گیاهان دارویی
محمد باقر رضوی نیا؛ نسیبه پورقاسمیان؛ فرزاد نجفی
چکیده
آلودگی به فلزات سنگین یکی از معضلات اصلی زیست‌محیطی و کشاورزی در دهههای اخیر است. مطالعه حاضر به بررسی پاسخهای رشدی و بیوشیمیایی گیاه دارویی مرزنجوش بستانی (Origanom marjoram) در برابر تنش عناصر سنگین کادمیوم و سرب پرداخته است. این مطالعه در طرح فاکتوریل و در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه دانشگاه شهید باهنر مرکز آموزش ...
بیشتر
آلودگی به فلزات سنگین یکی از معضلات اصلی زیست‌محیطی و کشاورزی در دهههای اخیر است. مطالعه حاضر به بررسی پاسخهای رشدی و بیوشیمیایی گیاه دارویی مرزنجوش بستانی (Origanom marjoram) در برابر تنش عناصر سنگین کادمیوم و سرب پرداخته است. این مطالعه در طرح فاکتوریل و در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه دانشگاه شهید باهنر مرکز آموزش عالی کشاورزی بردسیر در سال 1400 انجام شد. فاکتور اول شامل کادمیوم در چهار سطح (صفر، 6، 12 و 24 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و فاکتور دوم شامل سرب در چهار سطح ( صفر، 150، 300 و 450 میلی گرم در کیلوگرم خاک) در نظر گرفته شد. وزن خشک اندام هوایی و ریشه، غلظت سرب و کادمیوم در اندام هوایی و ریشه، پراکسیداسیون لیپیدها (MDA)، فلاونوئید، آنتوسیانین، فنول کل، پرولین، پروتئین، آنتی‌اکسیدانتهای آنزیمی شامل، گایاکول پراکسیداز (GPX)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و کاتالاز (CAT) اندازهگیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه صفات مذکور تحت تأثیر اثرات ساده سرب و کادمیوم قرار گرفتند. اثر متقابل کادمیوم × سرب روی پرولین، پروتئین، GPX، پلی فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین معنیدار نبود. وزن خشک اندام هوایی و ریشه در حضور کادمیوم و سرب کاهش و غلظت عناصر سرب و کادمیوم، افزایش پیدا کرده است، بااین‌حال، این آسیب در حضور کادمیوم بیشتر از سرب بود. حضور کادمیوم در محیط حاوی سرب اثر بازدارندگی در جذب سرب توسط گیاه داشت و بالعکس. بیشترین میزان MDA در ترکیب غلظت سرب 450 و کادمیوم 24 میلی گرم بر کیلوگرم گزارش شد. بررسی فعالیت سه آنزیم نشان داد که حداکثر فعالیت آنزیم کاتالاز در ترکیب کادمیوم 6 و سرب 450 میلی گرم بر کیلوگرم به‌میزان 0/066 و کمترین آن در شاهد 27/0 واحد جذب بر گرم وزن تر بود. همچنین، بیشترین فعالیت APX در ترکیب غلظت 24 کادمیوم و صفر سرب 3/21 و کمترین آن در شاهد 0/97 واحد جذب بر گرم وزن تر گیاه گزارش شد. استفاده از کادمیوم و سرب در بالاترین سطح مصرفی نسبت به شاهد، بهترتیب سبب افزایش فعالیت GPX به‌میزان 204 و 40 درصد گردید. در بررسی فنول کل، فلاونوئید و آنتوسیانین و پروتئین، با افزایش غلظت کادمیوم از صفر به 24 میلی گرم بر کیلوگرم، بهترتیب 52، 42، 208 و 81 درصد و برای پروتئین 39 درصد کاهش نشان داد. این صفات با افزایش سرب از صفر به 450، بهترتیب، 14، 14، 58 و 40 درصد افزایش و برای پروتئین 24 درصد کاهش نشان داد. با توجه به نتایج موجود به نظر می‌رسد که با افزایش عناصر سنگین متابولیت‌های ثانویه افزایش یافته و به دنبال آن مقاومت به فلز سنگین نیز افزایش مییابد.
گیاهان دارویی
فاطمه خسروی؛ محمدعلی بهمنیار؛ وحید اکبرپور
چکیده
اسیدهیومیک، مادهای آلی است که طی فرآیندهای شیمیایی در خاک ساخته شده و منجر به بهبود رشد ریشه و قسمت هوایی گیاه، افزایش نفوذ عناصر در گیاه و بهبود نفوذپذیری آب میشود. عنصر روی در حفظ غشای سلول ریشه، فعال کردن آنزیمهای آنتی اکسیدانی، در ساخت RNA و DNA تأثیر بسزایی دارد. در این تحقیق اثر اسید هیومیک و سولفات روی بر بعضی صفات مورفولوژیکی ...
بیشتر
اسیدهیومیک، مادهای آلی است که طی فرآیندهای شیمیایی در خاک ساخته شده و منجر به بهبود رشد ریشه و قسمت هوایی گیاه، افزایش نفوذ عناصر در گیاه و بهبود نفوذپذیری آب میشود. عنصر روی در حفظ غشای سلول ریشه، فعال کردن آنزیمهای آنتی اکسیدانی، در ساخت RNA و DNA تأثیر بسزایی دارد. در این تحقیق اثر اسید هیومیک و سولفات روی بر بعضی صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مریم گلی مورد مطالعه قرار گرفته است.کاربرد توام این دو ماده با احتمال اینکه کارایی جذب افزایش یابد، صورت گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور (فاکتور اول شامل غلظت‌های صفر، 5/1، 3 و 5/4 گرم در هزار اسید هیومیک و فاکتور دوم شامل غلظت‌های صفر، 3، 6 و 9 گرم در هزار سولفات روی)، با پنج تکرار در سال زراعی 1400 به صورت گلدانی و در هوای آزاد انجام شد. نتایج نشان داد که در اثر استفاده از اسیدهیومیک و سولفات روی، صفات مورفولوژیکی (ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک اندام هوایی و قطر ساقه) بهبود یافته و بیشترین تاثیر در غلظت‌های 5/1 و 5/4 گرم در هزار اسید هیومیک و 3 و 6 گرم در هزار سولفات روی مشاهده شد. صفات فیتوشیمیایی نیز تحت تأثیر مثبت اسید هیومیک و سولفات روی قرار گرفتند به گونه‌ای که بیشترین اثر در رنگدانه‌های فتوسنتزی (کارتنوئید، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل) ناشی از کاربرد غلظت‌های 5/4 گرم در هزار اسید هیومیک و 6 گرم در هزار سولفات روی بوده است. در تیمار بدون کاربرد سولفات روی، افزایش غلظت اسید هیومیک تا 3 گرم در هزار منجر شده تا بیشترین میزان آن (372/0 میلیگرم گالیک اسید بر گرم بافت تازه) مشاهده شود و بیشترین میزان فلاونوئید (527/0 میلیگرم کوئرسین بر گرم بافت تازه) در تیمار 5/4 گرم در هزار اسید هیومیک و غلظت صفر سولفات روی به دست آمد. ضمناً غلظت‌های 5/1 و 3 گرم در هزار اسید هیومیک باعث افزایش میزان اسانس از 15/1 درصد (گیاه شاهد) به 40/1 درصد شد. با توجه به نتایج حاصل شده، کاربرد اسید هیومیک به تنهایی و همراه با سولفات روی، بیشترین تاثیر را در اکثر صفات مورد بررسی داشته است.
گیاهان دارویی
احمد بالندری؛ مجید عزیزی؛ مهسا خدابنده
چکیده
انواع زرشک، ریزمیوههایی با رنگها و طعمهای جذاب هستند که تنوع بینظیری در ایران دارند. در این پژوهش خصوصیات بیوشیمیایی میوه دوازده ژنوتیپ بومی زرشک مورد مطالعه قرار گرفت. این خصوصیات شامل درصد مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، نسبت TSS/TA، pH، میزان فنل کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، محتوای پروتئین، فیبر خام، ...
بیشتر
انواع زرشک، ریزمیوههایی با رنگها و طعمهای جذاب هستند که تنوع بینظیری در ایران دارند. در این پژوهش خصوصیات بیوشیمیایی میوه دوازده ژنوتیپ بومی زرشک مورد مطالعه قرار گرفت. این خصوصیات شامل درصد مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، نسبت TSS/TA، pH، میزان فنل کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، محتوای پروتئین، فیبر خام، قند کل، عناصر معدنی شامل آهن، منیزیوم، روی و مس بودند. نتایج حاکی از تنوع بالای خصوصیات بیوشیمیایی در میان ژنوتیپها بود. کدژنوتیپ 1-13 دارای بیشترین TA (61/5 گرم اسید مالیک در 100 گرم وزن تر) و بیشترین TSS (ºBrix 50/5) بود. کدژنوتیپ 1-5 دارای بیشترین میزان فنل کل (61/1482 میلیگرم اسید گالیک) و کدژنوتیپ 2- 14 حائز بیشترین میزان فلاونوئید کل (53/837 میلیگرم کوئرستین) و آنتوسیانین کل (06/452 میلیگرم سیانیدین3 گلیکوزید) در یک‌صد گرم میوه خشک بود. بالاترین میزان فیبرخام (96/54 درصد)، آهن (49/138 قسمت در میلیون) و منیزیوم (39/1426 قسمت در میلیون) مربوط به کدژنوتیپ 1-10 و بالاترین میزان پروتئین (26/4 درصد) و مس (80/6 قسمت در میلیون) به کدژنوتیپ 2-14 اختصاص یافت. از لحاظ محتوای قند کل، دو کدژنوتیپ بی دانه و 3-5 به ترتیب با میزان 61/59 و 67/25 درصد قند، تفاوت چشمگیری نسبت به سایر کدژنوتیپها داشتند. در مجموع ارزیابی صفات اندازهگیری شده، کدژنوتیپ 2-14 به دلیل دارا بودن بالاترین میزان فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، پروتئین و مس ژنوتیپ برتر بود. بررسی خصوصیات بیوشیمیایی میوه زرشکهای بومی و بهرهوری از ارزشهای تغذیهای این محصول ارزشمند میتواند منجر به کسب دانش فنی در زمینه تهیه فرآوردههای غذایی زرشک به عنوان یک فناوری بومی شده و سبب توسعه اقتصادی در مناطق تولید زرشک گردد.
گیاهان دارویی
مینا امانی؛ محسن سبزی نوجه ده؛ سعیده علیزاده سالطه؛ مهدی یونسی حمزه خانلو؛ بیوک آقا فرمانی؛ حسین هاتف هریس؛ شیوا محمدیان؛ سودا پیرطریقت
چکیده
کمبود آب یکی از عوامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان میباشد که به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران به طرق مختلف باعث محدودیت کاشت گیاهان و کاهش عملکرد محصول میشود. بهرهگیری از رابطه همزیستی گیاه با قارچ‌های میکوریزای آربوسکول‌دار یکی از راهکارهای کاهش تنش کمآبی در گیاهان به شمار می‌رود. مطالعه حاضر با هدف ...
بیشتر
کمبود آب یکی از عوامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان میباشد که به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران به طرق مختلف باعث محدودیت کاشت گیاهان و کاهش عملکرد محصول میشود. بهرهگیری از رابطه همزیستی گیاه با قارچ‌های میکوریزای آربوسکول‌دار یکی از راهکارهای کاهش تنش کمآبی در گیاهان به شمار می‌رود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی برخی از صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی ریحان در شرایط گلخانهای تحت تأثیر سطوح مختلف کمآبی به همراه سه گونه قارچ میکوریزا به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل تنش کم آبی در سه سطح (تنش شدید: 25 درصد طرفیت مزرعهای؛ تنش متوسط: 50 درصد طرفیت مزرعهای؛ تنش ملایم: 75 درصد طرفیت مزرعهای؛ و تیمار شاهد: 100 درصد ظرفیت مزرعهای؛ و سه گونه قارچ میکوریزا شامل Glomus intraradices، Glomus mosseae،Glomus etunicatum به میزان 30 گرم در هر گلدان و تیمار شاهد (بدون تلقیح قارچ) بود. مطابق نتایج به دست آمده افزایش سطح تنش کمآبی باعث کاهش رشد گیاهان گردید. همزیستی با میکوریزا باعث کاهش اثرات مخرب تنش کمآبی بر گیاه شد. با اعمال تنش کمآبی میزان مالون دی آلدهید، آنزیم کاتالاز و پراکسیداز، فعالیت آنتیاکسیدانی و فلاونوئید کل افزایش و فنول کل کاهش یافت. با توجه به نتایج آزمایش میتوان بیان کرد که G. mosseae در مقایسه با سایر گونهها تأثیر بیشتری در بهبود اثرات سوء ناشی از تنش کمآبی در اکثر صفات مورد ارزیابی داشت. درحالیکه تأثیر قارچ G. intraradicse بر فلاونوئید کل، آنزیم کاتالاز و پراکسیداز بالاتر از گونه G. mosseae بود. در نهایت نتایج مشخص کرد که استفاده از قارچ میکوریزا در مقایسه با شاهد (بدون تلقیح با قارچ) میتواند ابزار مناسبی برای بهبود صفات فیزیولوژیکی و فعالیتهای آنتیاکسیدانی در شرایط تنش کمآبی باشد.
گیاهان دارویی
حسین غلامی؛ محمدجمال سحرخیز؛ محسن شیردل؛ کهزاد سرطاوی؛ حمید مزارعی
چکیده
اسطوخودوس افراشته (Lavandula stricta)، سنا بومی (Cassia obovata)، زامور (Cocculus pendulus) و بادمجان وحشی (Solanum xanthocarpum) از گونه‌های قابل رویش در استان بوشهر می‌باشند و تاکنون گزارشی مبنی بر توصیف ویژگیهای اکوفیزیولوژیک، علفکشی و بیوشیمیایی این گونهها در ایران وجود ندارد. برای این منظور، گیاهان مورد نظر در بهار سال 1398 در استان بوشهر از طبیعت جمعآوری ...
بیشتر
اسطوخودوس افراشته (Lavandula stricta)، سنا بومی (Cassia obovata)، زامور (Cocculus pendulus) و بادمجان وحشی (Solanum xanthocarpum) از گونه‌های قابل رویش در استان بوشهر می‌باشند و تاکنون گزارشی مبنی بر توصیف ویژگیهای اکوفیزیولوژیک، علفکشی و بیوشیمیایی این گونهها در ایران وجود ندارد. برای این منظور، گیاهان مورد نظر در بهار سال 1398 در استان بوشهر از طبیعت جمعآوری و در شرایط سایه و جریان هوای آزاد به‌منظور عصاره‌گیری و اندازهگیری صفات مورد نظر، خشک شدند. در بین گیاهان مورد مطالعه بیشترین و کمترین میزان فنول کل بهترتیب در گیاهان زامور جمعآوری شده در کیلومتر 3 جاده گله‌دار و گیاه سنا بومی جمعآوری شده در منطقه کاکی مشاهده گردید. گیاهان اسطوخودوس افراشته برداشت شده از منطقه گلوگاه، دارای بالاترین میزان فلاونوئید کل بود. کمترین و بیشترین میزان فلاوون و فلاونول مربوط به گیاهان سنا بومی و زامور بود. در این مطالعه، بیشترین میزان فعالیت آنتیاکسیدانی بهترتیب در گیاهان زامور، اسطوخودوس افراشته و بادمجان وحشی گزارش گردید. گیاهان سنا بومی جمعآوری شده از منطقه کاکی دارای کمترین میزان فعالیت آنتیاکسیدانی بود. گیاهان اسطوخودوس افراشته برداشت شده از منطقه گلوگاه، دارای ترکیبات فنولی پی‌کوماریک اسید و الاژیک اسید میباشد. در بین اسیدهای فنولی مورد ارزیابی، اسیدهای فنولی کاتچین و پی‌کوماریک اسید در گیاهان زامور جمعآوری شده در کیلومتر 3 جاده گله‌دار مشاهده شد. گیاه سنا بومی جمعآوری شده از منطقه کاکی و اسطوخودوس افراشته دارای الاژیک اسید در پیکره رویشی بودند. نتایج این بررسی نشان داد اسیدهای فنولی شناسایی شده در بادمجان وحشی جمعآوری شده از بندر سیراف، کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، پی‌کوماریک اسید، وانیلین و هسپریدین بود. در بین اسیدهای فنولی شناسایی شده، کلروژنیک اسید ترکیب غالب در بادمجان وحشی بود. نتایج این پژوهش نشان داد بیشترین اثر بازدارندگی روی جوانه‌زنی بذور پنیرک مربوط به غلظت 1000 میکرولیتر در لیتر عصاره‌های زامور و بادمجان وحشی بود، به نحوی که به طور کامل جوانه‌زنی را متوقف کردند. به طور کلی با افزایش غلظت عصاره از صفر تا 1000 میکرولیتر در لیتر، شاخص آللوپاتی در مورد همه گیاهان منفی‌تر شد. افزون بر این، با به کارگیری عصاره‌های الکلی گیاهان مورد مطالعه و افزایش غلظت از صفر تا 1000 میکرولیتر در لیتر، میانگین درصد، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه سلمه‌تره به طور معنیداری کاهش یافت. کمترین شاخص آللوپاتی در غلظت 1000 میکرولیتر در لیتر عصاره بادمجان وحشی مشاهده شد که بیشترین اثر بازدارندگی (شاخص آللوپاتی 58/0-) را بر رشد و جوانه‌زنی بذور سلمه‌تره داشت. با توجه به پتانسیل بالای علفکشی عصاره‌های زامور و بادمجان وحشی، میتوان از آنها در راستای مدیریت علف‌های هرز پنیرک و سلمه‌تره استفاده کرد. همچنین میتوان از عصاره گیاه زامور به عنوان یک منبع آنتیاکسیدان طبیعی در صنایع مرتبط استفاده نمود.
گیاهان دارویی
هدیه تقی زاده باغچه جوقی؛ سعیده علیزاده سالطه؛ منصور مطلوبی
چکیده
به منظور ارزیابی اثر فولویکاسید و تریاکانتانول و اثرات متقابل آنها بر برخی ویژگیهای گیاه همیشه بهار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار و 3 تکرار در گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح فولویکاسید (صفر، 5/0، 1، 2 میلیگرم در لیتر) به عنوان فاکتور اول و تریاکانتانول در چهار سطح (صفر، 5-10، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثر فولویکاسید و تریاکانتانول و اثرات متقابل آنها بر برخی ویژگیهای گیاه همیشه بهار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار و 3 تکرار در گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح فولویکاسید (صفر، 5/0، 1، 2 میلیگرم در لیتر) به عنوان فاکتور اول و تریاکانتانول در چهار سطح (صفر، 5-10، 4-10×5/5، 4-10مولار) به عنوان فاکتور دوم بودند. تیمارها به صورت محلولپاشی برگی در سه نوبت روی گیاه انجام شدند. بر اساس نتایج به دست آمده در این پژوهش کاربرد برگی تریاکانتانول 4-10 مولار باعث افزایش عملکرد گل‌آذین، سطح برگ، وزن تر و خشک، تعداد گل‌آذین، طول گل‌آذین، فعالیت آنتیاکسیدانی و میزان فلاونوئید گل‌آذین شد. غلظت 5-10 مولار تریاکانتانول میزان درصد ماده خشک و فنول کل را بیشتر از سایر غلظتها افزایش داد. کاربرد غلظت دو میلیگرم در لیتر فولویکاسید این ماده بیشترین اثر را بر تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک، درصد ماده خشک، فعالیت آنتیاکسیدانی و فلاونوئید کل داشت. در مجموع اثر ساده کاربرد برگی 4-10 مولار تریاکانتانول و دو میلیگرم در لیتر فولویکاسید توانست اکثر صفات اندازهگیری شده در این پژوهش را نسبت به تیمار شاهد به طور معنیداری بهبود بخشد. گیاهان تیمار شده با دو میلیگرم در لیتر فولویکاسید دیرتر از سایر تیمارها گل دادند. اثر متقابل تریاکانتانول × فولویکاسید بر عملکرد و ارتفاع بوته معنیدار شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش در واکنش به مصرف هورمون تریاکانتانول و فولویک اسید بیانگر این است که استفاده از این دو ترکیب به صورت محلول پاشی برگی میتواند جهت افزایش عملکرد و خصوصیات فیتوشیمیایی همیشه بهار بسیار مفید باشد.
گیاهان دارویی
سلیمه مختومی؛ شبنم خوشبخت؛ عباسعلی نوری نیا
چکیده
استفاده زیاد از کودهای شیمیایی در روشهای متداول کشاورزی سبب فرسایش خاک و آلودگی منابع آبی شده و در کاهش کیفیت محصولات نیز تاثیر دارد. کاربرد کودهای بیولوژیک در خاک و آب آلودگی ایجاد نمیکند در عین حال کیفیت مواد غذایی را افزایش میدهند. این آزمایش برای بررسی اثرات ورمیکمپوست، کودهای حاوی عناصر معدنی و باکتریهای ...
بیشتر
استفاده زیاد از کودهای شیمیایی در روشهای متداول کشاورزی سبب فرسایش خاک و آلودگی منابع آبی شده و در کاهش کیفیت محصولات نیز تاثیر دارد. کاربرد کودهای بیولوژیک در خاک و آب آلودگی ایجاد نمیکند در عین حال کیفیت مواد غذایی را افزایش میدهند. این آزمایش برای بررسی اثرات ورمیکمپوست، کودهای حاوی عناصر معدنی و باکتریهای محرک رشد گیاه (PGPR) بر روی برخی صفات گیاه ریحان Ocimum basilicuum L.)) در روستای قزلجه استان گلستان در سال 1397 انجام شد. بدین منظور دو عامل کاربرد ورمیکمپوست (در سه سطح a1: بدون مصرف، a2: مصرف به نسبت 10 درصد و a3: مصرف به نسبت 20 درصد وزنی خاک) و مصرف کودهای بیولوژیک و عناصر طبیعی افزایش دهنده رشد گیاه (در سه سطحb1 : بدون مصرف، b2: استفاده از باکتری باسیلوس سوبتیلیس (Bacillus subtillis) و b3: استفاده از ترکیبات عناصر طبیعی) مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در فضای آزاد به صورت کشت گلدانی اجرا شد. برای اندازهگیری صفات مورفولوژیک، مقدار فنل و فلاونوئید کل در زمان کامل شدن مرحله رویشی گیاه نمونهگیری انجام شد. مقدار ترکیبات فنل کل با استفاده از روش فولین سیوکالتو و سنجش میزان فلاونوئید کل به روش رنگ سنجی آلومینیوم کلرید اندازهگیری شد. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد، بین سطوح مختلف استفاده از ورمیکمپوست از نظر صفات وزنتر و خشک ریشه، وزنتر و خشک ساقه، طول ساقه، وزنتر و سطح برگ در سطح یک درصد و وزن خشک برگ تفاوت معنیداری در سطح پنج درصد وجود داشت. همچنین اثر کودهای بیولوژیک و عناصر طبیعی افزاینده رشد گیاه بر صفات وزنتر ریشه و وزن خشک ساقه معنیدار شد. حداکثر مقدار فنل کل بین تیمارها به ورمیکمپوست 20 درصد به میزان 98/1 میلیگرمبرگرم و کود پروبیو 96 (حاوی باکتری باسیلوس سوبتیلیس) به مقدار 96/1 میلیگرمبرگرم حاصل شد. همچنین حداکثر مقدار فلاونوئید کل در گیاهان تیمار شده با ورمیکمپوست 20 درصد و استفاده از باکتری باسیلوس سوبتیلیس (Bacillus subtillis) به ترتیب 13/92 میلیگرمبرگرم و 22/91 میلیگرمبرگرم به دست آمد. نتایج نشان میدهد ورمیکمپوست بیشترین تاثیر را بر اندامهای مورد هدف مانند سطح برگ، وزنتر و خشک برگ گیاه ریحان داشت. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد، استفاده ورمیکمپوست 20 درصد و کود حاوی باکتری باسیلوس سوبتیلیس (Bacillus subtillis) مناسبترین ترکیب تغذیهای گیاه ریحان میباشد.
سبزیکاری
محمد حسین امینی فرد؛ محبوبه عسگریان؛ مهدی جهانی؛ مهدی خیاط
چکیده
ورمی کمپوست یکی از روشهای مناسب تبدیل مواد زاید آلی به کودهای آلی می باشد و استفاده از آن باعث بهبود شرایط فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک میشود. همچنین مس یک عنصر ریزمغذی گیاه است، به گونه‌ای که کمبود آن، متابولیسم گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد. به منظور بررسی تأثیر ورمیکمپوست و سولفات مس بر صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی ریحان، ...
بیشتر
ورمی کمپوست یکی از روشهای مناسب تبدیل مواد زاید آلی به کودهای آلی می باشد و استفاده از آن باعث بهبود شرایط فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک میشود. همچنین مس یک عنصر ریزمغذی گیاه است، به گونه‌ای که کمبود آن، متابولیسم گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد. به منظور بررسی تأثیر ورمیکمپوست و سولفات مس بر صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی ریحان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. فاکتورها شامل ورمیکمپوست در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) و سولفات مس در سه سطح (صفر، 3 و 6 در هزار) با سه تکرار بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که ورمیکمپوست اثر معنیداری بر میزان کلروفیل، فعالیت آنتیاکسیدانی، آنتوسیانین، فلاونوئید، قند و عملکرد بیولوژیک ریحان داشت، به‌طوری‌که بیشترین میزان فلاونوئید (26/3 میلیگرم بر گرم) با کاربرد 10 تن در هکتار ورمیکمپوست و کمترین میزان آن (65/2 میلیگرم بر گرم) از شاهد بدست آمد. تیمار 10 تن در هکتار ورمیکمپوست، 05/37 درصد نسبت به شاهد، قند گیاه را افزایش داد. سولفات مس نیز بر میزان کلروفیل a و کل، فعالیت آنتیاکسیدانی، فنول، محتوی آنتوسیانین، قند و عملکرد بیولوژیک تأثیرگذار بود، به‌طوری‌که بیشترین میزان فعالیت فنول و قند (بهترتیب 29/15 و 99/12 میلیگرم بر گرم) از تیمار 3 در هزار سولفات مس و کمترین میزان آنها (بهترتیب 98/10 و 19/9 میلیگرم بر گرم) از شاهد بدست آمد. نتایج اثرات متقابل نیز نشان داد، بیشترین میزان کلروفیل a (62/1 میلیگرم برگرم)، کلروفیل b (57/2 میلیگرم بر گرم)، کلروفیل کل (19/4 میلیگرم بر گرم)، فعالیت آنتیاکسیدانی (57/92 درصد) و آنتوسیانین (03/3 میلیگرم بر گرم) با کاربرد 10 تن در هکتار ورمیکمپوست و سولفات مس 3 در هزار بدست آمد. علاوه بر این بیشترین افزایش در عملکرد بیولوژیک (3/20968 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد تیمار پنج تن در هکتار ورمیکمپوست همراه با سولفات مس شش در هزار و کمترین آن (7/16596 کیلوگرم در هکتار) مربوط به شاهد بود. با توجه به نتایج این آزمایش، میتوان تیمار10 تن در هکتار ورمیکمپوست و سولفات مس 3 در هزار را بعنوان تیمار برتر برای بهبود برخی صفات بیوشیمیایی و آنتیاکسیدانی گیاه ریحان توصیه نمود.
گیاهان دارویی
منیره نعمتی نژاد؛ عبدالشکور رئیسی؛ محمد رضا اصغری پور؛ فاطمه نصرتی
چکیده
عوامل محیطی از مهمترین فاکتورهای مؤثر بر صفات کمی و کیفی گیاهان دارویی است. این پژوهش در سال 1397 با هدف بررسی برخی ویژگیهای ادافیکی، مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه گلدر در رویشگاههای طبیعی بلوچستان در قالب طرح آشیانهای به صورت کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. صفاتی نظیر اجزاء اسانس برگ و گل جمعیت کوه بیرک مهرستان نیز ...
بیشتر
عوامل محیطی از مهمترین فاکتورهای مؤثر بر صفات کمی و کیفی گیاهان دارویی است. این پژوهش در سال 1397 با هدف بررسی برخی ویژگیهای ادافیکی، مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه گلدر در رویشگاههای طبیعی بلوچستان در قالب طرح آشیانهای به صورت کاملاً تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. صفاتی نظیر اجزاء اسانس برگ و گل جمعیت کوه بیرک مهرستان نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. مناطق مورد بررسی عبارت بودند از، 1- سراوان (روستاهای کوه سونط و ناهوک)، 2- خاش (روستاهای کوه پنج انگشت و پشت کوه)، 3- سرباز (روستاهای پادیک و مرکز سرباز کلات) و 4- مهرستان (روستاهای زرد و کوه بیرک) بودند. نتایج نشان داد که کمترین (80/7) و بیشترین (50/8) سطح pH به ترتیب در زرد و کوهبیرک از شهرستان مهرستان، حداقل (29/1) و حداکثر (38/4) میزان EC به ترتیب در پنج انگشت و ناهوک، کمترین (53/43 دسیزیمنس بر متر) و بیشترین (73/50 دسیزیمنس بر متر) سطح Na به ترتیب در کوه بیرک و ناهوک، بیشترین میزان N و P در پشتکوه خاش، بیشترین مقدار K کل، K قابل جذب و بیشترین درصد سیلت در منطقه کوه سونط سراوان اندازهگیری شد. حداکثر فاصله میانگره، طول دمبرگ، طول و عرض برگ و تعداد شاخههای اصلی و شاخههای فرعی در منطقه کوهبیرک شهرستان مهرستان و بیشترین ارتفاع گیاه در منطقه ناهوک سراوان وجود داشت. حداکثر میزان فلاونوئیدهای برگ و فلاونوئید ریشه (به ترتیب 83/1 و 11/0 میلیگرم کوئرستین بر گرم وزن نمونه) و فنل ساقه (86/1 میلیگرم گالیک اسید بر گرم وزن نمونه) در منطقه پنج انگشت شهرستان خاش، بیشترین میزان فلاونوئید ساقه و ریشه (به ترتیب 45/0 و 11/0 کوئرستین بر گرم وزن نمونه) در منطقه زرد شهرستان مهرستان، بیشترین فنل برگ (38/2 میلیگرم گالیک اسید بر گرم وزن نمونه) و کربوهیدرات ریشه (73/1 میلیگرم بر گرم) در منطقه پشت کوه خاش و حداکثر میزان کربوهیدرات برگ (99/1 میلیگرم بر گرم) در منطقه کوهسونط سراوان بدست آمد. آنالیز ترکیبات شیمیایی اسانس تعداد 12 ترکیب در برگ و ۳۱ ترکیب در گل را نشان داد. بیشترین اجزاء اسانس در برگ و گل به ترتیب Thymol با سهم 12 درصدی و Benzene, 1-(1,5-dimethyl-4-hexenyl)-4-methyl- (CAS)) با سهم 13 درصدی بودند. به طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد در بین جمعیتهای مورد مطالعه از نظر تمام ویژگیهای مورد بررسی تنوع قابل ملاحظهای وجود داشت که نشان میدهد عوامل محیطی همانند عوامل ژنتیکی در ایجاد تنوع در خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی این گیاه موثر هستند.
گیاهان دارویی
شیرین تقی پور؛ عبداله احتشام نیا؛ حامد خدایاری؛ حسن مومیوند
چکیده
گل داوودی به دلیل حضور ترکیبات زیستی و آنتیاکسیدانی، فعالیت ضدباکتری، ضد التهاب و ضد ویروسی در ارقام مختلف بهعنوان یکی از گیاهان دارویی در عرضه جهانی محسوب میگردد. در این آزمایش، 25 رقم گل داوودی از نظر درصد اسانس، شاخص آنتیاکسیدانی، میزان فنول و فلاونوئید کل و اثرات ضدباکتریایی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه ...
بیشتر
گل داوودی به دلیل حضور ترکیبات زیستی و آنتیاکسیدانی، فعالیت ضدباکتری، ضد التهاب و ضد ویروسی در ارقام مختلف بهعنوان یکی از گیاهان دارویی در عرضه جهانی محسوب میگردد. در این آزمایش، 25 رقم گل داوودی از نظر درصد اسانس، شاخص آنتیاکسیدانی، میزان فنول و فلاونوئید کل و اثرات ضدباکتریایی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه لرستان در سال 1395 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام داوودی مورد مطالعه از نظر شاخص آنتیاکسیدانی به روش DPPH، میزان فنول و فلاونوئید کل دارای تفاوت معنیداری در سطح احتمال یک درصد بودند. بر اساس نتایج بهدست آمده در میان ارقام مختلف میزان کل ترکیبات فنلی بین 90/47-52/14 میلیگرم گالیکاسید بر گرم وزن خشک، میزان فلاونوئید کل بین 62/55-91/11 میلیگرم کوئرستین در گرم وزن خشک و IC50 بین 228-54 میکروگرم بر میلیلیتر متغیر بودند. بیشترین میزان فنل کل در ارقام آوادیس و دیلا (90/47-86/45 میلیگرم بر گرم وزن خشک) و رقم یاسمین (52/14 میلیگرم بر گرم وزن خشک) کمترین مقدار را داشت. همچنین از نظر مقدار فلاونوئید کل، ارقام گلنار و فرحناز بهترتیب با 62/55 و 01/53 میلیگرم کوئرستین بر گرم دارای بیشترین میزان فلاونوئید کل بودند. تجزیه خوشهای همه ارقام مورد مطالعه را به پنج گروه تقسیمبندی نمود. درصد اسانس در میان ارقام مختلف بین 41/0 تا 62/0 درصد متغیر بود و تنوع بالایی نیز از نظر میزان اسانس در ارقام مورد مطالعه مشاهده شد. همچنین در این مطالعه ارقام پریدخت، ثنا و اشرف از لحاظ شاخص آنتیاکسیدانی و ضدباکتریایی مورد بررسی و ارقام فرحناز و المیرا2 از نظر میزان اسانس تولیدی برتر از سایر ارقام موجود ظاهر شدند. بنابراین میتوان انتظار داشت تلاقی ارقام اشرف، ثنا و پریدخت با گروه پنجم بتواند ارقام موجود در این گروه را به لحاظ میزان ترکیبات زیستی، آنتیاکسیدانی و ضدباکتریایی ارتقا بخشد.
گیاهان دارویی
سید امیرحمزه بهاری میمندی؛ شهرام شرف زاده؛ امید علیزاده؛ فرود بذرافشان؛ بهرام امیری
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثرات کاربرد کودهای آلی و زیستی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی رازیانه (Foeniculum vulgar Miller) انجام شد. در این مطالعه، اثر ورمیکمپوست (صفر، 4 و 8 درصد در گلدان)، کود حیوانی (صفر، 5/7 و 15 درصد در گلدان) و قارچ مایکوریزا (تلقیح 1 درصد و عدم تلقیح) بر ویژگیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی رازیانه در شرایط گلخانه ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی اثرات کاربرد کودهای آلی و زیستی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی رازیانه (Foeniculum vulgar Miller) انجام شد. در این مطالعه، اثر ورمیکمپوست (صفر، 4 و 8 درصد در گلدان)، کود حیوانی (صفر، 5/7 و 15 درصد در گلدان) و قارچ مایکوریزا (تلقیح 1 درصد و عدم تلقیح) بر ویژگیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی رازیانه در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. نتایج نشان داد کودهای آلی و زیستی باعث بهبود خصوصیات عملکردی و فیتوشیمیایی رازیانه نظیر ارتفاع بوته، وزن دانه در بوته، وزن تر و خشک ریشه و گیاه، محتوای فنول و فلاونوئید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی، درصد اسانس و درصد کلونیزاسیون شدند. حداکثر ارتفاع بوته، تعداد گل، چتر و دانه در بوته و وزن تر و خشک ریشه، پس از کاربرد تلفیقی 8 درصد در گلدان ورمیکمپوست، 15 درصد در گلدان کود حیوانی و کاربرد مایکوریزا حاصل گردید. بر اساس نتایج، بالاترین میزان فلاونوئید کل (66/177 میلیگرم در صد گرم ماده خشک) پس از کاربرد تلفیقی 8 درصد در گلدان ورمیکمپوست، 15 درصد در گلدان کود حیوانی و کاربرد مایکوریزا مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد بیشترین وزن تر و خشک گیاه (به ترتیب با میانگینهای 33/121 و 41/17 گرم) پس از کاربرد تلفیقی مایکوریزا و 15 درصد در گلدان کود حیوانی حاصل گردید. کاربرد مایکوریزا در ترکیب با 15 درصد در گلدان کود حیوانی نسبت به سایر تیمارها باعث افزایش معنیدار محتوای فنول کل در اندام هوایی با میانگین 22/73 میلیگرم در صد گرم ماده خشک شد. افزون بر این، بیشترین میزان فعالیت آنتیاکسیدانی (51 درصد) پس از کاربرد تلفیقی 8 درصد در گلدان ورمی کمپوست و 15 درصد در گلدان کود حیوانی حاصل گردید. کاربرد کودهای آلی و زیستی به طور معنیداری باعث افزایش وزن هزار دانه و درصد اسانس در گیاه رازیانه شد. پس از اعمال تیمار 15 درصد در گلدان کود حیوانی، بیشترین درصد اسانس میوه با میانگین 43/3 درصد حاصل گردید. به طور کلی بالاترین درصد اجزای تشکیل‌دهنده اسانس میوه در شرایط گلخانه، به ترتیب مربوط به (E)-Anethole (26/78 درصد)، Fenchone (15/7 درصد)، Limonene (12/6 درصد) و Methyl chavicol (85/3 درصد) بود. میزان (E)-Anethole به عنوان ترکیب غالب اسانس، در تیمار شاهد 92/66 درصد گزارش گردید. کاربرد تلفیقی مایکوریزا و 4 درصد در گلدان ورمی کمپوست محتوای (E)-Anethole موجود در اسانس را تا 72/80 درصد افزایش داد. به طور کلی ورمیکمپوست، کود حیوانی و مایکوریزا باعث بهبود خصوصیات رشدی، بیوشیمیایی و عملکرد اسانس رازیانه شد. این کودها با در اختیار قرار دادن مقادیر زیادی از عناصر غذایی مورد نیاز و تأثیر بر جنبههای مختلف رشد و توسعه ریشه، عملکرد گیاه را افزایش دادند. در این میان شاید نقش نیتروژن به دلیل مشارکت در پروتئینسازی و نقش آهن در تثبیت نیتروژن، فتوسنتز و انتقال الکترون، بیشتر از بقیه نمایان باشد.
گیاهان دارویی
زینب السادات شاه زیدی؛ سعید حسامی تکلو؛ لیلا امجد؛ حکیمه زالی؛ علیرضا ایرانبخش
چکیده
اشعه ماورا بنفش یک عامل غیرزنده مهم است که میتواند تولید متابولیت‌های ثانویه، از جمله ترکیبات آنتیاکسیدانی در گیاهان را تحریک کند. تخریب لایه ازن و پیامدهای ناشی از آن ازجمله تابش مستقیم اشعه ماورای بنفش بر کره زمین و اثرات آن بر گیاهان زراعی و داروئی از جمله مباحثی است که مطالعات بسیار کمی روی آن صورت گرفته است. هدف از این پژوهش ...
بیشتر
اشعه ماورا بنفش یک عامل غیرزنده مهم است که میتواند تولید متابولیت‌های ثانویه، از جمله ترکیبات آنتیاکسیدانی در گیاهان را تحریک کند. تخریب لایه ازن و پیامدهای ناشی از آن ازجمله تابش مستقیم اشعه ماورای بنفش بر کره زمین و اثرات آن بر گیاهان زراعی و داروئی از جمله مباحثی است که مطالعات بسیار کمی روی آن صورت گرفته است. هدف از این پژوهش تاثیر اشعه ماورا بنفش در سطوح مختلف (UV-C: صفر، 100، 200، 300، 400، 500، 600 و 700 نانومتر) روی فعالیت رنگیزه‌های فتوسنتزی و صفات بیوشیمیایی گیاه خرفه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بررسی شد. گیاهان به مدت یک هفته، به صورت یک روز در میان و هر بار به مدت 3 دقیقه توسط دو لامپ فلورسانس با طول موج 260 نانومتر در معرض تابش فرابنفش C (در فاصله‌ی 30 سانتی‌متر از منبع نور UV با شدت 27 (وات بر متر مربع) قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، فنل، فلاونوئید و فعالیت آنتیاکسیدانی بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تیمار اشعه ماورا بنفش کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کاروتنوئید گیاه خرفه نسبت به شاهدکاهش یافت؛ اما تیمار اشعه ماورا بنفش گیاه خرفه باعث افزایش معنیدار فنل، فلاونوئید و آنتیاکسیدان نسبت به شاهد شد. تاثیر دوزهای مختلف اشعه ماورا بنفش بر فنل و آنتیاکسیدان گیاه خرفه نشان داد که بیشترین و کمترین UV-C بهترتیب در 700 و 100 نانومتر بود. به طور خلاصه، اعمال تنش نوری فرابنفش به صورت کنترل شده میتواند یک استراتژی جایگزین جدید برای افزایش بهرهوری گیاه دارویی خرفه ارائه دهد. تعدیل نور UV-C در سیستم‌های کشاورزی ابزاری امیدوارکننده برای افزایش تولید محصولات است.
میوه کاری
صلاح الدین مصلحتی فرد؛ حمید حسن پور
چکیده
بررسی تنوع مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در میوه، امکان انتخاب ژنوتیپهای برتر را جهت توسعه کشت و کار برای کشاورزان و اصلاح‌گران فراهم میکند. این پژوهش، تنوع و تعیین برخی خصوصیات کمی و کیفی میوه بنه 11 ژنوتیپ مختلف را در مرحله میوه سبز و در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار میدهد. از هر کدام از ژنوتیپها، تعدادی خوشه بنه برداشت ...
بیشتر
بررسی تنوع مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در میوه، امکان انتخاب ژنوتیپهای برتر را جهت توسعه کشت و کار برای کشاورزان و اصلاح‌گران فراهم میکند. این پژوهش، تنوع و تعیین برخی خصوصیات کمی و کیفی میوه بنه 11 ژنوتیپ مختلف را در مرحله میوه سبز و در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار میدهد. از هر کدام از ژنوتیپها، تعدادی خوشه بنه برداشت شد و جهت انجام اندازهگیریهای مختلف به آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه ارومیه انتقال داده شد. سپس برخی از صفات کمی میوه و خوشه و همچنین میزان فنل کل، فلاونوئید کل و ظرفیت آنتیاکسیدان کل مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که بین ژنوتیپها از نظر همه پارامترهای اندازهگیری شده به غیر از طول خوشه، اختلاف معنیداری در سطح احتمال یک درصد و پنج درصد وجود داشت. نتایج آشکار کرد که تنوع بالایی در اکثریت صفات اندازهگیری شده وجود دارد. بیشترین میزان طول، عرض و وزن خوشه و همچنین عرض و وزن میوه در ژنوتیپ P10 و کمترین آن در ژنوتیپهایP5 و P6 مشاهده شد. از نظر خصوصیات بیوشیمیایی بالاترین میزان فنل کل (5/1034 میلیگرم بر صدگرم وزن تر اسیدگالیک)، فلاونوئید کل (82/143 میلیگرم بر صدگرم وزن تر کوئرستین) و ظرفیت آنتیاکسیدان (93 درصد) را ژنوتیپ P3به خود اختصاص داد و همچنین کمترین میزان فنل کل (08/370 میلیگرم بر صدگرم وزن تر اسیدگالیک)، فلاونوئید کل (25/62 میلیگرم بر صدگرم وزن تر کوئرستین) در ژنوتیپ P7 مشاهده شد. بر اساس این پژوهش، ژنوتیپهای P3 و P10 از لحاظ صفات مورد بررسی در وضعیت مطلوبتری نسبت به سایر ژنوتیپها قرار داشتند و میتوانند جهت مصارف دارویی، خوراکی، صنعتی و همچنین اهداف اصلاحی پیشنهاد گردند.
میترا محمدی بازرگانی
چکیده
خصوصیات فیتوشیمیایی گیاهان دارویی بستگی به شرایط آب و هوایی منطقه تحت رویش، مرحله رشدی، عوامل ژنتیکی و غیره دارد، لذا مطالعه فلورهای وحشی در مناطقی با شرایط آب و هوایی مختلف مهم میباشد. تحقیق حاضر به غربالگری 16 اکوتیپ بید‌علفی پونه‌ای (Epilobium parviflorum) ایران از لحاظ ظرفیت آنتی اکسیدانی (AOX) می پردازد. مقدار فنل کل(TPH) ، فلاونوئید کل (TFL) ...
بیشتر
خصوصیات فیتوشیمیایی گیاهان دارویی بستگی به شرایط آب و هوایی منطقه تحت رویش، مرحله رشدی، عوامل ژنتیکی و غیره دارد، لذا مطالعه فلورهای وحشی در مناطقی با شرایط آب و هوایی مختلف مهم میباشد. تحقیق حاضر به غربالگری 16 اکوتیپ بید‌علفی پونه‌ای (Epilobium parviflorum) ایران از لحاظ ظرفیت آنتی اکسیدانی (AOX) می پردازد. مقدار فنل کل(TPH) ، فلاونوئید کل (TFL) و ظرفیت آنتی اکسیدانی به ترتیب با روشهای فولین- سیکالتو، کلرید آلومینیوم و قدرت احیای فریک (FRAP) اندازهگیری شد. تجزیه رگرسیون جهت بررسی رابطه بین ظرفیت آنتی اکسیدانی با ارتفاع و عرض جغرافیایی انجام شد و برای بررسی رابطه خطی بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. میان اکوتیپهای پارویفلروم همبستگی بالایی بین TPH و TFL (r=0.7)، بینAOX با TPH (r=0.71) و AOX با TFL (r=0.73) مشاهده گردید. تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد، دو مولفه اول 87/87 درصد از کل تغییرات را توجیه میکنند، سهم مولفه اول 13/62 درصد و مولفه دوم 74/25 درصد بود. در مولفه اول TFL، TPH و AOX به ترتیب با ضرایب 78/0، 76/0 و 85/0 قرار گرفتند. بیشترین مقدار TPH، TFL و AOX مربوط به اکوتیپ چشمه سنگان و کمترین برای اکوتیپ کلیبر مشاهده گردید. 6 اکوتیپ دارای مقدار مطلوب TFL، TPH و AOX بودند. تجزیه رگرسیون ارتباطی را بین ظرفیت AOX با ارتفاع (R2=0.04) و نیز با عرض جغرافیایی (R2=0.14) نشان نداد. نتایج بیانگر وجود تنوع قابل ملاحظهای بین اکوتیپ‌ها برای صفات تحت مطالعه بود که میتواند در برنامه‌های اصلاحی و حفاظت ژرم پلاسم بهرهگیری شود.
مهتاب صالحی؛ رمضان کلوندی
چکیده
پولک (Stachys inflata Benth.) گیاه دارویی متعلق به تیره نعناعیان، در طب سنتی و بومی کاربرد گسترده‌ای دارد. این پژوهش، به‌منظور بررسی میزان تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی هفت جمعیت گیاه پولک در مناطق مختلف استان همدان به اجرا درآمد. جمعیتها از مناطق قاضی‌خان، آورزمان، اکباتان، اسدآباد، ازناوله، کوهانی و گاماسیاب جمعآوری گردید. صفات ...
بیشتر
پولک (Stachys inflata Benth.) گیاه دارویی متعلق به تیره نعناعیان، در طب سنتی و بومی کاربرد گسترده‌ای دارد. این پژوهش، به‌منظور بررسی میزان تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی هفت جمعیت گیاه پولک در مناطق مختلف استان همدان به اجرا درآمد. جمعیتها از مناطق قاضی‌خان، آورزمان، اکباتان، اسدآباد، ازناوله، کوهانی و گاماسیاب جمعآوری گردید. صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، طول و عرض براکته و گلچه، طول گل‌آذین و طول میانگره، وزن تر و خشک شاخه گلدار، وزن تر و خشک برگ و گل و قطر ساقه و تعدادی از صفات فیتوشیمیایی شامل درصد اسانس و محتوای فنل و فلاونوئید مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین میزان اسانس مربوط به جمعیتهای آورزمان، ازناوله و کوهانی (2/0 درصد حجمی ـوزنی) و کمترین میزان اسانس مربوط به جمعیت اسدآباد (11/0 درصد حجمی ـ وزنی) بود. اگرچه 22 ترکیب در اسانس شناسایی شد، اما تنوع زیادی در اجزای تشکیل‌دهنده اسانس در جمعیتهای مورد مطالعه وجود داشت. جمعیت منطقه آورزمان، بیشترین میزان فنل کل (9/141 میلیگرم گالیک اسید در گرم عصاره) و فلاونوئید (4/109 میلیگرم روتین در گرم عصاره) را داشت. براساس نتایج تجزیه کلاستر، هفت جمعیت مورد مطالعه در دو گروه جداگانه قرار گرفتند. در این مطالعه، بیشترین اسانس از جمعیتهایی به دست آمد که از مناطقِ دارای کمترین ارتفاع از سطح دریا (آورزمان، کوهانی و ازناوله) جمعآوری شده بودند. خاک این مناطق دارای فسفر بیشتری بود، بنابراین براساس نتایج حاصله، عوامل محیطی نیز همانند عوامل ژنتیکی در ایجاد تنوع در خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی این گیاه مؤثر بودهاند.
لمیا وجودی مهربانی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر خاکپوش (شاهد، سفید و سیاه) و سطوح مختلف کودهای دکاپ (حاوی 33 درصد فسفر به صورت P2O5 و 42 درصد پتاسیم به صورت K2O) و استیمپلکس (عصاره جلبک) (شاهد، 5/1، 3 و 5/4 میلیلیتر بر لیتر) بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک ریحانL. Ocimum basilicum آزمایشی بر مبنای فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر خاکپوش (شاهد، سفید و سیاه) و سطوح مختلف کودهای دکاپ (حاوی 33 درصد فسفر به صورت P2O5 و 42 درصد پتاسیم به صورت K2O) و استیمپلکس (عصاره جلبک) (شاهد، 5/1، 3 و 5/4 میلیلیتر بر لیتر) بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک ریحانL. Ocimum basilicum آزمایشی بر مبنای فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان اجرا شد. محتوای فنل کل تحت تأثیر اثرات متقابل تیمارهای آزمایش قرار گرفت و بیشترین محتوای آن در تیمار خاکپوش سیاه × 5/4 میلیلیتر در لیتر کود دکاپ (105 میلیگرم بر گرم وزن خشک)، خاکپوش سیاه × 5/1 و 3 میلیلیتر در لیتر (98 میلیگرم بر گرم وزن خشک) کود استیمپلکس مشاهده شد. بالاترین میزان وزن خشک گیاه (51 گرم بر متر مربع) در تیمار خاکپوش سیاه و بالاترین ارتفاع گیاه و تعدا شاخه جانبی در خاکپوشهای سفید و سیاه مشاهده شد. محلولپاشی با دکاپ و استیمپلکس موجب افزایش ارتفاع و تعداد شاخه جانبی گردید. بیشترین میزان ازت و منیزیم درتیمار خاکپوش سیاه، پتاسیم و روی در هر دو خاکپوش، بیشترین محتوای فسفر و پتاسیم درتیمارهای محلولپاشی با دکاپ و استیمپلکس مشاهده شد و هر سه غلظت کود استیمپلکس موجب افزایش محتوای ازت، پتاسیم و منیزیم در گیاه گردید. نتایج نشان داد که بالاترین محتوای کلروفیل a، فلاونوئید، مواد جامد محلول و پروتئین در تیمار خاکپوش سیاه مشاهده شد. محتوای آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و غلظت مهار 50 درصد (IC50) تحت تأثیر خاکپوش سفید و سیاه قرار گرفت. محلولپاشی با دکاپ و استیمپلکس موجب افزایش محتوای فلاونوئید گردید. محلولپاشی با هر سه غلظت کود استیمپلکس موجب افزایش محتوای کلروفیلa ، بهبود غلظت مهار 50 درصد، محتوای پروتئین گیاه گردید. سطوح 5/1 و 3 میلیگرم در لیتر استیمپلکس تأثیر مثبت در محتوای آنزیم سوپراکسید دسیموتاز، مواد جامد محلول (به میزان 12/2 و 1/ 2 درجه بریکس) و روی (9/28 و 3/30 میلیگرم در کیلوگرم) داشت. در کل چنین میتوان نتیجهگیری نمود که استفاده صحیح از نهادههای مصرفی ضمن دستیابی به عملکرد مطلوب زمینه تولید پایدار را فراهم خواهد آورد.
آرزو صفرزاده؛ گیتی برزین؛ داریوش طالعی
چکیده
قارچ آربوسکولار میکوریزا به عنوان یک کود زیستی در تأمین نیاز غذایی گیاهان و کاهش اثرات تنشهای محیطی بر گیاهان میتواند مفید باشد. از طرف دیگر، نیتریک اکساید در بسیاری از تنشهای محیطی و غیر محیطی از جمله تنش خشکی و شوری نقش دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر نیتریک اکساید (در دو سطح صفر و 2/0 میلیمولار) در همزیستی قارچ آربوسکولار میکوریزا ...
بیشتر
قارچ آربوسکولار میکوریزا به عنوان یک کود زیستی در تأمین نیاز غذایی گیاهان و کاهش اثرات تنشهای محیطی بر گیاهان میتواند مفید باشد. از طرف دیگر، نیتریک اکساید در بسیاری از تنشهای محیطی و غیر محیطی از جمله تنش خشکی و شوری نقش دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر نیتریک اکساید (در دو سطح صفر و 2/0 میلیمولار) در همزیستی قارچ آربوسکولار میکوریزا بر برخی صفات فیزیولوژیک گیاه شیرین‌بیان تحت سطوح مختلف تنش شوری (صفر، 50، 100، 150 و 200 میلیمولار) در شرایط گلدانی، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش شوری، مایکوریزا و نیتریک اکساید بر میزان فلاونوئید، محتوی پرولین، میزان مالون دی آلدئید و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان کاتالاز، پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. شوری باعث افزایش میزان مالون دی آلدئید، محتوی پرولین و فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانت (کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز) شده است. همزیستی قارچ مایکوریزا در ترکیب با نیتریک اکساید و یا به تنهایی، باعث کاهش میزان فلاونوئید و افزایش محتوی پرولین در هر سطوح از تنش شوری شد. نیتریک اکساید اثر معنیدار قابل توجهی بر صفات اندازهگیری شده نداشت ولی در ترکیب با قارچ مایکوریزا مؤثرتر واقع شد. به طور کلی، تنش شوری کلرید سدیمی بر صفات فیزیولوژیکی گیاه شیرین‌بیان اثرات منفی معنی داری داشت(05/0≥p)، ولی کاربرد نیتریک اکساید به همراه قارچ مایکوریزا آربوسکولار بطور معنی داری اثرات منفی ناشی از تنش را تعدیل کرد.
غلامحسین داوری نژاد؛ سیده فائزه تقی زاده؛ جواد اصیلی
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی اثر تیمار حلال‌های متانول، اتانول، استون (50، 90 و 100 درصد) و آب مقطر بر روی میزان ترکیبات آنتی اکسیدانی (فنل کل، تانن ها، فلاونوئیدها، آنتوسیانین ها) میوه عناب (Ziziphus jujube Miller)، انجام شد. فعالیت آنتی اکسیدانی هر یک از عصاره‌ها نیز به روشهای DPPH وFRAP مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استون 50 درصد در استخراج ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی اثر تیمار حلال‌های متانول، اتانول، استون (50، 90 و 100 درصد) و آب مقطر بر روی میزان ترکیبات آنتی اکسیدانی (فنل کل، تانن ها، فلاونوئیدها، آنتوسیانین ها) میوه عناب (Ziziphus jujube Miller)، انجام شد. فعالیت آنتی اکسیدانی هر یک از عصاره‌ها نیز به روشهای DPPH وFRAP مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استون 50 درصد در استخراج ترکیبات فنل و فلاونوئید کل به ترتیب با مقادیر (20/798 میلی گرم گالیک اسید در 100 گرم ماده خشک) و (73/1871 میلی گرم کوئرستین در 100 گرم ماده خشک)، بهترین عملکرد را در میان سایر حلال‌ها داشته است. استخراج آنتوسیانین، با متانول 50 درصد (31/6 میلی گرم سیانیدین 3- گلوکوزید در 100 گرم ماده خشک) و استخراج تانن با متانول 100 درصد (4/669 میلی گرم کاتکین در 100 گرم ماده خشک)، دارای بالاترین بازده استخراج بوده است. در تمامی موارد آب از حداقل قابلیت استخراج متابولیت‌های ثانویه در بین سایر حلال‌ها برخوردار بود. در بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی میوه عناب به دو روش DPPH و FRAP مشخص گردید که خاصیت آنتی اکسیدانی آنها مستقیما تحت تاثیر مقادیر ترکیبات فنلی قرار گرفته است. در میان حلال‌های مورد استفاده، استون 50 درصد بهترین بازده را در روش DPPH ( 02/29=IC50) و روش FRAP (11/5 میلی مول آهن II در 100 گرم ماده خشک) نسبت به سایر حلال‌ها داشت. بر اساس نتایج میتوان گفت درصد مهار کنندگی DPPH و FRAP با کاهش غلظت حلال‌های متانول و استون رابطه مستقیم دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت در نوع، خلوص و قطبیت حلال‌ها و تفاوت در جزئیات روش استخراج عصاره (مانند زمان استخراج، سرعت اختلاط، نسبت میزان پودر به حلال و اندازه ذرات پودر) بر میزان استخراج متابولیت‌های ثانویه تاثیر می‌گذارند.
فرزانه نوربخش؛ ویدا چالوی؛ وحید اکبرپور
چکیده
اکلیل کوهی (Rosmarinus officinalis L.) گیاهی چندساله، همیشه سبز و معطر از خانواده نعناعیان است. بخش‌های رویشی این گیاه حاوی اسانس و دارای خواص آنتیاکسیدانی و ضد باکتریایی بوده و در صنایع داروسازی، غذایی و آرایشی و بهداشتی بطور گسترده کاربرد دارند. به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر عملکرد رشد، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، فلاونوئیدها، درصد ...
بیشتر
اکلیل کوهی (Rosmarinus officinalis L.) گیاهی چندساله، همیشه سبز و معطر از خانواده نعناعیان است. بخش‌های رویشی این گیاه حاوی اسانس و دارای خواص آنتیاکسیدانی و ضد باکتریایی بوده و در صنایع داروسازی، غذایی و آرایشی و بهداشتی بطور گسترده کاربرد دارند. به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر عملکرد رشد، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، فلاونوئیدها، درصد و عملکرد اسانس در گیاه دارویی اکلیل کوهی آزمایشی به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عامل ورمیکمپوست (0، 10، 20، 30 و 40 درصد حجم گلدان) و نیتروکسین (تلقیح و عدم تلقیح) با 4 تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال‌های 92-1391به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان وزن تر (55/71 گرم) و خشک در بوته (37/31 گرم) در تیمار 40 درصد ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین بدست آمد. بیشترین میزان کلروفیل a (89/25 میلیگرم در گرم) در تیمار 30 درصد ورمیکمپوست، کلروفیل b در تیمارهای 20 و 30 درصد ورمیکمپوست ( به ترتیب 13/2 و 81/1 میلیگرم در گرم) و کلروفیل کل (77/27 میلیگرم در گرم) در تیمار 20 درصد ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین مشاهده شد. میزان فلاونوئیدهای برگ در تیمار 10 درصد ورمیکمپوست با تلقیح نیتروکسین بالاترین مقدار ( 35/6 میلیگرم در گرم) بود و بیشترین عملکرد اسانس نیز در تیمارهای 20 و 30 درصد ورمیکمپوست ( به ترتیب 263/0 و 272/0 گرم در بوته) بدست آمد. این نتایج نشان میدهند که کاربرد ورمیکمپوست و نیتروکسین به تنهایی و یا به طور همزمان تاثیر مثبت بر رشد، رنگیزه‌ها و اسانس اکلیل کوهی دارند.
فاطمه جعفرپور؛ داوود بخشی؛ محمود قاسم نژاد؛ رضا حسن ساجدی
چکیده
در این پژوهش، اثر پوترسین خارجی در حفظ کیفیت پس از برداشت و ترکیبات آنتیاکسیدانی گلچه‌های دو رقم کلم بروکلی، به نام‌های جنرال و لیبرتی در طی نگهداری در سردخانه بررسی شد. گلچه‌های کلم بروکلی با غلظت‌های 5/0، 1 و 5/1 میلیمولار پوترسین تیمار شدند و از آب مقطر بهعنوان شاهد استفاده شد. پس از آن، گلچه‌های تیمار شده در داخل کیسه‌های پلی‌اتیلن ...
بیشتر
در این پژوهش، اثر پوترسین خارجی در حفظ کیفیت پس از برداشت و ترکیبات آنتیاکسیدانی گلچه‌های دو رقم کلم بروکلی، به نام‌های جنرال و لیبرتی در طی نگهداری در سردخانه بررسی شد. گلچه‌های کلم بروکلی با غلظت‌های 5/0، 1 و 5/1 میلیمولار پوترسین تیمار شدند و از آب مقطر بهعنوان شاهد استفاده شد. پس از آن، گلچه‌های تیمار شده در داخل کیسه‌های پلی‌اتیلن گذاشته و به سردخانه با دمای صفر درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 90 درصد منتقل شدند. کاهش وزن، میزان کلروفیل کل، فنل کل، فلاونوئید کل، فلاونوئید کاتچین و اسید کلروژنیک و ظرفیت آنتیاکسیدانی در پایان 40 روز نگهداری در سردخانه و نیز پس از دو روز نگهداری در دمای اتاق بعد از خروج از سردخانه اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که تیمار با 5/1 میلیمولار پوترسین با جلوگیری از کاهش وزن و به تأخیر انداختن تخریب کلروفیل کیفیت ظاهری گلچه‌های بروکلی را در هر دو رقم بهبود بخشید. رقم جنرال در مقایسه با رقم لیبرتی میزان فنل کل، فلاونوئید کل و ظرفیت آنتیاکسیدان کل بیشتری در در زمان برداشت و طی دوره انبارمانی داشت. اگرچه میزان فنل کل و فلاونوئید کل در طی دوره انبارمانی کاهش یافت، اما تیمار با پوترسین مانع کاهش بیشتر آنها شد. میزان کاتچین و اسید کلروژنیک گلچه‌های تیمار نشده در پایان نگهداری طولانی مدت در سردخانه زمانی‌که گلچه‌ها به دمای بالا منتقل شدند، کاهش پیدا کرد، اما تیمار با 5/1 میلیمولار پوترسین باعث افزایش آنها در هر دو رقم شد. در مجموع، کاربرد پوترسین به‌خصوص غلظت 5/1 میلیمولار با جلوگیری از تخریب کلروفیل و حفظ ترکیبات آنتیاکسیدانی، پیری گلچه‌های کلم بروکلی را به تأخیر انداخت.
کامبیز مشایخی؛ حسین صادقی؛ وحید اکبرپور؛ صادق آتشی؛ سید جواد موسوی زاده؛ ملیحه آبشایی؛ زهره نظری
چکیده
مرکبات دارای مواد غذایی و متابولیت های متعددی شامل انواع قندها، ویتامین C، فلاونوئید و ترکیبات فنلی با ارزش غذایی و آنتی اکسیدانی بالا هستند. عواملی مانند رقم، نوع پایه و نوع اندام در میزان این ترکیبات مؤثرند. از اینرو در تحقیق حاضر میزان ساکارز، گلوکز، قند کل، ویتامین C، فلاونوئید و فنل در گوشت میوه، آلبدو و پوست دو رقم پرتقال پارسون ...
بیشتر
مرکبات دارای مواد غذایی و متابولیت های متعددی شامل انواع قندها، ویتامین C، فلاونوئید و ترکیبات فنلی با ارزش غذایی و آنتی اکسیدانی بالا هستند. عواملی مانند رقم، نوع پایه و نوع اندام در میزان این ترکیبات مؤثرند. از اینرو در تحقیق حاضر میزان ساکارز، گلوکز، قند کل، ویتامین C، فلاونوئید و فنل در گوشت میوه، آلبدو و پوست دو رقم پرتقال پارسون براون و مارس پیوند شده روی پایه های نارنج، سیترنج، کلئوپاترا و رافلمون اندازهگیری شد. طبق نتایج به دست آمده، بیشترین میزان ویتامین C در رقم پارسون براون روی پایه سیترنج و کلئوپاترا به دست آمد. بیشترین میزان قند کل در ارقام پارسون براون و مارس روی پایه رافلمون بدست آمد (01/0>P). همچنین بیشترین میزان گلوکز در پرتقال مارس روی پایه رافلمون ثبت شد (01/0>P). در میان پایه ها، رقم پارسون براون بر رافلمون از میزان ساکارز بالاتری برخوردار بود. کمترین مقدار گلوکز و ساکارز نیز در پرتقال پارسون براون روی پایه کلئوپاترا بدست آمد (01/0>P). بر اساس نتایج این تحقیق، بیشترین میزان فنل (84/28 میلیگرم در گرم) و فلاونوئید (57/22 میلیگرم در گرم) در پوست رقم مارس روی پایه رافلمون به دست آمد. طبق نتایج ضرایب همبستگی، بین میزان فنل با فلاونوئید همبستگی مثبت و معنیداری وجود دارد (01/0>P).
