مقالات پژوهشی
مهدیه خیرآبادی؛ مجید عزیزی
چکیده
به منظور بررسی پتانسیل آللوپاتی گیاه زعفران (Crocus sativus L.) سه آزمایش به طور مستقل طراحی و اجرا شد. در این آزمایش ها اثر آللوپاتی عصاره (عصاره آبی و هیدروالکلی) کورم و خاک زعفران (خاک مزرعه9 سال و خاک مزرعه کشت نشده) مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین به منظور اصلاح خاصیت آللوپاتی آنها از جاذب های کربن فعال و زئولیت استفاده شد. در این پژوهش از ...
بیشتر
به منظور بررسی پتانسیل آللوپاتی گیاه زعفران (Crocus sativus L.) سه آزمایش به طور مستقل طراحی و اجرا شد. در این آزمایش ها اثر آللوپاتی عصاره (عصاره آبی و هیدروالکلی) کورم و خاک زعفران (خاک مزرعه9 سال و خاک مزرعه کشت نشده) مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین به منظور اصلاح خاصیت آللوپاتی آنها از جاذب های کربن فعال و زئولیت استفاده شد. در این پژوهش از گیاه کاهو (Lactuca sativa L.) به عنوان گیاه حساس استفاده گردید و درصد جوانه زنی و رشد هیپوکوتیل و ریشه چه و نسبت ایندو مورد ارزیابی قرار گرفت. این پژوهش در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال های 1398-97 انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در تیمار های عصاره آبی کمترین شاخص های رشدی در عصاره آبی کورم زعفران مشاهده شد که نشان از اثرات آللوپاتی قوی کورم نسبت به خاک مزرعه زعفران 9 ساله بر رشد گیاه کاهو بود. استفاده از جاذب های کربن فعال و زئولیت در بهبود و کاهش اثر آللوپاتی موثر بود و باعث افزایش رشد در گیاهچه کاهو گردید. به طور کلی نتایج این پژوهش مشخص کرد که امکان مهار خاصیت آللوپاتی در مزارع زعفران وجود دارد و لازم است این پژوهش در شرایط مزرعه ای تکرار گردد تا بتوان راهکار عملی برای این منظور را توصیه نمود.
مقالات پژوهشی
ژاله زندوی فرد؛ مجید عزیزی؛ مجید درودی؛ آذر حسینی
چکیده
قارچ دارویی گانودرما لوسیدوم یکی از مهمترین قارچ های دارویی در سرتاسر جهان است که حاوی طیف وسیعی از ترکیبات دارویی ارزشمند است. این مطالعه به منظور بررسی میزان عناصر غذایی، محتوای ترکیبات بیوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی این قارچ طراحی شده است. محتوای عناصر غذایی اندام بارده این قارچ با دستگاه اسپکترومتری نشری پلاسمای جفت شده القائی(ICP-OES) ...
بیشتر
قارچ دارویی گانودرما لوسیدوم یکی از مهمترین قارچ های دارویی در سرتاسر جهان است که حاوی طیف وسیعی از ترکیبات دارویی ارزشمند است. این مطالعه به منظور بررسی میزان عناصر غذایی، محتوای ترکیبات بیوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی این قارچ طراحی شده است. محتوای عناصر غذایی اندام بارده این قارچ با دستگاه اسپکترومتری نشری پلاسمای جفت شده القائی(ICP-OES) و محتوای ترکیبات بیوشیمیایی آن با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی با کارایی فوق العاده بالا مجهز به طیف سنج جرمی (UPLC-MS) آنالیز شد. به منظور بررسی قدرت آنتی اکسیدانی عصاره گیری به روش التراسونیک با استفاده از دو حلال متانول و آب داغ صورت گرفت و فعالیت آنتی اکسیدانی با شش روش شامل اندازه گیری فعالیت مهار رادیکال آزاد 1،1-دی فنیل-2-پیکریل هیدرازیل(DPPH)، رادیکال 2،2-آزینوبیس(3-اتیل بنزو تیازولین-6-سلفونیک اسید) (ABTS)، رادیکال سوپراکساید(SO)، رادیکال نیتریک اکساید(NO) و قدرت احیای آهن(FRAP) و قدرت شلاته کنندگی آهن(ICA) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آنالیز واریانس یک سویه و متعاقب آن نیومن کولز توسط نرم افزار گراف پد پریزم 8 به منظور مقایسه میانگین ها به کار رفت. نتایج حاکی از آن بود که عناصر فسفر و پتاسیم(8/2910 و 8/1510 میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک) به ترتیب بیشترین مقدار از درشت مغذی ها و عناصر آهن و روی (5/8 و 74/7 میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک) سهم قابل توجه ای از ریز مغذی ها را به خود اختصاص دادند. محتوای کلی ترکیبات بیوشیمیایی شامل 37 ترکیب شناخته شده قابل توجه بود که در آن گنودریک اسید با بیشترین مقدار(1/232 ± 1/15890 میکرو گرم در گرم ماده خشک) و به دنبال آن سیناپیک اسید و سوکونیک اسید (11/28 ± 4/2011 و 5/31 ± 33/1505 میکرو گرم در گرم ماده خشک) به عنوان ترکیبات غالب قرار گرقتند. به طور کلی هر دو عصاره آبی و متانولی، ظرفیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی را در مهار رادیکال های آزاد DPPH، ABTS، SO، NO و همچنین قدرت احیا کنندگی و شلاته کنندگی آهن نشان دادند که این پتانسیل در یک رفتار وابسته به غلظت بیشتر نمایان شد. اگرچه عصاره متانولی در همه تست ها قدرت آنتی اکسیدانی بالاتری نسبت به عصاره آب داغ نشان داد(مقدارIC50 پایین تر). با این وجود هر دو عصاره حاوی طیفی از ترکیبات زیست فعال قارچ هستند که قدرت آنتی اکسیدانی آنها را تضمین می کند. با توجه به نتایج حاصل، قارچ گانودرما لوسیدوم پتانسیل قابل توجهی از نظر محتوای عناصر غذایی، ترکیبات زیست فعال و قدرت آنتی اکسیدانی به منظور کاربرد در صنایع غذایی و دارویی دارد.
مقالات پژوهشی
هدی ساجدی مهر؛ محیا ساجدی مهر؛ مجید عزیزی
چکیده
چکیدهگیاهان دارویی با سطح بالایی از فعالیت‌های آنتیاکسیدانی، به دلیل تأثیر بر طیف وسیعی از بیماری‌ها از قبیل: دیابت، بیماریهای التهابی، پارکینسون، آلزایمر، بیماریهای قلبی و عروقی، فشار خون و دیگر بیماریهای ناشی از استرس اکسیداتیو، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.گیاه موسیر یکی از بزرگترین جنس از گروه تک لپه‌ها است. در ...
بیشتر
چکیدهگیاهان دارویی با سطح بالایی از فعالیت‌های آنتیاکسیدانی، به دلیل تأثیر بر طیف وسیعی از بیماری‌ها از قبیل: دیابت، بیماریهای التهابی، پارکینسون، آلزایمر، بیماریهای قلبی و عروقی، فشار خون و دیگر بیماریهای ناشی از استرس اکسیداتیو، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.گیاه موسیر یکی از بزرگترین جنس از گروه تک لپه‌ها است. در پژوهش حاضر، تأثیر چهار دمای مختلف ( 5، 10، 15و 20 درجه‌ی سانتیگراد) و چهار زمان متفاوت اسیدشویی با اسید سولفوریک ( 0، 5، 10، 15 دقیقه) بر جوانه‌زنی و خصوصیات میکرومورفولوژی بذور سه جمعیت (فریدون‌شهر، تیران و خوانسار) گیاه موسیر مورد بررسی قرار گرفت. از طرف دیگر، میکروسکوپ الکترونی اسکن (نگاره) (SEM) با درجات مختلفی از بزرگ‌نمایی، برای تأثیر تیمار اسید سولفوریک، بر روی سطح بذور استفاده گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در پایان آزمایش، صفات درصد جوانه‌زنی، میانگین مدت زمان جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقچه اندازهگیری شد. همچنین صفاتی نظیر قطر، طول، حجم و وزن بذور نیز مورد بررسی آماری قرار گرفتند. نتایج میکروسکوپ الکترونی نشان داد، در هر سه جمعیت بذور گیاه موسیر ایرانی، پوسته‌ی بذر، پس از استفاده از تیمار اسیدشویی به وسیله‌ی اسید سولفوریک با زمان 15 دقیقه، دچار تغییرات محسوس و معنیداری نسبت به بذور شاهد شده و برجستگی‌های سطح بذر، توسط اسید سولفوریک از بین رفته و سطح بذر حالت فرورفتگی و برآمدگی‌های طبیعی خود را نسبت به شاهد ندارد. همچنین تأثیر دما، مدت زمان اسیدشویی و جمعیت بذور، برصفات درصد جوانه‌زنی، سرعت‌جوانه‌زنی، میانگین مدت زمان جوانه زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه، در سطح احتمال یک درصد، معنیدار بود. جمعیت فریدون‌شهر، بیشترین درصد‌جوانه‌زنی (16/69 درصد)، سرعت جوانه‌زنی 7/3 (تعداد بذر در روز) و میانگین مدت زمان جوانه‌زنی 64/9 (تعداد بذر در روز ) را در دمای 5 درجه‌ی سانتیگراد و زمان 15 دقیقه اسیدشویی داشت. بیشترین طول ساقه‌چه و طول ریشه‌چه (7/19 و 81/8 (میلی‌متر) به ترتیب در جمعیت تیران با دمای 20 درجه‌ی سانتیگراد و زمان 15 دقیقه اسیدشویی و جمعیت خوانسار با دمای 20 درجه‌ی سانتیگراد و زمان 5 دقیقه اسیدشویی داشت. نتایج نشان می‌دهد، با توجه به خواب بذور و نیاز سرمایی در آنها، بهترین دما، برای جوانه‌زنی بذور گیاه موسیر، دمای 5 درجه‌ی سانتیگراد با زمان 15 دقیقه اسیدشویی توسط اسید سولفوریک است. تنوع در جمعیت‌های گیاه موسیر، تأثیر به سزایی در نحوه‌ی عملکرد در بهبود جوانه‌زنی بذور، در این گیاه دارد. واژه‌های کلیدی: تنوع موسیر( مورفولوژی بذر )، چینه سرمایی، خراش‌دهی بذر، جوانه‌زنی، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)
مقالات پژوهشی
مهراب یادگاری
چکیده
با توجه به ارزشمندی گیاه آگاو آمریکانا رقم مارجیناتا از خانواده آگاواسه در صنایع مختلف غذایی و دارویی، پژوهش حاضر بصورت طرح کرت‌های دوبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد در سال‌های 1402-1403 انجام شد. در این تحقیق سطوح تنش خشکی (D) ]میزان تبخیر از تشت تبخیر کلاس A در سه سطح ظرفیت مزرعه ...
بیشتر
با توجه به ارزشمندی گیاه آگاو آمریکانا رقم مارجیناتا از خانواده آگاواسه در صنایع مختلف غذایی و دارویی، پژوهش حاضر بصورت طرح کرت‌های دوبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد در سال‌های 1402-1403 انجام شد. در این تحقیق سطوح تنش خشکی (D) ]میزان تبخیر از تشت تبخیر کلاس A در سه سطح ظرفیت مزرعه (D1)، 50 درصد (D2) و 75 درصد تخلیه رطوبتی (D3)[ به عنوان کرت‌های اصلی، سطوح پلیمر سوپر جاذب (S) ]استفاده (S1) و عدم استفاده (S2)[ در کرت‌های فرعی و 15 ترکیب محلولپاشی (F) ]کودهای گرومور1 (F1)، گرومور 2 (F2)، گرومور3 (F3)، لیبفر آهن (F4)، لیبفر روی (F5)، گرومور1+لیبفر آهن (F6)، گرومور1+لیبفر روی (F7)، گرومور2+لیبفر آهن (F8)، گرومور2+لیبفر روی (F9)، گرومور3+لیبفر آهن (F10)، گرومور3+لیبفر روی (F11)، گرومور1+لیبفر آهن+لیبفر روی (F12)، گرومور2+ لیبفر آهن+لیبفر روی (F13)، گرومور3+لیبفر آهن+لیبفر روی (F14)، تیمار شاهد(عدم استفاده از تیمارهای مغذی-F15) [در کرت‌های فرعی فرعی قرار گرفتند. پس از رسیدن گیاهان به مرحله 6 الی 8 برگی، در 6 مرحله با فواصل 14 روزه، تیمارهای مغذی به خاک گلدان‌ها به صورت محلولپاشی اضافه گردیدند. صفات مورفولوژیکی (وزن تر و خشک ریشه و برگ، ضخامت و طول برگ)، فیزیولوژیکی (مقادیر کلروفیل a، کلروفیل b، کل کلروفیل، مقادیر عناصر روی، آهن و نیتروژن ساختارهای برگ و ریشه)، فیتوشیمیایی (هکوژنین، ساپونین، پروتئین برگ و ریشه) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به‌دست آمده نشان‌دهنده اثرگذاری معنیدار تیمارهای مورد استفاده بر صفات مورد ارزیابی بود. افزودن کودها بهویژه کود گرومور 1 (20-20-20) به همراه محلولپاشی ریزمغذی آهن و روی در غالب صفات مورد بررسی، بیشترین مقادیر را تولید نمود. در دو سال انجام تحقیق، بیشترین مقادیر صفات وزن خشک برگ (11/30 گرم در گیاه)، وزن خشک ریشه (82/3 گرم در گیاه)، کل کلروفیل (82/2 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، هکوژنین (48/35 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن تر) و ساپونین (86/66164 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن تر) غالباً در تیمار D1S1F12 بدست آمد، هر چند که در برخی موارد با تیمارهای D1S1F14 و D2S1F14 در یک گروه آماری قرار گرفت. کمترین مقادیر صفات مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی در گیاهان تحت تیمار تنش خشکی شدید-عدم کاربرد سوپرپلیمر جاذب-عدم تیمار مغذی (D3S2F15) تولید شدند. در مجموع با توجه به انجام کار تحقیق به صورت دوساله، میتوان کود کامل گرومور (NPK) با ترکیب 20-20-20 را به عنوان برترین تیمار در جهت افزایش صفات برتر مورد ارزیابی گیاه آگاو، از جمله مقادیر هکوژنین و ساپونین تحت شرایط گلخانه‌ای جهت کارهای پژوهشی آینده پیشنهاد نمود.
مقالات پژوهشی
بهروز رحیم خانی؛ محبوبه ناصری؛ احمد احمدیان؛ مسعود علی پناه
چکیده
پلی‌آمین‌ها نقش مهمـی در پاسخ به تنش در گیاهان بازی می‌کنند همچنین سطح پلی‌آمین‌ها در گیاهان در شرایط تنش افزایش پیدا می‌کند. به منظور بررسی اثر پوتریسین بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی نشا گل گاوزبان ایرانی در شرایط تنش شوری آزمایشی گلدانی در سال 1402 در گلخانه دانشگاه تربت حیدریه انجام شد. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر پوتریسین، ...
بیشتر
پلی‌آمین‌ها نقش مهمـی در پاسخ به تنش در گیاهان بازی می‌کنند همچنین سطح پلی‌آمین‌ها در گیاهان در شرایط تنش افزایش پیدا می‌کند. به منظور بررسی اثر پوتریسین بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی نشا گل گاوزبان ایرانی در شرایط تنش شوری آزمایشی گلدانی در سال 1402 در گلخانه دانشگاه تربت حیدریه انجام شد. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر پوتریسین، یک نوع پلی‌آمین، بر ویژگی‌های رشد و فیزیولوژیکی گل گاوزبان در شرایط تنش شوری ناشی از کلرید سدیم (NaCl) بود. تیمارهای آزمایشی بهصورت فاکتوریل با دو فاکتور کاربرد پوتریسین و تنش شوری با نمک کلرید سدیم، در قالب طرح کاملاَ تصادفی در گلخانه انجام شد. فاکتور اول: پوتریسین در دو سطح صفر و 5/1 میلی مولار و فاکتور دوم: تنش شوری در سه سطح 4000،1600 و 8000 دسی زیمنس بر متر بود. نتایج نشان داد که شوری کلیه پارامترهای رویشی و رنگیزه‌ها را بطور معنیداری کاهش و میزان پرولین، درصد نشت یونی را افزایش داد.کاربرد پوتریسین باعث افزایش کلیه پارامترهای رشدی و رنگیزه‌های نشاء گل گاوزبان ایرانی در تمام سطح شوری شد و از این طریق با افزایش میزان فتوسنتز در گیاه به رشد بهتر گیاه در شرایط تنش شوری کمک کرد. بیشترین وزن خشک نشا گل گاوزبان (-6/0گرم)، محتوای نسبی آب برگ (85%)، کلروفیل a (4 میلی‌گرم بر گرم) و کلروفیل b (2/1 میلی‌گرم بر گرم) در تیمار محلوپاشی پوتریسین و شوری 6/1 میلی موس بر متر بدست آمد. همچنین بیشترین میزان پرولین (61/11 میکرومول بر گرم) و قندهای محلول (02/1 میلی‌گرم بر گرم) در تیمار شوری 8دسی زیمنس و کاربرد 5/1 میلی مولار پوتریسن حاصل شد. به طورکلی محلولپاشی پوترسین (5/1میلی مولار) از طریق افزایش رنگیزه‌های فتوسنتزی، صفات رشدی و افزایش پرولین و قندهای محلول میتواند به عنوان یک راهکار مفید و عملی برای مقابله به تنش شوری در گیاه دارویی گل گاوزبان مورد استفاده قرار گیرد.
مقالات پژوهشی
ولی ربیعی؛ صغری حیدری؛ اصغر سلیمانی؛ فهیمه نصر
چکیده
گردوی ایرانی (Juglans regia L.) یک محصول مهم تجاری است که ارزش اقتصادی و تغذیهای ویژه‌ای دارد و تقاضا برای گردوهای باکیفیت روز به روز در بازار ملی و بین‌المللی در حال افزایش است. از این رو، مدیریت مواد مغذی گردو یکی از عوامل مهم برای افزایش عملکرد و بهبود کیفیت مغز گردو میباشد. این پژوهش با هدف بررسی کارایی ترکیبات تیوسولفات کلسیم و پتاسیم ...
بیشتر
گردوی ایرانی (Juglans regia L.) یک محصول مهم تجاری است که ارزش اقتصادی و تغذیهای ویژه‌ای دارد و تقاضا برای گردوهای باکیفیت روز به روز در بازار ملی و بین‌المللی در حال افزایش است. از این رو، مدیریت مواد مغذی گردو یکی از عوامل مهم برای افزایش عملکرد و بهبود کیفیت مغز گردو میباشد. این پژوهش با هدف بررسی کارایی ترکیبات تیوسولفات کلسیم و پتاسیم بهعنوان جایگزین کودهای سولفاته بر صفات بیوشیمیایی و عملکرد گردو رقمChandler اجرا شد. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و 5 درخت در هر واحد آزمایشی در باغی با درختان 6 ساله رقم چندلر حاصل از نهال‌های کشت بافتی در مجتمع کشت و صنعت خرمدره اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل T1: تغذیه رایج باغ (شاهد) شامل نیترات پتاسیم کلسیم 50 کیلوگرم در هکتار + سولفات پتاسیم 200 کیلوگرم در هکتار، T2: تیوسولفات کلسیم 100 لیتر در هکتار + سولفات پتاسیم 200 کیلوگرم در هکتار، T3: نیترات پتاسیم و کلسیم 50 کیلوگرم در هکتار + تیوسولفات پتاسیم 100 لیتر در هکتار + 125 کیلوگرم سولفات پتاسیم، T4: تیمار تیوسولفات کلسیم 100 لیتر در هکتار + تیوسولفات پتاسیم 100 لیتر در هکتار + 125 کیلوگرم سولفات پتاسیم بودند. نتایج نشان داد که همه تیمارها در افزایش کیفیت، ترکیبات بیوشیمایی و عملکرد گردو رقم چندلر مؤثر بودند. تیمار تیوسولفات کلسیم در تلفیق با تیوسولفات پتاسیم به طور مؤثری باعث افزایش فنول کل و فلاونوئید کل، آنتی اکسیدان کل، پروتئین خام، چربی خام میوه نسبت به شاهد شد. کمترین میزان آهن، اولئیک اسید و لینولئیک اسید در تیمار شاهد مشاهده گردید. همچنین بیشترین عملکرد درخت (81/2 کیلوگرم میوه خشک) و کارایی عملکرد در سطح مقطع تنه (5/38 گرم بر سانتی مترمربع) در تیمار تیوسولفات کلسیم به دست آمد. بهطور کلی، استفاده از ترکیبات تیوسولفات کلسیم و پتاسیم بهعنوان بخشی از راهبرد تغذیهای در باغات گردو برای بهبود عملکرد و کیفیت میوه توصیه میشود.
مقالات پژوهشی
مریم عباس پور؛ حسن بیات؛ محمد حسین امینی فرد؛ فرید مرادی نژاد
چکیده
مریم‌گلی یکی از بزرگترین و مهمترین جنس های خانواده نعناعیان است که به دلیل ارزش زینتی بالا و داشتن مقاومت به تنش‌های محیطی بهویژه کم‌آبی، پتانسیل قابل توجهی برای استفاده در فضای سبز شهری دارد. با توجه به شرایط آب‌وهوایی خشک و نیمه‌خشک شهرستان بیرجند، شناسایی گونه‌های گیاهی متحمل به تنش خشکی و دارای خصوصیات زینتی مناسب، ضروری ...
بیشتر
مریم‌گلی یکی از بزرگترین و مهمترین جنس های خانواده نعناعیان است که به دلیل ارزش زینتی بالا و داشتن مقاومت به تنش‌های محیطی بهویژه کم‌آبی، پتانسیل قابل توجهی برای استفاده در فضای سبز شهری دارد. با توجه به شرایط آب‌وهوایی خشک و نیمه‌خشک شهرستان بیرجند، شناسایی گونه‌های گیاهی متحمل به تنش خشکی و دارای خصوصیات زینتی مناسب، ضروری به‌نظر می‌رسد. افزایش تقاضا برای استفاده از گیاهان زینتی با مصرف آب پایین در فضاهای سبز شهری، لزوم ارزیابی گونه‌های مختلف مریم‌گلی را در این منطقه برجسته می‌کند. این پژوهش با هدف شناسایی و معرفی گونه‌های مریم‌گلی (Salvia spp.) با بهترین صفات رویشی و زینتی در شرایط آب‌وهوایی بیرجند بهمنظور استفاده در فضای سبز شهری و گلدان‌های تزئینی انجام شد.در این پژوهش صفات رویشی و زینتی 14 گونه مختلف مریم‌گلی (بومی و وارداتی) در شرایط مزرعه در سال‌های 1401 تا 1403 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین گونه های مختلف مریم گلی برای کلیه صفات مورد بررسی تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. بیشترین ارتفاع گیاه (93/32 سانتی متر)، عرض برگ (80/63 سانتی متر) و تعداد برگ (337) به ترتیب از گونه های Salvia nemorosa SA036، Salvia sclarea var turkestanica SA060 و Salvia officinalis بدست آمد. از نظر صفات زایشی، بیشترین طول ساقه گل دهنده (15/49 سانتی متر)، طول گل آذین اصلی (10/34 سانتی متر) و تعداد گل آذین جانبی (12 عدد) از گونه Salvia sclarea SA058 بدست آمد. بیشترین (0/23) و کمترین (0/2) تعداد ساقه گل دهنده به ترتیب در گونه های Salvia reuterina و Salvia firgida مشاهده شد. کمترین ماندگاری گل روی بوته (25 روز) مربوط به گونه Salvia chorassanicaو سایرگونه ها بیشترین ماندگاری گل را داشتند و بین آنها اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نتایج این تحقیق نشان داد گونه‌های مختلف مریم‌گلی دارای تنوع قابل ملاحظه‌ای از لحاظ صفات مورفولوژیکی هستند که این امر اهمیت آنها را به عنوان گیاهان زینتی مناسب برای کشت در شرایط خشک و نیمه‌خشک برجسته می‌کند. بنابراین، نتایج این پژوهش میتواند بهعنوان مبنایی برای برنامههای اصلاحی، انتخاب ژنوتیپهای برتر و توسعه پایدار فضای سبز در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور مورد استفاده قرار گیرد.
مقالات پژوهشی
وحید اکبرپور؛ عارفه خوشنودی آبرودی؛ محمدعلی بهمنیار؛ محبوبه آشناور
چکیده
ریحان (Ocimum basilicum L.) گیاهی دارویی و معطر از خانواده نعناعیان است. در این پژوهش، اثر جلبک دریایی بهعنوان کود آلی نوین و ساکارز بهعنوان کربوهیدرات مؤثر در رشد، بر ویژگی‌های کمی و کیفی ریحان پرداخته است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف کود مایع جلبک دریایی (0، 1، 2 ...
بیشتر
ریحان (Ocimum basilicum L.) گیاهی دارویی و معطر از خانواده نعناعیان است. در این پژوهش، اثر جلبک دریایی بهعنوان کود آلی نوین و ساکارز بهعنوان کربوهیدرات مؤثر در رشد، بر ویژگی‌های کمی و کیفی ریحان پرداخته است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف کود مایع جلبک دریایی (0، 1، 2 و 3 میلی‌لیتر در لیتر) و عصاره ساکارز (0، 5/2، 5 و 5/7 گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل این دو عامل بر ارتفاع بوته، وزن تر و خشک بوته، سطح برگ، میزان کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فعالیت آنتیاکسیدانی، فنل و فلاونوئید در سطح 1% معنیدار بود. بیشترین ارتفاع بوته (83/43 سانتی‌متر)، وزن تر بوته (34/5 گرم)، وزن خشک بوته (65/0 گرم) و فعالیت آنتیاکسیدانی (46/64 درصد) در تیمار A1S7.5 مشاهده شد. تیمار A2S7.5 بیشترین میزان کلروفیل a، b و کل را داشت. بیشترین سطح برگ (65/9 سانتی‌متر مربع) در تیمار A2S2.5، کاروتنوئید (636/0 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) در تیمار A3S0، آنتوسیانین (28/10 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) در تیمار A3S2.5، و بیشترین فنل و فلاونوئید در تیمار A2S7.5 به دست آمد. به طور کلی، کاربرد همزمان جلبک دریایی و ساکارز تأثیرات مثبت و معنیداری بر خصوصیات ریحان داشت.
نتایج نشان داد که اثر متقابل این دو عامل بر ارتفاع بوته، وزن تر و خشک بوته، سطح برگ، میزان کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فعالیت آنتیاکسیدانی، فنل و فلاونوئید در سطح 1% معنیدار بود. بیشترین ارتفاع بوته (83/43 سانتی‌متر)، وزن تر بوته (34/5 گرم)، وزن خشک بوته (65/0 گرم) و فعالیت آنتیاکسیدانی (46/64 درصد) در تیمار A1S7.5 مشاهده شد. تیمار A2S7.5 بیشترین میزان کلروفیل a، b و کل را داشت. بیشترین سطح برگ (65/9 سانتی‌متر مربع) در تیمار A2S2.5، کاروتنوئید (636/0 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) در تیمار A3S0، آنتوسیانین (28/10 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) در تیمار A3S2.5، و بیشترین فنل و فلاونوئید در تیمار A2S7.5 به دست آمد. به طور کلی، کاربرد همزمان جلبک دریایی و ساکارز تأثیرات مثبت و معنیداری بر خصوصیات ریحان داشت.
مقالات پژوهشی
سروش تفاخری؛ وحید اکبرپور؛ محمد کاظم سوری
چکیده
ریحان (Ocimum basilicum L.) از گیاهان سبزی-دارویی ارزشمند و متعلق به فصل گرم است که در شرایط نور پایین فصل سرد، با افت رشد و عملکرد مواجه میشود. این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر طیف‌های مختلف نور LED و محلولپاشی اسیدآسکوربیک بر برخی صفات مورفولوژیک و رنگیزه‌های فتوسنتزی ریحان، در سال 1403 بهصورت گلدانی و در قالب طرح اسپلیت‌پلات بر پایه بلوکهای ...
بیشتر
ریحان (Ocimum basilicum L.) از گیاهان سبزی-دارویی ارزشمند و متعلق به فصل گرم است که در شرایط نور پایین فصل سرد، با افت رشد و عملکرد مواجه میشود. این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر طیف‌های مختلف نور LED و محلولپاشی اسیدآسکوربیک بر برخی صفات مورفولوژیک و رنگیزه‌های فتوسنتزی ریحان، در سال 1403 بهصورت گلدانی و در قالب طرح اسپلیت‌پلات بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل چهار ترکیب طیفی نور (آبی-قرمز به نسبت‌های 75:25، 50:50، 25:75 و نور کامل) و فاکتور فرعی، محلولپاشی اسیدآسکوربیک در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد) بود. نتایج نشان داد تیمار نور قرمز-آبی (75:25) موجب بهبود معنیدار صفاتی چون قطر ساقه (8٪)، تعداد شاخه جانبی (26٪)، تعداد برگ (15٪)، وزن تر برگ (39٪) و وزن خشک بوته (25٪) شد. محلولپاشی اسیدآسکوربیک نیز اثر افزایشی قابل توجهی در این صفات داشت، بهطوریکه قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، وزن تر برگ، و وزن خشک بوته بهترتیب 23٪، 21٪، 20٪، 44٪ و 31٪ افزایش یافتند. همچنین بیشترین حجم و وزن خشک ریشه در تیمار تلفیقی نور آبی-قرمز (75:25) و اسیدآسکوربیک مشاهده شد. بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی در تیمار نور قرمز-آبی (50:50) بدون محلولپاشی و بیشترین فلاونوئید نیز در تیمار قرمز-آبی (75:25) حاصل شد. نتایج نشان می‌دهد ترکیب طیف‌های نوری منتخب همراه با کاربرد اسیدآسکوربیک، راهکاری مؤثر برای بهبود عملکرد و کیفیت ریحان در شرایط نور محدود میباشد. همچنین بیشترین حجم و وزن خشک ریشه در تیمار تلفیقی نور آبی-قرمز (75:25) و اسیدآسکوربیک مشاهده شد. بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی در تیمار نور قرمز-آبی (50:50) بدون محلولپاشی و بیشترین فلاونوئید نیز در تیمار قرمز-آبی (75:25) حاصل شد. نتایج نشان می‌دهد ترکیب طیف‌های نوری منتخب همراه با کاربرد اسیدآسکوربیک، راهکاری مؤثر برای بهبود عملکرد و کیفیت ریحان در شرایط نور محدود میباشد.
مقالات پژوهشی
نساء قره باغلی؛ احمد مهربان
چکیده
رازیانه از گیاهان ارزشمند دارویی خانواده چتریان با مصارف متعدد دارویی و غذایی میباشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات زمان و سطوح مختلف محلولپاشی نانوذرات پتاسیم بر خصوصیات رشدی و اسانس رازیانه طی دو سال زراعی 1401-1400 و 1402-1401، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان رزن استان همدان انجام ...
بیشتر
رازیانه از گیاهان ارزشمند دارویی خانواده چتریان با مصارف متعدد دارویی و غذایی میباشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات زمان و سطوح مختلف محلولپاشی نانوذرات پتاسیم بر خصوصیات رشدی و اسانس رازیانه طی دو سال زراعی 1401-1400 و 1402-1401، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان رزن استان همدان انجام شد. زمان محلولپاشی در سه مرحله ساقه‌دهی، گلدهی و میوه‌دهی؛ و غلظتهای مختلف نانو کود پتاسیم با ترکیب نانو اکسید پتاسیم در پنج غلظت شامل عدم محلولپاشی (شاهد)، 2، 3، 4 و 5 در هزار بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی در مرحله ساقه‌دهی با غلظت 3 در هزار از نانو کود پتاسیم بیشترین اثر مثبت بر افزایش ارتفاع بوته، عملکرد زیست‌توده، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد چتر در بوته، کربوهیدرات دانه، میزان کلروفیل a، b و کل را داشت. بیشترین افزایش صفات رشد رازیانه مربوط به عملکرد دانه بود. اگر چه بیشترین درصد اسانس دانه (37/4 درصد) در تیمار 5 در هزار نانو کود پتاسیم، و بیشترین عملکرد اسانس دانه (5/69 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 4 در هزار نانو کود پتاسیم در مرحله میوه‌دهی به دست آمد. نتایج این پژوهش تایید می‌کند که برای بهبود صفات کیفی رازیانه با محلول پاشی نانو کود پتاسیم، بهترین زمان مرحله میودهی است. با توجه به هدف تولید میتوان غلظت محلولپاشی را تعیین کرد. از آنجا که ارزش گیاهان دارویی بیشتر به تولید عملکرد اسانس مرتبط است، به منظور دستیابی به حداکثر عملکرد اسانس دانه محلولپاشی در غلظت 4 در هزار نانو کود پتاسیم در مرحله میوه‌دهی پیشنهاد میشود.
مقالات پژوهشی
زهره سادات قیاسی لیمنجوبی؛ محمود لطفی؛ حسین رامشینی؛ سعادت ساریخانی
چکیده
گوجهفرنگی (Solanum lycopersicum L) مهمترین محصول بعد از سیب‌زمینی در بین سبزیجات است. متاسفانه بخش زیادی از بذر مصرف شده در کشور برای این محصول وارداتی است. این پژوهش با هدف ارزیابی و مقایسه 26 هیبرید منتخب از بین 180 هیبرید اولیه انجام شد تا بهترین آنها از نظر عملکرد و کیفیت میوه معرفی شود. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین ژنوتیپ‌ها ...
بیشتر
گوجهفرنگی (Solanum lycopersicum L) مهمترین محصول بعد از سیب‌زمینی در بین سبزیجات است. متاسفانه بخش زیادی از بذر مصرف شده در کشور برای این محصول وارداتی است. این پژوهش با هدف ارزیابی و مقایسه 26 هیبرید منتخب از بین 180 هیبرید اولیه انجام شد تا بهترین آنها از نظر عملکرد و کیفیت میوه معرفی شود. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین ژنوتیپ‌ها از نظر صفات پایداری کاسبرگ، تعداد میوه در بوته، شاخص زودرسی، وزن تک میوه، ماندگاری، سفتی بافت میوه و اسیدیته قابل تیتراسیون در سطح احتمال 01/0 و صفات اسیدیته و مواد جامد محلول در سطح احتمال 05/0 وجود داشت. تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد که دو مولفه اول 60 درصد تغییرات را توجیه کردند. در گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها با این روش، هیبریدهای H114، gH168، gH181، gH55 و gH57 با هیبریدهای تجاری و پرطرفدار بدرو و بریویو در یک گروه قرار گرفتند. در نمودار تجزیه به مولفه‌های اصلی صفات کیفی، دو مولفه اول 1/52 درصد تغییرات را توجیه کردند. برهمین اساس، هیبریدهای gH57، H163 و H107 با ارقام تجاری بدرو و بریویو در یک گروه قرار گرفتند. با توجه به صفت تعداد میوه در بوته، هیبرید H114 با 84 و هیبرید H163 با تعداد 76 میوه برترین بودند. هیبریدهای gH74، H107 و H163 بیشترین اسیدیته قابل تیتراسیون را داشتند. از نظر ماندگاری میوه، هیبرید gH168 با 13 روز بهترین نتیجه را داشت. در مورد صفت شکل میوه هیبریدهای gH57، gH14، gH55، H114 و H163 و صفت رنگ گوشت هیبرید gH55 برترین هیبریدها شناخته شدند. در نهایت با توجه به نتایج حاصله 3 هیبرید gH55، gH57 و H163 به عنوان هیبریدهای متتخب معرفی شدند.
مقالات پژوهشی
زکیه ضیائی موحد؛ عباس یداللهی؛ لیلا سمیعی؛ محمدتقی عبادی؛ علی مختصی-بیدگلی
چکیده
اسانس اکالیپتوس به دلیل داشتن ترکیباتی نظیر 1,8-سینئول و آلفاپینن، در صنایع مختلف از جمله دارویی و غذایی کاربرد زیادی دارد. باوجود معرفی گونه‌های مختلف این گیاه در ایران، مطالعات تطبیقی اندکی درزمینه مقایسه کیفیت و کمیت اسانس‌ها با گونه‌های دیگر در ایران و دیگر کشورها صورت گرفته است. این پژوهش باهدف بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس اکالیپتوس ...
بیشتر
اسانس اکالیپتوس به دلیل داشتن ترکیباتی نظیر 1,8-سینئول و آلفاپینن، در صنایع مختلف از جمله دارویی و غذایی کاربرد زیادی دارد. باوجود معرفی گونه‌های مختلف این گیاه در ایران، مطالعات تطبیقی اندکی درزمینه مقایسه کیفیت و کمیت اسانس‌ها با گونه‌های دیگر در ایران و دیگر کشورها صورت گرفته است. این پژوهش باهدف بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس اکالیپتوس کامالدولنسیس و اکالیپتوس گلوبولوس در شمال ایران و مقایسه آن با استانداردهای جهانی انجام شد. برگ‌ها از منطقه بهشهر جمع‌آوری و اسانس با روش تقطیر با آب استخراج شد. بازده اسانس‌ها با فرمول وزنی-وزنی محاسبه و ترکیبات شیمیایی با روشهای کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی شناسایی شد. بازده در اکالیپتوس گلوبولوس 6/2 درصد و در اکالیپتوس کامالدولنسیس 2/1 درصد بود. 1,8-سینئول، ترکیب غالب هر دو گونه بود. اکالیپتوس گلوبولوس با 19/83 درصد 1,8-سینئول کاملاً منطبق با استاندارد ISO 3065:2011 بود، درحالی‌که مقدار 1,8-سینئول در اکالیپتوس کامالدولنسیس با 46/39 درصد پایین‌تر از حد استاندارد قرار داشت. آلفاپینن در اکالیپتوس گلوبولوس با 24/7 درصد در محدوده استاندارد و در اکالیپتوس کامالدولنسیس با 28/13 درصد بالاتر از حد استاندارد قرار داشت. مقدار ترکیب 1,8-سینئول اکالیپتوس گلوبولوس در محدوده استاندارد ISO 770:2002 قرار داشت و آلفاپینن اندکی کمتر از حداقل استاندارد بود. مطابقت ترکیب اصلی اکالیپتوس گلوبولوس با استانداردها، آن را به گزینه مناسبی بهمنظور استفاده در صنایع دارویی و غذایی تبدیل می‌کند. اکال
یپتوس کامالدولنسیس هرچند ازنظر مقدار 1,8-سینئول با استانداردها مطابقت نداشت، اما دارا بودن درصد بالای آلفاپینن و ترکیبات متنوع‌تر، این اسانس را برای کاربردهایی که به مونوترپن‌های متنوع نیاز دارد، مناسب می‌سازد.
مقالات پژوهشی
افسانه عزیزی؛ محمد محمودی سورستانی؛ حسین معتمدی؛ مجید بگ نظری
چکیده
درمنه سفید (Artemisia herba-alba) گیاهی ارزشمند با کاربردهای دارویی و معطر میباشد که امروزه در لیست گیاهان در معرض خطر انقراض قرار گرفته است. این مطالعه باهدف بررسی اثربخشی تیمارهای مختلف در دو آزمایش بهصورت جداگانه در آزمایشگاه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 1403-1402 طراحی و انجام شد. آزمایش اول بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح ...
بیشتر
درمنه سفید (Artemisia herba-alba) گیاهی ارزشمند با کاربردهای دارویی و معطر میباشد که امروزه در لیست گیاهان در معرض خطر انقراض قرار گرفته است. این مطالعه باهدف بررسی اثربخشی تیمارهای مختلف در دو آزمایش بهصورت جداگانه در آزمایشگاه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 1403-1402 طراحی و انجام شد. آزمایش اول بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار که در آن فاکتور اول آزمایش شامل تیمارهای هورمون اسید جیبرلیک در سه غلظت، نیترات پتاسیم در سه غلظت به همراه شاهد بودند که بهصورت جداگانه اعمال شدند. فاکتور دوم شامل مدت‌زمان اعمال پرایمینگ در دو زمان 12 و 24 ساعت بود. بر اساس نتایج آزمایش اول، آزمایش دوم با تیمار برتر در آزمایش اول به همراه تیمارهای سرمادهی خشک و مرطوب بهعنوان فاکتور اول در تلفیق با تیمار نوری در چهار سطح بهعنوان فاکتور دوم انجام شد. بر اساس یافتههای آزمایش اول، بیشترین طول ساقه‌چه (mm 13)، طول ریشه‌چه (mm 12)، ارتفاع گیاهچه (mm 25)، وزن تر (gr 011/0)، وزن خشک گیاهچه (gr 0022/0)، شاخص بنیه طولی (3/1806)، شاخص بنیه وزنی (1604/0)، درصد جوانه‌زنی (71%)، سرعت جوانه‌زنی (seed/day 1/8) و فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز (mg/gFWmin-1 0676/0) در تیمار اسید جیبرلیک 500 پی‌پی‌ام ثبت گردید. نتایج آزمایش دوم نشان داد که تحت تیمار 16 ساعت نور در تلفیق با هورمون اسید جیبرلیک بیشترین شاخص بنیه طولی (2427) و وزنی (169/0)، درصد (78%)، سرعت جوانه‌زنی (73/9 بذر در روز) و میزان فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز (082/0 میلی‌گرم بر گرم وزن تر بر دقیقه) ثبت گردید. تیمار تلفیقی 16 ساعت نور به همراه هورمون اسید جیبرلیک، بیشترین تأثیر را بر شکست خواب بذر گیاه درمنه سفید داشت. تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از تیمار تلفیقی نور به همراه هورمون اسید جیبرلیک یک استراتژی بسیار موثر و کم‌هزینه جهت رفع خواب بذر و جوانه‌زنی گیاه دارویی درمنه سفید میباشد.
مقالات پژوهشی
محمد حسین امینی فرد؛ لیلا اسدالللهی؛ حسن بیات
چکیده
زیره سبز از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی مناطق خشک و نیمه خشک کشور محسوب میشود. بهمنظور بررسی اثر اسید هیومیک و سیلیکات پتاسیم بر رشد و عملکرد زیره سبز آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجد در سال 1402 انجام شد. فاکتور اول شامل اسید هیومیک ...
بیشتر
زیره سبز از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی مناطق خشک و نیمه خشک کشور محسوب میشود. بهمنظور بررسی اثر اسید هیومیک و سیلیکات پتاسیم بر رشد و عملکرد زیره سبز آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجد در سال 1402 انجام شد. فاکتور اول شامل اسید هیومیک در سه سطح (0، 5 و 10 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور دوم سیلیکات پتاسیم در سه سطح (0، 2 و 4 در هزار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مصرف سیلیکات پتاسیم و اسید هیومیک بر خصوصیات رویشی، زایشی و اسانس زیره سبز معنیدار بود بهطوریکه بیشترین ارتفاع بوته (27/15 سانتی‌متر) و تعداد ساقه فرعی (77/3) از مصرف 2 در هزار سیلیکات پتاسیم و بیشترین وزن تر و خشک بوته از مصرف 4 در هزار سیلیکات پتاسیم به‌دست آمد. نتایج اثر متقابل تیمارها نشان داد که بیشترین وزن هزاردانه، عملکرد دانه و عملکرد اسانس از مصرف 4 در هزار سیلیکات پتاسیم و 10 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و از مصرف 2 در هزار سیلیکات پتاسیم و 5 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک بیشترین ارتفاع بوته، تعداد چترک، تعداد دانه در چترک به‌دست آمد. با توجه به یافتههای این پژوهش به‌نظر می‌رسد استفاده همزمان از سیلیکات پتاسیم (4 در هزار) و اسید هیومیک (10 کیلوگرم در هکتار) میتواند برای بهبود بخشیدن به عملکرد دانه و اسانس زیره سبز مورد استفاده قرار گیرد. توجه به یافتههای این پژوهش به‌نظر می‌رسد استفاده همزمان از سیلیکات پتاسیم (4 در هزار) و اسید هیومیک (10 کیلوگرم در هکتار) میتواند برای بهبود بخشیدن به عملکرد دانه و اسانس زیره سبز مورد استفاده قرار گیرد.
مقالات پژوهشی
نگین اخلاقی امیری؛ علی اسدی کنگرشاهی
چکیده
استان مازندران 70 درصد کل پرتقال کشور را تولید می‌کند. برای تداوم تولید پایدار، استفاده از ارقام و پایه‌های متنوع و بررسی آنها در شرایط منطقه ضروری است. ازاین‌رو، تاثیر سه پایه سه‌برگچه‌ای مرکبات بر رشد رویشی و عملکرد کمی و کیفی پرتقال ناولینا طی هفت سال از زمان کاشت (1392) بررسی شد. در سال هفتم، پایه کاریزو سیترنج، بیشترین (0.765) و پایه ...
بیشتر
استان مازندران 70 درصد کل پرتقال کشور را تولید می‌کند. برای تداوم تولید پایدار، استفاده از ارقام و پایه‌های متنوع و بررسی آنها در شرایط منطقه ضروری است. ازاین‌رو، تاثیر سه پایه سه‌برگچه‌ای مرکبات بر رشد رویشی و عملکرد کمی و کیفی پرتقال ناولینا طی هفت سال از زمان کاشت (1392) بررسی شد. در سال هفتم، پایه کاریزو سیترنج، بیشترین (0.765) و پایه سوینگل سیتروملو کمترین (0.655) سازگاری مورفولوژیکی را با رقم ناولینا نشان دادند. حجم متوسط درختان در سال هفتم از حداقل 4.48 مترمکعب روی پایه سوینگل سیتروملو تا حداکثر 5.24 مترمکعب روی پایه سیترنج C-35 متغیر بود. سه اصله از درختان روی پایه سیترنج C-35 در سال‌های پنجم و ششم، علائم کلروز شدید و ریزش برگ نشان دادند که دو اصله با مدیریت تغذیه و آبیاری دوباره به حالت طبیعی برگشتند ولی یک اصله بهطور کامل زوال یافت. با اندازهگیری برخی ویژگی‌های میوه در نیمه آبان سال‌های چهارم تا هفتم، متوسط اندازه میوه 282 گرم، متوسط ضخامت پوست 4/4 میلی‌متر، نسبت طول به عرض میوه 1.011، مقدار پوست به وزن میوه 46.4 درصد، مقدار آب میوه به وزن میوه 41.2 درصد و شاخص برداشت از حداقل 8.84 روی پایه سوینگل سیتروملو تا حداکثر 74/10 روی پایه کاریزو سیترنج متغیر بود. بالاترین متوسط عملکرد چهار سال (16.61 تن در هکتار) و بالاترین کارایی عملکرد متوسط و سال پایانی ( به ترتیب 6.07 و 7.77 کیلوگرم بر مترمکعب) روی پایه کاریزوسیترنج ثبت شد. با توجه به نتایج، شروع برداشت پرتقال ناولینا روی پایه‌های کاریزو سیترنج و سیترنج C-35 از ابتدای آبان ماه (دو هفته زودتر از پرتقال تامسون ناول، رقم غالب منطقه) و روی پایه سوینگل سیتروملو، 20-15 آبان (همزمان با پرتقال تامسون ناول) میباشد.
مقالات پژوهشی
الناز سلیمانی‌فرد؛ کامبیز مشایخی؛ سیدجواد Seyed Javad؛ مهدی زارعی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر فرآیند رسیدن بر خصوصیات کمی و کیفی میوه دو توده ملون کمتر شناخته شده (’چاقرچه‘ و ’زامچه‘)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار طی دو سال انجام شد. نتایج نشان داد که، بین زمان‌های مختلف برداشت در تمام صفات اندازهگیری شده در هر دو توده تفاوت معنیداری وجود دارد. در هر دو توده، وزن ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر فرآیند رسیدن بر خصوصیات کمی و کیفی میوه دو توده ملون کمتر شناخته شده (’چاقرچه‘ و ’زامچه‘)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار طی دو سال انجام شد. نتایج نشان داد که، بین زمان‌های مختلف برداشت در تمام صفات اندازهگیری شده در هر دو توده تفاوت معنیداری وجود دارد. در هر دو توده، وزن تر، طول و قطر میوه، ضخامت گوشت و درصد گوشت میوه طی دوره رشد و نمو میوه بهطور معنیداری افزایش یافتند، در حالی‌که سفتی بافت میوه، ضخامت پوست، درصد پوست و درصد بذر روند کاهشی معنیداری از خود نشان دادند. همچنین، میزان مواد جامد محلول، درجه اسیدی و شاخص طعم طی دوره رسیدگی میوه در هر دو توده بهطور معنیداری افزایش یافتند، در حالی‌که مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون در همین دوره روند کاهشی معنیداری داشت. با پیشرفت رسیدن میوه، سطوح اسیدآسکوربیک، فنول کل و فعالیت آنتیاکسیدانی روند افزایشی از خود نشان دادند، بهطوریکه طی 30 روز پس از تشکیل میوه به حداکثر میزان خود رسیدند، اما پس از آن تا پایان دوره برداشت بهطور معنیداری کاهش یافتند. همچنین، بین دو توده ملون مورد بررسی در تمامی صفات اندازهگیری شده تفاوت معنیداری وجود داشت، بهطوریکه بیشترین وزن تر، طول و قطر میوه، سفتی بافت میوه، ضخامت پوست، ضخامت گوشت، درصد پوست، درصد بذر، اسیدیته قابل تیتراسیون، اسیدآسکوربیک، فنول کل و فعالیت آنتیاکسیدانی در ’چاقرچه‘ ثبت گردید. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که، فعالیت آنتیاکسیدانی همبستگی مثبت و بسیار معنیداری با فنول کل (r = 0.936) و اسیدآسکوربیک (r = 0.869) دارد. با توجه به داده‌ها، درجه رسیدگی و نوع توده، پارامترهای اصلی و مهم کنترل‌کننده خصوصیات کمی و کیفی میوه ملون می‌باشند. همچنین این نتایج، بینش علمی در مورد زمان برداشت برای به حداکثر رساندن ارزش غذایی و بازارپسندی دو توده ملون ارائه می‌دهد.
)
