علوم باغبانی - فهرست مقالات

سبزیکاری

اثر باکتری‌های محرک رشد در شرایط آبکشت بر غلظت آهن، عملکرد و ترکیبات فنولیک کاهو

پرستو مولائی؛ فاطمه نکونام؛ محمد بابا اکبری ساری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 بهمن 1402

https://doi.org/10.22067/jhs.2024.82408.1266

چکیده

یکی از مهمترین سبزی‌های برگ‌دار، کاهو (Lactuca sativa L.) است که مقصد تولید آن به بازارهای بین‌المللی و ملی می‌باشد. یکی از سبزی‌هایی است که در سیستمهای کشت هیدروپونیک شناور، برای بهرهوری بالاتر در استفاده از آب و کودها تولید می‌گردد. کاربرد باکتری‌های محرک رشد برای افزایش عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی در نظام‌های پایدار کشاورزی دارای ... بیشتر یکی از مهمترین سبزی‌های برگ‌دار، کاهو (Lactuca sativa L.) است که مقصد تولید آن به بازارهای بین‌المللی و ملی می‌باشد. یکی از سبزی‌هایی است که در سیستمهای کشت هیدروپونیک شناور، برای بهرهوری بالاتر در استفاده از آب و کودها تولید می‌گردد. کاربرد باکتری‌های محرک رشد برای افزایش عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی در نظام‌های پایدار کشاورزی دارای اهمیت ویژه‌ای می‌باشد. بدین جهت، به منظور بررسی تاثیر کاربرد باکتری‌های محرک رشد در شرایط آبکشت، بر ویژگی‌های کیفی و عملکرد کاهو رقم New Red Fire، آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح از باکتری‌های محرک رشد (Pseudomonas vancouverensis، Pseudomonas Koreensis، Pseudomonas putida، Pantoea agglomerans، ترکیب چهار گونه باکتری‌) و تیمار شاهد بدون تلقیح باکتریایی بود. صفات مورد بررسی شامل وزن تر بوته، تعداد برگ، محتوای فنول کل و فلاونوئید کل، محتوای آنتوسیانین، غلظت آهن، کلروفیل‌ها و کاروتنوئید کل بود. نتایج نشان داد، اثر کاربرد باکتری‌‌های محرک رشد بر صفات مورد بررسی معنی‌دار گردید. بیشترین عملکرد بیولوژیک، محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی و غلظت آهن در برگ، با کاربرد تیمار باکتری ترکیبی مشاهده شد، به‌طوریکه افزایش 2/388 درصد کلروفیل a، 8/439 درصد کلروفیل b، 3/398 درصد کلروفیل کل، 3/246 درصد محتوای کاروتنوئید، 2/26 درصد غلظت آهن، 6/42 درصد وزن تر بوته و 2/22 درصد تعداد برگ نسبت به گیاهان شاهد حاصل شد. با این حال، کاربرد باکتری‌های محرک رشد در گیاه کاهو با تسهیل شرایط رشد و افزایش جذب عناصر غذایی، موجب کاهش معنی‌دار سنتز ترکیبات فنولیک از جمله محتوای فنول کل، فلاونوئید کل و آنتوسیانین در مقایسه با گیاهان شاهد، در شرایط آبکشت گردید. با توجه به اینکه بهترین تیمار این پژوهش در اغلب صفات مورد بررسی، کاربرد باکتری ترکیبی بود، برای دستیابی به حداکثر عملکرد، افزایش سودمندی کل و کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی، استفاده از باکتری ترکیبی توصیه می‌شود. البته اگر بتوان با اعمال راهکارهایی به صورت همزمان کیفیت تغذیه‌ای کاهو به‌ویژه محتوای ترکیبات فنولیکی و فلاونوئیدی گیاه را نیز در شرایط آبکشت افزایش داد، بسیار مطلوب‌تر خواهد بود.

گیاهان دارویی

بررسی واکنش‌های رشدی و بیوشیمیایی گیاه دارویی مرزنجوش (Origanum majorana) به فلزات سنگین کادمیم و سرب

محمد باقر رضوی نیا؛ نسیبه پورقاسمیان؛ فرزاد نجفی

دوره 38، شماره 2 ، تیر 1403، ، صفحه 367-380

https://doi.org/10.22067/jhs.2024.84918.1296

چکیده

آلودگی به فلزات سنگین یکی از معضلات اصلی زیست‌محیطی و کشاورزی در دهههای اخیر است. مطالعه حاضر به بررسی پاسخهای رشدی و بیوشیمیایی گیاه دارویی مرزنجوش بستانی (Origanom marjoram) در برابر تنش عناصر سنگین کادمیوم و سرب پرداخته است. این مطالعه در طرح فاکتوریل و در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه دانشگاه شهید باهنر مرکز آموزش ... بیشتر آلودگی به فلزات سنگین یکی از معضلات اصلی زیست‌محیطی و کشاورزی در دهههای اخیر است. مطالعه حاضر به بررسی پاسخهای رشدی و بیوشیمیایی گیاه دارویی مرزنجوش بستانی (Origanom marjoram) در برابر تنش عناصر سنگین کادمیوم و سرب پرداخته است. این مطالعه در طرح فاکتوریل و در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه دانشگاه شهید باهنر مرکز آموزش عالی کشاورزی بردسیر در سال 1400 انجام شد. فاکتور اول شامل کادمیوم در چهار سطح (صفر، 6، 12 و 24 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و فاکتور دوم شامل سرب در چهار سطح ( صفر، 150، 300 و 450 میلی گرم در کیلوگرم خاک) در نظر گرفته شد. وزن خشک اندام هوایی و ریشه، غلظت سرب و کادمیوم در اندام هوایی و ریشه، پراکسیداسیون لیپیدها (MDA)، فلاونوئید، آنتوسیانین، فنول کل، پرولین، پروتئین، آنتی‌اکسیدانتهای آنزیمی شامل، گایاکول پراکسیداز (GPX)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و کاتالاز (CAT) اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه صفات مذکور تحت تأثیر اثرات ساده سرب و کادمیوم قرار گرفتند. اثر متقابل کادمیوم × سرب روی پرولین، پروتئین، GPX، پلی فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین معنی‌دار نبود. وزن خشک اندام هوایی و ریشه در حضور کادمیوم و سرب کاهش و غلظت عناصر سرب و کادمیوم، افزایش پیدا کرده است، بااین‌حال، این آسیب در حضور کادمیوم بیشتر از سرب بود. حضور کادمیوم در محیط حاوی سرب اثر بازدارندگی در جذب سرب توسط گیاه داشت و بالعکس. بیشترین میزان MDA در ترکیب غلظت سرب 450 و کادمیوم 24 میلی گرم بر کیلوگرم گزارش شد. بررسی فعالیت سه آنزیم نشان داد که حداکثر فعالیت آنزیم کاتالاز در ترکیب کادمیوم 6 و سرب 450 میلی گرم بر کیلوگرم به‌میزان 0/066 و کمترین آن در شاهد 27/0 واحد جذب بر گرم وزن تر بود. همچنین، بیشترین فعالیت APX در ترکیب غلظت 24 کادمیوم و صفر سرب 3/21 و کمترین آن در شاهد 0/97 واحد جذب بر گرم وزن تر گیاه گزارش شد. استفاده از کادمیوم و سرب در بالاترین سطح مصرفی نسبت به شاهد، به‌ترتیب سبب افزایش فعالیت GPX به‌میزان 204 و 40 درصد گردید. در بررسی فنول کل، فلاونوئید و آنتوسیانین و پروتئین، با افزایش غلظت کادمیوم از صفر به 24 میلی گرم بر کیلوگرم، به‌ترتیب 52، 42، 208 و 81 درصد و برای پروتئین 39 درصد کاهش نشان داد. این صفات با افزایش سرب از صفر به 450، به‌ترتیب، 14، 14، 58 و 40 درصد افزایش و برای پروتئین 24 درصد کاهش نشان داد. با توجه به نتایج موجود به نظر می‌رسد که با افزایش عناصر سنگین متابولیت‌های ثانویه افزایش یافته و به دنبال آن مقاومت به فلز سنگین نیز افزایش مییابد.

سبزیکاری

تأثیر باکتری‌های محرک رشد بر شاخص‌های رشدی و بیوشیمیایی کاهو تحت تنش زیستی سفیدک پودری

پرستو مولائی؛ فاطمه نکونام

دوره 38، شماره 1 ، اردیبهشت 1403، ، صفحه 67-82

https://doi.org/10.22067/jhs.2022.79038.1198

چکیده

به‌منظور ارزیابی تأثیر باکتری‌های محرک رشد بر شاخص‌های رشدی و بیوشیمیایی کاهو در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری، آزمایشی به‌صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان، در سال 1399 اجرا شد. گیاهان در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری با پنج سطح از باکتری‌های محرک رشد شامل سودوموناسکورینسیس، سودوموناسونکورنسیس، ... بیشتر به‌منظور ارزیابی تأثیر باکتری‌های محرک رشد بر شاخص‌های رشدی و بیوشیمیایی کاهو در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری، آزمایشی به‌صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان، در سال 1399 اجرا شد. گیاهان در شرایط تنش زیستی قارچ سفیدک پودری با پنج سطح از باکتری‌های محرک رشد شامل سودوموناسکورینسیس، سودوموناسونکورنسیس، سودوموناسپوتیدا، پانتوآگلومرانس و ترکیب چهار گونه باکتری محرک رشد (سودوموناسکورینسیس + سودوموناسونکورنسیس + سودوموناسپوتیدا + پانتوآگلومرانس) و یک سطح کود شیمیایی NPK تیمار شدند. دو تیمار شاهد (بدون تلقیح باکتری ریزوسفری و بدون افزودن کود شیمیایی) در شرایط بدون تنش و تحت تنش زیستی بود. نتایج نشان داد، حداکثر وزن تازه، درصد ماده خشک بوته و تعداد برگ در کاربرد تیمار باکتری ترکیبی حاصل شد، به‌طوری‌که نسبت به گیاهان شاهد با تنش، 5/59 درصد وزن تازه بوته، 8/34 درصد ماده خشک بوته و 2/42 درصد تعداد برگ افزایش یافت. بیشترین محتوای کلروفیل کل (افزایش 5/38 درصد) با کاربرد باکتری سودوموناس کورینسیس و پانتوآگلومرانس نسبت به گیاهان شاهد تحت تنش بدست آمد. همچنین با کاربرد باکتری پانتوآگلومرانس کاهش 100 درصدی لکه‌های نکروزه و 2/25 درصدی لکه‌های کلروزه مشاهده شد. افزایش لکه‌های کلروزه (8/55 درصد)، لکه‌های نکروزه (8/88 درصد)، فعالیت آنزیم کاتالاز (4/28 درصد)، آنزیم پراکسیداز (1/49 درصد)، محتوای فنول کل (52 درصد) و فلاونوئید کل (3/39 درصد) نسبت به گیاهان شاهد تحت تنش، در کاربرد تیمار کود شیمیایی NPK حاصل شد. کاربرد باکتری‌های محرک رشد و کود شیمیایی NPK اثر معنیداری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه کاهو تحت تنش زیستی نداشت. حداکثر محتوای آنتوسیانین (افزایش 6/55 درصد) با کاربرد باکتری کورینسیس نسبت به گیاهان شاهد تحت تنش بدست آمد. به‌طور کلی تلقیح بذر کاهو با باکتری‌های محرک رشد موجب افزایش معنیدار رنگیزه آنتوسیانین در برگ، محتوای کلروفیل کل، ترکیبات فنولی، مقاومت گیاه میزبان به تنش زیستی سفیدک پودری و متعاقباً بهبود شاخصهای رشدی و عملکرد (وزن تازه بوته قابل برداشت) گردید. با توجه به نتایج این پژوهش، پیش تیمار بذر کاهو با باکتری‌های محرک رشد برای بهبود عملکرد و کیفیت کاهو در شرایط قارچ سفیدک پودری توصیه می‌شود.

میوه کاری

تأثیر استفاده از سایبان در بهبود وضعیت محیطی و کاهش میزان ترکیدگی، آفتاب‌سوختگی و دانه‌سفیدی میوه انار رقم رباب

علیرضا بنیان پور

دوره 38، شماره 1 ، اردیبهشت 1403، ، صفحه 179-193

https://doi.org/10.22067/jhs.2023.83640.1278

چکیده

انار گیاه بومی ایران بوده و بهترین رشد و نمو و عملکرد را در مناطق نیمه گرمسیری دارا می‌باشد. با این وجود به علت افزایش دما و تنش‌های محیطی که در سال‌های اخیر در مناطق انارخیز شیوع یافته است باغ‌های زیادی با افزایش مشکلات فیزیولوژیکی مانند ترکیدگی، آفتاب‌سوختگی و کاهش کیفیت میوه روبرو گردیده‌اند. استفاده از سایبان ... بیشتر انار گیاه بومی ایران بوده و بهترین رشد و نمو و عملکرد را در مناطق نیمه گرمسیری دارا می‌باشد. با این وجود به علت افزایش دما و تنش‌های محیطی که در سال‌های اخیر در مناطق انارخیز شیوع یافته است باغ‌های زیادی با افزایش مشکلات فیزیولوژیکی مانند ترکیدگی، آفتاب‌سوختگی و کاهش کیفیت میوه روبرو گردیده‌اند. استفاده از سایبان یکی از راه‌کارهایی است که جهت کاهش تأثیر تغییرات آب و هوایی پیشنهاد می‌گردد. به این منظور در این پژوهش تأثیر انواع مختلف سایبان مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با 9 تیمار و سه تکرار در دو سال اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل استفاده از سایبان به رنگ‌های سفید و سبز با دو شدت سایه‌دهی متفاوت (30 و 50 درصد) و دو روش اجرا (روی پایه و روی تاج درخت) بود که با درختان شاهد (بدون پوشش) مقایسه شدند. براساس نتایج استفاده از سایبان باعث کاهش میانگین دمای تاج درخت و شدت نور و حفظ رطوبت خاک شد. در مجموع استفاده از سایبان‌های سفید (50 درصد) یا سبز (30 و 50 درصد) نصب شده روی پایه با یکدیگر تفاوت معنی‌داری نشان ندادند. استفاده از این نوع توری‌ها باعث کمترین میزان آفتاب‌ سوختگی (حدود 2 درصد) و دانه سفیدی (10 درصد) میوه شد همچنین از لحاظ ترکیدگی میوه نیز تفاوت معنی‌داری با شاهد نشان داد. در این تیمارها آریل‌ها با دارا بودن حدود 400 میلی گرم آنتوسیانین در لیتر آب میوه از بهترین تیمارها از لحاظ رنگ دانه میوه بودند. این در حالی است که این تیمارها هیچ‌گونه اثر منفی در رابطه با کاهش عملکرد و یا کاهش بازارپسندی میوه نشان ندادند.

سبزیکاری

تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد و کیفیت کاهو رقم ’نیورد فایر‘( Lactuca sativa cv. New Red Fire)

پرستو مولائی؛ طاهر برزگر؛ محمد بابا اکبری ساری؛ فاطمه نکونام؛ زهرا قهرمانی

دوره 37، شماره 3 ، آبان 1402، ، صفحه 685-697

https://doi.org/10.22067/jhs.2022.76893.1175

چکیده

این پژوهش به منظور یافتن کودهای جایگزین، سازگار با محیط‌زیست برای افزایش شاخصهای کیفی و کمی و کاهش اثرات منفی کودهای شیمیایی در گیاه کاهو گلخانهای رقم New Red Fire به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی در این تحقیق 14 تیمار شامل شاهد (بدون مصرف کود و بدون تلقیح)، تلقیح با سه سطح از باکتریهای انحلالکننده ... بیشتر این پژوهش به منظور یافتن کودهای جایگزین، سازگار با محیط‌زیست برای افزایش شاخصهای کیفی و کمی و کاهش اثرات منفی کودهای شیمیایی در گیاه کاهو گلخانهای رقم New Red Fire به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی در این تحقیق 14 تیمار شامل شاهد (بدون مصرف کود و بدون تلقیح)، تلقیح با سه سطح از باکتریهای انحلالکننده پتاسیم (باکتریهای سودوموناس کورینسیس، سودوموناس ونکورنسیس و ترکیب دو سویه باکتریهای سودوموناس کورینسیس و سودوموناس ونکورنسیس) + 100 درصد کود نیتروژن و فسفر، تلقیح با سه سطح از باکتریهای انحلالکننده فسفر (باکتریهای سودوموناس پوتیدا، پانتوآگلومرانس و ترکیب دو سویه باکتریهای سودوموناس پوتیدا و پانتوآگلومرانس) + 100 درصد کود نیتروژن و پتاسیم، تلقیح با یک سطح از ترکیب باکتریهای انحلالکننده پتاسیم و فسفر (باکتریهای سودوموناس کورینسیس، سودوموناس ونکورنسیس، سودوموناس پوتیدا و پانتوآگلومرانس) + 100 درصد کود نیتروژن، تلقیح با یک سطح قارچ مایکوریزا از ترکیب سه گونه قارچ گلوموس موسهآ، گلوموس اتونیکاتوم و گلوموس اینترادیاسه + 100 درصد کود نیترون و پتاسیم، پنج سطح کود شیمیایی ترکیبی از عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم به صورت N100P100K100، N100P100K0، N100P0K100، N100P25K100 و N100P100K25 با توجه به آزمون خاک بود. نتایج مقایسه میانگین دادهها نشان داد، با کاربرد ترکیب باکتری‌های انحلالکننده پتاسیم و فسفر + 100 درصد کود نیتروژن حداکثر وزن تازه بوته (افزایش 3/42 درصد)، قطر تاج بوته (افزایش 4/41 درصد) نسبت به گیاهان شاهد و حداقل تجمع نیترات برگ (14/21 میکروگرم در گرم وزن خشک) بعد از گیاهان شاهد نسبت به سایر تیمارها حاصل شد. کاربرد باکتری سودوموناس کورینسیس + 100 درصد کود نیتروژن و فسفر موجب حداکثر محتوای آنتوسیانین (افزایش 2/62 درصد) و مواد جامد محلول (افزایش 5/82 درصد) نسبت به گیاهان شاهد گردید. بیشترین میزان ویتامین ث (39/32 میلیگرم در 100 میلیلیتر) با اعمال کود شیمیایی N100P100K100 حاصل شد. با کاربرد ترکیب باکتری‌های انحلالکننده پتاسیم و فسفر + 100 درصد کود نیتروژن و باکتری سودوموناس ونکورنسیس + 100 درصد کود نیتروژن و فسفر، حداکثر اسید قابل تیتراسیون با افزایش 5/154 درصد نسبت به گیاهان شاهد بدست آمد. با توجه به نتایج آزمایش میتوان بیان کرد، تلقیح بذر با ترکیب باکتری‌های انحلالکننده پتاسیم و فسفر + 100 درصد کود نیتروژن نقش موثری در بهبود خصوصیات رشدی و کیفیت گیاه کاهو دارد.

گیاهان دارویی

خصوصیات بیوشیمیایی میوه دوازده ژنوتیپ بومی زرشک (Berberis spp.)

احمد بالندری؛ مجید عزیزی؛ مهسا خدابنده

دوره 37، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 293-306

https://doi.org/10.22067/jhs.2021.61176.0

چکیده

انواع زرشک، ریزمیوههایی با رنگها و طعمهای جذاب هستند که تنوع بینظیری در ایران دارند. در این پژوهش خصوصیات بیوشیمیایی میوه دوازده ژنوتیپ بومی زرشک مورد مطالعه قرار گرفت. این خصوصیات شامل درصد مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، نسبت TSS/TA، pH، میزان فنل کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، محتوای پروتئین، فیبر خام، ... بیشتر انواع زرشک، ریزمیوههایی با رنگها و طعمهای جذاب هستند که تنوع بینظیری در ایران دارند. در این پژوهش خصوصیات بیوشیمیایی میوه دوازده ژنوتیپ بومی زرشک مورد مطالعه قرار گرفت. این خصوصیات شامل درصد مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، نسبت TSS/TA، pH، میزان فنل کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، محتوای پروتئین، فیبر خام، قند کل، عناصر معدنی شامل آهن، منیزیوم، روی و مس بودند. نتایج حاکی از تنوع بالای خصوصیات بیوشیمیایی در میان ژنوتیپها بود. کدژنوتیپ 1-13 دارای بیشترین TA (61/5 گرم اسید مالیک در 100 گرم وزن تر) و بیشترین TSS (ºBrix 50/5) بود. کدژنوتیپ 1-5 دارای بیش‌ترین میزان فنل کل (61/1482 میلیگرم اسید گالیک) و کدژنوتیپ 2- 14 حائز بیش‌ترین میزان فلاونوئید کل (53/837 میلیگرم کوئرستین) و آنتوسیانین کل (06/452 میلیگرم سیانیدین3 گلیکوزید) در یک‌صد گرم میوه خشک بود. بالاترین میزان فیبرخام (96/54 درصد)، آهن (49/138 قسمت در میلیون) و منیزیوم (39/1426 قسمت در میلیون) مربوط به کدژنوتیپ 1-10 و بالاترین میزان پروتئین (26/4 درصد) و مس (80/6 قسمت در میلیون) به کدژنوتیپ 2-14 اختصاص یافت. از لحاظ محتوای قند کل، دو کدژنوتیپ بی دانه و 3-5 به ترتیب با میزان 61/59 و 67/25 درصد قند، تفاوت چشمگیری نسبت به سایر کدژنوتیپها داشتند. در مجموع ارزیابی صفات اندازهگیری شده، کدژنوتیپ 2-14 به دلیل دارا بودن بالاترین میزان فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، پروتئین و مس ژنوتیپ برتر بود. بررسی خصوصیات بیوشیمیایی میوه زرشکهای ‌بومی و بهرهوری از ارزشهای تغذیهای این محصول ارزشمند می‌تواند منجر به کسب دانش فنی در زمینه تهیه فرآوردههای غذایی زرشک به عنوان یک فناوری بومی شده و سبب توسعه ‌اقتصادی‌‌ در مناطق تولید زرشک گردد.

بیوتکنولوژی و اصلاح درختان و گل های زینتی

اثر خاموشی ژن چالکون ایزومراز بر مسیر تولید رنگ در گیاه اطلسی با استفاده از فناوری RNAi

فاطمه کیخا آخر؛ عبدالرضا باقری؛ نسرین مشتاقی؛ مسعود فخرفشانی

دوره 37، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 409-421

https://doi.org/10.22067/jhs.2022.76190.1162

چکیده

رنگ گل یکی از مهمترین خصوصیات گیاهان زینتی است که نقش ویژه ای را در فروش این نوع گیاهان ایفا میکند. در سالهای اخیر با استفاده از فناوریهای نوین از قبیل مهندسی ژنتیک ارقام جدیدی وارد بازار شده است که یکی از موثرترین روش‌های آن، کاهش مقدار رنگدانه‌های داخلی گل بوسیله ممانعت از فعالیت آنزیم‌های ضروری مورد نیاز برای بیوسنتز ... بیشتر رنگ گل یکی از مهمترین خصوصیات گیاهان زینتی است که نقش ویژه ای را در فروش این نوع گیاهان ایفا میکند. در سالهای اخیر با استفاده از فناوریهای نوین از قبیل مهندسی ژنتیک ارقام جدیدی وارد بازار شده است که یکی از موثرترین روش‌های آن، کاهش مقدار رنگدانه‌های داخلی گل بوسیله ممانعت از فعالیت آنزیم‌های ضروری مورد نیاز برای بیوسنتز آن‌ها می‌باشد. روش RNAi یک فناوری نوین خاموشی ژن است که امکان بررسی ژن‌های دخیل در تولید رنگ گل را فراهم کرده است. در این پژوهش، با استفاده از این فناوری نوین، نقش ژن چالکون ایزومراز (chi) به عنوان یکی از ژن‌های کلیدی در مسیر بیوسنتزی آنتوسیانین‌ها مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش سازه RNAi ژن chi طراحی شد و به اطلسیهای با رنگ گل بنفش و صورتی انتقال یافت. لاین‌های تراریخته، تغییرات متنوعی را در رنگ گل نشان دادند و به گروههای فنوتیپی متفاوتی تقسیم شدند. این تغییرات بیشتر به صورت کاهش مقدار تجمع رنگدانه‌ها و کمرنگ شدن گل‌ها بود. با بررسی بیان ژن chi، کاهش معنی‌دار بیان این ژن نیز مشاهده شد. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که خاموشی ژن با استفاده از فناوری RNAi می‌تواند روش مناسبی برای کاهش بیان ژن باشد به طوری که با استفاده از این روش میتوان به نقش ژنهای مختلف در مسیرهای بیوسنتزی ترکیبات از جمله آنتوسیانینها پی برد. علاوه بر این، ژن چالکون ایزومراز به عنوان یکی از ژن‌های موثر در مسیر بیوسنتزی آنتوسیانین‌ها در گیاه اطلسی شناخته شد که می‌تواند در تولید رنگ در این گیاه نقش داشته باشد.

میوه کاری

مقایسه برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و میزان پلی فنول‌ها در میوه شش رقم انار

علیرضا بنیان پور؛ بابک جمالی

دوره 36، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 709-719

https://doi.org/10.22067/jhs.2022.74271.1116

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی ویژگیهای شیمیایی میوه انار در شرایط آب و هوایی استان فارس روی درختان شش ساله شش رقم انار شامل ارقام ’ملس یوسفخانی‘، ’بجستانی‘، ’خزر بردسکن‘، ’ملس دانه سیاه‘، ’رباب نیریز‘ و ’زرد انار ارسنجان‘ انجام گردید. درختان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار کشت ... بیشتر این پژوهش به منظور بررسی ویژگیهای شیمیایی میوه انار در شرایط آب و هوایی استان فارس روی درختان شش ساله شش رقم انار شامل ارقام ’ملس یوسفخانی‘، ’بجستانی‘، ’خزر بردسکن‘، ’ملس دانه سیاه‘، ’رباب نیریز‘ و ’زرد انار ارسنجان‘ انجام گردید. درختان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار کشت شدند و میوههای این ارقام در طی سالهای 1397 و 1398 برداشت شدند و هر سال بطور جداگانه ویژگیهای کمی، کیفی و بیوشیمیایی آنها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. ویژگیهای مورد بررسی شامل خصوصیات فیزیکی و بیوشیمیایی آب میوه و همچنین ترکیب پلی فنولیک آب میوهها بود که با استفاده از آنالیز HPLC مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از نظر ویژگیهای کمی و کیفی میوه و میزان ترکیبات پلی‌فنولیک آب میوه، اختلاف معنیداری در ارقام انار مورد مطالعه وجود دارد. رقم ’ملس دانهسیاه‘ دارای بیشترین وزن (332 گرم) و قطر میوه (8 سانتی‌متر) بود. این رقم از لحاظ ویژگیهای بیوشمیایی میوه مانند میزان TSS(7/15 درجه بریکس)، مقدار آنتوسیانین (98/28 میلی‌گرم در 100 میلی‌لیتر)، مقدار فنول کل (3/514 میلی‌گرم در 100 میلی‌لیتر)، میزان ویتامین ث (23/9 میلی‌گرم در 100 میلی‌لیتر) و فعالیت آنتی اکسیدانی (2/52 درصد) نیز از سایر ارقام بهتر بود. رقم ’رباب‘ نیز از لحاظ دارا بودن میزان پلی فنولها مانند اسید گالیک (1/163 میلی‌گرم در لیتر)، کاتچین (2/264 میلی‌گرم در لیتر)، اسید کافئیک (1/265 میلی‌گرم در لیتر)، اسید کلروژنیک (40/74 میلی‌گرم در لیتر)، وانیلین (21/18 میلی‌گرم در لیتر)، اسید ترانس فرولیک ( 20/18 میلی‌گرم در لیتر) و اسید الاژیک (05/43 میلی‌گرم در لیتر) نسبت به سایر ارقام مورد مطالعه برتر بود. با توجه به موارد فوق از بین ارقام مورد مطالعه رقم ’ملس دانه سیاه‘ با توجه به خصوصیات مناسب کمی و کیفی میوه به عنوان یک رقم مناسب جهت این منطقه معرفی می‌گردد.

سبزیکاری

ارزیابی برخی پارامترهای بیوشیمایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) در واکنش به ورمیکمپوست و سولفات مس

محمد حسین امینی فرد؛ محبوبه عسگریان؛ مهدی جهانی؛ مهدی خیاط

دوره 36، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 389-400

https://doi.org/10.22067/jhs.2021.69217.1029

چکیده

ورمی کمپوست یکی از روشهای مناسب تبدیل مواد زاید آلی به کودهای آلی می باشد و استفاده از آن باعث بهبود شرایط فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک می‌شود. همچنین مس یک عنصر ریزمغذی گیاه است، به گونه‌ای که کمبود آن، متابولیسم گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست و سولفات مس بر صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی ریحان، ... بیشتر ورمی کمپوست یکی از روشهای مناسب تبدیل مواد زاید آلی به کودهای آلی می باشد و استفاده از آن باعث بهبود شرایط فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک می‌شود. همچنین مس یک عنصر ریزمغذی گیاه است، به گونه‌ای که کمبود آن، متابولیسم گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور بررسی تأثیر ورمی‌کمپوست و سولفات مس بر صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی ریحان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. فاکتورها شامل ورمی‌کمپوست در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) و سولفات مس در سه سطح (صفر، 3 و 6 در هزار) با سه تکرار بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که ورمی‌کمپوست اثر معنی‏داری بر میزان کلروفیل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، آنتوسیانین، فلاونوئید، قند و عملکرد بیولوژیک ریحان داشت، به‌طوری‌که بیشترین میزان فلاونوئید (26/3 میلی‌گرم بر گرم) با کاربرد 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و کمترین میزان آن (65/2 میلی‌گرم بر گرم) از شاهد بدست آمد. تیمار 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست، 05/37 درصد نسبت به شاهد، قند گیاه را افزایش داد. سولفات مس نیز بر میزان کلروفیل a و کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فنول، محتوی آنتوسیانین، قند و عملکرد بیولوژیک تأثیرگذار بود، به‌طوری‌که بیشترین میزان فعالیت فنول و قند (به‌ترتیب 29/15 و 99/12 میلی‌گرم بر گرم) از تیمار 3 در هزار سولفات مس و کمترین میزان آن‌ها (به‌ترتیب 98/10 و 19/9 میلی‌گرم بر گرم) از شاهد بدست آمد. نتایج اثرات متقابل نیز نشان داد، بیشترین میزان کلروفیل a (62/1 میلی‌گرم برگرم)، کلروفیل b (57/2 میلی‌گرم بر گرم)، کلروفیل کل (19/4 میلی‌گرم بر گرم)، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (57/92 درصد) و آنتوسیانین (03/3 میلی‌گرم بر گرم) با کاربرد 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و سولفات مس 3 در هزار بدست آمد. علاوه‌ بر این بیشترین افزایش در عملکرد بیولوژیک (3/20968 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد تیمار پنج تن در هکتار ورمی‌کمپوست همراه با سولفات مس شش در هزار و کمترین آن (7/16596 کیلوگرم در هکتار) مربوط به شاهد بود. با توجه به نتایج این آزمایش، می‌توان تیمار10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و سولفات مس 3 در هزار را بعنوان تیمار برتر برای بهبود برخی صفات بیوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گیاه ریحان توصیه نمود.

فیزیولوژی پس از برداشت

نقش ملاتونین بر خصوصیات پس از برداشت میوه گیلاس رقم ’سیاه مشهد‘ طی دوره انبارمانی

بهاره قربانی؛ رقیه نجف زاده

دوره 36، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 71-85

https://doi.org/10.22067/jhs.2021.67437.1001

چکیده

میوه گیلاس دارای ارزش غذایی بالایی بوده و به دلیل طعم و مزه مطلوب، و ظاهر جذاب از اهمیت بالایی برخوردار است. این میوه به دلیل حساس بودن به صدمات حمل و نقل، کاهش رطوبت و فساد پذیر بودن عمر انبارمانی بسیار کوتاهی دارد. میوه گیلاس پس از برداشت، بهسرعت دچار زوال شده و در برخی موارد بهدلیل مدت زمان انتقال و بازاریابی، با کیفیت مناسب ... بیشتر میوه گیلاس دارای ارزش غذایی بالایی بوده و به دلیل طعم و مزه مطلوب، و ظاهر جذاب از اهمیت بالایی برخوردار است. این میوه به دلیل حساس بودن به صدمات حمل و نقل، کاهش رطوبت و فساد پذیر بودن عمر انبارمانی بسیار کوتاهی دارد. میوه گیلاس پس از برداشت، بهسرعت دچار زوال شده و در برخی موارد بهدلیل مدت زمان انتقال و بازاریابی، با کیفیت مناسب بهدست مصرفکنندگان نمی‌رسد. بنابراین استفاده از ترکیبات طبیعی جهت افزایش ماندگاری و حفظ کیفیت آن ضروری به نظر میرسد. در پژوهش حاضر تیمار غوطه وری ملاتونین به مدت 15 دقیقه در چهار سطح صفر (شاهد)، 50، 100 و 200 میکرومولار به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بر روی میوه‌ گیلاس رقم ’سیاه مشهد‘ اعمال شد و میوهها در سردخانه در دمای 1±5 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 85 درصد به مدت 35 روز نگهداری شدند. پارامترهایی مانند کاهشوزن، اسیدیته قابل تیتراسیون، اسیدهای آلی، مواد جامد محلول، آنتیاکسیدان (DPPH)، ترکیبات فنلی، محتوای آنتوسیانین، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز به مدت پنج هفته بررسی شدند. نتایج نشان داد میوه‌های تیمار شده با ملاتونین در غلظت200 میکرومولار نسبت به سایر تیمارها و شاهد، میزان (40 درصد) کاهش وزن کمتری داشتند و همچنین در این میوهها میزان ترکیبات فنلی (25 میلی‌گرم بر صد گرم وزن تر اسید گالیک)، مواد جامد محلول (4 درصد بریکس) و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز (20 واحد بر میلیگرم پروتئین) افزایش یافتند. ترکیب ملاتونین خاصیت آنتیاکسیدانی بالایی داشته و قادر است مانند یک ترکیب محافظت کننده عمل کرده و رادیکالهای آزاد را مهار نماید. در این پژوهش دیده شد غلظت200 میکرومولار توانسته است عمر انبارداری میوه گیلاس را با حفظ خواص آنتیاکسیدانی بالا برده و کیفیت را بهبود بخشد.

تأثیر پوترسین و میکوریز بر رشد، فتوسنتز و عمر گلجای ژربرا (Gerbera jamesonii) رقم ’‘Dune در شرایط هیدروپونیک

سهیلا رکبار؛ زهره جبارزاده؛ محسن برین

دوره 35، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 117-133

https://doi.org/10.22067/jhs.2021.61915.0

چکیده

به منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی برگی پوترسین به‌ همراه قارچ میکوریز بر برخی شاخص‌های رشدی و عمر پس از برداشت ژربرا رقم ‘Dune’ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار که هر تکرار شامل سه گلدان و هر گلدان حاوی یک گیاه بود، در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه انجام شد. فاکتورهای مورد پژوهش، چهار ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی برگی پوترسین به‌ همراه قارچ میکوریز بر برخی شاخص‌های رشدی و عمر پس از برداشت ژربرا رقم ‘Dune’ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار که هر تکرار شامل سه گلدان و هر گلدان حاوی یک گیاه بود، در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه انجام شد. فاکتورهای مورد پژوهش، چهار غلظت پوترسین (صفر، 1، 2 و 4 میلی‌مولار) به ‌صورت محلول‌پاشی برگی و قارچ میکوریز در دو سطح (بدون تلقیح و با تلقیح) بودند. تلقیح قارچ میکوریز در زمان انتقال نشاء به گلدان‌ها صورت گرفت و دو هفته پس از استقرار نشاء‌ها، محلول‌پاشی برگی پوترسین هر 15 روز یکبار به‌مدت 3 ماه انجام شد. صفات مربوط به کیفیت رویشی شامل تعداد برگ، طول برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک برگ، شاخص کلروفیل، محتوای کلروفیل برگ (a، b و کل)، کاروتنوئید و قند محلول بودند. نتایج نشان دادند که پوترسین به‌ همراه قارچ میکوریز منجر به افزایش بسیاری از ویژگی‌ها مانند تعداد برگ، طول برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک برگ، شاخص کلروفیل، محتوای کلروفیل برگ (a، b و کل)، کاروتنوئید و قند محلول نسبت به تیمار شاهد شد. همچنین در بین غلظت‌های پوترسین، غلظت 2 میلی‌مولار بیشترین تأثیر را بر عامل‌های اندازه‌گیری شده داشت. به ‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای پیش از برداشت پوترسین و قارچ میکوریز بر عمر گلجای گل شاخه‌بریده ژربرا، گل‌ها زمانی‌که به ‌طور کامل باز شدند از بوته جدا شدند. نتایج نشان دادند که تیمارهای پیش از برداشت منجر به افزایش عمر گلجای و همچنین تاثیر مثبت بر میزان آنتوسیانین گلبرگ در زمان نگهداری گل در محیط گلجای شدند.

بررسی اثر زئین ذرت و گلوتن گندم، بر شاخص‌های کیفی و انبارمانی انگور رسمی مشکین

علی اکبر شکوهیان؛ فرزاد لطافتی؛ بهرام فتحی آچاچلوئی؛ علی اصغری؛ رباب الفتی

دوره 34، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 693-703

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v34i4.87246

چکیده

این پژوهش، به‌ منظور بررسی اثرات پوشش‌های حاوی گلوتن و زئین (صفر، 2، 4 و 6 درصد)، بر کیفیت پس از برداشت میوه‌ی انگور رقم رسمی مشکین(Vitis vinifera cv.Rasmi Meshki) بهصورت فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. بدین منظور شاخص‌های اسیدیته، مواد جامد محلول، اسید کل، نشاسته، آنتوسیانین، مزه، حفظ ظاهر میوه، نسبت مواد جامد محلول به اسید کل، ... بیشتر این پژوهش، به‌ منظور بررسی اثرات پوشش‌های حاوی گلوتن و زئین (صفر، 2، 4 و 6 درصد)، بر کیفیت پس از برداشت میوه‌ی انگور رقم رسمی مشکین(Vitis vinifera cv.Rasmi Meshki) بهصورت فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. بدین منظور شاخص‌های اسیدیته، مواد جامد محلول، اسید کل، نشاسته، آنتوسیانین، مزه، حفظ ظاهر میوه، نسبت مواد جامد محلول به اسید کل، درصد کاهش وزن، ویتامین ث و سفتی میوه در 30 روز بعد از اعمال تیمارها و نگهداری انگور در دمای صفر درجه‌ی سانتیگراد و میزان رطوبت نسبی 90 تا 95 درصد اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان دادند که کاربرد زئین، بر روی صفات مواد جامد محلول، حفظ ظاهر میوه، ویتامین ث و کاهش وزن در سطح احتمال یک درصد و بر روی شاخص رسیدن (نسبت مواد جامد محلول به اسید کل) در سطح احتمال پنج درصد، اثر معنی‌داری داشت. کاربرد گلوتن بر روی صفات مواد جامد محلول، آنتوسیانین، حفظ ظاهر میوه، درصد کاهش وزن و ویتامین ث میوه در سطح احتمال یک درصد و بر روی نشاسته‌ی میوه در سطح احتمال پنج درصد، اثر معنی‌داری داشت. اثرات متقابل تیمارهای گلوتن و زئین، بر روی صفات مواد جامد محلول، حفظ ظاهر میوه و ویتامین ث در سطح احتمال یک درصد و بر روی درصد کاهش وزن میوه، در سطح احتمال پنج درصد از نظر آماری، معنی‌دار بودند. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، مقدار بیشتری از آنتوسیانین (45/2 میلیگرم در صد گرم) در تیمار 6 درصد گلوتن حفظ شده بود، در شاخص رسیدن میوه بهترین نتیجه (41) از تیمار 6 درصد زئین حاصل شد. مزه میوه در ترکیب تیماری زئین 6 درصد بدون مصرف گلوتن با امتیاز 5/8 جذابیت بیشتری داشت. همچنین بهترین نتایج در حفظ مقدار ویتامین ث (9/17 میلیگرم در صد گرم وزن تازه)، مواد جامد محلول (24 بریکس)، ظاهر میوه (امتیاز 5/9) و کمترین کاهش وزن میوه (5/6 درصد) از ترکیب تیماری گلوتن و زئین 6 درصد حاصل شد. بطور کلی سطوح گلوتن و زئین در تمام سطوح مورد آزمایش (از 2 تا 6 درصد) نسبت به تیمار‌های شاهد، توانستهاند، کیفیت پس از برداشت میوه انگور را در طول مدت انبارمانی حفظ نمایند. با این وجود بهترین نتیجه در اغلب صفات مورد بررسی از ترکیب تیماری 6 درصد گلوتن و زئین بدست آمد.

اثر تیمارهای پس از برداشت فنیل‌آلانین و سولفید هیدروژن بر حفظ کیفیت و افزایش عمر انبارمانی میوه بادنجان (Solanum melongena L.)

رضا نجفی؛ طاهر برزگر؛ فرهنگ رضوی؛ زهرا قهرمانی

دوره 34، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 705-717

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v34i4.87237

چکیده

بهمنظور بررسی اثر تیمارهای فنیلآلانین و سولفید هیدروژن بر عمر انبارمانی و کیفیت میوه بادنجان آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تیمارهای فنیلآلانین در سه غلظت (5/2، 5 و 5/7 میلیمولار)، سولفید هیدروژن در سه غلظت (1، 2 و 3 میلیمولار) و شاهد (تیمار آب مقطر) و فاکتور ... بیشتر بهمنظور بررسی اثر تیمارهای فنیلآلانین و سولفید هیدروژن بر عمر انبارمانی و کیفیت میوه بادنجان آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تیمارهای فنیلآلانین در سه غلظت (5/2، 5 و 5/7 میلیمولار)، سولفید هیدروژن در سه غلظت (1، 2 و 3 میلیمولار) و شاهد (تیمار آب مقطر) و فاکتور دوم طول دوره انبارمانی (7، 14 و 21 روز) بود. میوهها پس از تیمار بهمدت 7، 14 و 21 روز در دمای هفت درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 90- 85 درصد نگهداری شدند. نتایج نشان داد که در میوههای شاهد بعد از 21 روز انبارمانی، محتوای کلروفیل کل کاسبرگ (8/45 درصد)، ویتامین ث (1/34 درصد)، اسیدیته قابل تیتراسیون (8/44 درصد)، آنتوسیانین (2/66 درصد) و سفتی بافت میوه (2/24 درصد) کاهش، و کاهش وزن میوه (5/7 درصد)، مواد جامد محلول کل (3/8 درصد) و شاخص سرمازدگی (3/4 درصد) افزایش یافت. نتایج نشان داد که کاربرد پس از برداشت سولفید هیدروژن و فنیلآلانین تاثیر معنیداری بر حفظ کیفیت و عمر انبارمانی میوه داشتند. در پایان دوره انبارمانی بیشترین سفتی بافت میوه (37/1 و 34/1 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع)، آنتوسیانین (02/5 و 2/4 میلیگرم در لیتر) و اسید قابل تیتراسیون (66/15 و 67/18 درصد) و کمترین درصد کاهش وزن میوه (67/3 و 7/3) و شاخص سرمازدگی (6/1 و 3/1 درصد) به ترتیب در میوههای تیمار شده با سولفید هیدروژن 3 میلیمولار و فنیلآلانین 5/7 میلیمولار بدست آمد. با توجه به نتایج، تیمار پس از برداشت فنیلآلانین و سولفید هیدروژن میتواند جهت بهبود خواص کیفی و عمر ماندگاری میوه بادنجان، در طول دوره انبارمانی پیشنهاد گردد.

ارزیابی ترکیبات فیتوشیمیایی میوه برخی از ارقام و ژنوتیپ های آلو و گوجه

زهرا فلاتی؛ محمدرضا فتاحی مقدم نوقابی؛ علی عبادی

دوره 31، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 789-802

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v31i4.61581

چکیده

آلوها (Prunus spp.) به عنوان یکی از رایج‌ترین میوه‌های هسته‌دار، دارای کالری پایین و ارزش غذایی نسبتاً بالایی هستند. تنوع زیاد در آلوها سبب ایجاد تفاوت در ترکیبات شیمیایی میوه نیز شده است. این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ... بیشتر آلوها (Prunus spp.) به عنوان یکی از رایج‌ترین میوه‌های هسته‌دار، دارای کالری پایین و ارزش غذایی نسبتاً بالایی هستند. تنوع زیاد در آلوها سبب ایجاد تفاوت در ترکیبات شیمیایی میوه نیز شده است. این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در فاصله زمانی 1392-1394 اجرا شده است. خصوصیات کیفی میوه نظیر محتوای ویتامین ث، صفات مربوط به رنگ پوست و گوشت میوه، محتوای کارتنوئید، آنتوسیانین، فنل کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی 16 رقم و ژنوتیپ آلو مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی‌دار ارقام بررسی شده را از لحاظ تمام شاخص‌های اندازه‌گیری شده نشان داد. ارقام ʼگوجه قرمزʽ و ʼژاپنیʽ بالاترین میزان ویتامین ث را با 5/18 میلی‌گرم ویتامین ث در 100 گرم وزن تازه ، رقم ʼقطره طلاʽ با 97/53 میلی‌گرم در 100 گرم وزن تازه بالاترین میزان کارتنوئید کل را داشتند. رقمʼگوجه قرمزʽ بالاترین میزان شاخص آنتوسیانین را با 521/0 جذب در طول موج 530 نانومتر دارا بود و رقم ʼازارکʽ بالاترین میزان فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی را به ترتیب با 6/372 میلی‌گرم اسید گلیک در 100 گرم وزن میوه برای فنل کل و 34/96 درصد برای درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی در بین ارقام بررسی شده داشتند. ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که عمده ترکیبات فنلی میوه‌های آلو در پوست میوه تجمع دارند و همبستگی بالایی بین شدت رنگ پوست میوه و محتوای فنل کل در آلوها وجود دارد. از این‌رو رقم ʼازارکʽ با دارا بودن بالاترین میزان شاخص رنگ a* پوست میوه، بیشترین میزان فنل کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی را در بین ارقام بررسی شده دارا بود.

تاثیر حلال‌های مختلف بر میزان ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی میوه عناب (Ziziphus jujube Miller)

غلامحسین داوری نژاد؛ سیده فائزه تقی زاده؛ جواد اصیلی

دوره 31، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 158-166

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.47986

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی اثر تیمار حلال‌های متانول، اتانول، استون (50، 90 و 100 درصد) و آب مقطر بر روی میزان ترکیبات آنتی اکسیدانی (فنل کل، تانن ها، فلاونوئیدها، آنتوسیانین ها) میوه عناب (Ziziphus jujube Miller)، انجام شد. فعالیت آنتی اکسیدانی هر یک از عصاره‌ها نیز به روش‌های DPPH وFRAP مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استون 50 درصد در استخراج ... بیشتر این تحقیق به منظور بررسی اثر تیمار حلال‌های متانول، اتانول، استون (50، 90 و 100 درصد) و آب مقطر بر روی میزان ترکیبات آنتی اکسیدانی (فنل کل، تانن ها، فلاونوئیدها، آنتوسیانین ها) میوه عناب (Ziziphus jujube Miller)، انجام شد. فعالیت آنتی اکسیدانی هر یک از عصاره‌ها نیز به روش‌های DPPH وFRAP مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استون 50 درصد در استخراج ترکیبات فنل و فلاونوئید کل به ترتیب با مقادیر (20/798 میلی گرم گالیک اسید در 100 گرم ماده خشک) و (73/1871 میلی گرم کوئرستین در 100 گرم ماده خشک)، بهترین عملکرد را در میان سایر حلال‌ها داشته است. استخراج آنتوسیانین، با متانول 50 درصد (31/6 میلی گرم سیانیدین 3- گلوکوزید در 100 گرم ماده خشک) و استخراج تانن با متانول 100 درصد (4/669 میلی گرم کاتکین در 100 گرم ماده خشک)، دارای بالاترین بازده استخراج بوده است. در تمامی موارد آب از حداقل قابلیت استخراج متابولیت‌های ثانویه در بین سایر حلال‌ها برخوردار بود. در بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی میوه عناب به دو روش DPPH و FRAP مشخص گردید که خاصیت آنتی اکسیدانی آن‌ها مستقیما تحت تاثیر مقادیر ترکیبات فنلی قرار گرفته است. در میان حلال‌های مورد استفاده، استون 50 درصد بهترین بازده را در روش DPPH ( 02/29=IC50) و روش FRAP (11/5 میلی مول آهن II در 100 گرم ماده خشک) نسبت به سایر حلال‌ها داشت. بر اساس نتایج می‌توان گفت درصد مهار کنندگی DPPH و FRAP با کاهش غلظت حلال‌های متانول و استون رابطه مستقیم دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت در نوع، خلوص و قطبیت حلال‌ها و تفاوت در جزئیات روش استخراج عصاره (مانند زمان استخراج، سرعت اختلاط، نسبت میزان پودر به حلال و اندازه ذرات پودر) بر میزان استخراج متابولیت‌های ثانویه تاثیر می‌گذارند.

منابع ژرم پلاسم و خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه ذغال اخته (Cornus mas L.) در ایران

حمید حسن پور

دوره 30، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 624-633

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.35695

چکیده

این مطالعه به منظور بررسی توزیع، پراکندگی و خصوصیات میوه ذغال اخته (Cornus mas L.) در کشور ایران انجام گردید. پراکندگی ذغال-اخته روی نقشه کشور بر طبق بازدیدی که از استان های مورد نظر صورت گرفت، ترسیم و بررسی شد. جهت بررسی خصوصیات میوه از 5 منطقه مختلف کشور نمونه برداری انجام شد و پارامترهای مختلف اندازه گیری گردیدند. پراکندگی ذغال اخته در ... بیشتر این مطالعه به منظور بررسی توزیع، پراکندگی و خصوصیات میوه ذغال اخته (Cornus mas L.) در کشور ایران انجام گردید. پراکندگی ذغال-اخته روی نقشه کشور بر طبق بازدیدی که از استان های مورد نظر صورت گرفت، ترسیم و بررسی شد. جهت بررسی خصوصیات میوه از 5 منطقه مختلف کشور نمونه برداری انجام شد و پارامترهای مختلف اندازه گیری گردیدند. پراکندگی ذغال اخته در ایران در سه استان آذربایجان شرقی، قزوین و گیلان است. ذغال اخته در این مناطق هم بصورت وحشی و هم بصورت اهلی و در ارتفاع 300-1525 متر بالاتر از سطح دریا وجود دارد. با وجود ارزش غذای زیاد، آنتوسیانین بالا و خواص فراوان، استفاده وسیع آن در داروسازی و درمان بعضی از بیماری ها، متاسفانه مطالعات چندانی در این زمینه در کشور صورت نگرفته است. نتایج بدست آمده روی خصوصیات میوه نشان داد که وزن میوه در محدوده بین 09/1 تا 66/4 گرم، وزن هسته 11/0 تا 4/0 گرم، وزن گوشت 97/0 تا 36/4 گرم، طول میوه ها بین 89/13 تا 87/27 میلی متر، قطر میوه ها بین 89/9 تا 22/20 میلی متر، مواد جامد محلول در محدوده بین 5/5 تا 2/20 درصد، اسیدیته کل 7/0 تا 3 و مقدار ویتامین ث نیز در حدود 30 تا 255 میلی گرم در 100 گرم وزن تر قرار دارند. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بزرگترین میوه ها، مربوط به منطقه الموت می باشد. منابع مهم ژرم پلاسم ذغال اخته به خاطر بریدن درختان جهت تولید عصا و چوبدستی و استفاده های دیگر از چوب آن به خاطر سفتی اش، در حال از بین رفتن می باشد. بنابراین انتخاب و ارزیابی ارقام ذغال اخته باید هر چه سریعتر انجام گردد.

مقایسه سیستم‌های کشت ارگانیک، تلفیقی و مرسوم بر کیفیت میوه انار رقم رباب شیراز

میثم احمدی؛ محمود قاسم نژاد؛ حسین میغانی؛ مسعود کاووسی

دوره 30، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 447-456

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v30i3.44466

چکیده

در این پژوهش اثر سیستم‌های مدیریت ارگانیک، تلفیقی و متداول بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه انار رقم رباب شیراز در زمان برداشت بررسی شد. خصوصیات فیزیکی میوه و آریل، ویژگی‌های کیفی میوه مانند مواد جامد محلول (TSS)، اسید قابل تیتر (TA)، شاخص طعم (TSS/TA) و pH آب انار، ترکیبات بیوشیمیایی مانند میزان آنتوسیانین کل، فنل کل، فلاونوئید کل و ظرفیت ... بیشتر در این پژوهش اثر سیستم‌های مدیریت ارگانیک، تلفیقی و متداول بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه انار رقم رباب شیراز در زمان برداشت بررسی شد. خصوصیات فیزیکی میوه و آریل، ویژگی‌های کیفی میوه مانند مواد جامد محلول (TSS)، اسید قابل تیتر (TA)، شاخص طعم (TSS/TA) و pH آب انار، ترکیبات بیوشیمیایی مانند میزان آنتوسیانین کل، فنل کل، فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی آب انار و مقدار عناصر غذایی پوست میوه و آریل اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که وزن میوه، وزن آریل، میزان آب پوست و TSS در سیستم مدیریت مرسوم به طور معنی‌داری بیش‌تر از مدیریت ارگانیک است. از نظر میزان pH، TA، TSS/TA، آنتوسیانین کل و فلاونوئید کل تفاوت معنی‌داری بین سیستم‌های مدیریتی باغ وجود نداشت، درحالی‌که میزان فنل کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی میوه‌های سیستم مدیریت ارگانیک به طور معنی‌داری بیش‌تر از میوه‌های سیستم مدیریت مرسوم بود. نتایج تجزیه عناصر غذایی نشان داد که غلظت فسفر، کلسیم و منیزیم پوست میوه و غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم آریل میوه‌های تولید شده در سیستم مدیریت ارگانیک کمتر از سیستم مدیریت مرسوم بود، اما نسبت کلسیم به دیگر عناصر در آریل میوه‌های ارگانیک به طور معنی‌داری بیش‌تر از سیستم مدیریت مرسوم بود. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین فنل کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی آب انار وجود داشت. در مجموع، نتایج نشان داد میوه‌های ارگانیک با داشتن میزان فنل کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بالاتر از ارزش غذایی بالاتری برخوردارند، همچنین آریل این میوه از نسبت کلسیم به نیتروژن، پتاسیم و منیزیم بالاتری برخوردارند، که می تواند روی کیفیت پس از برداشت میوه‌ها موثر باشد.

نقش براسینواسترویید روی بهبود ویژگی ‏های کیفی میوه توت فرنگی رقم پاروس

سهیلا محمدرضاخانی؛ زهرا پاک کیش؛ سمیه رفیعی

دوره 30، شماره 2 ، خرداد 1395، ، صفحه 316-326

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v30i2.42767

چکیده

توت‏فرنگی از جمله میوه‏های ریز است که ارزش تغذیه‏ای و تازه‏خوری بالایی دارد. کاربرد هورمون‏های گیاهی نظیر براسینواسترویید نقش مهمی در بهبود ویژگی‏های کیفی محصولات باغبانی دارند. در این تحقیق تاثیر غلظت‏های مختلف براسینواسترویید و زمان محلول‏پاشی روی برخی از صفات کیفی توت‏فرنگی رقم پاروس بررسی گردیده است. بدین ترتیب، محلول‏پاشی ... بیشتر توت‏فرنگی از جمله میوه‏های ریز است که ارزش تغذیه‏ای و تازه‏خوری بالایی دارد. کاربرد هورمون‏های گیاهی نظیر براسینواسترویید نقش مهمی در بهبود ویژگی‏های کیفی محصولات باغبانی دارند. در این تحقیق تاثیر غلظت‏های مختلف براسینواسترویید و زمان محلول‏پاشی روی برخی از صفات کیفی توت‏فرنگی رقم پاروس بررسی گردیده است. بدین ترتیب، محلول‏پاشی بوته‏ها، توسط براسینواسترویید با غلظت‏های0 (شاهد) ، 25/0، 5/0، 75/0 و 1 میلی‏گرم بر لیتر و در چهار مرحله زمانی (مرحله 30 روز بعد از کشت نشا، شروع گلدهی، میوه‏های سبز رنگ و صورتی رنگ) به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 4 تکرار در شرایط گلخانه انجام گرفت و ویژگی‏هایی نظیر: کل مواد جامد محلول، قندهای احیاکننده، اسید قابل تیتر، میزان آنتوسیانین، فنول، وزن خشک میوه، آب میوه و ویتامین ث اندازه‏گیری شدند. نتایج نشان داد، کیفیت میوه‏های گیاهان تیمار شده با براسینواسترویید نسبت به شاهد، کیفیت آن‌ها بهبود یافت. به طوری که، کل مواد جامد محلول، قندهای احیاکننده، اسید قابل تیتر، میزان آنتوسیانین، فنول، وزن خشک و ویتامین ث با کاربرد سطوح مختلف براسینواسترویید افزایش یافت و موثرترین تیمار، براسینواسترویید1 میلی‏گرم بر لیتر و بهترین زمان محلول پاشی، مرحله شروع گلدهی و سبز رنگ شدن میوه بوده است.

اثرات کود‌های آلی و شیمیایی بر برخی ویژگی‌های کمی و میزان آنتوسیانین چای ترش (.Hibiscus sabdariffa L) در شرایط زابل

رحمن ابراهیم زاده آبدشتی؛ محمد گلوی؛ محمود رمرودی

دوره 30، شماره 2 ، خرداد 1395، ، صفحه 169-177

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v30i2.29246

چکیده

به منظور بررسی اثرات کود‌‌های آلی و شیمیایی بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی چای ترش آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. تیمار‌ها شامل: (T1) عدم مصرف کود (شاهد)، (T2) 300 کیلوگرم کود نیتروژن، فسفر و پتاسیم در هکتار به نسبت 2:1:1، (T3) 20 تن کود گاوی در هکتار، (T4) 10 تن ... بیشتر به منظور بررسی اثرات کود‌‌های آلی و شیمیایی بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی چای ترش آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. تیمار‌ها شامل: (T1) عدم مصرف کود (شاهد)، (T2) 300 کیلوگرم کود نیتروژن، فسفر و پتاسیم در هکتار به نسبت 2:1:1، (T3) 20 تن کود گاوی در هکتار، (T4) 10 تن کمپوست در هکتار، (T5) 5 تن ورمی‌کمپوست در هکتار، (T6) محلول پاشی اسید هیومیک به نسبت 5/1 در هزار، (T7) 50 درصد T2 + T6، (T8) 50 درصد T3 + T6، (T9) 50 درصد T4 +T6 و (T10) 50 درصد T5 + T6 بودند. نتایج نشان داد در اکثر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای اعمال شده و شاهد وجود داشت، به طوری که بیشترین مقدار ارتفاع و تعداد شاخه‌های جانبی و قطر ساقه در نتیجه کاربرد تیمار کودهای آلی توأم با اسید هیومیک (T8، T9 و T10) حاصل شد. تأثیر کود‌ کمپوست توأم با اسید هیومیک (T9) بر وزن‌تر و خشک کاسبرگ (31/157، 69/22 گرم در بوته)، تعداد میوه در بوته، وزن میوه، تعداد دانه در بوته، و در مورد میزان آنتوسیانین، تأثیر کود گاوی توأم با اسید هیومیک (T8) نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد کودهای آلی در بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی چای ترش و همچنین در جهت پایداری تولید و حفظ محیط زیست تأثیر مثبتی داشته و به نظر می‌رسد کودهای آلی جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی باشند.

اثر اسید سالیسیلیک و اسید جیبرلیک بر زمان رسیدن، میزان آنتوسیانین و تولید اتیلن در میوه گیلاس رقم سیاه مشهد

اعظم صدیقی؛ منصور غلامی؛ حسن ساریخانی؛ احمد ارشادی

دوره 26، شماره 2 ، شهریور 1391

https://doi.org/10.22067/jhorts4.v0i0.14664

چکیده

استفاده از مواد شیمیایی بازدارنده ساخت و یا عمل اتیلن جایگاه ویژه‌ای در تکنولوژی پس از برداشت میوه‌ها و سبزی‌ها دارند. گیلاس میوه‌ای نافرازگرا می‌باشد، ولی در طی دوره انبارداری پس از برداشت، اتیلن تولید می‌کند به طوری که کاهش در میزان تولید اتیلن به افزایش عمر پس از برداشت آن انجامیده است. درختان گیلاس رقم مشهد همزمان با تغییر ... بیشتر استفاده از مواد شیمیایی بازدارنده ساخت و یا عمل اتیلن جایگاه ویژه‌ای در تکنولوژی پس از برداشت میوه‌ها و سبزی‌ها دارند. گیلاس میوه‌ای نافرازگرا می‌باشد، ولی در طی دوره انبارداری پس از برداشت، اتیلن تولید می‌کند به طوری که کاهش در میزان تولید اتیلن به افزایش عمر پس از برداشت آن انجامیده است. درختان گیلاس رقم مشهد همزمان با تغییر رنگ میوه ها از سبز به زرد کهربائی با 4 غلظت اسید سالیسیلیک (5/0، 1، 2 و 3 میلی‌مول در لیتر) و 3 غلظت اسید جیبرلیک (10، 20 و 30 میلی‌گرم در لیتر) و آب مقطر (شاهد) محلول‌پاشی شدند. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد اسید جیبرلیک باعث تاخیر در رسیدن به میزان 5 روز نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین کاربرد اسید جیبرلیک و اسید سالیسیلیک باعث کاهش تولید اتیلن نسبت به تیمار شاهد گردید که این کاهش در تیمار اسید سالیسیلیک بیشتر از تیمار اسید جیبرلیک بود. اما در افزایش رنگ، اندازه و وزن و مواد جامد محلول میوه (شاخص رسیدن) در مقایسه با اسید سالیسیلیک اثر بیشتری داشت. اگر چه اسید جیبرلیک باعث تأخیر در زمان رسیدن میوه شد ولی میوه‌های تیمار شده با آن میزان اتیلن بیشتری را در مقایسه با میوه‌های تیمار شده با اسید سالیسیلیک تولید کردند. لذا رنگ میوه به عنوان مهم‌ترین شاخص زمان رسیدن، تحت تأثیر اتیلن قرار نگرفت. همچنین محتوای آنتوسیانین کل در طول دوره انبارداری در میوه‌های تیمار شده با هر دو هورمون بالا رفت ولی در مجموع میزان اتیلن کمتری را نسبت به میوه‌های شاهد تولید کردند.

دوره 38 (1403)

دوره 37 (1402)

دوره 36 (1401)

دوره 35 (1400)

دوره 34 (1399)

دوره 33 (1398)

دوره 32 (1397)

دوره 31 (1396)

دوره 30 (1395)

دوره 29 (1394)

دوره 28 (1393)

دوره 27 (1392)

دوره 26 (1391)

دوره 25 (1390)

دوره 24 (1389)

دوره 23 (1388)

دوره 22 (1387)

کلیدواژه‌ها = آنتوسیانین

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده