سبزیکاری
کیوان پورحسین؛ بهرام عابدی؛ محمود شور
چکیده
کشاورزی شهری به عنوان یکی از ویژگیهای اساسی برنامهریزی شهری، به علت داشتن مزایای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به افزایش کیفیت زندگی شهری کمک میکند. با این حال آلودگی به فلزات سنگین در شهر ها موجب تجمع این فلزات در قسمتهای مختلف گیاهان کاشته شده در فضای سبز شهری میگردد. این تحقیق به منظور ارزیابی میزان جذب عناصر سرب و کادمیوم و تاثیر ...
بیشتر
کشاورزی شهری به عنوان یکی از ویژگیهای اساسی برنامهریزی شهری، به علت داشتن مزایای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به افزایش کیفیت زندگی شهری کمک میکند. با این حال آلودگی به فلزات سنگین در شهر ها موجب تجمع این فلزات در قسمتهای مختلف گیاهان کاشته شده در فضای سبز شهری میگردد. این تحقیق به منظور ارزیابی میزان جذب عناصر سرب و کادمیوم و تاثیر آن بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) در دو بوستان از فضای سبز شهری منطقه 9 مشهد (بوستان فاز 4 و بوستان نسیم) اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار شکل گرفت. عامل اول مکان، که دو بوستان فاز 4 (به عنوان منطقه با درجه آلودگی بالاتر) و نسیم (به عنوان منطقه با درجه آلودگی کم تر) با توجه به آنالیز خاک، در نظر گرفته شدند. عامل دوم نیز زمانهای مختلف برداشت (15 خرداد، 15 تیر و 15 مرداد) در نظر گرفته شد. نتایج حاکی از آن بود که در بوستان فاز 4 فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و پراکسیداز بالاتر بود. از سوی دیگر محتویات کلروفیل آ، ب، کاروتنوئید و کلروفیل کل در بوستان نسیم بالاتر بود. علاوه بر این، در بوستان فاز 4 نسبت به بوستان نسیم در زمانهای مختلف برداشت، محتوی فنل کل، فلاونوئید، پرولین، غلظت عناصر کادمیوم و سرب روند کاهشی داشت، اما میزان این صفات در برداشت اول نسبت به برداشت-های بعدی بیشتر بود. درصد اسانس نیز با افزایش جذب عناصر سرب و کادمیوم در بوستان فاز 4 نسبت به بوستان نسیم روند افزایشی نشان داد. بهطورکلی، میتوان بیان داشت آلودگی به فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بوستان فاز 4 نسبت به بوستان نسیم بیشتر بود که این خود عاملی در جهت کاهش خصوصیات رشدی گیاه نعناع فلفلی گردید.
میوه کاری
سعید فتاحی سیاه کمری؛ ولی ربیعی؛ محمود شور؛ سیلوانا نیکولا
چکیده
گوجیبری میتواند منبع آنتی اکسیدانهای طبیعی برای تولید غذای انسان باشد. به منظور بررسی اثر تیمارهای ال- فنیل آلانین، سلنیوم و نیتروکسین، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد که فاکتورهای آن شامل اسید آمینه L- فنیل آلانین (5/0، 1 و 5/1 میلیمولار) بود. سدیم سلنات (25/0، 5/0 و 1 میلیگرم در لیتر) و کود بیولوژیک نیتروکسین ...
بیشتر
گوجیبری میتواند منبع آنتی اکسیدانهای طبیعی برای تولید غذای انسان باشد. به منظور بررسی اثر تیمارهای ال- فنیل آلانین، سلنیوم و نیتروکسین، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد که فاکتورهای آن شامل اسید آمینه L- فنیل آلانین (5/0، 1 و 5/1 میلیمولار) بود. سدیم سلنات (25/0، 5/0 و 1 میلیگرم در لیتر) و کود بیولوژیک نیتروکسین (166، 333 و 500 میکرولیتر در لیتر) در سه سطح و آب مقطر به عنوان شاهد استفاده شد.. در پایان آزمایش صفاتی مانند مواد جامد محلول، اسید قابل تیتراسیون، محتوای فنول کل، فلاونوئید و فعالیت آنزیم فنیلآلانین آمونیالیاز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمارهای مورد استفاده در این آزمایش تأثیر معنیداری بر ویژگیهای فیزیولوژیکی و شیمیایی گیاه گوجی بری داشتند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان اسید قابل تیتراسیون (896/0 درصد)، در نمونههای تیمار شده با نیتروکسین در غلظت 333 مایکرولیتر به دست آمد. بیشترین میزان (56/18 میلیگرم در گرم) این شاخص در میوههای تیمار شده با فنیلآلانین در غلظت 5/1 میلیمولار به دست آمد. بیشترین میزان این شاخص در میوههای تحت تیمار فنیلآلانین در غلظت 1میلیمولار به دست آمد که این شاخص 98/61 درصد بیشتر از میزان فلاونوئید ثبت شده در میوههای گوجیبری در شرایط کنترل بهدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که با وجود کاهش فعالیت آنزیم پلیفنولاکسیداز طی افزایش غلظت سلنیوم، فعالیت این آنزیم طی شرایط استفاده از سلنیوم در غلظت 1 میلیگرم در لیتر 66/13 درصد بیشتر از فعالیت آنزیم پلیفنلاکسیداز در شرایط کنترل بود. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر استفاده از نیتروکسین در غلظت 333 مایکرولیتر و فنیل آلانین در غلظت 5/1 میلیمولار برای افزایش عملکرد و خصوصیات فیزیکوشیمیایی، در جهت ارتقای کشاورزی ارگانیک و پایدار میتواند قابل توصیه باشد.
گیاهان زینتی و فضای سبز
تکتم اورعی؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ سید حسین نعمتی؛ عطیه اورعی
چکیده
کاربرد مواد آلی بهعنوان یک استراتژی مناسب بهمنظور کاهش تخریب خاک در آبوهوای خشک و نیمه خشک ارائه شده است. بهمنظور بررسی اثر آبیاری و بسترهای کشت بر رشد دو اکوتیپ ختمی زینتی، آزمایشی در شرایط مزرعه تعریف شد. تیمارهای آزمایش شامل دو اکوتیپ (̓مشهد̒ و ̓تهران̒)، سه سطح رطوبتی (80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و چهار بستر کشت (خاک، خاک + کود ...
بیشتر
کاربرد مواد آلی بهعنوان یک استراتژی مناسب بهمنظور کاهش تخریب خاک در آبوهوای خشک و نیمه خشک ارائه شده است. بهمنظور بررسی اثر آبیاری و بسترهای کشت بر رشد دو اکوتیپ ختمی زینتی، آزمایشی در شرایط مزرعه تعریف شد. تیمارهای آزمایش شامل دو اکوتیپ (̓مشهد̒ و ̓تهران̒)، سه سطح رطوبتی (80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و چهار بستر کشت (خاک، خاک + کود حیوانی، خاک + شلتوک برنج، خاک + کاه و کلش گندم) بودند. عناصر ماکرو (نیتروژن، فسفر و پتاسیم)، هدایت الکتریکی، pH خاک و صفات فیزیولوژیکی گیاه (نشت الکترولیت، محتوای نسبی آب، پرولین، کربوهیدرات) و وزن خشک اندازهگیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثرات سهگانه اکوتیپ× تنش خشکی × بسترهای کشت بر تغییرات میزان عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم خاک مزرعه در پایان آزمایش معنیدار نشد، امّا بیشترین تغییرات این عناصر در بستر خاک + کود حیوانی مشاهده شد و همچنین، این تغییرات در خاک حاوی اکوتیپ مشهد بیشتر بود. میزان شوری بستر خاک + کود حیوانی در هر دو اکوتیپ نسبت به بستر خاک، 78 درصد افزایش یافت. از طرفی، تغییرات اسیدیته خاک در سطح آبیاری 40 درصد نسبت به شاهد کمتر بود و این تغییرات در بستر خاکی 60 درصد کاهش یافت. تمامی پارامترهای فیزیولوژیکی و رشدی گیاهان ختمی تحت تیمارهای آزمایش قرار گرفت و بیشترین میزان شاخص کلروفیل (68)، محتوای نسبی آب (72 درصد) و وزن خشک (95 گرم) در اکوتیپ مشهد تحت تیمار 80 درصد ظرفیت زراعی در بستر خاک + کود حیوانی و بیشترین کربوهیدرات (82 میلیگرم در گرم وزن خشک) در اکوتیپ مشهد تحت تیمار 40 درصد ظرفیت زراعی در بستر خاک + کود حیوانی به ثبت رسید. بدین منظور، کاربرد کود حیوانی همراه با خاک با فراهم نمودن عناصر ماکرو اثرات منفی تنش خشکی را کاهش میدهد.
گیاهان دارویی
علیرضا مشرفی عراقی؛ سید حسین نعمتی؛ محمود شور؛ مجید عزیزی؛ نسرین مشتاقی
چکیده
گیاه پونه وحشی با نام علمی L. longifolia Mentha یکی از گونههای جنس نعناع است که در کشور ایران رویش طبیعی دارد. در این پژوهش پس از تهیه 20 ژنوتیپ مختلف از سراسر ایران، کشت آنها جهت ارزیابی صفات ریختشناسی، زراعی و استخراج اسانس انجام شد. مشخصات جغرافیایی و اقلیمی مربوط به هر رویشگاه تعیین گردید و آمار هواشناسی و خاکشناسی جهت ارزیابی ...
بیشتر
گیاه پونه وحشی با نام علمی L. longifolia Mentha یکی از گونههای جنس نعناع است که در کشور ایران رویش طبیعی دارد. در این پژوهش پس از تهیه 20 ژنوتیپ مختلف از سراسر ایران، کشت آنها جهت ارزیابی صفات ریختشناسی، زراعی و استخراج اسانس انجام شد. مشخصات جغرافیایی و اقلیمی مربوط به هر رویشگاه تعیین گردید و آمار هواشناسی و خاکشناسی جهت ارزیابی فراهم گردید. خصوصیات رویشی و زایشی هر ژنوتیپ بهعلاوه میزان و عملکرد اسانس گونه مورد مطالعه در هر ژنوتیپ مورد بررسی قرار گرفت. بررسی کلی نتایج نشان داد که در بین ژنوتیپها تنوع معنیداری (01/0≥P) از لحاظ صفات ریختشناسی، زراعی و میزان اسانس وجود دارد. نتایج بدست آمده از همبستگی بین صفات ارزیابی شده و میزان اسانس نشان داد که اندامهای رویشی گیاه در راندمان اسانس تأثیر بیشتری نسبت به اندام زایشی داشتهاند. تجزیه خوشهای صفات مورد بررسی، ژنوتیپهای مورد مطالعه را در دو گروه مجزا قرار داد. تفاوت این دو گروه در جدا شدن از هم را میتوان به صفات مرتبط با عملکرد و شرایط اقلیمی مختلف در رویشگاه بومی این ژنوتیپها و عوامل ژنتیکی نسبت داد. در نهایت ژنوتیپ استانهای هرمزگان، خوزستان، کرمان، آذربایجان غربی و قزوین بهدلیل داشتن خصوصیات رویشی و زراعی بهتر و بازده بالای تولید اسانس نسبت به ژنوتیپهای دیگر میتوانند در برنامههای بهنژادی و اهلیسازی یا جهت کشت و تولید مورد توجه قرار گیرند.
گیاهان زینتی و فضای سبز
ناهید زمردی؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ مرتضی گلدانی
چکیده
دیاکسید کربن یکی از گازهای موجود در اتمسفر میباشد. غلظت دیاکسیدکربن اتمسفر طی چند دهه گذشته افزایش یافته است. بنابراین انتظار میرود که این افزایش روی گیاهان موثر واقع شود. بهمنظور ارزیابی اثرات غلظتهای مختلف دیاکسیدکربن بر برخی صفات آناتومیکی دو گونه فیکوس زینتی (فیکوس بنجامین و فیکوس الاستیکا) یک آزمایش اسپلیت پلات ...
بیشتر
دیاکسید کربن یکی از گازهای موجود در اتمسفر میباشد. غلظت دیاکسیدکربن اتمسفر طی چند دهه گذشته افزایش یافته است. بنابراین انتظار میرود که این افزایش روی گیاهان موثر واقع شود. بهمنظور ارزیابی اثرات غلظتهای مختلف دیاکسیدکربن بر برخی صفات آناتومیکی دو گونه فیکوس زینتی (فیکوس بنجامین و فیکوس الاستیکا) یک آزمایش اسپلیت پلات بر پایهی طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای موردنظر شامل دو گونه فیکوس زینتی و سه غلظت دیاکسید کربن (غلظت 380 پیپیام (شاهد)، 700 و 1050 پیپیام) بودند. در این آزمایش، هشت صفت آناتومیکی نظیر تراکم روزنه، تراکم سلولهای اپیدرمی، عرض روزنه، طول روزنه، شاخص روزنه، مساحت روزنه، مساحت اپیدرم و قطر روزنه روی گیاهان مورد نظر ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که تقریبا تمام صفات مورد مطالعه تحت تأثیر دیاکسید کربن قرار گرفت. غلظت 700 پیپیام دیاکسیدکربن بیشترین تاثیر را بر صفات مورد مطالعه داشت. غلظت 700 پیپیام بیشترین تأثیر را بر صفت مساحت روزنه داشت. میانگین عرض روزنه و تراکم روزنه بهترتیب 28/21 و 91 درصد نسبت به میانگین شاهد افزایش یافت. همچنین این نتایج نشان داد که بیشترین میانگین تراکم روزنه، تراکم سلولهای اپیدرمی، مساحت روزنه و قطر روزنه مربوط به گونه فیکوس الاستیکا بود. در بین گونههای مورد بررسی، گونه فیکوس الاستیکا نسبت به گونه فیکوس بنجامین در تمامی صفات برتری نشان داد. در واقع پاسخ روزنهها به تغییرات محیطی به صفاتی همچون قطر روزنه، تراکم روزنه، شاخص روزنه، اندازه سلولهای محافظ و منافذ روزنه و سطح برگ مربوط است که در تبادلات گازی بین گیاه و جو شرکت میکنند.
گیاهان زینتی و فضای سبز
رسول عباس زاده فاروجی؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ بهرام عابدی
چکیده
به منظور بررسی برخی صفات رشدی در گیاه زینتی سینداپسوس (Scindapsus spp.) تحت تاثیر اسید هیومیک و اسید فولویک بصورت کود آبیاری، آزمایشی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول اسید هیومیک در چهار سطح صفر، 2/0، 5/0، 1 گرم بر لیتر و عامل دوم اسید فولویک نیز در چهار سطح ...
بیشتر
به منظور بررسی برخی صفات رشدی در گیاه زینتی سینداپسوس (Scindapsus spp.) تحت تاثیر اسید هیومیک و اسید فولویک بصورت کود آبیاری، آزمایشی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول اسید هیومیک در چهار سطح صفر، 2/0، 5/0، 1 گرم بر لیتر و عامل دوم اسید فولویک نیز در چهار سطح صفر، 2/0، 5/0، 1 گرم بر لیتر بود. بر اساس نتایج بدست آمده تیمار مصرف توام اسید هیومیک و اسید فولویک اثر معنیداری بر ارتفاع، وزن تر و خشک برگ، ساقه، اندام هوایی و ریشه، تعداد گره و برگ و حجم اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، طول و حجم ریشه و نسبت وزن تر و خشک اندام هوایی به ریشه داشت؛ بدین صورت که با کاربرد توام اسید هیومیک و اسید فولویک تمامی صفات ارزیابی شده در گیاه نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. همچنین طول و عرض و سطح برگ و طول میانگره نیز با مصرف مواد هیومیکی در گیاه نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. در مجموع با توجه به نتایج مشخص شده از آزمایش میتوان بیان کرد که مصرف مواد هیومیکی (اسید هیومیک و اسید فولویک) به صورت توام با یکدیگر صفات رشدی در گیاه را بهبود بخشیده و سبب رشد بهتر گیاه شدهاند؛ در نتیجه این مواد میتوانند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی محرک رشد گیاه باشند.
سبزیکاری
سید علی یعقوبی؛ سید حسین نعمتی؛ مجید عزیزی؛ محمود شور
چکیده
پیاز خوراکی از نظر قابلیت انبارمانی دارای تنوع ژنتیکی زیادی است که شرایط محیطی از جمله دما نیز بر روی آن اثر میگذارد. در این تحقیق قابلیت انبارمانی هشت توده پیاز خوراکی بومی افغانستان شامل «حنایی هرات»، «زردهرات»، «قرمزهرات»، «مزارشریف»، «کابل»، «سرپل»، «قندوز» و «بلخاب»، به همراه ...
بیشتر
پیاز خوراکی از نظر قابلیت انبارمانی دارای تنوع ژنتیکی زیادی است که شرایط محیطی از جمله دما نیز بر روی آن اثر میگذارد. در این تحقیق قابلیت انبارمانی هشت توده پیاز خوراکی بومی افغانستان شامل «حنایی هرات»، «زردهرات»، «قرمزهرات»، «مزارشریف»، «کابل»، «سرپل»، «قندوز» و «بلخاب»، به همراه رقم ایرانی «قرمزآذرشهر» و رقم تجاری «سویتگرانو» در دو دمای 5 درجه سانتیگراد و دمای انبار معمولی در طی 120 روز (6 دوره 20 روزه) بررسی شد. این آزمایش از نیمه آبان تا نیمه اسفند سال 1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل خرد شده بر پایه طرح کاملاً تصادفی طرحریزی و اجرا گردید. نتایج نشان داد بین ارقام از نظر صفات انبارمانی (درصد کاهش وزن، درصد سبزشدن، طول جوانه سبز شده و وزن جوانه سبز شده به وزن سوخ)، تفاوت معنیداری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. طی 120 روز انبارداری در انبار معمولی، بیشتر تودهها با سرعت زیادی شروع به سبزشدن کردند، به صورتی که در تودههای حنایی هرات، قرمز کابل، سرپل، بلخاب و قرمزآذرشهر، 50 روز و در تودههای بومی زردهرات، مزارشریف و رقم سویتگرانو، حدود 75 روز پس از شروع انبارداری حدود 50 درصد از سوخها سبزشدند، اما توده بومی قندوز و قرمزهرات به ترتیب بیشترین و کمترین ماندگاری (50 درصد سبزشدن پس از 105 و 35 روز در دمای انبار معمولی) را داشتند. کمترین کاهش وزن مربوط به توده قندوز (3/14 درصد در انبار معمولی و 7/12 درصد در 5 درجه سانتیگراد) و بیشترین کاهش وزن مربوط به توده بلخاب (6/20 درصد در انبار معمولی و 6/14 درصد در 5 درجه سانتیگراد) بود. همچنین بین دو شرایط دمایی از نظر صفات اندازهگیری شده در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنیدار وجود داشت. اثر متقابل زمان و رقم در مورد صفات کاهش وزن و سبزشدن، در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد، بنابراین الگوی کاهش وزن و سبزشدن ارقام طی دوره انباری با هم متفاوت بود. اثر متقابل زمان × شرایط دمایی در صفات کاهش وزن و سبزشدن در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. کاهش وزن در دمای 5 درجه سانتیگراد روند خطی کاهشی و سبزشدن روند خطی افزایشی با شیب کم داشت، در حالی که در مورد دمای انبار معمولی یک الگوی منحنی شکل وجود داشته بهطوریکه در اواسط دوره، کاهش وزن کمتر و سبزشدن بیشتر بوده است. اثر متقابل دما×رقم، فقط در مورد کاهش وزن در سطح احتمال 5 درصد معنیدار شد. کاهش وزن سوخها، در دمای انبار معمولی در ابتدا و انتهای دوره انبارداری بیشتر بود، اما در دمای 5 درجه سانتیگراد، کاهش وزن طبق یک مدل خطی در طول زمان انبارمانی کاهش یافت. درصد سبزشدن سوخها، در دمای انبار معمولی در فواصل ابتدایی دوره انبارداری با سرعت زیاد افزایش یافت و در فواصل انتهایی انبارمانی ثابت شد، اما در دمای 5 درجه سانتیگراد، درصد سبزشدن طبق یک مدل خطی با شیب بسیار کمی در طول زمان افزایش داشت. در مجموع از بین ارقام و تودههای بومی مختلف پیاز مورد بررسی در این پژوهش، توده بومی قندوز انبارمانی بیشتری داشت. تنوع زیادی در انبارمانی تودههای پیاز بومی افغانستان وجود دارد که میتواند در برنامههای اصلاحی مورد استفاده قرار گیرد.
گیاهان زینتی و فضای سبز
الهام سعیدی پویا؛ علی تهرانی فر؛ علی گزانچیان؛ فاطمه کاظمی؛ محمود شور
چکیده
امروزه بدلیل هزینه بالای نگهداری چمن (آبیاری و سرزنی)، شهرداریها و سازمانهای اداری در پی جایگزینی آن با سایر گیاهان پوششی میباشند. هدف از این آزمایش، مقایسه سه نوع چمن رایج رایگراس چندساله )رقم’دوبل(‘ ، فستوکای بلند )رقم ’الدرادو‘) و چمن مخلوط اسپورت تجاری با چمنهای شبدری، شبدر سفید )رقم ’کالوی‘) و شبدر میکرو ...
بیشتر
امروزه بدلیل هزینه بالای نگهداری چمن (آبیاری و سرزنی)، شهرداریها و سازمانهای اداری در پی جایگزینی آن با سایر گیاهان پوششی میباشند. هدف از این آزمایش، مقایسه سه نوع چمن رایج رایگراس چندساله )رقم’دوبل(‘ ، فستوکای بلند )رقم ’الدرادو‘) و چمن مخلوط اسپورت تجاری با چمنهای شبدری، شبدر سفید )رقم ’کالوی‘) و شبدر میکرو )رقم ’پیپولینا(‘ به عنوان جایگزینی برای چمنها به منظور کاهش هزینههای نگهداری میباشد. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. صفات مختلف و شاخصهای رشد به دفعات طی سالهای 1395 و 1396 ارزیابی شد. در ارزیابیهای اولیه درصد سبزشدن، رایگراس چندساله بیشترین میزان را به خود اختصاص داد اما با گذشت 36 روز از کشت، پوششدهی تمامی گیاهان به 92 تا 98 درصد رسید و هیچگونه اختلاف معنیداری از لحاظ درصد سبزشدن بین کرتهای چمنهای گراسی و شبدری نبود. از نظر تراکم، یکنواختی و میزان علفهرز اختلاف معنیداری بین گیاهان مشاهده نشد، اما از نظر کیفیت پس از سرزنی در هر دو سال، شبدر سفید بهترین کیفیت را داشت. ارتفاع و وزن خشک به عنوان شاخصهای رشدی در هر دو سال، در چمنهای گراسی بیش از شبدرها بود و شبدر میکرو کمترین مقادیر را نشان داد. با گرم شدن هوا، چمن تالفسکیو بر سایرین از نظر ارتفاع و وزن خشک غالب گردید به طوریکه در تیرماه، میزان وزن خشک چمن در هر مترمربع به ترتیب برای تالفسکیو معادل 40، رایگراس (52/19)، اسپورت (68/15)، شبدر سفید (24/6) و شبدر میکرو (36/0) گرم بود. در نهایت، شاخصهای رشدی در چمنهای شبدری بسیار کمتر از گراسها بود که با توجه به این رشد کم، بالطبع هزینههای نگهداری، بالاخص سرزنی کاهش مییابد. این یک نکته مثبت در ارقام شبدر سفید و میکرو است که تا ماهها نیاز به سرزنی ندارد و در واقع، سرزنی به منظور حذف گلها صورت میگیرد. بنابراین به عنوان جایگزینی با هزینه نگهداری کمتر، قابل توصیه میباشند.
گیاهان زینتی و فضای سبز
تکتم اورعی؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ سید حسین نعمتی
چکیده
گل ختمی (Alcea rosea L.) یکی از گیاهان با ارزش زینتی میباشد که 36 گونه از آن در ایران کشت و کار میشود. با توجه به این مسئله که جوانهزنی بذور در طبیعت با تنش خشکی همراه است لذا میتوان با مطالعهی تغییرات فیزولوژیکی و آنتی اکسیدانی گامی مهم در راستای احیای رویشگاههای آن برداشت. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در ...
بیشتر
گل ختمی (Alcea rosea L.) یکی از گیاهان با ارزش زینتی میباشد که 36 گونه از آن در ایران کشت و کار میشود. با توجه به این مسئله که جوانهزنی بذور در طبیعت با تنش خشکی همراه است لذا میتوان با مطالعهی تغییرات فیزولوژیکی و آنتی اکسیدانی گامی مهم در راستای احیای رویشگاههای آن برداشت. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه فروسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو اکوتیپ مشهد و تهران با پنج سطح خشکی (صفر، 2-، 4-، 6- و 8- بار) بود. نتایج نشان داد که اثر اکوتیپ و سطوح خشکی بر تمام صفات اندازهگیری شده معنیدار بود. اکوتیپ مشهد دارای برتری معنیداری نسبت به اکوتیپ تهران بود و بذر آنها توانست در تیمارهای 6- و 8- بار به ترتیب 28 و 24 درصد جوانه بزند. میزان طول ریشهچه و ساقهچه و وزن اکوتیپ تهران با افزایش پتانسیل اسمزی نسبت به اکوتیپ مشهد بیشتر کاهش یافت. از طرفی فعالیت آنزیمهای مورد بررسی نشان داد که در هر دو اکوتیپ فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز کاهش یافت اما فعالیت آنزیم کاتالاز با کاهش بیشتر پتانسیل اسمزی افزایش یافت. میزان پرولین و مالوندیآلدهید در اکوتیپ مشهد در تیمار 8- بار نسبت به شاهد بهترتیب 12 و 1/5 برابر شد. به نظر میرسد که اکوتیپ مشهد دارای بیشترین تحمل به خشکی را در مقایسه با اکوتیپ تهران در مرحله جوانهزنی دارد. از طرفی همبستگی مثبت و معنیداری بین فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز با درصد جوانهزنی مشاهده شد.
اکرم امیری؛ محمود شور؛ مینا تقی زاده؛ سید حسین نعمتی؛ علی تهرانی فر
چکیده
بنفشه آفریقایی (Wendl. Saintpaulia ionantha) یک گیاه زینتی مشهور با شکل و رنگهای متنوع است و به عنوان یک گیاه مدل عالی جهت مطالعات باززایی در شرایط درون شیشهای مطرح میباشد. این پژوهش با هدف القاء پلی پلوئیدی در شرایط درون شیشهای و با استفاده از غلظتهای مختلف کلشیسین انجام گرفت. گیاهچههای حاصل از کشت درون شیشهای در مرحله پرآوری تحت تیمار ...
بیشتر
بنفشه آفریقایی (Wendl. Saintpaulia ionantha) یک گیاه زینتی مشهور با شکل و رنگهای متنوع است و به عنوان یک گیاه مدل عالی جهت مطالعات باززایی در شرایط درون شیشهای مطرح میباشد. این پژوهش با هدف القاء پلی پلوئیدی در شرایط درون شیشهای و با استفاده از غلظتهای مختلف کلشیسین انجام گرفت. گیاهچههای حاصل از کشت درون شیشهای در مرحله پرآوری تحت تیمار کلشیسین قرار گرفتند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور غلظت در سه سطح 02/0، 05/0 و 1/0 درصد و مدت زمان تیمار در سه سطح 18، 24 و 48 ساعت انجام گرفت. صفات ظاهری و آناتومیکی گیاهچههای باززایی شده مورد بررسی قرار گرفت. القای تتراپلوئیدی بهگونهای موفقیت آمیز توسط بررسی صفات مختلف ظاهری و بررسیهای میکروسکوپی و فلوسایتومتری تایید شد. تیمار 02/0 درصد کلشیسین به مدت 24 ساعت در القای پلیپلوئیدی در بنفشه آفریقایی تحت شرایط درون شیشهای موثر بود. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که تلفیق روش کشت درون شیشهای با القای تتراپلوئیدی بهعنوان یک روش سریع و کارآمد برای بدست آوردن اشکال و صفات جدید در گیاهان باززایی شده درون شیشهای بنفشه آفریقایی میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
عطیه اورعی؛ علی تهرانی فر؛ احمد نظامی؛ محمود شور
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر تحمل به یخزدگی گیاهان بنفشه، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1394 انجام شد. عوامل آزمایش شامل سه سطوح آبیاری (80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و 10 سطح دمایی (20، صفر، 3-، 6-، 9-، 12-، 15-، 18-، 21- و 24- درجه سانتیگراد) بود. گیاهان پس از گذراندن دوره ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر تحمل به یخزدگی گیاهان بنفشه، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1394 انجام شد. عوامل آزمایش شامل سه سطوح آبیاری (80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و 10 سطح دمایی (20، صفر، 3-، 6-، 9-، 12-، 15-، 18-، 21- و 24- درجه سانتیگراد) بود. گیاهان پس از گذراندن دوره خوسرمایی در معرض تیمارهای آبیاری قرار گرفتند و سپس برای تنش یخزدگی به فریزر ترموگرادیان انتقال یافتند. نتایج نشان داد که هر چند با کاهش دما درصد نشت الکترولیتها در گیاهان هر سه تیمار آبیاری افزایش یافت، اما میزان آن در تیمار 80 درصد ظرفیت زراعی نسبت به دو تیمار دیگر به ترتیب 32 و 10 درصد بیشتر بود. گیاهان تحت تیمار (به جز 80 درصد ظرفیت زراعی) توانستند کاهش دما تا 21- درجه سانتیگراد را تحمل کنند. تیمارهای80 و 40 درصد ظرفیت زراعی در دمای 18- درجه سانتیگراد بیشترین و کمترین (به ترتیب 74 و 42 درصد) کاهش سطح برگ را نسبت به تیمار شاهد داشتند. اجزاء زایشی به طور معنیداری تحت تأثیر تیمارهای دمایی و آبیاری قرار گرفتند. گیاهان تحت تیمار 60 درصد ظرفیت زراعی در دمای صفر درجه سانتیگراد بیشترین افزایش (به ترتیب 55، 62 و 64 درصد) وزن خشک اجزاء رویشی، زایشی و کل را نسبت به شاهد به خود اختصاص دادند. وجود همبستگی منفی و معنیداری بین درصد بقاء و دمای کشنده 50 درصد گیاهان براساس درصد بقاء (LT50su) مشاهده شد (**95/0=- r). نتایج همچنین نشان داد که در گیاهان، با کاهش درصد نشت الکترولیتها، دمای کشنده 50 درصد نمونهها بر اساس نشت الکترولیتها (LT50el) و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک گیاه (RDMT50) به طور معنیداری کاهش یافته است. با توجه به نتایج، به نظر میرسد که با اعمال تیمار آبیاری 60 درصد ظرفیت زراعی مقاومت گیاهان بنفشه در برابر تنش یخزدگی افزایش مییابد.
بهرام عابدی؛ محمد حلیم کاظمی؛ محمود شور؛ یحیی سلاح ورزی
چکیده
کاهش وزن، خسارت سرمازدگی و پوسیدگیهای انباری همیشه به عنوان مهمترین موانع بر سر راه انبارمانی و صادرات میوههای انار مطرح بوده است. این عوامل عمدتاً به علت فعالیت متابولیکی، حساسیت میوه به سرما، نفوذ و گسترش قارچهای ساپروفیتی یا پارازیتی به داخل میوه انار در زمان قبل از برداشت، برداشت میوه و یا پس از برداشت آن شکل میگیرند. ...
بیشتر
کاهش وزن، خسارت سرمازدگی و پوسیدگیهای انباری همیشه به عنوان مهمترین موانع بر سر راه انبارمانی و صادرات میوههای انار مطرح بوده است. این عوامل عمدتاً به علت فعالیت متابولیکی، حساسیت میوه به سرما، نفوذ و گسترش قارچهای ساپروفیتی یا پارازیتی به داخل میوه انار در زمان قبل از برداشت، برداشت میوه و یا پس از برداشت آن شکل میگیرند. در تحقیق حاضر تأثیر آب گرم با دو دمای متفاوت (25 و 50 درجه سانتیگراد)، همچنین استفاده و یا عدم استفاده از پوشش پلی اتیلن (LDPE) با ضخامت 20 میکرون برکیفیت انبارمانی، درصد پوسیدگی، شاخص سرمازدگی، کاهش وزن و خصوصیات بیوشیمیایی میوه انار رقم پوست نازک قندهاری مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور میوههای انار تیمار شده به مدت 4 ماه تحت شرایط دمایی1±5 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 90- 85 درصد نگهداری شدند. نتایج نشان داد که پس از 120 روز انبارمانی، اثر پوشش پلی اتیلن و تیمار آب گرم (50 درجه سانتی گراد) بر شاخص سرمازدگی، کاهش وزن، پوسیدگی و حفظ کیفیت معنیدار (01/0>p) بود. بیشترین درصدکاهش وزن، شاخص سرمازدگی و شاخص پوسیدگی به ترتیب با میانگین 37، 7/24 و 12/3 درصد در تیمار بدون پوشش و آب 25 درجه سانتیگراد و کمترین میزان درصد کاهش وزن و شاخص سرمازدگی در پوشش پلی اتیلن و آب 50 درجه سانتیگراد به ترتیب 6/1 و 2/2 مشاهده شد. تیمار با آب گرم 50 درجه سانتیگراد موجب کاهش میزان پوسیدگی قارچی حاصل از کاربرد پوشش پلیاتیلن در پایان دوره انبارمانی (4 ماه) شد. به طور کلی پوشش پلیاتیلن باعث حفظ رطوبت در اطراف میوهها، تیمار آب گرم باعث سفتی بافت پوست و ضدعفونی میوهها گردید، در نتیجه باعث حفظ کیفیت و ماندگاری بیشتر میوهها میگردد.
مریم کمالی؛ محمود شور؛ سید حسین نعمتی؛ امیر لکزیان؛ حمیدرضا خزاعی
چکیده
کمبود آب از تنشهای مهم غیرزیستی است که رشد گیاه را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. به منظور بررسی اثر تنش آبی بر سه رقم گل اطلسی پرکاربرد در فضای سبز شهر مشهد آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 4 سطح آّبیاری (100 درصد (شاهد))، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و 3 رقم اطلسی ...
بیشتر
کمبود آب از تنشهای مهم غیرزیستی است که رشد گیاه را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. به منظور بررسی اثر تنش آبی بر سه رقم گل اطلسی پرکاربرد در فضای سبز شهر مشهد آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار طراحی و اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 4 سطح آّبیاری (100 درصد (شاهد))، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و 3 رقم اطلسی (Supercascade، Tango blue و Tango white) بود. نتایج نشان داد برهمکنش اثر رقم و سطوح آبیاری بر وزن خشک، سطح برگ، تعدادگل، قطر گل، طول جام گل، کلروفیل کل، نشت الکترولیت، محتوای رطوبت نسبی و میزان پرولین معنیدار بود. بیشترین وزن خشک ساقه (76/1گرم) در شاهد تنش (100 درصد ظرفیت زراعی) و در رقم Tango White بود. ضمن اینکه بیشترین وزن خشک برگ (07/2 گرم) و وزن خشک ریشه (43/0 گرم) در رقم Tango Blue مشاهده شد. با افزایش تنش از 100 درصد به 40 درصد ظرفیت زراعی، سطح برگ در رقم Supercascade از 314 به 49، در رقم Tango Blue از 405 به 44 و در رقم Tango White از 459 به 69 سانتی متر مربع رسید. بعد از اعمال تنش 80 درصد در رقم Supercascade2 درصد، در رقم Tango Blue10 درصد و در رقم Tango White 3 درصد و بعد از اعمال تنش 40 درصد در رقم Supercascade17 درصد، در رقم Tango Blue9 درصد و در رقم Tango White10 درصد نشت الکترولیت نسبت به شاهد افزایش یافت. مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی و رقم بر مقدار پرولین نیز نشان داد بیشترین مقدار پرولین در رقم Tango White و در تنش خشکی 40 درصد ظرفیت زراعی و پس از آن در رقم Tango Blue و در تنش 40 درصد تجمع یافته است. به طور کلی دو رقم Tango Blue و Tango White هم در شرایط شاهد آبیاری رشد بهتری داشتند و هم در شرایط کم آبیاری مقاوم تر بودند.
هما عزیزی؛ پرویز رضوانی مقدم؛ مهدی پارسا؛ رضا خراسانی؛ محمود شور
چکیده
گل حسرت گیاهی دارویی است که ماده مؤثره آن در درمان بیماریهای التهابی نظیر نقرس کاربرد دارد. جهت بررسی تأثیر منابع کودی و وزن بنه مادری بر شاخصهای مرتبط با عملکرد گل حسرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 16 تیمار در دو سال زراعی 1393-1391در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. تیمارها ...
بیشتر
گل حسرت گیاهی دارویی است که ماده مؤثره آن در درمان بیماریهای التهابی نظیر نقرس کاربرد دارد. جهت بررسی تأثیر منابع کودی و وزن بنه مادری بر شاخصهای مرتبط با عملکرد گل حسرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 16 تیمار در دو سال زراعی 1393-1391در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. تیمارها شامل: وزن بنه مادری (کمتر از 40 و بیشتر از 40 گرم)، کود گاوی (شاهد و 50 تن در هکتار)، کود نیتروژن (شاهد و 50 کیلوگرم در هکتار) و کود فسفر (شاهد و 25 کیلوگرم در هکتار) بودند. در سال اول آزمایش بیشتر بنهها به دلیل تنش ناشی از انتقال بنه و عدم استقرار مناسب گیاه، گل ندادند. نتایج در سال دوم آزمایش نشان داد که تیمارهای آزمایش اثر معنیداری بر شاخصهای مطالعه شده داشتند (05/0p≤). بنههای مادری بزرگتر، در پایان فصل رشد از عملکرد بیشتری برخوردار بودند. بیشترین تعداد گل، تعداد کپسول، تعداد و وزن خشک دانه مربوط به بنههای مادری بزرگتر بود. با کاربرد کود گاوی، عملکرد بنه (7/225 گرم در متر مربع)، عملکرد بیولوژیک (1/293 گرم در متر مربع) و شاخص برداشت بنه (81/76 درصد) نسبت به شاهد افزایش یافت، ولی وزن هزار دانه (49/16 گرم) و شاخص برداشت بذر (536/5 درصد) در تیمار کود گاوی کاهش یافت. مصرف کود اوره به صورت منفرد اثر معنیداری بر شاخصهای مطالعه شده نداشت. با کاربرد سوپرفسفات عملکرد بنه، عملکرد بیولوژیک، وزن خشک دانه، عملکرد و وزن هزار دانه افزایش یافت. کاربرد توأم کود گاوی و کود فسفره سبب افزایش عملکرد بنه شد. از آنجا که هم بنه و هم بذر این گیاه دارای مواد مؤثره دارویی است، میتوان با مصرف بهینه و متعادل کود گاوی و فسفره به عملکرد مناسب دست یافت.
مریم کمالی؛ محمود شور؛ حسن فیضی
چکیده
تیتانیوم دارای اثرات سودمندی بر رشد، مورفولوژی، فیزیولوژی و همچنین فعالیتهای متابولیسمی گیاهان دارد. از طرفی امروزه فناوری نانو دارای موارد استفاده ی گستردهای در بخش کشاورزی است. به منظور بررسی اثر نانو ذرات تیتانیوم بر رشد و گلدهی اطلسی آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی طراحی و اجرا شد. فاکتور اول (A)، آبیاری با سه سطح شوری کلرید ...
بیشتر
تیتانیوم دارای اثرات سودمندی بر رشد، مورفولوژی، فیزیولوژی و همچنین فعالیتهای متابولیسمی گیاهان دارد. از طرفی امروزه فناوری نانو دارای موارد استفاده ی گستردهای در بخش کشاورزی است. به منظور بررسی اثر نانو ذرات تیتانیوم بر رشد و گلدهی اطلسی آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی طراحی و اجرا شد. فاکتور اول (A)، آبیاری با سه سطح شوری کلرید سدیم (0، 75 و 150 میلی مولار) بود. فاکتور دوم (B) به صورت دو سطح دی اکسید تیتانیوم و نانو دی اکسید تیتانیوم (وجود و عدم وجود نانو ذرات در دی اکسید تیتانیوم) و فاکتور سوم (C) به صورت شش غلظت 0، 5، 10، 15، 20 و 40 پی پی ام دی اکسید تیتانیوم و در 3 تکرار تعریف شد (شش غلظت ذکر شده هم در سطوح دی اکسید تیتانیوم و هم نانو دی اکسید تیتانیوم در نظر گرفته شد). نتایج نشان داد برهمکنش شوری، غلظت های دیاکسیدتیتانیوم و وجود یا عدم وجود نانو ذرات بر مقدار کلروفیل و کارتنوئید، وزن اجزای گیاه، سطح برگ و تعداد گل اثر معنیداری داشته است. بیشترین مقدار کلروفیل کل در شاهد تنش و به ترتیب در غلظتهای 20 و 40 پیپیام دیاکسیدتیتانیوم و 5 پیپیام نانو دیاکسیدتیتانیوم مشاهده شد. بیشترین سطح برگ در تیمار 15 پیپیام نانو دیاکسیدتیتانیوم به مقدار 608 سانتیمترمربع بود. ضمن اینکه اطلسیهای تیمار شده با 5 پی پی ام نانو دیاکسیدتیتانیوم و در شرایطی که با آب مقطر آبیاری میشدند نسبت به سایر گیاهان قطر گل بیشتری (3/54میلیمتر) داشتند. به طور کلی محلول پاشی برگی دیاکسیدتیتانیوم (در بیشترین سطح استفاده شده-40 پی پی ام) و نانو دیاکسیدتیتانیوم (در کمترین غلظت های استفاده شد- 5، 10 و 15 پی پی ام) بر بهبود اثرات حاصل از تنش موثر بود.
رسول عباس زاده فاروجی؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ بهرام عابدی؛ نسیم صفری
چکیده
گیاهان زینتی امروزه علاوه بر رفع نیازهای روحی و روانی، از لحاظ اقتصادی نیز در بازارهای جهانی خودنمایی میکنند. تولید مطلوب محصولات کشاورزی نیازمند به خاک مناسب و عناصر غذایی کافی و قابل جذب برای گیاه است. مواد آلی نقش مهمی در بهبود خصوصیات فیزیکی خاک و باروری خاک دارند. به منظور بررسی تاثیر مواد هیومیکی بر روی گیاه زینتی شمعدانی، ...
بیشتر
گیاهان زینتی امروزه علاوه بر رفع نیازهای روحی و روانی، از لحاظ اقتصادی نیز در بازارهای جهانی خودنمایی میکنند. تولید مطلوب محصولات کشاورزی نیازمند به خاک مناسب و عناصر غذایی کافی و قابل جذب برای گیاه است. مواد آلی نقش مهمی در بهبود خصوصیات فیزیکی خاک و باروری خاک دارند. به منظور بررسی تاثیر مواد هیومیکی بر روی گیاه زینتی شمعدانی، آزمایشی در محل گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در طی سالهای 1393-1394 انجام گرفت. تحقیق به صورت فاکتوریل 4×4 بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول اسیدهیومیک و عامل دوم اسید فولویک هر در چهار سطح (0، 2/0، 5/0و 1 گرم بر لیتربودند. صفات مورفولوژیک گیاه شامل تعداد برگ، تعداد گره، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع شاخه اصلی، ارتفاع گیاه، طول ریشه، سطح برگ، وزنتر اندامهای هوایی، وزن تر ریشه، طول ریشه، حجم ریشه، حجم اندام هوایی وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی و نسبت اندام هوایی به ریشه اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که کاربرد ترکیبی اسیدهیومیک و اسیدفولویک سبب بهبود اکثر صفات مورفولوژیک اندازهگیری شده گردید، به طوریکه بیشترین ارتفاع (75/41 سانتیمتر)، وزنتر اندام هوایی (83/94 گرم)، وزن خشک اندام هوایی (71/20 گرم)، وزن تر ریشه (40/16 گرم)، سطح برگ (27/60 سانتیمتر مربع)، طول ریشه (16/45 سانتیمتر) و حجم ریشه (33/15 سانتیمتر مکعب) در /تیمار ترکیبی اسیدهیومیک و اسیدفولویک حاصل شد. کمترین ارتفاع، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، وزن تر ریشه، سطح برگ، طول ریشه، حجم ریشه به ترتیب 75/20 سانتیمتر، 49/36 گرم، 78/5 گرم، 75/4 گرم، 60/29 سانتیمتر مربع، 88/25 سانتیمتر، 00/4 سانتیمتر مکعب ثبت شد. همچنین تعداد برگ گیاه تحت تاثیر کاربرد اسیدهیومیک و اسیدفولیک قرار گرفت و کمترین تعداد برگ (16/14 عدد) در تیمار شاهد ثبت شد. به طور کلی کاربرد مواد هیومیکی (اسیدهیومیک و اسیدفولویک) سبب بهبود صفات رشدی گیاه شد، این درحالی است که تیمار ترکیبی این دو تاثیر مشهودتری نسبت به کاربرد جداگانه هر کود داشت.
مهین نیکو؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ الهام سعیدی پویا
چکیده
افزایش دیاکسیدکربن اتمسفر به عنوان یکی از مشخصههای تغییر اقلیم به میزان زیادی بر بهرهدهی جهانی، بخش کشاورزی اثر می-گذارد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات افزایش گاز گلخانهای دیاکسیدکربن بر پاسخ رشدی اندامهای هوایی و زیرزمینی دو رقم گل لیزیانتوس در شرایط کشت هیدروپونیک است. این تحقیق در گلخانه تحقیقاتی دانشکده ...
بیشتر
افزایش دیاکسیدکربن اتمسفر به عنوان یکی از مشخصههای تغییر اقلیم به میزان زیادی بر بهرهدهی جهانی، بخش کشاورزی اثر می-گذارد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات افزایش گاز گلخانهای دیاکسیدکربن بر پاسخ رشدی اندامهای هوایی و زیرزمینی دو رقم گل لیزیانتوس در شرایط کشت هیدروپونیک است. این تحقیق در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه غلظت دیاکسیدکربن ۳۸۰ به عنوان شاهد، ۷5۰ و ۱۰۵۰ پیپیام و دو رقم گل شاخه بریده لیزیانتوس Yolde White و GCREC-Blu بود. با توجه به نتایج میتوان اینگونه بیان داشت که اثر تیمار دیاکسیدکربن بر ارتفاع، طول میانگره، وزن خشک ساقه و ریشه، سطح و حجم ریشه و نسبت ریشه به ساقه در سطح احتمال 1 درصد معنیدار شد و در بین دو رقم تنها از نظر وزن خشک ساقه، تفاوت معنیداری در سطح احتمال 5 درصد مشاهده شد. اثر متقابل دیاکسیدکربن و رقم بر روی هیچ یک از صفات مورد مطالعه تأثیر معنیداری نداشت. در یک نگاه کلی، افزایش دیاکسیدکربن موجب افزایش تمامی پارامترهای رشدی بخش هوایی و زیرزمینی گیاه لیزیانتوس شد و بیشترین و کمترین تأثیر در تمامی صفات به ترتیب مربوط به غلظت 1050 پیپیام و شاهد بود. در نتیجه تغییرات گاز دیاکسیدکربن در اتمسفر میتواند تأثیرات بسیار چشمگیری بر روی گیاه بگذارد که بدین ترتیب میتوان برخی اثرات تغییر اقلیم در آینده را بر روی کیفیت تولید تجاری گلهای شاخه بریده پیشبینی و بررسی نمود.
هادی خاوری؛ مرتضی گلدانی؛ محمد خواجه حسینی؛ محمود شور
چکیده
هر گونۀ گیاهی از نظر نحوه واکنش جوانهزنی به درجه حرارت، دارای تنوع ژنتیکی خاصی است.از آنجا که جوانهزنی مرحله بحرانی در چرخه زندگی گیاهان میباشد. لذا به منظور تعیین درجه حرارتهای کاردینال در پنج رقم چمن (فستوکا اروندیکا آستریکس، فستوکا اروندیکا الدورادو، فستوکا اروندیکا استارلت، لولیوم پرن و برموداگراس) در 8 سطح درجه حرارت (5، ...
بیشتر
هر گونۀ گیاهی از نظر نحوه واکنش جوانهزنی به درجه حرارت، دارای تنوع ژنتیکی خاصی است.از آنجا که جوانهزنی مرحله بحرانی در چرخه زندگی گیاهان میباشد. لذا به منظور تعیین درجه حرارتهای کاردینال در پنج رقم چمن (فستوکا اروندیکا آستریکس، فستوکا اروندیکا الدورادو، فستوکا اروندیکا استارلت، لولیوم پرن و برموداگراس) در 8 سطح درجه حرارت (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و40 درجه سانتیگراد ) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج نشان داد که درصد جوانهزنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه، نسبت طول ریشهچه به ساقهچه و شاخص بنیه گیاهچه تحت تاثیر درجه حرارت، ارقام چمن و برهمکنش رقم و درجه حرارت در سطح احتمال یک درصد قرار گرفتند. بیشترین صفات مورد مطالعه در درجه حرارت 25 درجه سانتیگراد ، بیشترین درصد (91%) و سرعت جوانه زنی (138 تعداد در روز) در رقم آستریکس و حداکثر طول ریشهچه (95/2 سانتیمتر)، طول ساقهچه (35/3 سانتیمتر) در رقم لولیوم و حداکثر شاخص بنیه گیاهچه (36/0) در رقم الدورادو مشاهده شد. درجه حرارت بالاتر و پایین تر از درجه حرارت مطلوب کاهش معنی داری در مقادیر مذکور را بدنبال داشت. بین ارقام چمن از نظر واکنش به دماهای کاردینال تنوع وجود داشت. به نظر میرسد علت این تنوع دمایی مربوط به ساختار ژنتیکی گیاه و سازگاریهای تکاملی (گرمسیری و سردسیری) میشود که این گیاهان کسب کرده اند.
امیر حسن حسینی؛ علی تهرانی فر؛ لیلا سمیعی؛ محمود شور؛ فرشید معماریانی
چکیده
آلیوم جنس بزرگی از گیاهان خانواده آماریلیداسه را تشکیل می دهد و در این جنس گیاهان زینتی بسیاری وجود دارند که از نظر اقتصادی با ارزش محسوب می شوند. در تحقیق حاضر گونه های آلیوم از نواحی مختلف استان خراسان رضوی جمع آوری گردید و در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی کشت گردید. پس از استقرار گونه ها، ...
بیشتر
آلیوم جنس بزرگی از گیاهان خانواده آماریلیداسه را تشکیل می دهد و در این جنس گیاهان زینتی بسیاری وجود دارند که از نظر اقتصادی با ارزش محسوب می شوند. در تحقیق حاضر گونه های آلیوم از نواحی مختلف استان خراسان رضوی جمع آوری گردید و در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی کشت گردید. پس از استقرار گونه ها، تعداد 29 صفت کیفی و 13 صفت کمی طی دو سال متوالی مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج، بیشتر صفات مورد بررسی معنیدار بود و تنوع قابل ملاحظه ای بین گونه ها از لحاظ صفات مطالعه شده از جمله طول ساقه گلدهنده، تعداد برگ، رنگ گل و قطر گل آذین وجود داشت که امکان گزینش گیاهانی باصفات مطلوب را فراهم می-نمود. از سوی دیگر نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات نیز در اکثر موارد همبستگی معنی داری را میان صفات بررسی شده نشان داد. همبستگی مثبت بالایی بین طول برگ با طول ساقه گلدهنده، عرض برگ با قطر ساقه گلدهنده، قطر ساقه گلدهنده با قطر گل آذین و قطر ساقه گلدهنده با طول گلپوش مشاهده شد. به منظور تشخیص مهم ترین صفات تأثیر گذار در تفکیک گونه ها، در این مطالعه از تجزیه عاملی استفاده شد و مطابق آن پنج عامل اصلی توانستند 62/91 درصد واریانس کل را توجیه نمایند. برخی صفات مانند قطر ساقه گلدهنده، قطر گل آذین، طول دمگل، شکل گل، طول میله پرچم، قطر و طول تخمدان و طول خامه از جمله صفات تاثیر گذار در عامل اول بودند که 03/30 درصد از سهم واریانس را شامل شدند. در مجموع در این مطالعه خصوصیات فنوتیپی برخی از گونه های بومی آلیوم برای اولین بار ثبت و ارائه شد که این اطلاعات ارزشمند اهمیت بالایی در برنامه های اصلاحی گونه های آلیوم در آینده می تواند داشته باشد.
سیده زینب عطاری؛ محمود شور؛ محمود قربانزاده نقاب؛ علی تهرانی فر؛ سعید ملک زاده شفارودی
چکیده
زنبق از رده تک لپهایها و گیاهان بومی ایران بوده که در نقاط مختلف کشور به صورت وحشی می روید. گونههای زنبق ارزش زینتی و دارویی بسیار زیادی دارند. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپهای زنبق با استفاده از آغازگرهای ISSR، نمونههای مختلف زنبقهای وحشی شاملIris kopetdaghensis ،Iris songarica ، Iris fosteriana از نقاط مختلف استان خراسان جمعآوری گردید. ...
بیشتر
زنبق از رده تک لپهایها و گیاهان بومی ایران بوده که در نقاط مختلف کشور به صورت وحشی می روید. گونههای زنبق ارزش زینتی و دارویی بسیار زیادی دارند. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپهای زنبق با استفاده از آغازگرهای ISSR، نمونههای مختلف زنبقهای وحشی شاملIris kopetdaghensis ،Iris songarica ، Iris fosteriana از نقاط مختلف استان خراسان جمعآوری گردید. در این بررسی 16 آغازگر مورد بررسی قرار گرفت و از میان آنها شش آغازگر (CA)8G ،(CT)8RG ،(TC)8C ،(TG)8G ، (AC)8YG و(AG)8YT که پلی مورفیسم قابل ملاحظهای نشان دادند برای این مطالعه استفاده شدند. در بررسی توسط شش نشانگر مولکولی ISSRاز میان 126 باند تکثیر یافته، تعداد 119 باند چندشکلی نشان دادند (4/94درصد). بیشترین تعداد جایگاههای چندشکل را آغازگرهای (TC)8C و (AC)8YG و کمترین میزان جایگاههای چندشکل را آغازگر (CA)8G تولید نمود. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر نشانگر مولکولی نشان داد که این نشانگر قادر به تشخیص گونهها و ژنوتیپهای جمعیت یک گونه از یکدیکر است. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از نشانگرهای مولکولی جهت برنامههای اصلاحی زنبق بخصوص انگشت نگاری مفید میباشد و نشانگر مولکولی ISSR کارایی لازم را برای مطالعه تنوع ژنتیکی و مدیریت ژرمپلاسم زنبق را دارد. همچنین توصیه میشود از تودههای بومی زنبق وحشی بهعنوان یک منبع غنی ژنتیکی در برنامههای آتی زنبق استفاده شود.
آزاده موسوی بزاز؛ علی تهرانی فر؛ محمد کافی؛ علی گزانچیان؛ محمود شور
چکیده
نیاز به گراسهای متحمل به شوری در حال افزایش است. رشد سریع جمعیت شهر نشین فشار عمدهای را به منابع آب شیرین وارد ساخته است. به همین منظور جهت بررسی تاثیر تنش شوری بر جوانهزنی و رشد گیاهچه تودههای مختلف فسکویه بلند (Festuca arundinacea) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 ژنوتیپ فسکویه بلند از مناطق اصفهان (یزد آباد)، کامیاران، ...
بیشتر
نیاز به گراسهای متحمل به شوری در حال افزایش است. رشد سریع جمعیت شهر نشین فشار عمدهای را به منابع آب شیرین وارد ساخته است. به همین منظور جهت بررسی تاثیر تنش شوری بر جوانهزنی و رشد گیاهچه تودههای مختلف فسکویه بلند (Festuca arundinacea) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 ژنوتیپ فسکویه بلند از مناطق اصفهان (یزد آباد)، کامیاران، یاسوج، داران، سناجان، بروجن، مشهد، سمیرم، گندمان (نصیرآباد)، سنندج و البرز و فسکویه بلند وارداتی به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری 0، 45، 90 و 135 میلیمولار Nacl به عنوان فاکتور دوم با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که افزایش سطوح شوری موجب کاهش معنیدار درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه وشاخصبنیه بذر در تمام ژنوتیپ ها شد. همچنین، اثر متقابل شوریو ژنوتیپ نیز برای صفات سرعت و درصد جوانه زنی و بنیه بذر معنیدار بود.اکثر گراسهای مورد مطالعه در این آزمایش شوری تا 45 میلیمولار را بدون آنکه مولفههای جوانهزنی به طور قابل ملاحظهای تحت تاثیر قرار بگیرند را تحمل نمودند. تودههای مشهد و بروجن در سطح شوری 135 میلیمولار بیشترین میزان را در صفات درصد و سرعت جوانهزنی نشان دادند. همچنین، در مجموع صفات جوانهزنی، تودههای داران و مشهد نسبت به سایرین کمترین کاهش را داشته و میتوانند به عنوان ژنوتیپهای متحمل به شوری در مرحله جوانهزنی پیشنهاد گردند.
میثم منصوری؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ یحیی سلاح ورزی
چکیده
ژربرا یکی از ده گل مهم شاخه بریده در جهان و ایران از نظر تولید و مصرف محسوب می شود. در مطالعه حاضر، به منظور بررسی اثر محلول-پاشی سالیسیلیک اسید و تیامین بر خصوصیات بیوشیمیایی گل ژربرا، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در گلخانه تجاری شرکت گل آذین مقصود انجام شد. تیمار های آزمایش شامل صفر (آب شهری؛ شاهد)، سالیسیلیک اسید در ...
بیشتر
ژربرا یکی از ده گل مهم شاخه بریده در جهان و ایران از نظر تولید و مصرف محسوب می شود. در مطالعه حاضر، به منظور بررسی اثر محلول-پاشی سالیسیلیک اسید و تیامین بر خصوصیات بیوشیمیایی گل ژربرا، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در گلخانه تجاری شرکت گل آذین مقصود انجام شد. تیمار های آزمایش شامل صفر (آب شهری؛ شاهد)، سالیسیلیک اسید در غلظت های 75 و 150 میکرومولار و تیامین در غلظت های 250 و 500 میکرومولار بودند. محلول پاشی در دو مرحله و به فاصله دو هفته انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که تیمار های مورد استفاده تاثیر معنی داری بر خصوصیات بیوشیمیایی داشتند. تیامین در غلظت 250 میکرومولار سبب افزایش میزان کلروفیل a، b و کلروفیل کل، به ترتیب با میانگین 6/36، 2/17 و 1/61 میکروگرم بر گرم وزن تر شد، در حالیکه بیشترین میزان کاروتنوئید 8/7 میکروگرم بر گرم وزن تر مربوط به تیامین 500 میکرومولار میباشد. از سوی دیگر بیشترین میزان قندهای قابل احیا 5/181 میلی گرم بر گرم وزن تر در تیمار 75 میکرومولار سالیسیلیک اسید مشاهده شد. در این آزمایش، بیشترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز 5/94 و پراکسیداز 7/70 واحد آنزیم بر دقیقه در گرم وزن تر به ترتیب مربوط به تیمار 75 و 150 میکرومولار سالیسیلیک اسید بودند. از اینرو به نظر می رسد سالیسیلیک اسید و تیامین می توانند سبب افزایش رنگیزه های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی گل ژربرا شوند.
غلامرضا چنارانی؛ محمود شور؛ علی تهرانی فر؛ سید حسین نعمتی؛ غلامحسین داوری نژاد
چکیده
غنی سازی دی اکسید کربن در گلخانه ها می تواند به عنوان راهکاری برای کاهش زمان تولید، بهبود قدرت رشد و همچنین افزایش کیفیت گیاه باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر افزایش دی اکسید کربن و نور بر ریشه زایی گیاه برگ زینتی کروتون (Crotone کرچک هندی) با نام علمی Codiaeum variegatum از خانواده Euphorbiaceae، در شرایط گلخانه ای انجام شد. دی اکسید کربن به عنوان ...
بیشتر
غنی سازی دی اکسید کربن در گلخانه ها می تواند به عنوان راهکاری برای کاهش زمان تولید، بهبود قدرت رشد و همچنین افزایش کیفیت گیاه باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر افزایش دی اکسید کربن و نور بر ریشه زایی گیاه برگ زینتی کروتون (Crotone کرچک هندی) با نام علمی Codiaeum variegatum از خانواده Euphorbiaceae، در شرایط گلخانه ای انجام شد. دی اکسید کربن به عنوان کرت اصلی در سه سطح (380 پی پی ام به عنوان تیمار شاهد، 750 و 1050 پی پی ام)، و شدت نور به عنوان کرت فرعی (10000 لوکس به عنوان تیمار شاهد، 12000 و 14000 لوکس)، تیمارهای این آزمایش را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که با افزایش نور و دی اکسید کربن صفات مورد بررسی افزایش معنی داری داشت. به طوری که بیشترین میزان صفات اندازه گیری شده در شدت نور 12000 لوکس و غلظت 750 پی پی ام مشاهده شد. بر همکنش نور و دی اکسید کربن باعث شد. صفات طول برگ، تعداد برگ، کیفیت ریشه، حجم ریشه و طول ریشه در سطح احتمال 1% معنی دار شد و درصد ریشه در سطح احتمال 5% معنی دار و سبزینگی برگ معنی دار نشد. نتایج نشان داد که با افزایش هر دو عامل نور و دی اکسید کربن میزان ریشه-زایی و رشد گیاه افزایش پیدا کرد.
محمود شور؛ زهرا کریمیان؛ مرتضی گلدانی
چکیده
اثرات منفی افزایش غلظت دیاکسیدکربن در دنیا از یک طرف و اثرات مثبت غنیسازی گلخانهها با این گاز از طرف دیگر امروزه از مهمترین دلایل تحقیق اثرات این گاز بر روی گیاهان مختلف است. به منظور ارزیابی اثرات دیاکسیدکربن و رژیمهای نوری در ژنوتیپها مختلف بنفشه، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و 18 تیمار در ...
بیشتر
اثرات منفی افزایش غلظت دیاکسیدکربن در دنیا از یک طرف و اثرات مثبت غنیسازی گلخانهها با این گاز از طرف دیگر امروزه از مهمترین دلایل تحقیق اثرات این گاز بر روی گیاهان مختلف است. به منظور ارزیابی اثرات دیاکسیدکربن و رژیمهای نوری در ژنوتیپها مختلف بنفشه، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و 18 تیمار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل 2 غلظت دیاکسیدکربن (1000 و 380 میکرومول بر مول)، 3 رژیم نوری (11000 و 14000 لوکس) و نور معمولی خورشید و 3 رقم بنفشه (Yellow-Black, Bourdeaux, Sawyers Black به ترتیب دارای گلهایی به رنگ پر کلاغی، شرابی و زرد) بودند. نتایج این آزمایش نشان داد که در بین 11 صفت اندازهگیری شده، در اغلب تیمارها صفات طول، عرض و تعداد روزنه و وزن خشک اندام هوایی معنیدار شدند. غلظت 1000 میکرومول بر مول دیاکسیدکربن در مقایسه با غلظت 380 میکرومول بر مول هدایت روزنهای و وزن خشک را به میزان کمتری کاهش داد. اثر رژیمهای نوری به طور کلی بر روی صفات اندازهگیری شده تفاوت معنیداری با نور معمولی خورشید نشان نداد. در بین ژنوتیپها نیز به طور کلی ژنوتیپ شرابی رنگ به دلیل تعداد روزنه کمتر و احتمالا کاهش مصرف آب مناسبتر بود.
حسین عراقی؛ علی تهرانی فر؛ بهرام عابدی؛ غلامحسین داوری نژاد؛ محمود شور
چکیده
عدم تامین نیاز سرمایی مشکل عمدهای در تولید محصولات مناطق معتدله کشت شده در مناطقی با شرایط آب و هوائی گرم است. بنابراین تعیین نیاز سرمائی ارقام مختلف انگور امری ضروری به نظر میرسد. بنابراین هدف از این پژوهش تعیین میزان نیاز سرمائی ارقام انگور شامل: ’کلاهداری‘، ’کشمشی قرمز‘، ’یاقوتی‘ و ’کشمشی سفید‘ بود، که به صورت فاکتوریل ...
بیشتر
عدم تامین نیاز سرمایی مشکل عمدهای در تولید محصولات مناطق معتدله کشت شده در مناطقی با شرایط آب و هوائی گرم است. بنابراین تعیین نیاز سرمائی ارقام مختلف انگور امری ضروری به نظر میرسد. بنابراین هدف از این پژوهش تعیین میزان نیاز سرمائی ارقام انگور شامل: ’کلاهداری‘، ’کشمشی قرمز‘، ’یاقوتی‘ و ’کشمشی سفید‘ بود، که به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۲ تیمار دمایی سرمادهی (شاهد بدون سرمادهی، 50، 10۰، 2۰۰، 300، 400، 500، 6۰۰،700،800، 900 و 1000 ساعت) با 3 تکرار انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تیمارهای سرمادهی و رقم بر صفات مورد مطالعه شامل درصد شکفتن جوانهها، تعداد روز تا اولین جوانه شکفته شده، تعداد روز تا آخرین جوانه شکفته شده، فاصله زمانی شکوفایی کامل جوانهها و نسبت وزنتر به خشک دارای اختلاف معنیداری است. با افزایش مدت سرمادهی از 200 تا 1000 ساعت در رقم ’یاقوتی‘، و از 300 تا 1000 ساعت در سه رقم دیگر اختلاف معنیداری در درصد شکفتن جوانهها بدست نیامد. به هر حال حداقل زمان سرمادهی برای رسیدن به درصد قابل قبول شکفتن جوانهها در رقم ’یاقوتی‘ 100ساعت و در سه رقم دیگر 200 ساعت بدست آمد. به طور کلی با افزایش مدت سرمادهی از0 تا 1000 ساعت تعداد روز برای شکفتن کامل جوانهها در ارقام ’کلاهداری‘، ’کشمشی قرمز‘، ’یاقوتی‘ و ’کشمشی سفید‘ سفید به ترتیب 19، 19، 22 و 15 روز کاهش یافت. همچنین بیشترین نسبت وزنتر به خشک قسمت رویشی قلمهها در دامنه دمائی 200 تا 1000 ساعت سرمادهی بدست آمد.