علوم باغبانی - فهرست مقالات

اثر فواصل آبیاری و ترکیبات طبیعی ضد تعرق بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و شاخص بهره‌وری آب آبیاری سیاهدانه (L. Nigella sativa)

زینب صفایی؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی؛ غلامحسین داوری نژاد

دوره 32، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 371-382

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v32i2.47467

چکیده

به منظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضد تعرق بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و شاخص بهره‌وری آب آبیاری سیاهدانه، تحقیقی در سال 1392-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب آزمایش کرت‌‍‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌‌های کامل تصادفی انجام شد. در کرت‌‌های اصلی فواصل آبیاری (8 و 16 روز) و در کرت‌‌های فرعی محلول‌پاشی ... بیشتر به منظور ارزیابی اثر فواصل آبیاری و ترکیبات ضد تعرق بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و شاخص بهره‌وری آب آبیاری سیاهدانه، تحقیقی در سال 1392-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب آزمایش کرت‌‍‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌‌های کامل تصادفی انجام شد. در کرت‌‌های اصلی فواصل آبیاری (8 و 16 روز) و در کرت‌‌های فرعی محلول‌پاشی ترکیبات کیتوزان (1، 5/0 ، 25/0 و صفر درصد)، موسیلاژ اسفرزه (5/1، 1، 5/0 و صفر درصد) و صمغ عربی (75/0، 5/0، 25/0‌و صفر درصد) با سه تکرار قرار گرفتند. ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، دمای سطح برگ، میزان هدایت روزنه‌ای و شاخص بهره‌وری آب آبیاری اندازه‌گیری شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین تیمارها از نظر تمامی صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری وجود داشت. بهترین میزان صفات مورد اندازه‌گیری در دور آبیاری 8 روز و تیمار کیتوزان مشاهده شد. محلول‌پاشی کیتوزان با ایجاد شرایط مناسب نظیر کاهش دمای برگ، میزان هدایت روزنه‌ای و افزایش شاخص بهره وری آب ابیاری موجب بهبود صفات مورفولوژیکی نسبت به شرایط تنش در فواصل آبیاری 16 روز شد. محلول‌پاشی با تیمار صمغ عربی نه تنها موجب بهبود صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و شاخص بهره‌وری آب ابیاری نشد، بلکه به عنوان یک عامل بازدارنده تعیین شد. کلیه ترکیبات طبیعی ضد تعرق میزان هدایت روزنه‌ای و دمای سطح برگ را نسبت به شاهد به طور معنی‌داری کاهش دادند. به نظر می‌رسد استفاده از ترکیب طبیعی کیتوزان می‌تواند در شرایط تنش رطوبتی به عنوان یک ماده ضد تعرق در شرایط آب و هوایی مشهد مورد استفاده قرار گیرد.

ارزیابی درجه حرارت‌های کاردینال جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی و بومی ایران، پونه‌سای‌انبوه (Nepeta glomerulosa Boiss.)

هدی مرادی؛ مجید عزیزی؛ وحید روشن؛ حسین آرویی

دوره 32، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 1-11

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v31i4.45673

چکیده

گیاه دارویی پونه‌سای‌انبوه (Nepeta glomerulosa Boiss.) گیاهی است معطر و بومی ایران که متعلق به خانواده نعناعیان می‌باشد. یکی از مشکلات عمده در گیاهان دارویی این است که جوانه‌زنی بذر گیاهان در شرایط محیطی طبیعی مطلوب بوده، ولی تحت شرایط آزمایشگاهی یا زراعی، مناسب نیست. این پژوهش به منظور اطلاع از نحوه جوانه‌زنی بذر جهت استقرار موفق و مطلوب ... بیشتر گیاه دارویی پونه‌سای‌انبوه (Nepeta glomerulosa Boiss.) گیاهی است معطر و بومی ایران که متعلق به خانواده نعناعیان می‌باشد. یکی از مشکلات عمده در گیاهان دارویی این است که جوانه‌زنی بذر گیاهان در شرایط محیطی طبیعی مطلوب بوده، ولی تحت شرایط آزمایشگاهی یا زراعی، مناسب نیست. این پژوهش به منظور اطلاع از نحوه جوانه‌زنی بذر جهت استقرار موفق و مطلوب این گیاه، با بررسی خصوصیات مختلف جوانه زنی و تعیین درجه حرارت‌های کاردینال بذور، در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 93-92 انجام شد. تیمارها شامل تیمار سرمایی در 4 سطح (1، 2، 3 و 4 هفته سرمادهی در دمای 5 درجه سانتیگراد) و تیمار نیترات پتاسیم در 4 سطح (صفر، 1/0، 2/0 و 3/0 درصد) بودند، که به منظور ارزیابی خصوصیات جوانه‌زنی بذور این گیاه مورد استفاده قرارگرفت. همچنین اثر 8 تیمار درجه‌حرارت ثابت شامل درجه‌حرارت‌های 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه‌سانتیگراد و 3 درجه‌حرارت متغیر شب و روز شامل درجه‌حرارت‌های 15/5، 20/10 و 30/20 درجه‌سانتیگراد بر درصد، سرعت و میانگین زمان جوانه‌زنی بذور، مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج حاصل از تجزیه‌ی واریانس و مقایسه‌ی میانگین نشان داد که اثر تیمار سرما بر بیشتر صفات اندازه گیری شده، معنی‌دار بود. در بین تیمارهای مورد استفاده، 3 هفته سرمادهی و نیترات‌پتاسیم 1/0 درصد، بیشترین اثر مثبت را بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر داشت، اگر چه بر درصد جوانه‌زنی تاثیر معنی‌داری نشان نداد. همچنین نتایج بدست آمده از تاثیر درجه‌حرارت‌های مختلف بر جوانه‌زنی بذور، نشان داد که، بیشترین درصد، سرعت و میانگین زمان جوانه‌زنی بذور این گونه در دامنه حرارتی 20 تا 25 درجه‌سانتیگراد بود. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی بذور در درجه‌حرارت متغیر روز و شب 30/20 و 20/10 درجه‌سانتیگراد بدست آمد. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون بین سرعت جوانه‌زنی و دما نشان داد که درجه‌حرارت‌های 15، 22 و 46 درجه‌سانتیگراد، به ترتیب به عنوان درجه‌حرارت‌های پایه، بهینه و بیشینه جوانه‌زنی برای گیاه پونه‌سای انبوه می‌باشند.

بررسی اثرات دمای انبار، اتمسفر و نوع پوشش بسته بندی بر برخی ویژگیهای کیفی بذور زنیان در طی نه ماه انبارداری

گون آی بغدادی؛ مجید عزیزی؛ ناصر صداقت؛ وحید روشن؛ حسین آرویی

دوره 31، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 643-657

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v31i4.51654

چکیده

مهمترین هدف از انبارداری گیاهان دارویی حفظ مواد مؤثره آن می‌باشد. مدیریت انبار و ایجاد شرایط مناسب کمیت و کیفیت ماده مؤثره، قوه نامیه و بنیه بذر را از طریق کاهش سرعت زوال بذر، بمدت طولانی‌تر حفظ می‌کند. به منظور بررسی اثرات شرایط انبار (بسته‌بندی و دما) و زمان انبارمانی بر کیفیت بذور انبار شده زنیان آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه ... بیشتر مهمترین هدف از انبارداری گیاهان دارویی حفظ مواد مؤثره آن می‌باشد. مدیریت انبار و ایجاد شرایط مناسب کمیت و کیفیت ماده مؤثره، قوه نامیه و بنیه بذر را از طریق کاهش سرعت زوال بذر، بمدت طولانی‌تر حفظ می‌کند. به منظور بررسی اثرات شرایط انبار (بسته‌بندی و دما) و زمان انبارمانی بر کیفیت بذور انبار شده زنیان آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در آزمایشگاه پژوهشی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1392-93، به اجرا درآمد. دما (در دو سطح: 3 ±20 و 3 ±30)، نوع بسته‌بندی (در شش سطح: کاغذی، پلی اتیلنی، فویل آلومینیومی در شرایط خلأ، پلی اتیلن/پلی‌آمیدی در شرایط خلأ و پلی اتیلن/پلی‌آمید با ترکیب گازی (N298 درصد O2+2 درصد) و (N290 درصد O2+10 درصد) و دوره انبار (در 4سطح: صفر، سه، شش و نه ماه) بعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تغییرات درصد اسانس، وزن و تغییرات گاز در درون بسته‌های با اتمسفر تغییر یافته و فاکتورهای مربوط به جوانه‌زنی بذرها (درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، متوسط زمان جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی) در طی 9 ماه انبارداری بررسی شدند. بر اساس نتایج بدست آمده، درصد اسانس و درصد جوانه‌زنی با گذشت زمان انبارداری بطور معنی‌داری کاهش یافت. در مجموع بسته‌های پلی اتیلن/پلی‌آمید با ترکیب گازی (N298 درصد O2+2 درصد) و (N290 درصد O2+10 درصد) و دمای30 درجه طی نه ماه ویژگی‌های کیفی را بهتر از سایر شرایط حفظ نمود، درحالی‌که، برای 6 ماه انبارداری، دمای نگهداری20 درجه و بسته آلومینیوم تحت خلأ بهترین نتیجه را داشت.

مطالعه تأثیر کادمیم، روی و زئولیت بر خصوصیات فیزیومورفولوژیکی گل راعی (.Hypericum perforatum L)

ژاله زندوی فرد؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی؛ امیر فتوت

دوره 31، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 505-516

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v31i3.41836

چکیده

در بین عناصر سنگین، کادمیم به دلیل تحرک و زیست فراهمی زیاد در خاک و ایجاد سمیت در غلظت‌های کم، اهمیت ویژه‌ای دارد. گل راعی، دومین گیاه پرمصرف در درمان افسردگی،به ‌عنوان یک گیاه بیش‌اندوز کادمیم شناخته شده است. به دلیل ظرفیت تبادل کاتیونی بالای کانی زئولیت و شباهت رفتار شیمیایی یون‌های روی و کادمیم، افزایش زئولیت و روی در محیط رشد ... بیشتر در بین عناصر سنگین، کادمیم به دلیل تحرک و زیست فراهمی زیاد در خاک و ایجاد سمیت در غلظت‌های کم، اهمیت ویژه‌ای دارد. گل راعی، دومین گیاه پرمصرف در درمان افسردگی،به ‌عنوان یک گیاه بیش‌اندوز کادمیم شناخته شده است. به دلیل ظرفیت تبادل کاتیونی بالای کانی زئولیت و شباهت رفتار شیمیایی یون‌های روی و کادمیم، افزایش زئولیت و روی در محیط رشد گیاه، می‌تواند تعدیل کننده‌ی اثرات سمی کادمیم باشد. بدین منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی بر پایه‌ی طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 27 تیمار و سه تکرار، به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال‌های 1393-1392 اجرا گردید. تیمار‌ها شامل سولفات کادمیم (0، 10، 20 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک)، سولفات روی (0، 25، 50 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و زئولیت معدنی (0، 5، 10 گرم در کیلوگرم خاک) بر خاک اعمال شدند. نتایج نشان داد که افزایش سطح کادمیم منجر به کاهش معنی‌دار صفات ارتفاع گیاه، طول ریشه، تعداد ساقه گل‌دهنده، تعداد گل، سطح برگ و میزان کلروفیل نسبی به ترتیب 28/6 ، 45/3 ، 04/2 ، 49/5 ، 82/0 و 71/15 درصد نسب به شاهد گردید و تنها، تعداد گرهک‌های سیاه در برگ را 23/4 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. تیمار ترکیبی روی و کادمیم تنها در صفات ارتفاع گیاه و طول ریشه توانست به طور معنی‌داری اثرات کاهنده کادمیم را کاهش دهد. هم‌چنین اثر متقابل کادمیم و زئولیت تنها برای صفات طول ریشه و تعداد گل معنی‌دار شد. به طور کلی، کاربرد سولفات روی و زئولیت تا حدودی اثرات سوء کادمیم بر صفات اندازه‌گیری شده را تعدیل کرد.

ارزیابی اثر بیوفسفر و اسیدهیومیک بر برخی خصوصیات رشدی و میزان روغن بذر گل مغربی

زینب آقاخانی؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی

دوره 31، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 246-256

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.37779

چکیده

به منظور بررسی اثر بیوفسفر و سطوح مختلف اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گل مغربیآزمایشیبه صورت فاکتوریلدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکراردر مزرعه آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح اسید هیومیک (صفر، 1، 3 و 5 میلی‌لیتر در لیتر) و دو سطح بیوفسفر (کاربرد و عدم کاربرد) بودند. نتایج بدست ... بیشتر به منظور بررسی اثر بیوفسفر و سطوح مختلف اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گل مغربیآزمایشیبه صورت فاکتوریلدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکراردر مزرعه آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح اسید هیومیک (صفر، 1، 3 و 5 میلی‌لیتر در لیتر) و دو سطح بیوفسفر (کاربرد و عدم کاربرد) بودند. نتایج بدست آمده نشانداد بیشترین ارتفاع گیاه (59/85 سانتیمتر)، تعداد بذر کپسول های ساقه اصلی (17/251) و درصد روغن (75/21درصد) در اثر متقابل بین سطح 5 میلی‌لیتر بر لیتر و بدون کاربرد بیوفسفر و عملکرد بذر (1080کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (227 کیلوگرم در هکتار) در اثر متقابل بین سطح 3 میلی‌لیتر بر لیتر و بدون کاربرد بیوفسفر به دست آمد. اثر ساده اسید هیومیک نیز بر بهبود برخی از صفات گل مغربی اثر معنی داری داشت، به طوری‌که بیشترین میزان تعداد شاخه جانبی (8/26) و تعداد کپسول ساقه اصلی (35/117) در سطح 5 میلی‌لیتر بر لیتر با تیمار اسید هیومیک به دست آمد. بیوفسفر نیز بر افزایش تعداد شاخه جانبی تاثیر معنی داری داشت. استفاده از این کود به تنهایی و بدون کاربرد اسید هیومیک بالاترین میزان کپسول شاخه های جانبی را تولید کرد. کاربرد بیوفسفر بر درصد روغن افزایش معنی داری نداشت و عملکرد روغن با کاربرد این کود در سطح صفر و 1 اسیدهیومیک نسبت به شاهد کاهش یافت و در سطح 3 و 5 میلی‌لیتر در لیتر اسید هیومیک تفاوت معنی داری نسبت به شاهد نداشت. از میان سطوح مختلف اسید هیومیک سطح 3 و 5 میلی‌لیتر در لیتر نتایج بهتری بر روی صفات اندازه گیری شده داشتند و به جز درصد و عملکرد روغن در اثر متقابل با بیوفسفر دارای اثرات بهتری بودند.

اثر ضدعفونی کننده اشعه گاما و گاز ازون بر بار میکروبی بادرنجبویه (Melissa officinalis)

راضیه ولی اصیل؛ مجید عزیزی؛ حسین آرویی؛ معصومه بحرینی؛ محدثه مربایان

دوره 31، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 226-234

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.22040

چکیده

امروزه گیاهان دارویی با روشهای مختلف ضدعفونی می‌شوند که هر کدام از این روش‌ها تاثیرات متفاوتی بر بار میکروبی آنها می‌گذارد. بنابراین استفاده از روش‌هایی که تاثیر زیادی در سالم‌سازی و کمترین تاثیر را روی مواد موثره این گیاهان داشته باشد ضروری است از این رو هدف از این تحقیق که بصورت طرح کامل تصادفی وآزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا ... بیشتر امروزه گیاهان دارویی با روشهای مختلف ضدعفونی می‌شوند که هر کدام از این روش‌ها تاثیرات متفاوتی بر بار میکروبی آنها می‌گذارد. بنابراین استفاده از روش‌هایی که تاثیر زیادی در سالم‌سازی و کمترین تاثیر را روی مواد موثره این گیاهان داشته باشد ضروری است از این رو هدف از این تحقیق که بصورت طرح کامل تصادفی وآزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت بررسی تاثیر پرتو‌تابی با اشعه گاما و گاز ازون بر بار میکروبی گیاه دارویی بادرنجبویه می‌باشد. به این صورت که برگهای خشک شده بادرنجبویه در برابر دوزهای ۳، ۷، ۱۰ و ۱۵ کیلوگری اشعه گاما و غلظت‌های ۰/۳، ۰/۶ و ۰/۹میلیگرم در لیتر گاز ازون در مدت زمان‌های 10 و 30 دقیقه قرار گرفتند سپس بار میکروبی آنها مورد بررسی قرار-گرفت. نتایج نشان داد که هر دو روش بار میکروبی بادرنجبویه را کاهش دادند. اما ازون‌دهی تاثیر بیشتری در کاهش بار میکروبی این گیاه داشت بیشترین تاثیر اشعه گاما بر بار میکروبی مربوط به دوز ۱۵ کیلوگری بود. و غلظت ۰/۹ میلیگرم در لیتر گاز ازون و زمان ۳۰ دقیقه بیشترین تاثیر را در کاهش بار میکروبی داشت. بطور کلی نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که استفاده از گاز ازون به منظور ضدعفونی بادرنجبویه روش ضدعفونی مناسبی می باشد. با توجه به این که استفاده از ازون هزینه کمتری نسبت به اشعه گاما نیاز دارد . اما باید تحقیقات بیشتری در مورد زمان قرار گیری نمونه های گیاهی در برابر گاز ازون و تاثیر آن روی مواد موثره گیاهان داریی انجام شود.

بررسی خصوصیات جوانه زنی توده های گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) تحت تأثیر تنش شوری و خشکی

حسن فرهادی؛ مجید عزیزی؛ سید حسین نعمتی

دوره 31، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 49-60

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.40470

چکیده

مرحله جوانه‌زنی گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشد آن‌ها می‌باشد که اغلب تحت تأثیر تنش‌های محیطی به ویژه شوری و خشکی قرار می‌گیرد. به منظور بررسی اثر تنش‌های شوری و خشکی دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بر روی بذر توده‌های بومی شنبلیله آمل، تبریز، ساری و مشهد در آزمایشگاه تحصیلات تکمیلی ... بیشتر مرحله جوانه‌زنی گیاهان یکی از مراحل مهم در طول دوره رشد آن‌ها می‌باشد که اغلب تحت تأثیر تنش‌های محیطی به ویژه شوری و خشکی قرار می‌گیرد. به منظور بررسی اثر تنش‌های شوری و خشکی دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بر روی بذر توده‌های بومی شنبلیله آمل، تبریز، ساری و مشهد در آزمایشگاه تحصیلات تکمیلی گروه علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای شوری به ترتیب (صفر، 60، 120 و 180 میلی‌مولار نمک کلرید سدیم) و تیمارهای خشکی (شاهد، 3-، 6- و 9- بار پلی اتیلن گلایکول 6000) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح شوری و منفی تر شدن پتانسیل اسمزی درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه به طور معنی‌داری (01/0‌P≤) در کلیه‌‌ی توده‌های مورد بررسی نسبت به شاهد کاهش یافت. میزان کاهش این صفات در تنش شوری نسبت به تنش خشکی بیشتر بود که نشان دهنده حساسیت بیشتر توده‌های شنبلیله به تنش شوری نسبت به تنش خشکی است. بین توده‌ها، توده-های مشهد و آمل متحمل‌ترین و توده‌های تبریز و ساری حساس‌‌ترین توده‌ها به شوری و خشکی بودند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، به نظر می‌رسد بتوان از توده‌های مشهد و آمل برای اصلاح توده‌هایی با پتانسیل عملکرد زیاد در مناطق شور و خشک استفاده کرد.

اثر محلولپاشی اسید هیومیک و نانوکودفارمکس بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی سیاهدانه (.Nigella sativa L)

مجید عزیزی؛ زینب صفایی

دوره 30، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 671-680

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.41136

چکیده

امروزه شناخت منابع تامین کننده عناصر غذایی گیاهان زراعی در سیستم کشاورزی پایدار که سازگار با ‌محیط زیست باشند،خصوصاً در سیستم-‌های کشت گیاهان دارویی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا آزمایشیبصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تیمار کودی و سه تکرار در سال زراعی 1392-1391 در دانشگاه فردوسی مشهد بر روی گیاه ... بیشتر امروزه شناخت منابع تامین کننده عناصر غذایی گیاهان زراعی در سیستم کشاورزی پایدار که سازگار با ‌محیط زیست باشند،خصوصاً در سیستم-‌های کشت گیاهان دارویی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا آزمایشیبصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تیمار کودی و سه تکرار در سال زراعی 1392-1391 در دانشگاه فردوسی مشهد بر روی گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) انجام شد. تیمار‌ها شامل نانوکود فارمکسدر دو سطح (صفر و یک میلی گرم در لیتر) و اسید هیومیک درچهار سطح (صفر،1، 3، 6میلی گرم در لیتر) که بصورت جداگانه وترکیبی سه مرتبه در مرحله 8 برگی گیاه تا بعد از گلدهی هر دو هفته یکبار محلولپاشی شد. نتایج نشان داد که محلولپاشی با اسید هیومیک با غلظت 6میلی گرم در لیتر بر ارتفاع،شاخص سطح برگ،وزن خشک،تعداد شاخه فرعی،تعدادکپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن دانه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، میزان و عملکرد اسانس تاثیر معنی داری داشت. کاربرد نانوکود فارمکس باعث افزایشرشد رویشی، عملکرد، اجزا عملکرد، میزان و عملکرد اسانس سیاهدانه شد. تیمار های ترکیبی در سطوح مختلف تاثیر معنی داری برروی وزن خشک بوته، وزن دانه در بوته و عملکرد بیولوژیکی، میزان و عملکرد اسانس داشتند و بر روی سایر صفات تاثیر معنی داری نداشتند. طبق نتایج این آزمایش کاربرد نانوکود فارمکس و تیمار 6 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک در افزایش عملکرد و میزان مواد موثره سیاهدانه نسبت به سایر تیمارها موثرتر بود.

پیش‌بینی تاثیر فضای سبز بر تغییرات خرداقلیمی اماکن مسکونی مشهد طی گرم‌ترین دوره سال

زهرا کریمیان؛ علی تهرانی فر؛ محمد بنایان اول؛ مجید عزیزی؛ فاطمه کاظمی

دوره 30، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 537-546

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v30i3.47794

چکیده

با توجه به رشد جمعیت و اقلیم گرم و خشک اکثر شهرهای ایران، تامین و ایجاد آسایش دمایی مناسب در دوره‌های گرم سال ضروری است. به منظور ارزیابی و شبیه‌سازی تاثیر درصد فضای سبز و پوشش گیاهی بر تغییرات دما، رطوبت نسبی و آسایش دمایی شهروندان در دو سایت مسکونی در مشهد، در گرم‌ترین دوره سال 1391 آزمایشی انجام شد. در این آزمایش داده‌های اقلیمی ... بیشتر

تاثیر اسپرمیدین روی القای تحمل به سرما در گیاهچه های خیار رقم ’سوپردامینوس‘

گلنار قاضیان تفریشی؛ حسین آرویی؛ مجید عزیزی؛ حمیدرضا خزاعی؛ سعید رضا وصال

دوره 30، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 547-554

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v30i3.49095

چکیده

خیار یک گیاه فصل گرم و حساس نسبت به سرمازدگی می‌باشد و در صورت مواجهه با سرمای بهاره رشد آن به شدت کاهش یافته یا متوقف می شود. به منظور بررسی تاثیر مواد تنظیم کننده رشد (اسپرمیدین) بر ایجاد مقاومت به سرما در گیاهچه های خیار رقم سوپردامینوس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت تیمار و در سه تکرار انجام شد. تیمارها ... بیشتر

بررسی تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد برگ، درصد و اجزای اسانس به لیمو (Lippia citriodora Kunth)

محمدتقی عبادی؛ مجید عزیزی؛ فاطمه سفیدکن؛ نوراله احمدی

دوره 30، شماره 2 ، خرداد 1395، ، صفحه 293-302

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v30i2.41574

چکیده

با توجه به افزایش تقاضا در بازار در حال رشد فرآورده‌های دارویی با منشا گیاهی، تولید ارگانیک و ارتقاء کیفیت ماده‌ی خام اولیه بایستی اولین هدف جهت توسعه‌ی این محصولات باشد. در این راستا آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار بر روی گیاه دارویی به لیمو در سال ۱۳91 و در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده ... بیشتر با توجه به افزایش تقاضا در بازار در حال رشد فرآورده‌های دارویی با منشا گیاهی، تولید ارگانیک و ارتقاء کیفیت ماده‌ی خام اولیه بایستی اولین هدف جهت توسعه‌ی این محصولات باشد. در این راستا آزمایشی گلدانی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار بر روی گیاه دارویی به لیمو در سال ۱۳91 و در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس صورت پذیرفت. تیمارها شامل استفاده از ورمی‌کمپوست به میزان 10، 20 و 30 درصد حجم گلدان، ورمی‌واش، کودکامل و شاهد (بدون کود) بودند. پس از برداشت برگ‌ها در مرحله شروع گلدهی، اسانس آن‌ها استخراج شد و سپس به‌وسیله دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد برگ (73/7 گرم) و میزان اسانس (1/1 درصد) مربوط به تیمار استفاده از 30 درصد ورمی‌کمپوست در گلدان بود و کمترین عملکرد برگ (75/4 گرم) و محتوای اسانس (8/0 درصد) به تیمار شاهد تعلق داشت. در بررسی اجزای اسانس، بیشترین میزان سیترال (9/54 درصد) متعلق به تیمار کود کامل بود ولی بیشترین میزان لیمونن و 8/1 سینئول (به ترتیب 4/7 و 8/8 درصد) در تیمار استفاده از 30 درصد ورمی‌کمپوست در گلدان مشاهده شد. همچنین در بررسی گروه‌های اجزای اسانس، تیمار 30 درصد ورمی‌کمپوست بیشترین مقادیر مونوترپن های هیدروکربنی و اکسیژن‌دار (به ترتیب 4/12 و 3/63 درصد) را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج این تحقیق به نظر می‌رسد که کود ورمی کمپوست می‌تواند به عنوان جایگزین مطلوب کودهای شیمیایی در راستای تولید ارگانیک به لیمو با کمیت و کیفیت مواد موثره بالا استفاده شود.

اثرات ضد باکتریایی ترکیبی اسانس کرفس کوهی) Kelussia odoratissima Mozaffarian) و کلپوره (L. Teucrium polium) با نانوذرات سنتزی نقره علیه باکتری‌های غذا زاد

مجید عزیزی؛ منصور مشرقی؛ فاطمه عروجعلیان؛ ناصر شاه طهماسبی

دوره 30، شماره 2 ، خرداد 1395، ، صفحه 270-279

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v30i2.40634

چکیده

به منظور بررسی برهم‌کنش نانوذرات نقره با اسانس‌های گیاهان دارویی کرفس‌کوهی و کلپوره از نظر اثرات ضدباکتریایی، آزمایشی براساس محاسبه حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) ترکیبی و تعیین شاخص FIC یا غلظت بازدارنده افتراقی و با روش ساده شده checkboard طراحی و به اجرا درآمد. اسانس گیاهان مورد بررسی به روش تقطیر با آب استخراج گردید. در این تحقیق باکتری‌های ... بیشتر به منظور بررسی برهم‌کنش نانوذرات نقره با اسانس‌های گیاهان دارویی کرفس‌کوهی و کلپوره از نظر اثرات ضدباکتریایی، آزمایشی براساس محاسبه حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) ترکیبی و تعیین شاخص FIC یا غلظت بازدارنده افتراقی و با روش ساده شده checkboard طراحی و به اجرا درآمد. اسانس گیاهان مورد بررسی به روش تقطیر با آب استخراج گردید. در این تحقیق باکتری‌های آلوده کننده مواد غذایی رایج مانند Staphylococcus aureus، Bacillus cereus Listeria monocytogenes، Escherichia coli O157:H7 و Salmonella enterica و Pseudomonas aureogenosa مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که خاصیت ضدباکتریایی اسانس کلپوره قویتر(MIC بین 16/0 تا 25/1 میلی‌گرم در میلی‌لیتر) از اسانس کرفس‌کوهی (MIC بین 3/0 تا 5/2 میلی‌گرم در میلی لیتر) بود. خاصیت ضدباکتریایی نانوذرات نقره نیز (MIC بین 006/0 تا 025/0 میلی‌گرم در میلی‌لیتر) بسیار قابل توجه بود. محاسبه غلظت بازدارنده افتراقی (شاخص FIC) حاکی از وجود اثرات هم افزایی بین نانوذرات نقره و اسانس هر دو گیاه بود که بستگی به نوع پاتوژن مورد بررسی داشت. در نتیجه‌ی کاربرد توام نانوذرات نقره و اسانس این دو گیاه بویژه اسانس کلپوره با غلظت کمتر اسانس خاصیت بازدارندگی قابل توجهی بدست آمد. در هیچکدام از تیمارها برهم‌کنش آنتاگونیستی بین نانوذرات نقره و اسانس این دو گیاه مشاهده نشد.

تأثیر ضایعات مختلف کشاورزی بر برخی از عوامل رشد، عملکرد و میزان پلی‌ساکارید خام میوه‌ قارچ دارویی ریشی (Ganoderma lucidum)

مسعود عظیمی؛ مجید عزیزی؛ محمد فارسی؛ سید حسین نعمتی

دوره 30، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 88-92

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v30i1.35335

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر ضایعات مختلف کشاورزی همراه با تراشه چوب بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و پلی‌ساکارید میوه قارچ دارویی ریشی انجام شد. ضایعات کشاورزی شامل تفاله‌ سیاه دانه، تفاله چای، تفاله فندق، تفاله نارگیل، تفاله بادام و تفاله کنجد بودند و با دو نوع سبوس (گندم و برنج) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 ... بیشتر این پژوهش به منظور بررسی تاثیر ضایعات مختلف کشاورزی همراه با تراشه چوب بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و پلی‌ساکارید میوه قارچ دارویی ریشی انجام شد. ضایعات کشاورزی شامل تفاله‌ سیاه دانه، تفاله چای، تفاله فندق، تفاله نارگیل، تفاله بادام و تفاله کنجد بودند و با دو نوع سبوس (گندم و برنج) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار مقایسه شد. نتیجه‌های تجزیه واریانس نشان داد که نوع ضایعات کشاورزی استفاده شده بر سرعت رشد میسلیوم، وزن تر، وزن خشک و عملکرد زیستی قارچ ریشی در سطح 1 درصد معنی‌دار است. بیشترین سرعت رشد میسلیوم بدون اختلاف معنی‌دار مربوط به تفاله‌های چای، فندق، نارگیل و بادام (به ترتیب 33/15، 67/16، 33/15 و 33/14 روز تا پر شدن بستر از میسلیوم) و کمترین سرعت رشد میسلیوم در تیمار تفاله سیاه‌دانه (33/30 روز تا پر شدن بستر از میسلیوم) بود. تیمار تفاله بادام بیشترین وزن تر (31 گرم) و تیمار تفاله نارگیل کمترین وزن تر (74/15 گرم) را داشت. بالاترین وزن خشک در تفاله‌ بادام (51/6 گرم) و کمترین وزن خشک در تیمار تفاله‌ نارگیل (75/3 گرم) دیده شد. تیمار تفاله بادام بیشترین عملکرد زیستی(75/7 درصد) و تیمار تفاله‌های سیاه‌دانه، چای، فندق و نارگیل بدون اختلاف معنی‌دار کمترین عملکرد زیستی را داشتند.

بررسی تأثیر کاربرد سولفات پتاسیم و اسیدهیومیک بر رشد، عملکرد و میزان اسانس گل راعی (Hypericumperforatum)

هلاله کابلی‌فرشچی؛ مجید عزیزی؛ سید حسین نعمتی؛ وحید روشن

دوره 29، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 518-527

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v29i4.54576

چکیده

به منظور بررسی تأثیر دو نوع کود مختلفآلی (اسید هیومیک مایع) و غیرآلی (سولفات پتاسیم) بر خصوصیات مورفولوژیک و میزان اسانس گل راعی، آزمایشی به صورت فاکتوریل (3×3) با سه تکرار بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشگاه فردوسی مشهد طی سال زراعی 91-90 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سولفات پتاسیم (Kx) در غلظت‌های (صفر،60 و 100) کیلوگرم در هکتار ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر دو نوع کود مختلفآلی (اسید هیومیک مایع) و غیرآلی (سولفات پتاسیم) بر خصوصیات مورفولوژیک و میزان اسانس گل راعی، آزمایشی به صورت فاکتوریل (3×3) با سه تکرار بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشگاه فردوسی مشهد طی سال زراعی 91-90 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سولفات پتاسیم (Kx) در غلظت‌های (صفر،60 و 100) کیلوگرم در هکتار واسید هیومیک (Hx) در سه سطح (صفر،20 و 40) لیتر در هکتار بودند که به ترتیب در دو مرحله (در اسفند ماه) قبل از گلدهی و هر پانزده روز یک‌بار (در مجموع چهار بار) همراه با آب آبیاریاعمال گردیدند. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد بررسی نشان داد کهاثر ساده کود پتاسیم واسید هیومیک برارتفاع گیاه، تعداد ساقه گل‌دهندهو تعداد خوشه گل در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بوده است؛ اما اثر متقابل آن‌ها بر ارتفاع گیاه معنی‌دار نشد. از سوییدر بالاترین سطح تیمارها (100 کیلوگرم کود پتاسیم (K100) و 40 لیتر اسید هیومیک (H40)) بالاترین میزان وزن تر وخشک در واحد مترمربع در برداشت اول ودوم تولیدگردید. از سوی دیگر بالاترین میزان ارتفاع، تعدادگل وتعداد شاخه گل‌دهنده نیز متعلق به همین تیمار بود. میزان اسانس به دست آمده در دو تیمار (H20×K100) و (H40×K100) از سایر تیمارها بیشتر وبا سایر سطوح تیماری اختلاف معنی‌دار نشان داد. این دو سطح کودی میزان اسانس در این گیاه را نیز افزایش داد. تجزیه عناصر غذایی ماکرو در گیاه نشان داد که تیمارهای اعمال شده بر مقادیر فسفر ونیتروژن جذب شده تأثیر معنی‌دار نداشت اما میزان پتاسیم در تیمار H40×K100 از سایر تیمارها بالاتر بود. با توجه به این‌که پراکنش طبیعی گل راعی در اراضی با پتاسیم بالا گزارش شده استاحتمال می‌رود تغذیه این گیاه با کودهای حاوی پتاسیم برای بهبود کیفیت و کمیت مواد مؤثره نیز مفید واقع گردد.

بررسی خصوصیات مورفولوژیکی، راندمان آب مصرفی و اسانس ریحان (Ocimum basilicum var. keshkeni luvelou) تحت تأثیر کاربرد برگ پنیرک و پلیمر سوپرجاذب

سمیه بیکی؛ مجید عزیزی؛ سید حسین نعمتی؛ وحید روشن

دوره 29، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 388-396

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.27553

چکیده

کمبود آب و تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید گیاهان دارویی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. ریحان به-عنوان یکی از گیاهان دارویی با ارزش و حساس به کم آبی برای مطالعه در این پژوهش انتخاب گردید. به منظور افزایش بهره وری مصرف آب در تولید ریحان، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، تیمارها شامل دو پلیمر سوپرجاذب ... بیشتر کمبود آب و تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید گیاهان دارویی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. ریحان به-عنوان یکی از گیاهان دارویی با ارزش و حساس به کم آبی برای مطالعه در این پژوهش انتخاب گردید. به منظور افزایش بهره وری مصرف آب در تولید ریحان، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، تیمارها شامل دو پلیمر سوپرجاذب استاکوزورب (صنعتی) و برگ پنیرک (گیاهی)، هر کدام در چهار غلظت 0، 1/0 درصد، 2/0 درصد و 3/0 درصد (وزنی/ وزنی)، با دو روش کاربرد (مخلوط با خاک و ریشه و روش مخلوط با خاک) در سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که تمام تیمارها و به خصوص اثرات متقابل آنها اثرات مثبت و معنی دار بر صفات اندازه گیری شده شامل: صفات مورفولوژیک (تعداد برگ، سطح برگ، عملکرد خشک اندام هوایی) راندمان آب مصرفی و صفات بیوشیمیایی میزان و عملکرد اسانس در زمان گلدهی بودند. هر دو پلیمر با کاهش شدت تنش خشکی راندمان آب مصرفی را بهبود بخشیدند. برگ پنیرک (1/0 درصد و 2/0 درصد) با روش کاربرد در خاک و ریشه تعداد و سطح برگ و در غلظت 3/0 درصد عملکرد خشک اندام هوایی، راندمان آب مصرفی، میزان و عملکرد اسانس را افزایش داد. تیمار استاکوزورب (2/0 درصد) عملکرد خشک اندام هوایی و راندمان آب مصرفی را با هر دو روش استفاده (کاربرد در خاک و کاربرد در خاک و ریشه) و با همین غلظت و روش کاربرد در خاک تعداد و سطح برگ را افزایش داد. صفات عملکرد اسانس و میزان اسانس با روش کاربرد استاکوزورب در خاک و ریشه، به ترتیب در غلظت‌های 2/0 درصد و 3/0 درصد افزایش یافتند.

تأثیر موسیلاژ اسفرزه و اسانس آویشن شیرازی بر بار میکروبی و بهبود نگهداری هویج برش تازه

مجید عزیزی؛ زینب صفایی؛ سمیه میرمصطفایی؛ شادی بلوریان؛ نگار رحیمی

دوره 29، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 406-415

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.28162

چکیده

با توجه به اهمیت روزافزون محصولات برش تازه، در این پژوهش تاثیر ترکیبات طبیعی مانند اسانس آویشن و موسیلاژ اسفرزه بر خصوصیات انبارداری و بارمیکروبی هویج بررسی گردید. این پژوهش در قالب دو آزمایش مستقل بر روی برش های تازه هویج اجرا گردید: آزمایش اول کاربرد موسیلاژ اسفرزه در چهار غلظت (صفر، 100، 250 و 500 میلی‌گرم در لیتر) واسانس آویشن شیرازی ... بیشتر با توجه به اهمیت روزافزون محصولات برش تازه، در این پژوهش تاثیر ترکیبات طبیعی مانند اسانس آویشن و موسیلاژ اسفرزه بر خصوصیات انبارداری و بارمیکروبی هویج بررسی گردید. این پژوهش در قالب دو آزمایش مستقل بر روی برش های تازه هویج اجرا گردید: آزمایش اول کاربرد موسیلاژ اسفرزه در چهار غلظت (صفر، 100، 250 و 500 میلی‌گرم در لیتر) واسانس آویشن شیرازی در چهار غلظت (صفر، 100، 200 و 400 میلی‌گرم در لیتر) در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار و در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش دوم آزمون بار میکروبی برش های تازه هویج بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار و در سه تکرار اجرا شد. اسانس آویشن 500 و موسیلاژ اسفرزه 400 میلی گرم در لیتر بعنوان عامل اصلی و زمان آزمون میکروبی بعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. سپس نمونه های تیمار شده در بسته های پلی اتیلینی با حجم 175 میلی لیتر و در دمای 4 درجه سلسیوس نگهداری شدند. پس از گذشت ده روز صفاتی مانند کاهش وزن، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتر، pH، رنگ و بار میکروبی آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج، تیمار ها روی کاهش وزن تاثیر معنی داری داشتند. غلظت های متفاوت اسانس و موسیلاژ بصورت جداگانه تاثیر معنی داری بر افزایش میزان مواد جامد محلول و اسیدیته قابل تیتر و میزانpH داشتند. تیمار ترکیبی 100 میلی گرم در لیتر اسانس به همراه 100 میلی گرم در لیتر موسیلاژ تاثیر معنی داری بر کاهش سفید شدن رنگ ظاهری هویج داشت. از نظر آلودگی میکروبی، تیمار های مختلف تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند و در طول دوره انبار هم تنها در مورد آلودگی به کپک و مخمر افزایش معنی دار وجود داشت که با توجه به اثر متقابل تیمار ها این افزایش در تیمار موسیلاژ اسفرزه بارزتر بود. آلودگی به اشرشیاکلی در هیچ یک از نمونه‌ها مشاهده نشد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که بکارگیری ترکیبات طبیعی گیاهان دارویی به عنوان پوشش خوراکی بر روی محصولات برش تازه باعث حفظ کیفیت ظاهری و افزایش ماندگاری آنها‌ می شود.

بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و انواع مالچ بر خصوصیات رویشی و میزان اسانس نعنا فلفلی (Mentha piperita)

مجید عزیزی؛ سهیلا شهریاری؛ حسین آرویی؛ حسین انصاری

دوره 29، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 11-21

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.45070

چکیده

نعنا فلفلی با نام علمی Mentha piperita L.، از جمله گیاهان دارویی و معطر با ارزش در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی است که به دلیل طیف وسیع کاربرد آن در صنایع مختلف دارویی در سطح وسیعی از مزارع کشت می شود. به منظور بررسی تأثیر رژیم های مختلف آبیاری و انواع مالچ بر شاخص‌های فیزیولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی نعنا فلفلی، آزمایشی در سال ... بیشتر نعنا فلفلی با نام علمی Mentha piperita L.، از جمله گیاهان دارویی و معطر با ارزش در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی است که به دلیل طیف وسیع کاربرد آن در صنایع مختلف دارویی در سطح وسیعی از مزارع کشت می شود. به منظور بررسی تأثیر رژیم های مختلف آبیاری و انواع مالچ بر شاخص‌های فیزیولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی نعنا فلفلی، آزمایشی در سال های 1390-1389 در مزرعة دانشکدة کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد که فاکتورهای آن را سه سطح آبیاری (100 ،80 و 60 درصد نیاز آبی محاسبه شده از تشت تبخیر کلاس A) و دو نوع مالچ (پلاستیک سیاه، چیپس چوب) و شاهد بدون پوشش تشکیل می-دادند. نتایج حاصل از دو چین به تفکیک به صورت آزمایش فاکتوریل بر مبنای بلوک‌های کامل تصادفی و داده های حاصل از یک سال به صورت اسپلیت پلات در زمان آنالیز شده است. نتایج حاصل از دو چین نشان داد که نعنا فلفلی در چین اول نسبت به چین دوم از رشد بهتری برخوردار بود. به طوری که این گیاه بیش‌ترین میزان وزن خشک بوته، درصد و عملکرد اسانس را در چین اول تولید نمود، اما بالاترین وزن خشک (12/44 گرم)، بالاترین میزان اسانس (835/2 درصد حجمی به وزنی) و هم‌چنین بالاترین عملکرد اسانس (7/116 لیتر در هکتار) با تیمار اثر متقابل مالچ چیپس چوب به همراه سطح سوم آبیاری در چین دوم حاصل شد. نتایج نشان داد نعنا فلفلی با تیمار مالچ چیپس چوب به همراه سطح سوم آبیاری بیش‌ترین عملکرد ماده خشک و عملکرد اسانس را در واحد سطح تولید نمود.

بررسی اثر ترکیبات ضدتعرق طبیعی بر برخی از صفات فیزیولوژیکی و بیولوژیکی گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum) تحت شرایط تنش خشکی

روح اله عامری؛ مجید عزیزی؛ علی تهرانی فر؛ وحید روشن

دوره 29، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 55-67

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.48441

چکیده

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و کاربرد ترکیبات ضدتعرق بر گیاه دارویی ریحان، آزمایش فاکتوریلی شامل 3 سطح آبیاری (شاهد- 500، تنش متوسط- 375 و تنش شدید- 250 میلی‌لیتر آبیاری در 24 ساعت) و 3 ترکیب ضدتعرق کیتوزان، موسیلاژ اسفرزه و موسیلاژ بارهنگ هر کدام در 3 سطح (5/0، 1 و 5/1 درصد وزن خشک به حجم حلال) با 3 تکرار و بر پایه طرح کاملاً تصادفی انجام پذیرفت. ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و کاربرد ترکیبات ضدتعرق بر گیاه دارویی ریحان، آزمایش فاکتوریلی شامل 3 سطح آبیاری (شاهد- 500، تنش متوسط- 375 و تنش شدید- 250 میلی‌لیتر آبیاری در 24 ساعت) و 3 ترکیب ضدتعرق کیتوزان، موسیلاژ اسفرزه و موسیلاژ بارهنگ هر کدام در 3 سطح (5/0، 1 و 5/1 درصد وزن خشک به حجم حلال) با 3 تکرار و بر پایه طرح کاملاً تصادفی انجام پذیرفت. در این تحقیق صفاتی از قبیل، میزان فتوسنتز، تعرق روزنه‌ای، هدایت ‌روزنه‌ای، دی‌اکسید‌کربن اتاقک ‌روزنه، محتوای کلروفیل و کاروتنوئید‌ و دمای سطح برگ اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر آبیاری و مواد ضدتعرق در صفات مورد اندازه‌گیری معنی‌دار بودند (01/0P≤ و 05/0P≤). بیشترین میزان صفات مورد اندازه‌گیری در سطح اول آبیاری و سطوح متفاوتی از ترکیبات ضدتعرق مشاهده شد. کلیه ترکیبات ضدتعرق، میزان تعرق را بطور معنی‌داری کاهش دادند و این کاهش در غلظت‌های بالاتر بیشتر بود. به‌طوری‌که ترکیب کیتوزان در سطوح 5/1 و 1 درصد نسبت به نمونه شاهد، میزان تعرق را تا دو برابر کاهش داد. در مورد فتوسنتز نیز تیمار 5/0 و 1 درصد کیتوزان توانستند تا 30 درصد میزان فتوسنتز را نسبت به شاهد افزایش دهند. هم‌چنین مشخص شد که با کاربرد ترکیبات ضدتعرق در شرایط آبیاری محدود میزان ماده خشک افزایش یافت. ترکیبات ضدتعرق درصد و عملکرد اسانس را نسبت به شاهد کاهش دادند. با توجه به نتایج به دست آمده در این آزمایش می‌توان بیان نمود که ترکیبات ضدتعرق با منشا طبیعی، ترکیباتی ایمن، ارزان و زیست تجزیه‌پذیر بوده و جایگزین مناسبی برای ترکیبات ضدتعرق شیمیایی متداول می‌باشند، اما تجاری نمودن این ترکیبات نیاز به آزمایشات تکمیلی دارد.

بررسی تأثیر سطوح مختلف و دفعات محلولپاشی نانوکود فارمکس بر رشد و نمو و مواد مؤثره بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.)

سمانه محمدی؛ مجید عزیزی

دوره 28، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 435-445

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.45335

چکیده

به منظور بررسی اثر نانوکود فارمکس و تعداد دفعات محلولپاشی آن بر ویژگی‌های مورفولوژیکی، عملکرد گل تازه و خشک، درصد اسانس و کامازولن گیاه دارویی بابونه (Matricaria recutita L.) رقم بودگلد، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تعداد دفعات محلولپاشی (مرحله پنجه دهی و دو هفته بعد از ... بیشتر به منظور بررسی اثر نانوکود فارمکس و تعداد دفعات محلولپاشی آن بر ویژگی‌های مورفولوژیکی، عملکرد گل تازه و خشک، درصد اسانس و کامازولن گیاه دارویی بابونه (Matricaria recutita L.) رقم بودگلد، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تعداد دفعات محلولپاشی (مرحله پنجه دهی و دو هفته بعد از محلولپاشی اول) و غلظت نانو کود فارمکس (0، 1، 3 و 5 میلی لیتر بر لیتر) بود. نتایج نشان دهنده اثر معنی‌دار تعداد دفعات محلولپاشی بر ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، وزن تر کل بوته و عملکرد گل خشک بود، همچنین غلظت‌های مختلف نانوکود فارمکس بر اکثر صفات تأثیر معنی‌دار داشت. اثر متقابل این دو فاکتور نیز بر ارتفاع گیاه، طول ریشه و عملکرد گل خشک معنی‌دار بود. در مجموع، بیشترین ارتفاع بوته (5/103 سانتی‌متر) و عملکرد گل خشک (4/174 گرم در متر مربع) مربوط به تیمار دوبار محلولپاشی و غلظت 3 در هزار و بیشترین طول ریشه (15 سانتی‌متر) مربوط به تیمار یکبار محلولپاشی و غلظت 5 در هزار بود ولی تیمار دوبار محلولپاشی و غلظت 3 در هزار نانوکود فارمکس بیشترین اثر را بر صفات اندازه گیری شده از جمله درصد اسانس (753/0 درصد وزنی) داشت ولی از لحاظ آماری معنی دار نبود. با توجه به نتایج حاصل به نظر می رسد تیمار دوبار محلولپاشی و غلظت 3 در هزار نانو کود فارمکس بدلیل افزایش عملکرد و افزایش سایر صفات، بهترین تیمار بوده است.

بررسی اثر اسید سالیسیلیک و کلریدکلسیم بر عمر انباری، ویژگی‌های کیفی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه هلو رقم ’آمسدن‘ پس از برداشت

غلامحسین داوری نژاد؛ سکینه عارفخانی؛ مجید عزیزی؛ مهدی زارعی

دوره 28، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 464-478

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.45083

چکیده

در این پژوهش اثر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک و کلریدکلسیم بر قابلیت ماندگاری، ویژگی‌های کیفی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه هلو رقم ’آمسدن‘ مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. میوه‌ها در مرحله بلوغ تجاری برداشت، و در غلظت‌‌های مختلف اسید‌ سالیسیلیک (1 و 2 میلی‌مولار)، کلریدکلسیم ... بیشتر در این پژوهش اثر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک و کلریدکلسیم بر قابلیت ماندگاری، ویژگی‌های کیفی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه هلو رقم ’آمسدن‘ مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. میوه‌ها در مرحله بلوغ تجاری برداشت، و در غلظت‌‌های مختلف اسید‌ سالیسیلیک (1 و 2 میلی‌مولار)، کلریدکلسیم (5/1 و 3 درصد)، ترکیب اسید سالیسیلیک و کلرید کلسیم (1-5/1، 1-3، 2-5/1 و 2-3) و هم‌چنین آب مقطر (شاهد) به‌مدت 5 دقیقه غوطه‌ور شدند. پس از خشک شدن در هوای آزاد در بسته‌های پلی‌اتیلنی بسته‌بندی و در دمای 4 درجه سانتی‌گراد با رطوبت نسبی 85-80 درصد به‌مدت 35 روز انبار گردیدند. طی روزهای اول و آخر انبارداری تغییرات وزن میوه، سفتی بافت میوه، درصد پوسیدگی، pH، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، اسید آسکوربیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه‌ها اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که در انتهای دوره انبارداری میزان کاهش وزن میوه، درصد پوسیدگی، pH، مواد جامد محلول افزایش معنی‌داری داشتند، درحالی‌که سفتی بافت میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون، اسید آسکوربیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی کاهش معنی‌داری نشان دادند. تیمارهای اسیدسالیسیلیک و کلریدکلسیم به‌طور معنی‌داری از کاهش وزن میوه جلوگیری نموده و باعث حفظ سفتی بافت میوه‌ها شدند. در این شرایط، بیش‌ترین میزان اسید قابل تیتراسیون، اسید آسکوربیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی و کم‌ترین مواد جامد محلول و درصد پوسیدگی در تیمارهای اسید سالیسیلیک و کلرید کلسیم نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد. تیمار ترکیبی اسید سالیسیلیک و کلریدکلسیم تأثیر بیش‌تری نسبت به هر کدام از تیمارها به‌طور جداگانه داشت. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که استفاده از اسیدسالیسیلیک و کلریدکلسیم می‌تواند به‌عنوان راه‌کار مؤثری در تکنولوژی پس از برداشت میوهای هلو معرفی گردد.

بررسی ترکیبات مؤثره و اثرات ضد باکتریایی اسانس کرفس کوهی (Kelussia odoratissima Mozaff) و کلپوره (Teucrium polium) بر برخی از پاتوژن‌های مواد غذایی

منصور مشرقی؛ مجید عزیزی؛ فاطمه عروجعلیان؛ ناصر شاه طهماسبی

دوره 28، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 487-495

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.45086

چکیده

در این تحقیق اسانس کرفس کوهی (Kelussia odoratissima Mozaff) و کلپوره (Teucrium polium) به روش تقطیر با آب استخراج گردید. اسانس‌های بدست آمده با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف نگار جرمی (GC/MS)آنالیز شد و اجزای آن‌ها بر اساس شاخص بازداری و طیف جرمی تعیین گردید. سپس با استفاده از روش میکرودایلوشن (ریز رقت) و با استفاده از دستگاه ... بیشتر در این تحقیق اسانس کرفس کوهی (Kelussia odoratissima Mozaff) و کلپوره (Teucrium polium) به روش تقطیر با آب استخراج گردید. اسانس‌های بدست آمده با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف نگار جرمی (GC/MS)آنالیز شد و اجزای آن‌ها بر اساس شاخص بازداری و طیف جرمی تعیین گردید. سپس با استفاده از روش میکرودایلوشن (ریز رقت) و با استفاده از دستگاه خواننده الایزا خاصیت ضد باکتریایی اسانس‌های مورد نظر با تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) علیه برخی از باکتری‌های آلوده کننده مواد غذایی مانند Staphylococcus aureus، Bacillus cereus، Listeria monocytogenes، Escherichia coli O157H7 و Salmonella enterica و Pseudomonas aeruginosa بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان داد که در کرفس کوهی اجزای مهم اسانس شامل (Z)-ligustilide، (Z)-3-butylidene-phthalide، limonene α-phellandrene و germacrene B بود. اجزای مهم اسانس کلپوره شامل β-caryophylene، Germacrene D، γ-cadinene، (Z)- nerolidol، camphor، β-pinene، α- camphene، linalool و α-humulene بود. MIC اسانس کرفس کوهی بین 31/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر (مربوط به استافیلوکوکوس اورئوس) تا 5/2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر (سالمونلا انتریکا) متغیر بود در حالی‌که MIC اسانس کلپوره برابر 16/0 (مربوط به استافیلوکوکوس اورئوس) تا 25/1 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر (مربوط به سالمونلا انتریکا) بود. با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می‌رسد استفاده از گیاهان دارویی بومی در راستای کنترل موثر پاتوژن‌های مواد غذایی به عنوان یک روش مکمل که در عین حال اثر نامطلوب کم‌تری بر خواص ارگانولپتیکی داشته باشند سودمند باشد.

بررسی تأثیر روش های مختلف خشک‌کردن بر زمان خشک‌شدن و برخی خواص بیوشیمیایی نعنا فلفلی (.Mentha piperita L)

فاطمه روزدار؛ مجید عزیزی؛ عسکر غنی؛ غلامحسین داوری نژاد

دوره 28، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 407-415

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.42865

چکیده

برای انجام این تحقیق، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 11 تیمار اجرا شد. شش توان مختلف ماکروویو شامل 100، 180، 300، 450، 600 و 900 وات، دو دمای آون شامل 50 و 70 درجه سانتی گراد، روش خشک‌کن، سایه مصنوعی و نمونه تازه به عنوان تیمارهای این آزمایش مورد مقایسه قرار گرفتند. در روش‌های مختلف خشک‌کردن، کاهش وزن نمونه ها تا رسیدن محتوای رطوبتی ... بیشتر برای انجام این تحقیق، آزمایشی بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 11 تیمار اجرا شد. شش توان مختلف ماکروویو شامل 100، 180، 300، 450، 600 و 900 وات، دو دمای آون شامل 50 و 70 درجه سانتی گراد، روش خشک‌کن، سایه مصنوعی و نمونه تازه به عنوان تیمارهای این آزمایش مورد مقایسه قرار گرفتند. در روش‌های مختلف خشک‌کردن، کاهش وزن نمونه ها تا رسیدن محتوای رطوبتی به 10/0 بر پایه وزن خشک رسید ادامه داشت. پس از خشک شدن نمونه ها صفاتی مانند مدت زمان خشک‌شدن، درصد اسانس، خصوصیات رنگ (L*، a*، b*، هیو و درجه خلوص رنگ) و برخی خصوصیات بیوشیمیایی (میزان فنل کل، فلاوونوئید کل، فلاون و فلاونول کل، کربوهیدرات کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده تأثیر معنی دار روش های مختلف خشک‌کردن بر تمامی صفات مورد مطالعه بود. کم‌ترین و بیش‌ترین زمان خشک‌کردن (03/5 و 570 دقیقه) به ترتیب مربوط به تیمارهای خشک‌کردن با توان 900 وات ماکروویو و روش خشک‌کردن در خشک کن بود. بیش‌ترین درصد اسانس (6/2 درصد) در روش خشک‌کردن در خشک کن به دست آمد. بالاترین میزان شاخص b* و درجه خلوص رنگ در نمونه تازه و سپس در تیمارهای سایه مصنوعی و خشک‌کن بود و کم‌ترین میزان در تیمارهای ماکروویو 180 و 900 وات بود. هم‌چنین بالاترین میزان فنل کل در نمونه تازه و سپس در نمونه های خشک ‌شده در ماکروویو 900 وات و سایه مصنوعی بود در حالی‌که کم‌ترین میزان فنل کل در تیمار آون با دمای 70 درجه سانتی گراد به دست آمد. بیش‌ترین فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به نمونه تازه، نمونه‌های خشک شده در سایه مصنوعی و ماکروویو (600 و 900 و 450 وات) بود و کم‌ترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در نمونه های خشک شده در آون با دمای 70 و 50 درجه سانتی گراد بود.

واکنش خصوصیات رشدی کدو خورشتی (Cucurbita pepo var. rada) به خاکپوش رنگی و فاصله کشت

حمیده فاطمی؛ حسین آرویی؛ مجید عزیزی؛ سید حسین نعمتی

دوره 28، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 209-217

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.39398

چکیده

خاکپوش‌های پلاستیکی امروزه در تولید اغلب سبزی‌ها در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آزمایش در فصل زراعی سال 1389 در باغ تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل 3×2 بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل سه فاکتور خاکپوش (خاکپوش ... بیشتر

بررسی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیوشیمیایی پسته دانشمندی (Daneshmandi Cv. Pistacia vera L.) در مقایسه با برخی ارقام تجاری استان خراسان

محمدشاهین دانشمندی؛ مجید عزیزی؛ رضا فرهوش

دوره 28، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 10-17

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.34996

چکیده

در پژوهش حاضر، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیوشیمیایی پسته رقم دانشمندی با سه رقم غالب استان خراسان شامل بادامی سفید، کله قوچی و اکبری مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد نظر شامل وزن تر و خشک میوه، وزن تر و خشک پوست سبز، وزن مغز سبز، وزن پوست استخوانی، درصد پوکی و خندانی، حجم میوه و حجم مغز سبز، درصد روغن، میزان و نوع اسیدهای چرب اشباع و ... بیشتر در پژوهش حاضر، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیوشیمیایی پسته رقم دانشمندی با سه رقم غالب استان خراسان شامل بادامی سفید، کله قوچی و اکبری مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد نظر شامل وزن تر و خشک میوه، وزن تر و خشک پوست سبز، وزن مغز سبز، وزن پوست استخوانی، درصد پوکی و خندانی، حجم میوه و حجم مغز سبز، درصد روغن، میزان و نوع اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع، پلی فنل کل توکوفرول کل، عدد پراکسید و عدد اسیدی بودند. نتایج نشان داد پسته دانشمندی از نظر شاخص های مهمی مانند وزن مغز سبز، درصد خندانی و نسبت مغز سبز به میوه برتر از سایر ارقام مورد مطالعه است. رقم دانشمندی نسبت به ارقام کله قوچی, اکبری و بادامی سفید دارای بیشترین درصد روغن (82/51 درصد) و بالاترین نسبت اسیدهای چرب چند غیراشباع به اشباع بود (82/2). از نظر میزان مواد آنتی‌اکسیدانی (توکوفرول و پلی فنل کل) رقم دانشمندی نسبت به سایر ارقام در جایگاه دوم قرار گرفت و در مقابل کمترین میزان پراکسید (که باعث کاهش ارزش غذایی پسته می شود) در رقم دانشمندی بدست آمد. (702/2 میلی اکی والان گرم بر کیلوگرم روغن). همچنین میزان اسیدیته در رقم دانشمندی 49/0 میلی گرم پتاس بر گرم روغن بود که نسبت به رقم کله قوچی (627/0 میلی گرم پتاس بر گرم روغن) 27 درصد کاهش نشان داد. بر اساس نتایج این تحقیق، استنباط می‌شود پسته دانشمندی می تواند یک رقم مناسب برای تولید تجاری بوده و جایگاه صادراتی این محصول ملی را بهبود بخشد.

بررسی اثر محلول‌پاشی با غلظت‌های مختلف عصاره ورمی‌کمپوست (ورمی واش) بر صفات مورفولوژیک، درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)

هاجر نعمتی دربندی؛ مجید عزیزی؛ سمانه محمدی؛ ساجده کریم پور

دوره 27، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 411-417

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.30588

چکیده

به منظور بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف محلول ورمی واش بر صفات مورفولوژیک، درصد و عملکرد اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) این آزمایش به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارها شامل چهار غلظت مختلف محلول ورمی واش (0، 3000، 6000 و 12000 پی‌پی‌ام) بودند. در مرحله ... بیشتر

دوره 38 (1403)

دوره 37 (1402)

دوره 36 (1401)

دوره 35 (1400)

دوره 34 (1399)

دوره 33 (1398)

دوره 32 (1397)

دوره 31 (1396)

دوره 30 (1395)

دوره 29 (1394)

دوره 28 (1393)

دوره 27 (1392)

دوره 26 (1391)

دوره 25 (1390)

دوره 24 (1389)

دوره 23 (1388)

دوره 22 (1387)

نویسنده = مجید عزیزی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده