (77/37 کیلوگرم در هکتار) کاهش پیدا کردند. صفات طول ریشه و محتوای آنزیم سوپراکسید دیسموتاز به ترتیب افزایش 02/24 و 63/66 درصدی در تنش شدید نسبت به عدم تنش داشتند. بیشترین عملکرد دانه و روغن در جمعیت مشهد تحت عدم تنش خشکی حاصل شد. در شرایط تنش نسبتاً شدید جمعیت طالقان با افزایش عملکرد دانه و روغن به ترتیب با میانگین 75/315 و 5/86 کیلوگرم در هکتار روبرو شد. در سطوح تنش خشکی کمترین کاهش در برخی خصوصیات رشدی، عملکرد دانه و عملکرد روغن بذر در جمعیت کرمان مشاهده شد.
محمد بهزاد امیری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ محسن جهان
چکیده
بهمنظور بررسی اثر کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات کمی گاوزبان ایرانی (Echium amoenum) در تراکمهای مختلف گیاهی، آزمایشی در سالهای زراعی 92-1390 در دانشگاه فردوسی مشهد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایهی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 3 تراکم گیاهی (3، 5 و 10 بوته در متر مربع) و 5 نوع کود مختلف (کمپوست زباله ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات کمی گاوزبان ایرانی (Echium amoenum) در تراکمهای مختلف گیاهی، آزمایشی در سالهای زراعی 92-1390 در دانشگاه فردوسی مشهد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایهی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 3 تراکم گیاهی (3، 5 و 10 بوته در متر مربع) و 5 نوع کود مختلف (کمپوست زباله شهری، ورمیکمپوست، گاوی، شیمیایی (اوره) و شاهد) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که با کاهش تراکم گیاهی، تأثیر کودهای آلی در افزایش عملکرد گل تشدید شد و در کمترین تراکم گیاهی، کودهای کمپوست زباله شهری، ورمیکمپوست و گاوی، عملکرد گل را بهترتیب 112، 79 و 223 درصد نسبت به شاهد بطور معنیداری افزایش دادند. در تمامی تراکمهای مورد مطالعه، طول ساقه فرعی در شرایط استفاده از کودهای آلی نسبت به شاهد بطور معنیداری بیشتر بود. کودهای کمپوست، ورمیکمپوست، گاوی و شیمیایی (اوره) در تراکم 10 بوته در متر مربع بهترتیب افزایش 106، 54، 66 و 173 درصدی میزان فنول کل را در مقایسه با شاهد سبب شدند. در تراکم متوسط گیاهی (5 بوته در متر مربع) استفاده از کودهای کمپوست، ورمیکمپوست و گاوی بهترتیب منجر به افزایش 83، 74 و 57 درصدی میزان آنتوسیانین کل نسبت به شاهد شدند. بهطور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از کودهای آلی مختلف و کود شیمیایی اوره در تراکمهای مطلوب گیاهی می‌تواند منجر به بهبود خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد کمی و کیفی گاوزبان ایرانی شود.
فاطمه سلیمی؛ محمد فتاحی؛ جواد حمزه ئی
چکیده
گیاهان دارویی به موجب داشتن ترکیبات آنتی اکسیدان در حفظ سلامت بشر بسیار مفید بوده و کرفس به عنوان یک گیاه دارویی، غنی از این ترکیبات است. بذر کرفس دارای اسانس قابل توجهی است و در تهیه عطر، ادویه و درمان بیماری‌ها کاربرد دارد. در این تحقیق، اثر نسبت آب به بذر (375، 500 و 625 میلی‌لیتر به 35 گرم بذر)، زمان التراسونیک (10، 20 و 30 دقیقه) و زمان استخراج ...
بیشتر
گیاهان دارویی به موجب داشتن ترکیبات آنتی اکسیدان در حفظ سلامت بشر بسیار مفید بوده و کرفس به عنوان یک گیاه دارویی، غنی از این ترکیبات است. بذر کرفس دارای اسانس قابل توجهی است و در تهیه عطر، ادویه و درمان بیماری‌ها کاربرد دارد. در این تحقیق، اثر نسبت آب به بذر (375، 500 و 625 میلی‌لیتر به 35 گرم بذر)، زمان التراسونیک (10، 20 و 30 دقیقه) و زمان استخراج با کلونجر (1، 2 و 3 ساعت) بر استخراج اسانس (درصد حجمی/وزنی) از بذر کرفس و فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس به دو روش فرپ (FRAP) و درصدDPPH30min بررسی و برای بهینه‌سازی از روش سطح پاسخ (RSM) استفاده شد. براساس نتایج، بهترین نسبت تیمارها مربوط به نسبت 625 میلی‌لیتر آب به 35 گرم بذر، اعمال امواج التراسونیک 20 دقیقه و اسانس‌گیری با کلونجر در مدت زمان 3 ساعت بود. در همین شرایط بهینه، نسبت 625 میلی‌لیتر آب به 35 گرم بذر، عدم اعمال امواج التراسونیک و اسانس‌گیری در مدت زمان 3 ساعت به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. در شرایط بهینه، میزان اسانس، فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس در روش فرپ و روش درصدDPPH30min بهترتیب 33/2 درصد حجمی/وزنی، 6/1513 میکرومولار Fe+2 در 50 میکرولیتر اسانس و 52/48 درصد بدست آمد. در تیمار شاهد نیز میزان اسانس، فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس در روش فرپ و روش درصدDPPH30min بهترتیب 45/1 درصد حجمی/وزنی، 1064 میکرومولار Fe+2 در 50 میکرولیتر اسانس و 30/29 درصد حاصل شد. مقادیر داده‌های حاصل از آزمایش با مدل پیش بینی شده توسط RSM تطابق داشت و این نشان می‌دهد که استفاده از این روش در بهینه‌سازی شرایط اسانس‌گیری، مناسب است. علاوه بر این، کاربرد التراسونیک میزان استخراج اسانس و ظرفیت آنتی اکسیدانی آن را افزایش داد.
زینب آقاخانی؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی
چکیده
به منظور بررسی اثر بیوفسفر و سطوح مختلف اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گل مغربیآزمایشیبه صورت فاکتوریلدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکراردر مزرعه آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح اسید هیومیک (صفر، 1، 3 و 5 میلی‌لیتر در لیتر) و دو سطح بیوفسفر (کاربرد و عدم کاربرد) بودند. نتایج بدست ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر بیوفسفر و سطوح مختلف اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گل مغربیآزمایشیبه صورت فاکتوریلدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکراردر مزرعه آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح اسید هیومیک (صفر، 1، 3 و 5 میلی‌لیتر در لیتر) و دو سطح بیوفسفر (کاربرد و عدم کاربرد) بودند. نتایج بدست آمده نشانداد بیشترین ارتفاع گیاه (59/85 سانتیمتر)، تعداد بذر کپسول های ساقه اصلی (17/251) و درصد روغن (75/21درصد) در اثر متقابل بین سطح 5 میلی‌لیتر بر لیتر و بدون کاربرد بیوفسفر و عملکرد بذر (1080کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (227 کیلوگرم در هکتار) در اثر متقابل بین سطح 3 میلی‌لیتر بر لیتر و بدون کاربرد بیوفسفر به دست آمد. اثر ساده اسید هیومیک نیز بر بهبود برخی از صفات گل مغربی اثر معنی داری داشت، به طوریکه بیشترین میزان تعداد شاخه جانبی (8/26) و تعداد کپسول ساقه اصلی (35/117) در سطح 5 میلی‌لیتر بر لیتر با تیمار اسید هیومیک به دست آمد. بیوفسفر نیز بر افزایش تعداد شاخه جانبی تاثیر معنی داری داشت. استفاده از این کود به تنهایی و بدون کاربرد اسید هیومیک بالاترین میزان کپسول شاخه های جانبی را تولید کرد. کاربرد بیوفسفر بر درصد روغن افزایش معنی داری نداشت و عملکرد روغن با کاربرد این کود در سطح صفر و 1 اسیدهیومیک نسبت به شاهد کاهش یافت و در سطح 3 و 5 میلی‌لیتر در لیتر اسید هیومیک تفاوت معنی داری نسبت به شاهد نداشت. از میان سطوح مختلف اسید هیومیک سطح 3 و 5 میلی‌لیتر در لیتر نتایج بهتری بر روی صفات اندازه گیری شده داشتند و به جز درصد و عملکرد روغن در اثر متقابل با بیوفسفر دارای اثرات بهتری بودند.
محمد بهزاد امیری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ محسن جهان
چکیده
بهمنظور بررسی اثر اصلاح‌کننده‌های خاک و کودهای بیولوژیک مختلف بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد گیاه دارویی گاوزبان ایرانی (Echium amoenum)، آزمایشی در سالهای زراعی 92-1390 در دانشگاه فردوسی مشهد در بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل هفت نوع اصلاح‌کننده‌ی خاک و کود بیولوژیک مختلف از جمله: 1- اسید ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر اصلاح‌کننده‌های خاک و کودهای بیولوژیک مختلف بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد گیاه دارویی گاوزبان ایرانی (Echium amoenum)، آزمایشی در سالهای زراعی 92-1390 در دانشگاه فردوسی مشهد در بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل هفت نوع اصلاح‌کننده‌ی خاک و کود بیولوژیک مختلف از جمله: 1- اسید هیومیک، 2- اسید فولویک، 3- نیتروکسین (حاوی باکتری‌های Azotobacter spp. و Azospirillum spp.)، 4- بیوفسفر (حاوی باکتری‌های Bacillus sp. و Pseudomonas sp.)، 5- بیوسولفور (Thiobacillus spp.)، 6- میکوریزا (Glomus mosseae)، و 7- میکوریزا (Glomus intraradices) و عدم استفاده از کود بهعنوان تیمار شاهد بودند. نتایج آزمایش نشان داد که هر دو گونه میکوریزای مورد مطالعه منجر به افزایش عملکرد گل در مقایسه با شاهد شدند، به‌طوری‌که عملکرد گل در تیمارهای Glomus mosseae و Glomus intraradices بهترتیب 24 و 11 درصد بیشتر از شاهد بود. تمامی نهاده‌های اکولوژیک مورد مطالعه سبب افزایش تعداد چرخه‌ی گل در بوته در مقایسه با شاهد شدند، ولی اثر کود بیولوژیک بیوفسفر از این نظر بهطور بارزتری نمایان شد، به-طوریکه تعداد چرخه‌ی گل در بوته از 342 چرخه در بوته‌های تحت‌تیمار شاهد به 1322 چرخه در گیاهان تحت‌تیمار بیوفسفر افزایش یافت. بیشترین مقدار عملکرد دانه، عملکرد ماده‌ی خشک، وزن دانه در بوته و تعداد دانه در بوته در تیمار اسید هیومیک مشاهده شد، به‌طوری‌که در نتیجه‌ی کاربرد اسید هیومیک عملکرد دانه، عملکرد ماده‌ی خشک، وزن دانه در بوته و تعداد دانه در بوته بهترتیب 82، 66، 63 و 66 درصد نسبت به شاهد افزایش یافتند.
مجید عزیزی؛ زینب صفایی
چکیده
امروزه شناخت منابع تامین کننده عناصر غذایی گیاهان زراعی در سیستم کشاورزی پایدار که سازگار با محیط زیست باشند،خصوصاً در سیستم-های کشت گیاهان دارویی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا آزمایشیبصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو تیمار کودی و سه تکرار در سال زراعی 1392-1391 در دانشگاه فردوسی مشهد بر روی گیاه ...
بیشتر
امروزه شناخت منابع تامین کننده عناصر غذایی گیاهان زراعی در سیستم کشاورزی پایدار که سازگار با محیط زیست باشند،خصوصاً در سیستم-های کشت گیاهان دارویی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا آزمایشیبصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو تیمار کودی و سه تکرار در سال زراعی 1392-1391 در دانشگاه فردوسی مشهد بر روی گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) انجام شد. تیمارها شامل نانوکود فارمکسدر دو سطح (صفر و یک میلی گرم در لیتر) و اسید هیومیک درچهار سطح (صفر،1، 3، 6میلی گرم در لیتر) که بصورت جداگانه وترکیبی سه مرتبه در مرحله 8 برگی گیاه تا بعد از گلدهی هر دو هفته یکبار محلولپاشی شد. نتایج نشان داد که محلولپاشی با اسید هیومیک با غلظت 6میلی گرم در لیتر بر ارتفاع،شاخص سطح برگ،وزن خشک،تعداد شاخه فرعی،تعدادکپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن دانه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، میزان و عملکرد اسانس تاثیر معنی داری داشت. کاربرد نانوکود فارمکس باعث افزایشرشد رویشی، عملکرد، اجزا عملکرد، میزان و عملکرد اسانس سیاهدانه شد. تیمار های ترکیبی در سطوح مختلف تاثیر معنی داری برروی وزن خشک بوته، وزن دانه در بوته و عملکرد بیولوژیکی، میزان و عملکرد اسانس داشتند و بر روی سایر صفات تاثیر معنی داری نداشتند. طبق نتایج این آزمایش کاربرد نانوکود فارمکس و تیمار 6 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک در افزایش عملکرد و میزان مواد موثره سیاهدانه نسبت به سایر تیمارها موثرتر بود.
محمد بهزاد امیری؛ پرویز رضوانی مقدم؛ محسن جهان
چکیده
با توجه به استفاده ی روزافزون از گیاهان دارویی در سطح جهان، اهمیت کشت و پرورش گیاهان دارویی به ویژه در سیستم‌های اکولوژیک، بیشتر آشکار شده است. به منظور بررسی اثر تراکم بوته و مقایسهی کودهای آلی و شیمیایی در زراعت گاو زبان ایرانی (Echium amoenum Fisch & Mey.)، پژوهشی در سه سال زراعی متوالی 91-1390، 92-1391 و 93-1392 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی ...
بیشتر
با توجه به استفاده ی روزافزون از گیاهان دارویی در سطح جهان، اهمیت کشت و پرورش گیاهان دارویی به ویژه در سیستم‌های اکولوژیک، بیشتر آشکار شده است. به منظور بررسی اثر تراکم بوته و مقایسهی کودهای آلی و شیمیایی در زراعت گاو زبان ایرانی (Echium amoenum Fisch & Mey.)، پژوهشی در سه سال زراعی متوالی 91-1390، 92-1391 و 93-1392 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل ترکیب فاکتوریل 3 تراکم کاشت (3، 5 و 10 بوته در متر مربع) و 4 نوع کود آلی و شیمیایی مختلف (کمپوست، ورمیکمپوست، کود گاوی، کود شیمیایی نیتروژن و شاهد) بود و زمان نمونه گیری و ثبت صفات مورد مطالعه (سال های زراعی دوم و سوم) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. در این آزمایش صفاتی نظیر وزن خشک گل در بوته، تعداد گل در بوته، تعداد و وزن دانه در بوته، شاخص برداشت گل، عملکرد گل خشک و عملکرد دانه بررسی شدند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تراکم گیاهی بر عملکرد گل خشک معنی دار بود، به طوری که بیشترین مقدار عملکرد گل خشک (816 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 5 بوته در متر مربع بدست آمد و به ترتیب 23 و 15 درصد نسبت به تیمارهای 3 و 10 بوته در متر مربع بیشتر بود. در هر دو سال زراعی مورد مطالعه اثر کودهای آلی و شیمیایی مختلف در تراکم 5 بوته در متر مربع تشدید شد، به عنوان مثال در سال زراعی دوم استفاده از کمپوست در تراکم 5 بوته در متر مربع به ترتیب منجر به افزایش 30 و 25 درصدی عملکرد دانه نسبت به کاربرد این کود در تراکم های 3 و 10 بوته در متر مربع شد. اگر چه استفاده از کود شیمیایی در بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گاو زبان ایرانی بی تأثیر نبود، ولی تأثیرگذاری آن به مراتب کمتر از کودهای آلی بود. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از کودهای آلی به ویژه کود ورمیکمپوست در تراکم های مطلوب گیاهی می تواند ضمن بهبود خصوصیات کمی گاو زبان ایرانی، اثرات مخرب ناشی از مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داده و سلامت محصول و پایداری تولید را تضمین کند.
فاطمه رنجبر؛ علیرضا کوچکی؛ مهدی نصیری محلاتی
چکیده
رشد دو یا چند محصول به صورت توام در یک مکانامکان برقراری روابط مکملی و بهره وری بهینه تر از عامل زمان و مکان را فراهم می‌سازد. به منظور بررسی عملکرد سه گیاه رازیانه، کنجد و لوبیا در ترکیب های مختلف کشت مخلوط ردیفی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکراردر مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 1390-1389 به اجرا در ...
بیشتر
رشد دو یا چند محصول به صورت توام در یک مکانامکان برقراری روابط مکملی و بهره وری بهینه تر از عامل زمان و مکان را فراهم می‌سازد. به منظور بررسی عملکرد سه گیاه رازیانه، کنجد و لوبیا در ترکیب های مختلف کشت مخلوط ردیفی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکراردر مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 1390-1389 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: کشت خالص رازیانه، کنجد و لوبیا، کشت مخلوط ردیفی کنجد- لوبیا با تراکم معمول (1:1)، کشت مخلوط ردیفی رازیانه- لوبیا با تراکم معمول (1:1)، کشت مخلوط ردیفی رازیانه- کنجد با تراکم معمول (1:1) و کشت مخلوط رازیانه- کنجد- لوبیا با تراکم معمول (1:1:1). نتایج این بررسی در رازیانه حاکی از تأثیر معنی دار تیمارهای کشت مخلوط و خالص بر عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد چتر در بوته، تعداد چتر بارور در بوته، تعداد چترک در بوته و اسانس بخش رویشی بود. هم چنین تأثیر این تیمارها در کنجد بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، ارتفاع گیاه و وزن دانه در کپسول معنی دار بود. نتایج این آزمایش تأثیرات معنی داری را در ارتباط با عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و تعداد دانه در غلاف در مورد گیاه لوبیا نشان داد. ارزیابی تیمارهای کشت مخلوط با استفاده از نسبت برابری زمین نشان داد که بیش ترین مقدار این نسبت (22/1) در تیمار کشت مخلوط رازیانه- کنجد مشاهده شد که حاکی از تاثیرات مثبت دو گیاه بر یکدیگر می‌باشند.
سارا باختری؛ غلامرضا خواجویی نژاد؛ قاسم محمدی نژاد؛ روح اله مرادی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر قطع آبیاری در مرحله گلدهی و محلولپاشی توسط اسپرمیدین بر برخی صفات اکوتیپهای مختلف زیره سبز آزمایشی بصورت کرتهای دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 1393 – 1392 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل و قطع آبیاری در ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر قطع آبیاری در مرحله گلدهی و محلولپاشی توسط اسپرمیدین بر برخی صفات اکوتیپهای مختلف زیره سبز آزمایشی بصورت کرتهای دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 1393 – 1392 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل و قطع آبیاری در شروع مرحله گلدهی) بهعنوان فاکتور اصلی، محلولپاشی توسط اسپرمیدین در 3 سطح (0، 1 و 2 میلی‌مولار) بعنوان فاکتور فرعی و اکوتیپ زیره در 3 سطح (کرمان، خراسان و اصفهان) بهعنوان فاکتور فرعی فرعی بود. نتایج نشان داد که به استثنای تعداد شاخه فرعی و چتر در بوته دیگر صفات مورد بررسی تحت تاثیر تیمار قطع آبیاری قرار گرفتند. قطع آبیاری در مرحله گلدهی زیره سبز باعث کاهش تعداد دانه در چتر، بوته میری، عملکرد تک بوته و عملکرد دانه شد. در حالی‌که، صفات شاخص برداشت، درصد و عملکرد اسانس و محتوی پرولین در تیمار قطع آبیاری بیشتر از آبیاری کامل بود. به دلیل تعداد زیاد بوته از بین رفته در شرایط آبیاری کامل، میزان کاهش عملکرد دانه در هکتار تحت تاثیر تیمار قطع آبیاری بسیار کمتر از تک بوته بود. به‌طوری‌که، قطع آبیاری باعث کاهش 58 و 15 درصدی عملکرد دانه به ترتیب در بوته و هکتار نسبت به شرایط شاهد شد. در کلیه صفات مورد بررسی، اکوتیپ خراسان و کرمان نسبت به اکوتیپ اصفهان برتری نشان دادند. بیشترین میزان اسانس (92/14 کیلوگرم در هکتار) در تیمار محلولپاشی یک میلی‌مولار و برای اکوتیپ خراسان حاصل شد و کمترین میزان این صفت (87/6 کیلوگرم در هکتار) در تیمار عدم محلولپاشی برای اکوتیپ اصفهان بدست آمد. هیچ یک از صفات مورد بررسی تحت تاثیر محلولپاشی اسپرمیدین قرار نگرفت و بطور کلی، دو اکوتیپ کرمان و خراسان با توجه به واکنش مناسب‌تر به قطع آبیاری از پتانسیل بالاتری جهت کشت در شرایط آب و هوایی کرمان برخوردار بودند.
محمدتقی عبادی؛ مجید عزیزی؛ فاطمه سفیدکن؛ نوراله احمدی
چکیده
با توجه به افزایش تقاضا در بازار در حال رشد فرآورده‌های دارویی با منشا گیاهی، تولید ارگانیک و ارتقاء کیفیت ماده‌ی خام اولیه بایستی اولین هدف جهت توسعه‌ی این محصولات باشد. در این راستا آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار بر روی گیاه دارویی به لیمو در سال ۱۳91 و در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده ...
بیشتر
با توجه به افزایش تقاضا در بازار در حال رشد فرآورده‌های دارویی با منشا گیاهی، تولید ارگانیک و ارتقاء کیفیت ماده‌ی خام اولیه بایستی اولین هدف جهت توسعه‌ی این محصولات باشد. در این راستا آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار بر روی گیاه دارویی به لیمو در سال ۱۳91 و در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس صورت پذیرفت. تیمارها شامل استفاده از ورمیکمپوست به میزان 10، 20 و 30 درصد حجم گلدان، ورمی‌واش، کودکامل و شاهد (بدون کود) بودند. پس از برداشت برگ‌ها در مرحله شروع گلدهی، اسانس آنها استخراج شد و سپس به‌وسیله دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد برگ (73/7 گرم) و میزان اسانس (1/1 درصد) مربوط به تیمار استفاده از 30 درصد ورمیکمپوست در گلدان بود و کمترین عملکرد برگ (75/4 گرم) و محتوای اسانس (8/0 درصد) به تیمار شاهد تعلق داشت. در بررسی اجزای اسانس، بیشترین میزان سیترال (9/54 درصد) متعلق به تیمار کود کامل بود ولی بیشترین میزان لیمونن و 8/1 سینئول (به ترتیب 4/7 و 8/8 درصد) در تیمار استفاده از 30 درصد ورمیکمپوست در گلدان مشاهده شد. همچنین در بررسی گروه‌های اجزای اسانس، تیمار 30 درصد ورمیکمپوست بیشترین مقادیر مونوترپن های هیدروکربنی و اکسیژن‌دار (به ترتیب 4/12 و 3/63 درصد) را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج این تحقیق به نظر می‌رسد که کود ورمی کمپوست می‌تواند به عنوان جایگزین مطلوب کودهای شیمیایی در راستای تولید ارگانیک به لیمو با کمیت و کیفیت مواد موثره بالا استفاده شود.
سارا خراسانی نژاد؛ حسن سلطانلو؛ جواد هادیان؛ صادق آتشی
چکیده
ایران جزو مناطق خشک و نیمه خشک جهان است و با کمبود منابع آب و وجود زمین های شور مواجه است. با توجه به افزایش جمعیت و محدودیت اراضی قابل کشت، استفاده از منابع آب و خاک شور کشور ضروری به نظر می رسد. یکی از روش های بهره برداری از این منابع کشت گیاهان دارویی است. اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) گیاه دارویی چند ساله و چوبی است که با هدف تهیه اسانس موجود ...
بیشتر
ایران جزو مناطق خشک و نیمه خشک جهان است و با کمبود منابع آب و وجود زمین های شور مواجه است. با توجه به افزایش جمعیت و محدودیت اراضی قابل کشت، استفاده از منابع آب و خاک شور کشور ضروری به نظر می رسد. یکی از روش های بهره برداری از این منابع کشت گیاهان دارویی است. اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) گیاه دارویی چند ساله و چوبی است که با هدف تهیه اسانس موجود در گل ها و برگ هایش کشت می‌شود. بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش شوری بر شاخص های رشد، عملکرد و ترکیب اسانس برگ گیاه اسطوخودوس، آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار انجام گردید. تنش به صورت هیدروپونیک و در پنج سطح 0، 25، 50، 75 و 100 میلی‌مولار کلرورسدیم اعمال شده و پس از چهار ماه اندازهگیری شاخص های رشدی از قبیل طول ساقه، طول ریشه، وزن تر ساقه، وزن تر ریشه و وزن خشک ریشه، درصد و ترکیب اسانس برگ انجام پذیرفت. نتایج تجزیه های آماری و اندازه گیری با دستگاهGC-MS نشان دادند تنش شوری اثر معنی داری بر شاخص های رشد، درصد و ترکیب اسانس دارد .با افزایش شوری، طول ساقه، وزن تر ساقه و وزن تر ریشه و وزن خشک ریشه کاهش یافته و طول ریشه و درصد اسانس ابتدا تا سطح شوری 25 میلی‌مولار افزایش و سپس کاهش یافت. ترکیب اجزای اسانس تحت تاثیر تنش شوری، تغییر کرده است. به طوری که با افزایش سطح شوری مقدار بورنئول، کادینول، کامفور، کاریوفیلن اکساید و سیمن-8-ال ابتدا افزایش و سپس در سطح 100 میلی‌مولار شوری کاهش یافته است که مهم ترین ماده در ترکیب اسانس برگ اسطوخودوس، بورنئول می باشد که با افزایش سطح شوری مقدار آن افزایش قابل‌توجهی نشان داد که می توان نتیجه گرفت در سطوح اولیه تنش شوری درصد اسانس افزایش می یابد ولی با شدیدتر شدن تنش علی رغم کاهش در درصد اسانس تولید شده، کیفیت اسانس افزایش خواهد داشت.
مسلم جابری؛ رضا برادران؛ سید غلامرضا موسوی؛ مهسا اقحوانی شجری
چکیده
به منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و کودهای زیستی بر خصوصیات کمی و عملکرد گیاه شنبلیله، آزمایشی بهصورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد بیرجند در بهار سال زراعی 90-1389 صورت گرفت. تیمارهای آزمایش شامل دور آبیاری (با فواصل 6، 9 و 12 روز یکبار) و تلقیح با کودهای زیستی (در پنج سطح شامل نیتروکسین، ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و کودهای زیستی بر خصوصیات کمی و عملکرد گیاه شنبلیله، آزمایشی بهصورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد بیرجند در بهار سال زراعی 90-1389 صورت گرفت. تیمارهای آزمایش شامل دور آبیاری (با فواصل 6، 9 و 12 روز یکبار) و تلقیح با کودهای زیستی (در پنج سطح شامل نیتروکسین، بیوفسفر، قارچ‌های میکوریزایG.mosseae و G.intraradices و یک سطح شاهد فاقد کود) بودند. صفات مورد مطالعه در این آزمایش شامل ارتفاع، تعداد شاخه جانبی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد برگ و عملکرد دانه بود. نتایج نشان داد که تیمار دور آبیاری و کود زیستی بر اکثر صفات مورد مطالعه معنیدار بود. اثر متقابل تیمار آبیاری و کود زیستی در سطح احتمال پنج درصد بر عملکرد دانه و در سطح یک درصد بر عملکرد برگ شنبلیله معنی دار بود. بهترین دور آبیاری برای حصول حداکثر عملکرد دانه (16/48 گرم در مترمربع) و عملکرد برگ (50/159 گرم در مترمربع)، دور آبیاری با فواصل 6 روز یکبار بود. افزایش دور آبیاری باعث کاهش عملکرد دانه، برگ و سایر صفات مورفولوژیک گیاه دارویی شنبلیله گردید. بیشترین عملکرد دانه در بین کودهای زیستی، به ترتیب مربوط به کودهای بیوفسفر (68/35 گرم در مترمربع) و میکوریزا موسه آ (96/34 گرم در متر مربع) بوده که تفاوت معنیداری با یکدیگر نداشتند و بیشترین عملکرد برگ نیز در تیمار کود زیستی میکوریزا موسه آ (66/128 گرم در مترمربع) به دست آمد. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق در مورد استفاده از کودهای زیستی حاکی از آن است که کاربرد کودهای بیولوژیک حاوی ریز موجودات باکتریایی و یا قارچی، در بهبود ویژگی‌های رشدی و عملکرد گیاه دارویی شنبلیله، تأثیر مثبتی داشته است.
راهله نقیبی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ احمد بالندری؛ رضا قربانی
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و تلقیح میکوریزایی بر عملکرد کمی و کیفی برداشت های مختلف گیاه دارویی کاسنی پاکوتاه (Cichorium pumilum Jacq.) آزمایشی در سال زراعی 92-91 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در این مطالعه 12 تیمار؛ که شامل کود آلی در چهار سطح (کود گاوی، ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و تلقیح میکوریزایی بر عملکرد کمی و کیفی برداشت های مختلف گیاه دارویی کاسنی پاکوتاه (Cichorium pumilum Jacq.) آزمایشی در سال زراعی 92-91 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در این مطالعه 12 تیمار؛ که شامل کود آلی در چهار سطح (کود گاوی، اسید هیومیک ، فولویک اسید و شاهد) و تلقیح میکوریزایی درسه سطح (تلقیح با Glomus mosseaeو تلقیح با G. intraradices و عدم تلقیح) در نظر گرفته شدند. داده های آزمایش به‌دلیل تولید دو برداشت بهصورت کرتهای خرد شده در زمان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. 12 تیمار کودی به عنوان عامل اصلی، دو برداشت به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند و صفاتی از جمله وزن برگ در بوته، وزن ساقه در بوته، نسبت برگ به ساقه، شاخص سطح برگ، عملکرد تر زیست توده، عملکرد خشک زیست توده و میزان پلی فنول برگ اندازهگیری شد. بیشترین وکمترین عملکرد خشک زیست توده گیاه کاسنی پاکوتاه در برداشت دوم و اول (به ترتیب 4544 و 1739 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. تلقیح گونه های میکوریزا باعث افزایش عملکرد خشک زیست توده و شاخص سطح برگ، وزن برگ در بوته، در مقایسه با شاهد گردید. با این وجود بین تیمارهای G. mosseae وG. intraradices تفاوت معنی داری در صفات ذکر شده مشاهد نشد .کاربرد کودهای آلی نیز باعث بهبود صفات مذکور در گیاه کاسنی پا کوتاه شد. به طوریکه بیشترین میزان ماده خشک، شاخص سطح برگ و وزن برگ در بوته از کاربرد کود آلی اسید هیومیک حاصل گردید. کاربرد این تیمارهای تغذیه‌ای اثر معنی داری بر میزان پلی فنول برگ نداشت. بهطور کلی بر اساس نتایج حاصله کاربرد کودهای زیستی و آلی صفات مورد مطالعه در آزمایش را در گیاه کاسنی پا کوتاه درعمده صفات مورد مطالعه باعث بهبود بخشید و تیمار mosseae G. + اسید هیومیک بهترین تیمار بود. همچنین کاربرد این منابع تغذیه ای می تواند منجر به کاهش مصرف کودهای شیمیایی در اکوسیستم های کشاورزی شود که گامی مهم در راستای به حداقل رسانیدن آلودگی محیط و کشاورزی پایدار است.
شیرین ناطقی؛ علیرضا پیرزاد؛ رضا درویش زاده
چکیده
افزایش عناصر در خاک و محلول غذایی احتمالا منجر به افزایش عملکرد و افزایش مقدار عناصر برگ و بهبود کیفیت میوه می گردد. بنابراین، تعیین مقادیر مناسب عناصر غذایی برای افزایش عملکرد کمی و کیفی در گیاهان ضروری می باشد. دراین تحقیق اثر محلول پاشی کودهای آهن و روی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی آنیسون Pimpinella anisum بهصورت آزمایش فاکتوریل ...
بیشتر
افزایش عناصر در خاک و محلول غذایی احتمالا منجر به افزایش عملکرد و افزایش مقدار عناصر برگ و بهبود کیفیت میوه می گردد. بنابراین، تعیین مقادیر مناسب عناصر غذایی برای افزایش عملکرد کمی و کیفی در گیاهان ضروری می باشد. دراین تحقیق اثر محلول پاشی کودهای آهن و روی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی آنیسون Pimpinella anisum بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر متقابل بین آهن و روی بر تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و دانه، و شاخص برداشت معنی دار شد. مقایسه میانگین ترکیبات تیماری نشان داد که بیشترین وزن هزار دانه (22/2 گرم) از ترکیب تیماری آهن صفر و روی 2 در هزار، و کمترین وزن هزار دانه (92/1 گرم) از کاربرد آهن 2 و روی صفردر هزار حاصل شد. بیشترین تعداد دانه در بوته (762)، عملکرد بیولوژیک (2652 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (1372 کیلوگرم در هکتار) از ترکیب تیماری روی 4 و آهن 6 در هزار، و کمترین تعداد دانه در بوته (272)، عملکرد بیولوژیک (716 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (470 کیلوگرم در هکتار) از تیمار آهن صفر و روی 6 در هزار حاصل شد. بیشترین شاخص برداشت (18/66 درصد) از تیمار بدون آهن و روی، و کمترین شاخص برداشت (67/46 درصد) از کاربرد آهن 4 و روی صفر در هزار به دست آمدند. درصد اسانس در مقادیر متوسط آهن و روی نسبت به شاهد افزایش داشت. ولی تجمع آهن و روی در سطوح بالاتری از محلول پاشی به حداکثر رسید.
قربانعلی اسدی؛ علی مومن؛ مینا نورزاده نامقی؛ سرور خرم دل
چکیده
کاربرد کودهای آلی یکی از مهم‌ترین راهکارهای تغذیه ای گیاه در مقایسه با کودهای شیمیایی به‌ویژه در شرایط مدیریت ارگانیک گیاهان دارویی است. به منظور مطالعه اثر کودهای مختلف آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی های کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata)، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی ...
بیشتر
کاربرد کودهای آلی یکی از مهم‌ترین راهکارهای تغذیه ای گیاه در مقایسه با کودهای شیمیایی به‌ویژه در شرایط مدیریت ارگانیک گیاهان دارویی است. به منظور مطالعه اثر کودهای مختلف آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی های کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata)، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی91-1390 اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح کود نیتروژن (25، 50 و75 کیلوگرم در هکتار)، سه سطح کود گاوی (5،10 و 15 تن در هکتار)، سه سطح ورمی کمپوست (2، 4 و 6 تن در هکتار) و شاهد بودند. نتایج نشان داد که اثر کودهای مختلف بر تمامی صفات مورد مطالعه به‌جز میزان تورم اسفرزه معنی دار (05/0p≤) بود. به‌طوری‌که بهترین حالت برای تیمارهای 6 تن ورمیکمپوست و 15 تن کود گاوی مشاهده شد. بیشترین عملکرد دانه (4/548 کیلوگرم در هکتار) برای 6 تن ورمیکمپوست حاصل شد که نسبت به شاهد 26 درصد افزایش نشان داد. با افزایش مقدار کودهای آلی محتوی موسیلاژ، فاکتور تورم و میزان تورم اسفرزه افزایش یافت، بیشترین محتوی موسیلاژ و فاکتور تورم برای 15 تن کود گاوی (به ترتیب با3/35 درصد و 4/13میلی لیتر) به‌دست آمد. بدین ترتیب، با توجه به تأثیر مثبت کودهای آلی بر عملکرد کمی و کیفی اسفرزه در مقایسه با کود شیمیایی، چنین بنظر می رسد که این نهاده های آلی می توانند جایگزین مناسبی برای بهبود رشد و عملکرد گونه های دارویی نظیر اسفرزه در نظام های کم نهاده باشند.
اسماعیل رضائی چیانه؛ سعید زهتاب سلماسی؛ علیرضا پیرزاد؛ امیر رحیمی
چکیده
اگر چه مطالعات متعددی درباره تاثیر عناصر ریز مغذی بر رشد و عملکرد گیاهان مختلف انجام شده است، اما اطلاعات کمی درباره تاثیر این عناصر ریز مغذی بر عملکرد و مقدار روغن دانه همیشه بهار (L. Calendula officinalis) وجود دارد. در این راستا، به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی عناصر ریزمغذی آهن، روی و منگنز بر عملکرد، اجزای عملکرد و روغن دانه گیاه دارویی همیشه ...
بیشتر
اگر چه مطالعات متعددی درباره تاثیر عناصر ریز مغذی بر رشد و عملکرد گیاهان مختلف انجام شده است، اما اطلاعات کمی درباره تاثیر این عناصر ریز مغذی بر عملکرد و مقدار روغن دانه همیشه بهار (L. Calendula officinalis) وجود دارد. در این راستا، به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی عناصر ریزمغذی آهن، روی و منگنز بر عملکرد، اجزای عملکرد و روغن دانه گیاه دارویی همیشه بهار، آزمایشی در سال زراعی 1389- 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور آذربایجان غربی- شهرستان نقده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و هشت تیمار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل مصرف جداگانه عناصر ریز مغذی آهن، روی، منگنز و تیمارهای ترکیبی آنها (آهن+ روی، آهن+ منگنز، روی+ منگنز، آهن + روی+ منگنز) و تیمار عدم مصرف عناصر ریز مغذی (شاهد) بودند. محلول پاشی هریک از عناصر ریزمغذی با غلظت دو در هزار در دو مرحله ساقه دهی و شروع گلدهی انجام گرفت. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، تعداد کاپیتول در بوته، تعداد دانه در کاپیتول، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه، درصد روغن دانه و عملکرد روغن بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر تمام صفات مورد مطالعه اثر معنی داری داشته و سبب بهبود اجزای عملکرد، عملکرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن نسبت به تیمار شاهد گردید. تیمار محلول پاشی با آهن بیشترین تعداد دانه در کاپیتول، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیکی و تیمار ترکیبی روی+ آهن بیشترین تعداد کاپیتول در بوته و عملکرد دانه (33/643 کیلوگرم در هکتار) و تیمار ترکیبی روی+ آهن+ منگنز بالاترین عملکرد روغن (20/124 کیلوگرم در هکتار) را تولید کردند، به طوریکه عملکرد دانه و عملکرد روغن به ترتیب 27/31 و 18/44 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. از نتایج به‌دست آمده در این آزمایش می توان نتیجه گیری کرد که استفاده از عناصر ریز مغذی به دلیل افزایش قابل ملاحضه عملکرد دانه و روغن در منطقه مورد آزمایش توصیه می-گردد.
داریوش عشوری؛ سیدعلی نورحسینی؛ محمدنقی صفرزاده
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته و آرایش کاشت گل گاوزبان ایرانی آزمایشی با دو عامل آرایش کاشت (مربع و مستطیل) و تراکم بوته (2، 4، 6 و 8 بوته در متر مربع) بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار طی سال زراعی 89-1388 در روستای لات‌محله اشکورات استان گیلان به اجرا درآمد. خصوصیاتی هم‌چون عملکرد گل خشک، وزن خشک بوته، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته و آرایش کاشت گل گاوزبان ایرانی آزمایشی با دو عامل آرایش کاشت (مربع و مستطیل) و تراکم بوته (2، 4، 6 و 8 بوته در متر مربع) بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار طی سال زراعی 89-1388 در روستای لات‌محله اشکورات استان گیلان به اجرا درآمد. خصوصیاتی هم‌چون عملکرد گل خشک، وزن خشک بوته، تعداد ساقه گلدهنده در بوته، تعداد گل در گلآذین، ارتفاع بوته و طول گل اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که اثر تراکم بوته بر عملکرد گل خشک، وزن خشک بوته، تعداد ساقه گلدهنده در بوته، تعداد گل در گلآذین و طول گل در سطح احتمال 1 درصد و بر ارتفاع بوته در سطح احتمال 5 درصد معنیدار بود. آرایش کاشت و همچنین اثر متقابل تراکم در آرایش کاشت تأثیری بر عملکرد گل خشک و سایر پارامترهای مورد سنجش نداشت. بیشترین عملکرد گل خشک (2/791 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 6 بوته در متر مربع بدست آمد. همچنین بیشترین وزن خشک گل تک بوته، وزن خشک بوته، تعداد ساقه گلدهنده در بوته، تعداد گل در گلآذین، طول گل و ارتفاع بوته در تراکم 2 بوته در متر مربع بدست آمد.
پرویز رضوانی مقدم؛ سید محمد سیدی
چکیده
کمبود فسفر و نیز کارایی جذب پایین این عنصر در خاک‌های با pH بالا، یکی از مشکلات مهم در سیستم‌های زراعی مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد. از این رو، به منظور بررسی اثر کودهای آلی و بیولوژیک بر کارایی مصرف فسفر و نیز پتاسیم سیاهدانه در خاکی با pH بالا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 15 تیمار در سال ...
بیشتر
کمبود فسفر و نیز کارایی جذب پایین این عنصر در خاک‌های با pH بالا، یکی از مشکلات مهم در سیستم‌های زراعی مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد. از این رو، به منظور بررسی اثر کودهای آلی و بیولوژیک بر کارایی مصرف فسفر و نیز پتاسیم سیاهدانه در خاکی با pH بالا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 15 تیمار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای این آزمایش بر اساس ترکیبی از سه منبع کود آلی (کمپوست حاصل از کود گاوی، ورمی کمپوست و شاهد (بدون اعمال هیچ‌گونه کودی)) و نیز پنج کود بیولوژیک (ازتوباکتر + آزوسپیریلوم، میکوریزا(Glomus mosseae) ، ازتوباکتر + آزوسپیریلوم + میکوریزا، تیوباسیلوس + گوگرد و شاهد (بدون هیچ‌گونه کودی)) تعیین شدند. نتایج آزمایش حاکی از وجود اثر معنیدار منابع کود آلی در افزایش کارایی مصرف فسفر و پتاسیم سیاهدانه بود. با این وجود نتایج نشان داد که بجز تیمار تیوباسیلوس + گوگرد، سایر کودهای بیولوژیک تأثیر معنیداری در افزایش شاخص‌های ذکر شده نداشتند. تیمار تیوباسیلوس + گوگرد در مقایسه با شاهد کارایی جذب فسفر و پتاسیم سیاهدانه را به ترتیب 7/34 و 6/14 درصد افزایش داد. نتایج اثر متقابل نیز نشان داد که اعمال تیمار ورمیکمپوست + تیوباسیلوس + گوگرد در مقایسه با تیوباسیلوس + گوگرد، مقدار فسفر دانه را بیش از دو برابر افزایش داد. همچنین اثر تیمار ورمیکمپوست + تیوباسیلوس + گوگرد در افزایش شاخص ذکر شده به طور معنی-دار بیش از تیمار ورمی کمپوست بود. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر می‌رسد که در خاک‌هایی با pH بالا و با میزان فسفر قابل استفاده پایین، استفاده از تیوباسیلوس به همراه مصرف گوگرد می‌تواند نقش موثری در افزایش کارایی جذب و مصرف فسفر داشته باشد.
رضا شاه حسینی؛ رضا امیدبیگی؛ داوود کیانی
چکیده
ریحان (Ocimum basilicum L.) از گیاهان دارویی و معطّر ارزشمندی است که پیکر رویشی آن حاوی اسانس است. اسانس این گیاه کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی و بهداشتی دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر کودهای بیوسولفور، نیتروکسین و پلیمر سوپرجاذب و اثرات متقابل آن ها بر عملکرد و کمیّت اسانس ریحان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت یک ...
بیشتر
ریحان (Ocimum basilicum L.) از گیاهان دارویی و معطّر ارزشمندی است که پیکر رویشی آن حاوی اسانس است. اسانس این گیاه کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی و بهداشتی دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر کودهای بیوسولفور، نیتروکسین و پلیمر سوپرجاذب و اثرات متقابل آن ها بر عملکرد و کمیّت اسانس ریحان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت یک آزمایش گلدانی انجام گرفت. پیکر رویشی گیاهان در زمان تمام گُل برداشت و شاخص های مربوط به عملکرد آن مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از خشک شدن نمونه ها در سایه، اسانس آن ها توسط کلونجر و با روش تقطیر با آب استخراج گردید و بازده اسانس به روش حجمی-وزنی و وزنی-وزنی اندازه گیری شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بین تیمارها به لحاظ وزن خشک اندام هوایی در سطح 1% اختلاف معنی دار وجود داشت و بیشترین عملکرد مربوط به تیمار (بیوسولفور+نیتروکسین+سوپرجاذب) بود. در میزان اسانس استحصالی به لحاظ حجمی اختلاف معنی داری مشاهده نشد، امّا از نظر وزنی بین تمام تیمارها اختلاف معنی دار وجود داشت و تیمار (بیوسولفور+نیتروکسین) دارای بالاترین میزان بود که احتمالاً به دلیل اختلاف در اجزای تشکیل دهنده و وزن مخصوص اسانس ها می باشد.
