گیاهان دارویی
بهزاد کاویانی؛ داود هاشم آبادی؛ رعنا محمدی پور؛ رسول انسی نژاد؛ احمد رضا بریموندی
چکیده
گل محمدی (Rosa damascena Mill.) به عنوان یک گونه گیاهی چند منظوره (خوراکی، دارویی، معطره و زینتی)، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. اسانس گل این گیاه کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد. تنوع گسترده‌ای از نظر عملکرد گل و اسانس در بین ژنوتیپهای مختلف گل محمدی در شرایط متفاوت اکولوژیکی در ایران وجود دارد. ارزیابی تنوع ژنتیکی در میان گل‌های محمدی ...
بیشتر
گل محمدی (Rosa damascena Mill.) به عنوان یک گونه گیاهی چند منظوره (خوراکی، دارویی، معطره و زینتی)، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. اسانس گل این گیاه کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد. تنوع گسترده‌ای از نظر عملکرد گل و اسانس در بین ژنوتیپهای مختلف گل محمدی در شرایط متفاوت اکولوژیکی در ایران وجود دارد. ارزیابی تنوع ژنتیکی در میان گل‌های محمدی ایران به منظور اصلاح ژنوتیپهای این گل‌ها با ویژگی‌های باغی مناسب حائز اهمیت زیادی است. در این پژوهش، تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای جمع‌آوری‌شده از استانهای گیلان، ایلام، گلستان، تهران و کاشان به منظور معرفی ژنوتیپ برتر و بهره‌برداری از آن در برنامههای اصلاحی و اقتصادی بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی در 3 تکرار اجرا شد و برای هر تکرار 5 پاجوش (در مجموع: 75 پاجوش) در نظر گرفته شد. نمونه‌ها از نظر عملکرد اسانس، تعداد حلقه‌های مختلف گل و ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمونه‌برداری برای اندازه‌گیری شاخص‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک، بعد از بازشدن غنچه‌های گل در اوایل اردیبهشت ماه انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان اسانس (042/0 و 038/0 درصد)، به ترتیب از گلبرگ‌های ژنوتیپهای ایلام و کاشان به دست آمد. بیشترین وزن گلبرگ (70/2 و 30/2 گرم)، به ترتیب مربوط به گلبرگ‌های ژنوتیپهای ایلام و کاشان بود. بالاترین طول و عرض گلبرگ نیز در این دو ژنوتیپ به دست آمد. بیشترین تعداد گلبرگ (80/71 در هر بوته) مربوط به نمونه‌های گیلان بود. بالاترین میزان کلروفیل a، مربوط به ژنوتیپ ایلام و بالاترین میزان کلروفیل b، کاروتنوئید و آنتوسیانین، مربوط به ژنوتیپ کاشان بود. تعداد پرچم، تعداد مادگی، سطح برگ، طول برگ و ارتفاع بوته نیز اندازه‌گیری شد. در مجموع؛ ژنوتیپهای ایلام و کاشان به دلیل عملکرد بالا در تولید اسانس و اغلب صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی به عنوان ژنوتیپهای برتر و ذخایر توارثی مناسب برای برنامههای اصلاحی پیشنهاد می‌شوند. گسترش رویشگاه‌های گل محمدی اطلاعات مفیدی را برای تولید انبوه در آینده و مدیریت منابع ژنتیکی فراهم می‌نماید.
سبزیکاری
مهلا قاسمی؛ سمیه ساردویی نسب؛ قاسم محمدی نژاد؛ سمیه امینی زاده
چکیده
پیاز یکی از سبزیهای اصلی و پرمصرف در جهان است که هر ساله ژنوتیپهای زیادی اعم از بومی و وارداتی در کشور کشت می‌شوند. استانهای جنوبی کشور حدود 50 درصد از سطح زیر کشت را به کشت پیاز اختصاص داده‌اند. بنابراین، گزینش ژنوتیپهای برتر سازگار با مناطق جنوبی برای حصول حداکثر عملکرد امری ضروری است. در این مطالعه، با هدف بررسی سازگاری ارقام ...
بیشتر
پیاز یکی از سبزیهای اصلی و پرمصرف در جهان است که هر ساله ژنوتیپهای زیادی اعم از بومی و وارداتی در کشور کشت می‌شوند. استانهای جنوبی کشور حدود 50 درصد از سطح زیر کشت را به کشت پیاز اختصاص داده‌اند. بنابراین، گزینش ژنوتیپهای برتر سازگار با مناطق جنوبی برای حصول حداکثر عملکرد امری ضروری است. در این مطالعه، با هدف بررسی سازگاری ارقام پیاز خارجی (چهار رقم پیاز سفید و چهار رقم پیاز زرد) در شرایط آب‌و‌هوایی جنوب استان کرمان، آزمایشی در قالب طرح مربع لاتین با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی واقع در جنوب استان کرمان انجام شد. صفات فنوتیپی شامل: تعداد روز تا سوخ‌دهی، تعداد روز تا رسیدن، قطر غده، طول غده، ارتفاع بوته، تعداد لایه‌های خوراکی، وزن تر بوته، وزن خشک بوته، طول برگ، درصد آلودگی به فوزاریوم و عملکرد غده مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد بین ارقام پیاز سفید و زرد از لحاظ صفات مورفولوژیک نشان داد. براساس نتایج به‌دست آمده، ارقام ̓مینروا̒ (پیاز سفید) و ̓ریوبراوو̒(پیاز زرد) به‌عنوان ارقام زودرس و با درصد آلودگی کمتر به فوزاریوم معرفی شدند و ارقام ̓سوبرانا̒ (پیاز زرد) و ̓سایروس̒ (پیاز سفید) به‌عنوان ارقام با عملکرد غده بالابرای کاشت در مناطق جنوبی استان کرمان و همچنین برای استفاده در برنامههای بهنژادی پیاز معرفی گردیدند. در هر دو نوع پیاز قطر غده، طول غده، وزن تر بوته و وزن خشک بوته همبستگی بالا، مثبت و معنی‌داری با عملکرد غده نشان دادند، در نتیجه برای افزایش عملکرد و اهداف بهنژادی میتوان به گزینش پیازهایی با قطر و وزن خشک بوته بیشتر اقدام نمود.
گیاهان زینتی و فضای سبز
بهروز مرادی عاشور؛ خسرو پرویزی؛ محمد حسین عظیمی
چکیده
اولین مرحله در هر برنامه اصلاحی، اطلاع از میزان تنوع موجود در مواد گیاهی است که برنامه بهنژادی بر روی آن انجام می‌شود. این آزمایش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی خصوصیات مورفولژیکی گل در ژنوتیپهای انتخابی گل داوودی ( Chrysanthemum morifolium) طی مدت سه سال در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس در طی سه سال نشان ...
بیشتر
اولین مرحله در هر برنامه اصلاحی، اطلاع از میزان تنوع موجود در مواد گیاهی است که برنامه بهنژادی بر روی آن انجام می‌شود. این آزمایش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی خصوصیات مورفولژیکی گل در ژنوتیپهای انتخابی گل داوودی ( Chrysanthemum morifolium) طی مدت سه سال در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس در طی سه سال نشان داد که بین ژنوتیپها برای صفات تعداد گل در بوته، طول دوره گلدهی، تعداد ردیف گلبرگ و وزن ترگل تفاوت معنیدار آماری وجود داشت. بین سالهای آزمایش نیز تنها برای صفات طول دوره گلدهی و تعداد گل در بوته تفاوت معنیدار آماری وجود داشت. بیشترین تنوع نیز بین صفات طول دوره گلدهی و قطر گل مشاهده گردید. بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی برای صفات تعداد ردیف گلبرگ، وزن تر گل و طول گلبرگ به دست آمد و کمترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی برای صفت وزن تر و خشک گل و نیز تعداد گل در بوته بدست آمد. بیشترین ضرایب همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی مثبت بین طول دوره گلدهی با قطر گل، تعداد ردیف گلبرگ و وزن تر گل برآورد گردید که جهت اصلاح همزمان این صفات حائز اهمیت خواهد بود. نتایج این مطالعه نشان داد که صفات قطرگل، طول دوره گلدهی، طول گلبرگ و تعداد ردیف گلبرگ دارای وراثتپذیری عمومی بالایی بودند که این امر نشاندهنده ایناست که عمل گزینش برای این صفات موثر بوده و میتوان از این صفات در برنامههای اصلاحی استفاده نمود. بیشترین تعداد ردیف گلبرگ مربوط به ژنوتیپ B136 بود. ژنوتیپ 31 نیز با چهل و سه روز طول دوره گلدهی بالاترین طول گلدهی را نسبت به سایر ژنوتیپهای بررسی شده در سال سوم به خود اختصاص داد. ژنوتیپ C85 با تعداد 202 گل بیشترین در هر بوته را دارا بود. که میتوان از این ژنوتیپها به عنوان والد، بخصوص جهت افزایش طول دوره گلدهی و افزایش تعداد ردیف گلبرگ سایر ارقام، با توجه به وراثتپذیری عمومی بالای پنجاه درصد این صفات استفاده نمود.
سبزیکاری
ساسان گل چشمه؛ غفار کیانی؛ سیدکمال کاظمی تبار؛ سعید نواب پور
چکیده
گوجه‌فرنگی محصولی با طیف وسیعی از ژنوتیپها با عملکردهای متفاوت است و گزینش بر اساس صفت عملکرد و اجزای آن میتواند به برنامههای اصلاحی این گیاه سرعت ببخشد. در پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی عملکرد و اجزای آن روی 25 لاین گوجه‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. صفات شامل تعداد روز تا گلدهی، تعداد ...
بیشتر
گوجه‌فرنگی محصولی با طیف وسیعی از ژنوتیپها با عملکردهای متفاوت است و گزینش بر اساس صفت عملکرد و اجزای آن میتواند به برنامههای اصلاحی این گیاه سرعت ببخشد. در پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی عملکرد و اجزای آن روی 25 لاین گوجه‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. صفات شامل تعداد روز تا گلدهی، تعداد روز از جوانه‌زنی تا اولین رنگ‌گیری میوه (زودرسی)، ارتفاع بوته (سانتیمتر)، تعداد میوه در بوته، وزن میوه در بوته (گرم)، عملکرد میوه در بوته (گرم)، طول و عرض میوه (سانتیمتر) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد در میان تمامی لاین‌ها تفاوت معنی‌داری از نظر صفات مورد بررسی وجود دارد. همچنین تجزیه به مولفه‌های اصلی نیز بر اساس صفات مورفولوژیک نشان داد که دو مولفه اصلی اول، در مجموع 75 درصد از تنوع فنوتیپی کل در بین داده‌ها را توجیه کردند و صفات تعداد روز از جوانه‌زنی تا اولین رنگ‌گیری میوه (606/0-)، تعداد روز تاگلدهی (516/0-)، وزن میوه در بوته (492/0)، عرض میوه (480/0)، طول میوه (472/0)، ارتفاع بوته (445/0-)، عملکرد میوه در بوته (395/0) و تعداد میوه در بوته (367/0-) بیشترین سهم را در تغییرات عملکرد داشتند. همچنین تجزیه خوشهای به‌روش UPGMA نیز لاین‌های مورد مطالعه را در نه گروه قرار داد و لاین‌های گروه IX از نظر صفات عملکرد و اجزای آن، لاین‌های گروه VIII از نظر زودرسی و گلدهی و لاین‌های گروه IV از نظر تعداد میوه در بوته در وضعیت مطلوبی قرار داشتند و لاین‌های موجود در گروه‌های I و V نیز برای تمامی صفات در وضعیت متوسطی بودند.
سبزیکاری
سید علی یعقوبی؛ حسین نعمتی؛ مجید عزیزی؛ محمود شور
چکیده
پیاز خوراکی از نظر قابلیت انبارمانی دارای تنوع ژنتیکی زیادی است که شرایط محیطی از جمله دما نیز بر روی آن اثر میگذارد. در این تحقیق قابلیت انبارمانی هشت توده پیاز خوراکی بومی افغانستان شامل «حنایی هرات»، «زرد‌هرات»، «قرمزهرات»، «مزارشریف»، «کابل»، «سرپل»، «قندوز» و «بلخاب»، به همراه ...
بیشتر
پیاز خوراکی از نظر قابلیت انبارمانی دارای تنوع ژنتیکی زیادی است که شرایط محیطی از جمله دما نیز بر روی آن اثر میگذارد. در این تحقیق قابلیت انبارمانی هشت توده پیاز خوراکی بومی افغانستان شامل «حنایی هرات»، «زرد‌هرات»، «قرمزهرات»، «مزارشریف»، «کابل»، «سرپل»، «قندوز» و «بلخاب»، به همراه رقم ایرانی «قرمزآذرشهر» و رقم تجاری «سویت‌گرانو» در دو دمای 5 درجه سانتیگراد و دمای انبار معمولی در طی 120 روز (6 دوره 20 روزه) بررسی شد. این آزمایش از نیمه آبان تا نیمه اسفند سال 1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل خرد شده بر پایه طرح کاملاً تصادفی طرح‌ریزی و اجرا گردید. نتایج نشان داد بین ارقام از نظر صفات انبارمانی (درصد کاهش وزن، درصد سبزشدن، طول جوانه سبز شده و وزن جوانه سبز شده به وزن سوخ)، تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. طی 120 روز انبارداری در انبار معمولی، بیشتر تودهها با سرعت زیادی شروع به سبزشدن کردند، به صورتی که در تودههای حنایی هرات، قرمز کابل، سرپل، بلخاب و قرمزآذرشهر، 50 روز و در تودههای بومی زرد‌هرات، مزارشریف و رقم سویت‌گرانو، حدود 75 روز پس از شروع انبارداری حدود 50 درصد از سوخ‌ها سبزشدند، اما توده بومی قندوز و قرمزهرات به ترتیب بیشترین و کمترین ماندگاری (50 درصد سبزشدن پس از 105 و 35 روز در دمای انبار معمولی) را داشتند. کمترین کاهش وزن مربوط به توده قندوز (3/14 درصد در انبار معمولی و 7/12 درصد در 5 درجه سانتیگراد) و بیشترین کاهش وزن مربوط به توده بلخاب (6/20 درصد در انبار معمولی و 6/14 درصد در 5 درجه سانتیگراد) بود. همچنین بین دو شرایط دمایی از نظر صفات اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنیدار وجود داشت. اثر متقابل زمان و رقم در مورد صفات کاهش وزن و سبزشدن، در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد، بنابراین الگوی کاهش وزن و سبزشدن ارقام طی دوره انباری با هم متفاوت بود. اثر متقابل زمان × شرایط دمایی در صفات کاهش وزن و سبزشدن در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. کاهش وزن در دمای 5 درجه سانتیگراد روند خطی کاهشی و سبزشدن روند خطی افزایشی با شیب کم داشت، در حالی که در مورد دمای انبار معمولی یک الگوی منحنی شکل وجود داشته به‌طوری‌که در اواسط دوره، کاهش وزن کمتر و سبزشدن بیشتر بوده است. اثر متقابل دما×رقم، فقط در مورد کاهش وزن در سطح احتمال 5 درصد معنیدار شد. کاهش وزن سوخ‌ها، در دمای انبار معمولی در ابتدا و انتهای دوره انبارداری بیشتر بود، اما در دمای 5 درجه سانتیگراد، کاهش وزن طبق یک مدل خطی در طول زمان انبارمانی کاهش یافت. درصد سبزشدن سوخ‌ها، در دمای انبار معمولی در فواصل ابتدایی دوره انبارداری با سرعت زیاد افزایش یافت و در فواصل انتهایی انبارمانی ثابت شد، اما در دمای 5 درجه سانتیگراد، درصد سبزشدن طبق یک مدل خطی با شیب بسیار کمی در طول زمان افزایش داشت. در مجموع از بین ارقام و تودههای بومی مختلف پیاز مورد بررسی در این پژوهش، توده بومی قندوز انبارمانی بیشتری داشت. تنوع زیادی در انبارمانی تودههای پیاز بومی افغانستان وجود دارد که میتواند در برنامههای اصلاحی مورد استفاده قرار گیرد.
ابراهیم گنجی مقدم؛ حمید رهنمون؛ محبوبه زمانی پور
چکیده
حدود 25 درصد سطح زیر کشت باغ‌های درختان میوه هسته‌دار کشور به کشت زردآلو اختصاص دارد. با این حال، محصول تولیدی این باغ‌ها بهدلیل استفاده از ژنوتیپها، همسانه‌ها و ارقام محلی کم‌بازده غالباً غیریکنواخت و فاقد کیفیت لازم برای عرضه در بازارهای جهانی است. برای رفع تدریجی این مشکل و افزایش نفوذ ارقام و ژنوتیپهای پربازده به عرصه تولید، ...
بیشتر
حدود 25 درصد سطح زیر کشت باغ‌های درختان میوه هسته‌دار کشور به کشت زردآلو اختصاص دارد. با این حال، محصول تولیدی این باغ‌ها بهدلیل استفاده از ژنوتیپها، همسانه‌ها و ارقام محلی کم‌بازده غالباً غیریکنواخت و فاقد کیفیت لازم برای عرضه در بازارهای جهانی است. برای رفع تدریجی این مشکل و افزایش نفوذ ارقام و ژنوتیپهای پربازده به عرصه تولید، ویژگی شش ژنوتیپ انتخابی (190، 269، 414، 464، 390 و 177) در مقایسه با رقم اردوباد-90 (به عنوان شاهد) با هدف ارزیابی سازگاری آنها با شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سالهای 1396-1398 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلمکان مطالعه گردید. این ژنوتیپها از حدود 15 سال قبل به روش به‌گزینی از داخل جمعیت زردآلوی آذربایجان انتخاب و مراحل مطالعاتی مقدماتی را در رویشگاه اصلی و باغ‌های کلکسیون و آزمایشی طی کرده بودند. نتایج نشان داد که از لحاظ تاریخ‌های گلدهی و رسیدن میوه بین ژنوتیپها اختلاف معنی‌داری وجود دارد. به‌طوری‌که ژنوتیپ 269 زودگلده‌ترین (29 اسفند) و ژنوتیپ 190 دیرگلده‌ترین (8 فروردین) و از لحاظ زمان رسیدن، ژنوتیپ 177 زودرس‌ترین (دهه سوم اردیبهشت) و ژنوتیپ 190 دیررس‌ترین (دهه دوم تیرماه) بودند. همچنین، ژنوتیپ 414 دارای بیشترین ارتفاع (57/302 سانتیمتر)، عرض تاج (03/278 سانتیمتر)، سطح مقطع تنه (75/42 سانتیمتر مربع)، رشد رویشی سالیانه (98/58 سانتیمتر) و شاخص اندازه (76/8 متر) بود. رابطه مستقیمی بین اندازه میوه، اندازه هسته و اندازه مغز وجود داشت، به‌طوری‌که بیشترین وزن میوه (65 گرم)، وزن هسته (49/3 گرم) و وزن مغز (93/1 گرم) مربوط به ژنوتیپ 414 بود. بیشترین میزان اسیدهای آلی کل (67/0 درصد) مربوط به ژنوتیپ 177، بیشترین میزان pH (97/4) در ژنوتیپ 390 و بیشترین عملکرد (66/20 کیلوگرم) در ژنوتیپ 190 بود. به‌طور کلی، ژنوتیپ 177، بهدلیل زودرسی و تازه‌خوری، ژنوتیپ 414 بهدلیل اندازه بزرگ میوه و ژنوتیپ 190 بهدلیل دیررسی و عملکرد بالا در مقایسه با رقم اردوباد-90 (شاهد) قابل توصیه می‌باشند.
محمد حسین عالم خومرام؛ امیر حسین کشتکار؛ اصغر میرزایی اصل
چکیده
سیر ایران از کیفیت عطر و طعم خوبی برخوردار است، ولی تا به امروز به جز رقم مازند که مناسب مازندران است، رقم بومی دیگری از سیر اصلاح و معرفی نشده است. به منظور شناسایی پربازدهترین تودههای محلی برای اصلاح و معرفی رقم مناسب شرایط آب و هوایی همدان، در سال زراعی 95-1394 آزمایشی بر روی 18 توده محلی مختلف در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار ...
بیشتر
سیر ایران از کیفیت عطر و طعم خوبی برخوردار است، ولی تا به امروز به جز رقم مازند که مناسب مازندران است، رقم بومی دیگری از سیر اصلاح و معرفی نشده است. به منظور شناسایی پربازدهترین تودههای محلی برای اصلاح و معرفی رقم مناسب شرایط آب و هوایی همدان، در سال زراعی 95-1394 آزمایشی بر روی 18 توده محلی مختلف در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی همدان اجرا شد. نه توده از مناطق کشت سیر استان همدان و نه توده از سایر استانهای سیرکار کشور انتخاب گردیدند. تودههای محلی از نظر 33 صفت مهم زراعی- مورفولوژیکی از جمله عملکرد سوخ؛ و میزان اسیدپیروویک کل (مجموع اسید پیروویک حاصل از فعالیتهای آنزیمی و غیرآنزیمی)، میزان اسید پیروویک غیرآنزیمی، میزان اسید پیروویک آنزیمی و میزان آلیسین مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که صفات مورد بررسی تودههای محلی کشور از تنوع بالایی برخوردارند که لازمه برنامههای اصلاحی است و همچنین معرفی تودهها به مناطق دیگر میتواند با نتایج مطلوب همراه باشد. چنانکه از نه توده محلی غیر بومی همدان سه توده محلی ارومیه، اراک و بردسیر کرمان در شرایط آب و هوایی همدان تولید قابل قبول داشتند. تودههای محلی ارومیه، سولان و حیدره بر اساس عملکرد سوخ، اسید پیروویک آنزیمی و رابطه مولی دو به یک آن با آلیسین بیشترین ماده عطر و طعمدهنده آلیسین را در هکتار تولید کردند. صفات وزن سوخ به طور مستقیم و قطر یقه به طور غیرمستقیم از طریق وزن سوخ، با عملکرد سوخ و صفات شاخص سطح برگ، شاخص برداشت، وزن خشک برگ بوته و قطر سوخ با میزان آلیسین تولیدی ارتباط معنیدار بالایی نشان دادند. بر اساس تجزیه خوشهای تودهها به دو گروه اصلی مناسب و نامناسب کشت در همدان تقسیم شده که گروه مناسب کشت در همدان خود به چهار زیرگروه سه تایی تقسیم شد. خوشهبندی امکان کاهش هزینههای حفظ منابع ژنتیکی سیر را با کم کردن میزان مواد نگهداری شده با حداقل افت تنوع صفات، فراهم میسازد.
بهروز مرادی عاشور؛ محمد ربیعی؛ بهروز شیران؛ سعداله هوشمند
چکیده
انار (Punica granatum L.) یک محصول مهم باغی و بومی ایران است که مصرف میوه و یا فرآورده‌های مختلف آن رایج است. با توجه به اینکه ایران دارای غنیترین ذخیره ژنتیکی انار میباشد، اطلاع از میزان تنوع صفات مختلف و وراثتپذیری آنها در بین ژنوتیپهای موجود و شناسایی ژنوتیپهای پر محصول جهت استفاده در برنامههای اصلاحی از اهمیت خاصی برخوردار است. ...
بیشتر
انار (Punica granatum L.) یک محصول مهم باغی و بومی ایران است که مصرف میوه و یا فرآورده‌های مختلف آن رایج است. با توجه به اینکه ایران دارای غنیترین ذخیره ژنتیکی انار میباشد، اطلاع از میزان تنوع صفات مختلف و وراثتپذیری آنها در بین ژنوتیپهای موجود و شناسایی ژنوتیپهای پر محصول جهت استفاده در برنامههای اصلاحی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق برخی خصوصیات میوه 156 ژنوتیپ موجود در کلکسیون انار ساوه، با استفاده از 16صفت مورفولوژیکی و شیمیایی میوه در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج تجزیه واریانس، اثر ژنوتیپ در کلیه صفات بسیار معنیدار بود. از 9 صفت مورفولوژیکی، صفات تعداد دانه در 100 گرم آریل و ضخامت پوست میوه تنوع بیشتری نسبت به سایر صفات دارند و از بین صفات بیوشیمیایی صفات شاخص رسیدگی، میزان آنتوسیانین و رنگ قابل جذب آبمیوه دارای بیشترین تنوع بودند که امکان استفاده از تنوع موجود در مراحل بعدی اصلاح انار را مهیا میکند. ارتباط معنیدار آماری نیز بین وزن میوه با صفات طول و عرض تاج، طول و عرض میوه، تعداد دانه در 100 گرم آریل، وزن آریل و نیز ضخامت پوست میوه وجود داشت که در اصلاح همزمان این صفات حائز اهمیت است. مقدار زیاد قابلیت توارث عمومی محاسبه شده برای وزن آریل، وزن میوه، تعداد دانه در 100 گرم آریل، و ضخامت پوست میوه دلالت بر کم بودن اثرات محیطی بر این صفات بوده و این صفات در فرآیندهای انتخاب نتاج در نسلهای متوالی قابل استفاده هستند. براساس نتایج این تحقیق، با توجه به نرم و ریز بودن دانه ژنوتیپ شیرین هسته ریز شهداد، این ژنوتیپ میتواند در برنامههای بعدی هیبریداسیون در جهت انتقال صفت نرمدانگی به ژنوتیپهای تجاری به عنوان والد مورد استفاده قرار گیرد. ژنوتیپ دومزه باغ ملک ایذه نیز، از نظر شکل میوه، رنگ میوه و طعم نسبت به سایر ژنوتیپها برتر بود.
فاطمه داوودی؛ مهدی رضائی؛ پرویز حیدری؛ حسین حکم آبادی
چکیده
بررسی تنوع ژنتیکی، شناسایی و معرفی ژنوتیپهای برتر گردو در ایران به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی گردو و منشأ این گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. از سال 1376 بذور ژنوتیپهای منتخب گردو از مناطق مهم گردوکاری ایران در کلکسیون گردوی مرکز تحقیقات سمنان (شاهرود) کشت شدند. از این دانهالها 21 ژنوتیپ برتر با ویژگی‌های مناسب میوه انتخاب ...
بیشتر
بررسی تنوع ژنتیکی، شناسایی و معرفی ژنوتیپهای برتر گردو در ایران به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی گردو و منشأ این گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. از سال 1376 بذور ژنوتیپهای منتخب گردو از مناطق مهم گردوکاری ایران در کلکسیون گردوی مرکز تحقیقات سمنان (شاهرود) کشت شدند. از این دانهالها 21 ژنوتیپ برتر با ویژگی‌های مناسب میوه انتخاب شدند و روی دانهالهای بذری پیوند شدند. در این پژوهش علاوه بر معرفی ویژگی‌های مهم میوه این ژنوتیپها، تنوع ژنتیکی آنها با 10 آغازگر ISSR مورد بررسی قرار گرفت. میانگین وزن میوه و وزن مغز در ژنوتیپهای انتخابی به ترتیب 34/14 و 33/7 گرم بود. بیشترین میزان وزن میوه و مغز به ترتیب به میزان 50/17 و 3/10 گرم در ژنوتیپ OR23 مشاهده شد. میانگین درصد مغز گردوهای برگزیده 17/51 درصد بود. بیشترین میزان درصد مغز (7/62 درصد) در ژنوتیپ T12 مشاهده شد. از ده آغازگر ISSR در 21 ژنوتیپ برتر گردو 112 باند ایجاد شد که از این تعداد، 102 باند چندشکلی را نشان دادند و برای آنالیز تنوع ژنتیکی استفاده شدند. بیشترین تعداد باند در آغازگرهای UBC.826 و UBC.888 با 14 باند مشاهده شد. بیشترین قدرت تفکیک‌کنندگی به میزان 71/7 در آغازگر UBC.826 و پس از آن در آغازگر UBC.887 مشاهده شد. ضریب تشابه بین ژنوتیپها از 51/0 تا 88/0 متغیر بود. دندروگرام تنوع ژنتیکی 21 ژنوتیپ گردو را به دو گروه اصلی و سه گروه فرعی در گروه اول تقسیم‌بندی نمود که با میزان زیادی با نتایج دسته‌بندی آنالیز به مؤلفههای اصلی تطابق داشت. نتایج نشان داد فاصله ژنتیکی متوسطی بین ژنوتیپ ها وجود دارد و ژنوتیپ های جمع آوری شده از مناطق ارومیه و تویسرکان فاصله ژنتیکی بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها دارند که با توجه به خصوصیات برتر می توانند به‌عنوان والدین با ژنوتیپ های انتخابی از منطقه شاهرود در برنامههای اصلاحی استفاده شوند.
سیده مرضیه نوراشرف الدین؛ محمد فارسی؛ فرج اله شهریاری؛ جواد جانپور
چکیده
قارچ خوراکی دکمه‌ای سفید (Agaricusbisporus) رایج‌ترین قارچ خوراکی در ایران و دنیا است، اما بهدلایلی از جمله استفاده از نژادهای کم محصول وپسروی نژادی، عملکرد این قارچ درکشور کمتر از متوسط عملکرد آن در دنیا میباشد. یکی از برنامههای به نژادی،تولید نژاد F1 حاصل از آمیزش هموکاریون‌ها است که مستلزم در اختیار داشتن جدایه‌های هموکاریون میباشد. ...
بیشتر
قارچ خوراکی دکمه‌ای سفید (Agaricusbisporus) رایج‌ترین قارچ خوراکی در ایران و دنیا است، اما بهدلایلی از جمله استفاده از نژادهای کم محصول وپسروی نژادی، عملکرد این قارچ درکشور کمتر از متوسط عملکرد آن در دنیا میباشد. یکی از برنامههای به نژادی،تولید نژاد F1 حاصل از آمیزش هموکاریون‌ها است که مستلزم در اختیار داشتن جدایه‌های هموکاریون میباشد. در این مطالعه ابتدا 160جدایه تک‌اسپور کند رشد از نژاد A15 جداسازی شد و سپس براساس ویژگی‌های مورفولوژیک، از بین آنها 18 نمونه بررسی و انتخاب شدند. در مرحله‌ی بعد، از نشانگر هم‌بارز ریزماهواره (SSR) جهت شناسایی هموکاریون‌ها استفاده شد. ده آغازگر که در نمونه‌های شاهد مادری دارای چندشکلی بودند برای نمونه‌های مورد آزمایش نیز استفاده شدند. جدایه‌ها براساس حضور و عدم حضور باندهای چندشکل در دو گروه کلی هتروآللیک و هموآللیک قرار گرفتند و هفت جدایه که در تمامی جایگاه‌های بررسی شده الگوی باندی تک باند نشان دادند به عنوان جدایه‌ی هموکاریون در نظر گرفته شدند. به منظور محاسبه سطح تنوع ژنتیکی بین 7 جدایه هموکاریون به دست آمده، ماتریس فاصله ژنتیکی با استفاده از نرم‌افزار NTSYSpcمحاسبه شد و دندروگرام مربوطه ترسیم گردید. تشابه ژنتیکی جفت نمونه‌ها بین 17/0 تا 67/0متغیربود. در مرحله‌ی بعد نمونه‌های شماره 4 و 8 با بیشترین فاصله ژنتیکی نسبت به سایر نمونه‌ها جهت تشکیل هیبرید در تلاقی شرکت داده شدند. نتیجه این تلاقی، تولید هیبرید N1 بود که با افزایش ناگهانی در رشد و تولید میسلیوم هوایی در محل الحاق همراه بود که در مقایسه با والدهای هموکاریون، سرعت رشد بیشتری داشت. در ادامه، جهت تأیید مولکولی هیبرید حاصل، واکنش
PCR-SSR با استفاده از یک پرایمر (AbSSR 45) انجام گرفت. همانطور که انتظار می‌رفت در هیبرید N1 همانند نمونه‌ی شاهد هتروکاریون، دو باند قابل امتیازدهی حاصل شد که نشان‌دهنده‌ی وجود دو هسته‌ی غیرخواهری در هر واحد سلولی آن میباشد. نتایج نشان دادند که با استفاده از نشانگر SSR میتوان با احتمالی بیش از 8/99 درصد نسبت به قطعیت هموکاریونی پس از اجرای آزمایش با 10 آغازگر دست یافت و به این ترتیب از آنها در برنامههای اصلاحی جهت تولید هیبرید بهره برد.
هاجر شایسته؛ سعید ملک زاده شفارودی؛ کمال غوث؛ فرج اله شهریاری
چکیده
عناب (Zizyphus jujuba Mill.) به عنوان یک میوه ارزشمند و مقاوم به شرایط مختلف آب و هوایی در بسیاری از مناطق ایران گسترش دارد. از عناب علاوه بر صادرات بعنوان گیاه دارویی نیز استفاده می‌شود لذا ارزش اقتصادی قابل توجهی دارد. ارزیابی تنوع ژنتیکی در مواد گیاهی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و گام اولیه برای شناسایی و نگهداری ذخایر ژنتیکی و از اصول اولیه ...
بیشتر
عناب (Zizyphus jujuba Mill.) به عنوان یک میوه ارزشمند و مقاوم به شرایط مختلف آب و هوایی در بسیاری از مناطق ایران گسترش دارد. از عناب علاوه بر صادرات بعنوان گیاه دارویی نیز استفاده می‌شود لذا ارزش اقتصادی قابل توجهی دارد. ارزیابی تنوع ژنتیکی در مواد گیاهی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و گام اولیه برای شناسایی و نگهداری ذخایر ژنتیکی و از اصول اولیه اصلاح گیاهان محسوب می‌شود. استفاده از نشانگرهای DNA از بهترین روش‌های موجود برای بررسی تنوع ژنتیکی می‌باشند. در این بررسی از نشانگر ISSR به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 31 اکوتیپ عناب جمع‌آوری شده از هشت استان عناب‌خیز کشور استفاده گردید. تعداد 13 آغازگر در واکنش PCR آزمایش شدند که شش آغازگر DNAی الگو را بخوبی تکثیر و در بین نمونه‌ها چندشکلی را آشکار نمودند. از میان 84 مکان ژنی شناسایی شده، تعداد 70 مکان (83 درصد) چندشکلی نشان دادند. تجزیه خوشهای اکوتیپ‌ها بر اساس ضریب تشابه دایس و به روش UPGMA انجام گرفت. در تجزیه خوشهای، نمونه‌ها در سطح تشابه 85/0 در هفت گروه اصلی جای گرفتند. بیشترین تشابه ژنتیکی (95/0) بین نمونه‌های کلاله و درح و همچنین نوغاب و دوستیران و کمترین تشابه ژنتیکی (48/0) بین نمونه‌های برزادران و کنگان بدست آمد. آغازگرهای(AC)8YT و (GA)8Aمناسب‌ترین آغازگرها برای مطالعات بعدی تشخیص داده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تنوع کل نمونه‌های کشور تقریباً در تنوع ناحیه خراسان‌جنوبی خلاصه شده است. همچنین در اکوتیپ‌های متعلق به استانهای اصفهان و مازندران، سطح قابل ملاحظه‌ای از تنوع مشاهده شد.
شاداب فرامرزی؛ عباس یداللهی؛ قاسم کریم زاده
چکیده
علیرغم تنوع زیاد ارقام و گونه‌های سیب در ایران، هنوز بانک اطلاعاتی در مورد وضعیت پلوئیدی و اندازه ژنوم آنها وجود ندارد. در این تحقیق، مقدار DNA ژنومی و سطح پلوئیدی تعدادی از ارقام و ژنوتیپهای سیب ایرانی با دستگاه فلوسایتومتری و به روش رنگ‌آمیزی با پروپیدیوم یدید در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. همچنین، تاثیرPVP به عنوان یک بازدارنده ...
بیشتر
علیرغم تنوع زیاد ارقام و گونه‌های سیب در ایران، هنوز بانک اطلاعاتی در مورد وضعیت پلوئیدی و اندازه ژنوم آنها وجود ندارد. در این تحقیق، مقدار DNA ژنومی و سطح پلوئیدی تعدادی از ارقام و ژنوتیپهای سیب ایرانی با دستگاه فلوسایتومتری و به روش رنگ‌آمیزی با پروپیدیوم یدید در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. همچنین، تاثیرPVP به عنوان یک بازدارنده اکسیداسیون ترکیبات فنلی روی اندازه ژنوم این سیبها به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی آزمایش شد. نتایج نشان داد که همهی ارقام مطالعه شده، دیپلوئید هستند و اندازه ژنوم تخمین زده شده در آنها بین 73/1 تا 57/1 پیکوگرم در هر هسته سلولی متغیر بود. تیمار PVP روی تخمین اندازه ژنوم در سطح احتمال 5 درصد معنی‌داری نشان داد.
فاطمه شاملو؛ مهدی رضائی؛ عباس بیابانی؛ علیرضا خان احمدی
چکیده
در این پژوهش با هدف بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای گردو در شهرستان آزادشهر، ۱۰۲ ژنوتیپ گردو از چهار منطقه (وامنان، کاشیدار، رودبار و سیدآباد) با 30 خصوصیت مورفولوژیکی مربوط به میوه، برگ و ... ارزیابی مقدماتی شدند. نتایج آنالیز تشریحی صفات نشان داد که ژنوتیپ های این منطقه تنوع بالایی از لحاظ صفات میوه چون درصد مغز میوه، وزن مغز، میوه، رنگ ...
بیشتر
در این پژوهش با هدف بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای گردو در شهرستان آزادشهر، ۱۰۲ ژنوتیپ گردو از چهار منطقه (وامنان، کاشیدار، رودبار و سیدآباد) با 30 خصوصیت مورفولوژیکی مربوط به میوه، برگ و ... ارزیابی مقدماتی شدند. نتایج آنالیز تشریحی صفات نشان داد که ژنوتیپ های این منطقه تنوع بالایی از لحاظ صفات میوه چون درصد مغز میوه، وزن مغز، میوه، رنگ مغز و آسان جدا شدن مغز از میوه دارند. ژنوتیپ Ka17 و Va31 دارای بیشترین میانگین وزن میوه (79/19گرم)، ژنوتیپ Va31 دارای بیش ترین وزن مغز (4/9 گرم) و ژنوتیپ ROOD4 و Va34 برای صفت آسان جدا شدن مغز از میوه (خیلی آسان) و مطلوب بودن طعم میوه (مطلوب) شاخص بودند. آنالیز کلاستر ژنوتیپها با تولید چهار خوشه اصلی به خوبی توانست ژنوتیپهای منطقه سیدآباد را از سایر ژنوتیپها جدا کند. بیشتر ژنوتیپهای منطقه وامنان و کاشیدار در خوشه یک و دو قرار گرفتند و ژنوتیپهای منطقه رودبار در گروه چهارم قرار گرفتند. در خوشه بندی صفات شکل و اندازه میوه و برگ، رنگ ، وزن و درصد مغز میوه تأثیر بیش تری داشتند. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، تنوع ژنتیکی خوبی در ژنوتیپ های گردوی این منطقه وجود دارد که می تواند به عنوان مواد اصلاحی در اختیار به نژادگران قرار گیرند.
محسن علی‌پور؛ محمد فارسی؛ امین میرشمسی کاخکی
چکیده
قارچ دکمه‌ای سفید Agaricus bisporus، یکی از قارچ‌های رشته‌ای با اهمیت اقتصادی بالا است. پایداری جدایه‌های این قارچ برای تولیدکنندگان اسپاون و قارچ اهمیت بالایی دارد. در واحدهای تولیدی نژادهای مادری عمدتاً به‌صورت واکشت‌های مکرر بر روی محیط‌کشت غنی تکثیر می‌شوند، که رشد غیر متعارف و عملکرد ضعیف از پیامدهای این امر میباشد. دلایل این ...
بیشتر
قارچ دکمه‌ای سفید Agaricus bisporus، یکی از قارچ‌های رشته‌ای با اهمیت اقتصادی بالا است. پایداری جدایه‌های این قارچ برای تولیدکنندگان اسپاون و قارچ اهمیت بالایی دارد. در واحدهای تولیدی نژادهای مادری عمدتاً به‌صورت واکشت‌های مکرر بر روی محیط‌کشت غنی تکثیر می‌شوند، که رشد غیر متعارف و عملکرد ضعیف از پیامدهای این امر میباشد. دلایل این موضوع تاکنون ناشناخته مانده است. استفاده از نشانگرهای مولکولی یکی از راه‌های ارزیابی و شناخت تغییرات ژنتیکی است. در این مطالعه برای اولین بار از نشانگر تکرارپذیر AFLP برای ارزیابی تغییرات ژنتیکی و کمک به گزینش جدایه‌های تک‌اسپور برتر نژادی تجاری (Holland737) قارچ دکمه‌ای استفاده گردید. 30 جدایه تک‌اسپوری مورد مطالعه از لحاظ سرعت رشد و عملکرد متنوع بودند، وراثت الگوی باندی نشانگر AFLP نیز وجود این تنوع را تأیید نمود. 9 جفت ترکیب آغازگری، 353 باند تولید کرد که از این میان 53 باند در میان 19 جدایه تک‌اسپور به‌صورت چند شکل بودند. نتایج این تحقیق، کارآیی روش گزینش تک‌اسپوری در بهنژادی این قارچ را مورد تأیید قرار داد. دو جدایه به‌طور متوسط 47 درصد نسبت به نژاد مادری افزایش عملکرد داشتند. هم چنین مشخص گردید که نشانگر AFLP، حساسیت کافی برای شناسایی چندشکلی ژنتیکی جدایه‌های تک‌اسپوری را دارا میباشد.
شادی عطار؛ غلامحسین داوری نژاد؛ سید حسین نعمتی
چکیده
به دلیل دگرگشنی بسیاری از ارقام سیب و نزدیکی ایران به منشا اولیه پیدایش درختان آن، تنوع ژنتیکی زیادی در بین رقم‌های سیب ایرانی دیده می‌شود. به همین منظور، پژوهشی با هدف ارزیابی خصوصیات اکوتیپ‌های سیب گلاب، جمع‌آوری اکوتیپ‌های با ارزش، جلوگیری از خطر انقراض و همچنین امکان استفاده از آنها در اصلاح درختان سیب در سالهای 1389 و 1390 ...
بیشتر
به دلیل دگرگشنی بسیاری از ارقام سیب و نزدیکی ایران به منشا اولیه پیدایش درختان آن، تنوع ژنتیکی زیادی در بین رقم‌های سیب ایرانی دیده می‌شود. به همین منظور، پژوهشی با هدف ارزیابی خصوصیات اکوتیپ‌های سیب گلاب، جمع‌آوری اکوتیپ‌های با ارزش، جلوگیری از خطر انقراض و همچنین امکان استفاده از آنها در اصلاح درختان سیب در سالهای 1389 و 1390 بر روی اکوتیپ‌های سیب گلاب کشت شده در استان خراسان رضوی صورت گرفت. اکوتیپ‌های مورد مطالعه شامل گلاب تربتحیدریه، گلاب سبز پیشرس، گلاب کرمانشاه، گلاب کهنز، گلاب بهاره شوقان بودند. این اکوتیپ‌ها با 31 صفت کمی و کیفی مربوط به خصوصیات میوه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین تنوع در صفات وزن میوه، طول دممیوه، سفتی، ضخامت پوست میوه، pH و TSS وجود دارد. بیشترین بریکس در گلاب کهنز با 08/15 درصد و بیشترین سفتی در گلاب سبز پیشرس با 35/9 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع مشاهده شد. بررسی نتایج مربوط به همبستگی بین صفات نشان داد که بیشترین همبستگی مثبت و معنادار بین صفات وزن میوه و پهنا گلگاه (06/0±92/0)، دممیوه و وزن میوه (07/0±87/0)، نسبت طول به قطر میوه با وزن میوه (08/0±85/0)، وجود دارد.
شادی عطار؛ غلامحسین داوری نژاد؛ سید حسین نعمتی
چکیده
شناسایی و نامگذاری ارقام سیب بومی و حتی ارقام وارداتی مورد کشت در ایران برای دانشجویان، محققین و باغداران بخوبی روشن نیست و کلید واژهایی در این موارد در دسترس نمی‌باشد. بنابراین در هر منطقه‌ای دارای نام محلی و گاهی مشابه می‌باشند. هدف از پژوهش حاضر تعیین خصوصیات ریخت‌شناسی و فیزیکوشیمیایی ارقام مهم بومی و خارجی سیب مورد کاشت در ...
بیشتر
شناسایی و نامگذاری ارقام سیب بومی و حتی ارقام وارداتی مورد کشت در ایران برای دانشجویان، محققین و باغداران بخوبی روشن نیست و کلید واژهایی در این موارد در دسترس نمی‌باشد. بنابراین در هر منطقه‌ای دارای نام محلی و گاهی مشابه می‌باشند. هدف از پژوهش حاضر تعیین خصوصیات ریخت‌شناسی و فیزیکوشیمیایی ارقام مهم بومی و خارجی سیب مورد کاشت در استان خراسان رضوی و ارائه ی کلید واژه‌هایی جهت شناسایی آنها میباشد. ارقام بومی بیجندی اخلمد، عبدالمجیدی، گلشاهی پیش رس، کمپوتی، علیموری و همچنین ارقام خارجی پرایم رز، رد اسپار، فوجی، برابرن و اینگرید پیوند شده روی پایه رویشی MM.106 در محل باغ گلستان واقع در استان خراسان رضوی در سال های 1389 و 1390 مورد بررسی قرار گرفتند. 62 صفت کمی و کیفی مختلف مربوط به خصوصیات درخت، برگ، شکوفه و خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه در آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار ارزیابی شد. نتایج نشان داد که رقم پرایم رز دارای میوه‌هایی به فرم پّخ، رد اسپار هرمی متمایل به کروی، بیجندی اخلمد کروی و سایر ارقام به فرم کروی پّخ بود. مدل برچه‌ها در علیموری و پرایم رز کاملاً باز و در سایر ارقام بسته بود. مقایسه میانگین‌ها حاکی از آنست که بیشترین تنوع بین ارقام در صفاتی مانند عمق گلگاه، سفتی میوه، ضخامت پوست میوه، طول و قطر میوه، طول بذر، پهنای برگ، اسید میوه، pH میوه وجود داشت. نتایج تجزیه همبستگی بین صفات بیانگر وجود همبستگی مثبت و معنی دار بین صفات طول دمبرگ با نسبت طول برگ به پهنا (07/0±74/0r=) و وزن میوه با طول میوه (03/0±96/0r=) در سطح احتمال 1 درصد بود.
زهرا نعمتی؛ علی تهرانی فر؛ محمد فارسی؛ امین میرشمسی کاخکی؛ سید حسین نعمتی
چکیده
انار یکی از مهمترین گیاهان بومی و تجاری-باغبانی در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی ایران محسوب می‌شود. از طرف دیگربه علت تاریخچه طولانی کشت انار در ایران، ژنوتیپها از مناطق مختلف با تشابه‌های آشکار ولی با نام‌های متفاوت کشت شده‌اند. بنابراین برای مدیریت کارآمد و برنامههای اصلاحی آینده، تشخیص دقیق ژنوتیپها مورد نیاز است. در این ...
بیشتر
انار یکی از مهمترین گیاهان بومی و تجاری-باغبانی در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی ایران محسوب می‌شود. از طرف دیگربه علت تاریخچه طولانی کشت انار در ایران، ژنوتیپها از مناطق مختلف با تشابه‌های آشکار ولی با نام‌های متفاوت کشت شده‌اند. بنابراین برای مدیریت کارآمد و برنامههای اصلاحی آینده، تشخیص دقیق ژنوتیپها مورد نیاز است. در این پروژه DNA ژنومی 31 ژنوتیپ مختلف انار متعلق به هفت استان ایران، توسط نشانگر مولکولی AFLP، با استفاده از هفت ترکیب آغازگری (EcoRI/MseI) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه خوشهای حاکی از وجود شباهت بسیار بالا بین ژنوتیپها مورد مطالعه بود. همچنین، گروهبندی به دست آمده در بسیاری از مواقع با صفات مورفولوژیک موجود مطابقت نداشت. نتایج به دست آمده نشان داد که ژنوتیپها عموماً مستقل از خاستگاه جغرافیایی و نامگذاریشان گروهبندی شده‌اند. شاخص تنوع h، تجزیه و تحلیل هماهنگ اصلی (PCoA)، شاخص Gst و تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA)، همگی حاکی از شباهت قابل توجه بین ژنوتیپهای مورد بررسی و میزان نسبتاً پایین تنوع در داخل ژنوتیپهای هر منطقه بود. تنوع گسترده انار در ایران و سطح پایین چندشکلی بین این ژنوتیپها، میتواند مربوط به ازدیاد رویشی و نوع گرده‌افشانی این گیاه باشد.
رقیه نجف زاده؛ کاظم ارزانی؛ علیرضا بابایی
چکیده
با توجه به اهمیت گلابیPyrus communis L.) ) در ایران و بالا بودن تنوع ژنتیکی در آن، مطالعه ای به منظور اثر ژنوتیپ بر ویژگی های فیزیکو شیمیایی و کیفی میوه شش ژنوتیپ بالغ گلابی اروپایی در شرایط آب و هوایی تهران انجام گرفت. در این مطالعه برخی ویژگی های فیزیکو شیمیایی و کیفی میوه از قبیل طول و عرض میوه، نسبت طول به عرض، طول دم میوه، رنگ، وزن تازه و ...
بیشتر
با توجه به اهمیت گلابیPyrus communis L.) ) در ایران و بالا بودن تنوع ژنتیکی در آن، مطالعه ای به منظور اثر ژنوتیپ بر ویژگی های فیزیکو شیمیایی و کیفی میوه شش ژنوتیپ بالغ گلابی اروپایی در شرایط آب و هوایی تهران انجام گرفت. در این مطالعه برخی ویژگی های فیزیکو شیمیایی و کیفی میوه از قبیل طول و عرض میوه، نسبت طول به عرض، طول دم میوه، رنگ، وزن تازه و خشک میوه، حجم، سفتی، میزان مواد جامد محلول، اسیدیته ی قابل تیتر، نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته، pH ، صفات کیفی بازار پسندی، ظاهر و جذابیت میوه، عطر و طعم میوه ها و ویژگی‌های حسی در مرحله ی رسیدن میوه بر اساس دیسکریپتور مرکز جهانی منابع ژنتیکی گیاهی (IPGRI) مورد بررسی قرار گرفت. هدف از انجام این تحقیق شناخت بهتر ویژگی های فیزیکو شیمیایی میوه و بررسی گوناگونی برخی از ژنوتیپهای گلابی اروپایی می باشد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ اثر معنی داری بر ویژگی های فیزیکو شیمیایی و کیفی میوه داشت و بین ژنوتیپ ها از نظر این ویژگی ها اختلاف معنی داری وجود داشت (P≤0.05). به گونه ای که تغییرات طول میوه از 82/9-99/6 سانتی متر، عرض میوه 17/7-69/4 سانتی متر، نسبت طول به عرض 59/1-23/1، طول دم میوه 73/3-2/2 سانتی متر، رنگ زمینه ی میوه از زرد تا سبز_ زرد و سبز_ قرمز، رنگ L از L* 08/74-47/60، رنگ H ازH* 95/86-06/80، رنگ C ازC*43/53-16/46، وزن تازه ی میوه از 91/308-5/80 گرم، وزن خشک از36/5-52/4 گرم در 30 گرم از میوه، حجم میوه از 7/270-33/86 سانتی متر مکعب، سفتی میوه 37/2-1 کیلوگرم بر سانتی متر مربع، میزان مواد جامد محلول میوه از 63/17-9/14 درجه بریکس، اسیدیته ی قابل تیتر میوه 41/0-18/0 درصد، نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته ی میوه 66/92-49/40 و pH میوه از33/5-95/3 متغیر بودند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ A95 دارای ویژگی های فیزیکو شیمیایی و کیفی بهتری نسبت به بقیه ژنوتیپ ها می باشد و می تواند به عنوان ژنوتیپ امیدبخش برای ارزیابی های بعدی و تکمیلی مورد توجه قرار گیرد.
عباداله عبادی؛ احمد رضا بلندی؛ حسن حمیدی؛ جمشید معاون؛ حسن حسن آبادی
چکیده
سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) یکی از مهمترین گیاهان زراعی در تغذیه انسان است که در جهان از نظر اهمیت غذایی مقام چهارم را داراست. تعیین تنوع ژنتیکی بر اساس نشانگرهای مختلف نقش کلیدی در عملیات اصلاح نبات دارد. در این تحقیق از روشSDS-PAGE جهت ارزیابی تنوع ژنتیکی 23 رقم سیب زمینی استفاده شد. استخراج پروتئین از غده های سیب زمینی نیز با استفاده از روش ...
بیشتر
سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) یکی از مهمترین گیاهان زراعی در تغذیه انسان است که در جهان از نظر اهمیت غذایی مقام چهارم را داراست. تعیین تنوع ژنتیکی بر اساس نشانگرهای مختلف نقش کلیدی در عملیات اصلاح نبات دارد. در این تحقیق از روشSDS-PAGE جهت ارزیابی تنوع ژنتیکی 23 رقم سیب زمینی استفاده شد. استخراج پروتئین از غده های سیب زمینی نیز با استفاده از روش لاملی (1970) صورت گرفت. درصد پلی مورفیسم (چند شکلی) محاسبه شده و دندروگرام ارقام بر اساس روش UPGMA با استفاده از نرم افزار NTsys تعیین و رسم شد. همچنین فاصله ژنتیکی نمونه های مورد بررسی در نرم افزارSPSS محاسبه شد. نتایج حاصل از الکتروفورز، حضور 39 باند پروتئینی را در ارقام مورد مطالعه نشان داد که بیشترین تعداد باند (23 باند) در رقم Markiz مشاهده گردید. دندروگرام حاصل نشان داد ارقام مورد مطالعه به طور کلی در دو گروه بزرگ قرار گرفتند. دو رقم Impala و Granola با یکدیگر دارای قرابت ژنتیکی بالایی (3/73 درصد) می باشند. همچنین مشاهده شد که دو رقم Savalan و Fontaneh دارای پایین ترین درصد شباهت (1/9 درصد) در بین ارقام مورد مطالعه نسبت به یکدیگر می باشند. دو گروه عمده از پروتئین های ذخیره‌ای نیز در دامنه 22 و 40 کیلودالتون به ترتیب شامل ایزومرهای اسپورامین و پاتاتین مورد شناسایی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان دهنده وجود پتانسیل بالای تنوع ژنتیکی در بین ارقام سیب زمینی می باشد.
صغری کیانی؛ بهروز شیران
چکیده
در این بررسی تنوع ژنتیکی 36 رقم و ژنوتیپ بادام ایرانی، آمریکایی و اروپایی به همراه 3 گونه وحشی بادام با استفاده از 60 آغازگر ده نوکلئوتیدی مورد مطالعه قرار گرفت. 47 آغازگر که الگوهای باندی قوی و تکرارپذیر داشتند، برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شدند. از مجموع 968 باند تولید شده، 918 باند (83/94 درصد)، چند شکل بودند. با توجه به دندروگرام حاصل ...
بیشتر
در این بررسی تنوع ژنتیکی 36 رقم و ژنوتیپ بادام ایرانی، آمریکایی و اروپایی به همراه 3 گونه وحشی بادام با استفاده از 60 آغازگر ده نوکلئوتیدی مورد مطالعه قرار گرفت. 47 آغازگر که الگوهای باندی قوی و تکرارپذیر داشتند، برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شدند. از مجموع 968 باند تولید شده، 918 باند (83/94 درصد)، چند شکل بودند. با توجه به دندروگرام حاصل و ماتریس تشابه به خوبی آشکار گردید که میزان تشابه ژنتیکی بین ارقام و ژنوتیپ های تحت مطالعه، پایین و تنوع بین آنها نسبتا زیاد بود. بیشترین شباهت بین دو رقم ایرانی سفید و منقا (89/0) و کمترین آن بین رقم سنگی 28 و گونه وحشی A. scoparia (29/0) مشاهده شد. به منظور ترسیم دیاگرام خوشهای، از روش UPGMA و ضریب تشابه جاکارد استفاده شد. در ابتدا دو گونه وحشیA. scoparia و orientalis A. ، دو ژنوتیپ سنگی28 و سنگی13 و رقم آمریکایی تامسون که بیشترین فاصله را از گروها داشتند از سایر ارقام و ژنوتیپها جدا شده و سپس ارقام، ژنوتیپها و گونه های باقی مانده در فاصله ژنتیکی 50/0 به دو گروه تفکیک شدند. نتایج حاصل از این مطالعه، گروهبندی ارقام و ژنوتیپهای مورد مطالعه را بر اساس منشاء جغرافیایی یا دودمان نشان می‌دهد و نشانگر RAPD به خوبی قادر به تفکیک ارقام، ژنوتیپها و گونه‌های بادام از یکدیگر بوده و تکنیک مناسبی جهت مطالعه ژرم پلاسم بادام میباشد.
